Ήταν Νοέμβριος του 2017 όταν στα ΜΜΕ της χώρας μας κυριαρχούσε η είδηση περί εξονυχιστικών ελέγχων σε Έλληνες επιβάτες πτήσεων από την Ελλάδα με προορισμό τη Γερμανία.

Παρότι η χώρα μας συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των κρατών – μελών της Ε.Ε. που έχουν συνυπογράψει τη Συνθήκη του Σένγκεν σχετικά με την ελεύθερη μετακίνηση των υπηκόων τους δίχως να υπόκεινται σε συνοριακούς ελέγχους, υπήρξαν πολλές καταγγελίες επιβατών σχετικά με την τεράστια ταλαιπωρία στην οποία υπέκειντο όσοι έφθαναν σε κάποιο διεθνές αεροδρόμιο στη Γερμανία. Οι αρχές υποχρέωναν τα αεροπλάνα από την Ελλάδα να προσγειώνονται σε ειδικές εξόδους και στη συνέχεια ήλεγχαν όλους τους επιβάτες.

 

Το Βερολίνο επικαλούνταν την αυξημένη προσέλευση επιβατών χωρίς θεώρηση Σένγκεν. Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών της Γερμανίας, από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο, σε δειγματοληπτικούς ελέγχους σε πτήσεις από την Ελλάδα είχαν εντοπιστεί περίπου 1.000 παράνομες αφίξεις, αριθμός πολλαπλάσιος συγκριτικά με όλες τις άλλες πτήσεις εντός της Σένγκεν. Πηγή της ομοσπονδιακής αστυνομίας της Γερμανίας δήλωσε στην Deutsche Welle ότι «αντιμετωπίζουμε τις πτήσεις από την Ελλάδα σαν να προέρχονται από την Τουρκία ή την Αίγυπτο».

 

Η Κομισιόν τοποθετήθηκε αναφέροντας ότι το Βερολίνο κάνει χρήση του κώδικα του Σένγκεν, ο οποίος δίνει τη δυνατότητα σε χώρες που συμμετέχουν να πραγματοποιούν ελέγχους για λόγους δημόσιας τάξης και ασφάλειας. Παρά τις έντονες αντιδράσεις της ελληνικής κυβέρνησης και την πολύμηνη διαβούλευση μεταξύ των ελληνικών και γερμανικών αρχών, με τη συνδρομή της Κομισιόν, για την επίλυση του ζητήματος που έπληττε τις εμπορικές σχέσεις των δύο Ευρωπαίων εταίρων, χρειάστηκε τουλάχιστον ένας χρόνος για την άρση του μέτρου των ελέγχων.

 

Αυτή ήρθε τον Απρίλιο του 2018, οπότε, σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών της γερμανικής κυβέρνησης, η ελληνική αστυνομία είχε εντείνει τους ελέγχους στις πτήσεις που επρόκειτο να αναχωρήσουν από την Ελλάδα με προορισμό τη Γερμανία, με στόχο την πάταξη της λαθρεπιβίβασης και μετακίνησης παράτυπων μεταναστών με πλαστά ή παραποιημένα ταξιδιωτικά έγγραφα. Πάντως, το ενδιαφέρον των γερμανικών αρχών σχετικά με τα κυκλώματα παράνομων διακινητών και παραχαρακτών πλαστών εγγράφων σε μετανάστες παραμένει αμείωτο.

 

Δημοσίευμα της έγκυρης συντηρητικής πολιτικής εφημερίδας «Die Welt», που αναδημοσίευσε η Deutsche Welle, αποκάλυψε πως στις 10 Νοεμβρίου 2018 κλιμάκιο Γερμανών αστυνομικών έφθασε στην Ελλάδα και σε συνεργασία με τις ελληνικές αρχές προχώρησε σε εκτεταμένους ελέγχους επιβατών πτήσεων με προορισμό τη Γερμανία στο Διεθνές Αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» στα Σπάτα.

Τα διαβατήρια και οι ταυτότητες που κατασχέθηκαν ήταν πλαστές ή αλλοιωμένες ή είχαν εκδοθεί σε ονόματα άλλων ανθρώπων από εκείνους που ήθελαν να ταξιδέψουν σε άλλη χώρα της Ε.Ε. Οι αστυνομικοί σταμάτησαν εκατοντάδες επιβάτες, πολλοί εκ των οποίων έφεραν κι άλλα ταξιδιωτικά έγγραφα μαζί τους εκτός από αυτά με τα οποία επιχειρούσαν να μετακινηθούν.

 

Εκείνη την ημέρα, σύμφωνα με το δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας, που επικαλείται πληροφορίες Γερμανών αξιωματούχων, εντοπίστηκαν 600 επιβάτες οι οποίοι επιχείρησαν να επιβιβαστούν σε πτήσεις με πλαστά ή παραποιημένα έγγραφα. Η έκθεση του Κέντρου Κοινής Ανάλυσης και Στρατηγικής για την Παράτυπη Μετανάστευση (GASIM) έδειξε πως μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου 2018, οι ελληνικές αρχές εντόπισαν 5.633 μετανάστες με πλαστά ταξιδιωτικά έγγραφα.

 

Από τον Μάρτιο του 2016, οπότε έκλεισε η «βαλκανική οδός», μέσω της Ελλάδας, για τους πρόσφυγες και μετανάστες οι οποίοι ήθελαν να φθάσουν σε κάποια χώρα της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει σημαντική άνοδο στις απόπειρες μετακίνησης μεταναστών με αεροπλάνο.

 

Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας, μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου τριμήνου του 2018 παρατηρήθηκε αύξηση 23% στις κατασχέσεις πλαστών ταξιδιωτικών εγγράφων από αλλοδαπούς. Το 77% των περιπτώσεων αφορούσαν αεροπορικά ταξίδια. Αύξηση 253% στα αντίστοιχα περιστατικά κατοχής πλαστών εγγράφων τα δύο τελευταία χρόνια διαπίστωσε και η FRONTEX.

 

Τα στοιχεία αυτά εξηγούν σε μεγάλο βαθμό την ανησυχία που υπάρχει στις γερμανικές αρχές σχετικά με το πόσο εύκολη είναι η πρόσβαση στα κυκλώματα των διακινητών παράτυπων και πλαστών εγγράφων για τους μετανάστες που επιχειρούν να διαφύγουν από την Ελλάδα προς την υπόλοιπη Ευρώπη.

 

Τα κυκλώματα των διακινητών και παραχαρακτών κάνουν χρυσές δουλειές τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία. Όσον αφορά τη χώρα μας, επίκεντρο της «επιχειρηματικής δραστηριότητας» των συγκεκριμένων εγκληματικών ομάδων θεωρείται το κέντρο της Αθήνας – κυρίως οι δρόμοι γύρω από την πλατεία Βικτωρίας και οι γειτονιές της Κυψέλης και των Πατησίων, όπου οι παραχαράκτες στήνουν τα παράνομα τυπογραφεία.

 

Μάλιστα το τελευταίο χρονικό διάστημα τα συγκεκριμένα κυκλώματα έχουν «δικτυωθεί» και εντός των hotspots στα νησιά του ΒΑ. Αιγαίου εκμεταλλευόμενα τον συνωστισμό και την απόγνωση των εγκλωβισμένων επί μήνες μεταναστών, οι οποίοι εξακολουθούν να φθάνουν στην Ελλάδα από τα παράλια της Μικράς Ασίας. Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, αλλά και τους ίδιους τους μετανάστες, η προμήθεια για την αγορά ενός πλαστού ή παραποιημένου διαβατηρίου – Ευρωπαίων πολιτών εντός Συνθήκης Σένγκεν – κυμαίνεται μεταξύ 1.000 και 2.000 ευρώ, ανάλογα με την ποιότητα κατασκευής του.

 

Σύμφωνα με την έκθεση GASIM, οι διακινητές στην Αθήνα μπορούν να προμηθευτούν παραποιημένα ταξιδιωτικά έγραφα μέσα σε λίγες ώρες. Πρόκειται κυρίως για διαβατήρια, ταυτότητες και ντοκουμέντα χωρών από τον χώρο Σένγκεν, είτε κλεμμένων είτε χαμένων, ή αδειών που έχουν εκδοθεί σε ξένους. Μόνο πέρυσι οι γερμανικές αρχές εξέδωσαν 600.000 ταυτότητες για πρόσφυγες.

Μια άλλη εκδοχή του τρόπου διακίνησης είναι η πώληση ή η διάθεση από ανθρώπους με αναγνωρισμένο καθεστώς πρόσφυγα στη Γερμανία των εγγράφων τους σε άλλους πρόσφυγες ή σε κυκλώματα διακινητών που τα πωλούν στη συνέχεια. Η διακίνηση γίνεται συνήθως από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Από το 2015 η Europol έχει καταγράψει δεκαπλασιασμό λογαριασμών στο Facebook.

 

Το συμπέρασμα των γερμανικών αρχών; Η «προσφορά» για παράτυπες μετακινήσεις μέσω αεροδρομίων κατευθείαν από την Τουρκία ή την Ελλάδα έχει αυξηθεί σημαντικά από την άνοιξη του 2017. Επιπλέον οι διακινητές προτιμούν να αγοράζουν εισιτήρια με ανοιχτή ημερομηνία για να μπορούν να αλλάζουν άμεσα προορισμό σε περίπτωση που την ημέρα έκδοσης τύχει να γίνουν ιδιαίτερα αυστηροί έλεγχοι.