Δεν φαίνεται ότι θα προκύψει μια εμπορική συμφωνία Ουάσιγκτον – Πεκίνου

Η σινοαμερικανική αντιπαράθεση φαίνεται να έχει περάσει σε ανώτερο επίπεδο και οικονομικοί αναλυτές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για επιπτώσεις τόσο στην Ευρωζώνη όσο και στις αναδυόμενες ασιατικές οικονομίες.

Την εβδομάδα που πέρασε το Πεκίνο προχώρησε σε μία κίνηση που θεωρήθηκε επιθετική από την αντίπαλη πλευρά: άφησε τη συναλλαγματική ισοτιμία ανάμεσα σε γουάν και δολάριο να υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2010. Η Ουάσιγκτον χαρακτήρισε – όχι για πρώτη φορά πάντως – την κίνηση αυτή ως χειραγώγηση νομίσματος.

Επιπλέον η ανησυχία των επενδυτών έγκειται στο ενδεχόμενο η αμερικανική κυβέρνηση να παρέμβει για να αποδυναμώσει το δολάριο. Παρόλο που το γεν, το ευρώ και η στερλίνα αποτελούν και αυτά δυνητικούς στόχους, η παγκόσμια χρηματοοικονομική ισορροπία καθορίζεται εντούτοις από τις σχέσεις των δύο υπερδυνάμεων.

Οι ανησυχίες είναι καθ’ όλα βάσιμες, δεδομένων των στενών οικονομικών δεσμών μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, καθώς είναι γνωστό ότι η Κίνα έχει αγοράσει πάνω από 1 τρισ. δολάρια αμερικανικά χρεόγραφα, παρόλο που το τελευταίο χρονικό διάστημα το συνολικό ύψος των αμερικανικών χρεογράφων έχει μειωθεί.

Ενδεικτικά, το τρίμηνο που ολοκληρώθηκε τον Μάιο, τα αμερικανικά χρεόγραφα τα οποία έχει στην κατοχή της η Κίνα μειώθηκαν κατά 20,7 δισ. δολ., στο 1,1 τρισ. Συνεχίζει να είναι το μεγαλύτερο μερίδιο στην ξένη αγορά αμερικανικών ομολόγων, αν και έχει συρρικνωθεί κατά 81 δισ. από τον περασμένο Ιούνιο. Αλλά μακροπρόθεσμα το κινεζικό μερίδιο έχει υποχωρήσει από το υψηλό του 14% το 2011 στο 7% το περασμένο τρίμηνο.

Η εξέλιξη που ανησυχεί τους αναλυτές είναι να χρησιμοποιηθούν τα κινεζικά συναλλαγματικά αποθέματα ως όπλο ενάντια στις ΗΠΑ. Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών από πλευράς του έχει στη διάθεσή του το Ταμείο Συναλλαγματικής Σταθεροποίησης ακριβώς για παρεμβάσεις τέτοιου τύπου, ωστόσο διαθέτει μόλις 100 δισ. δολάρια, ποσό ανεπαρκές απέναντι σε συναλλαγματικές αγορές στις οποίες διακινούνται τρισεκατομμύρια.

Φόβος για νέα κρίση

Ανεξάρτητα από την εμπορική αντιπαράθεση των δύο υπερδυνάμεων, που δεν επικεντρώνεται μόνο στο εμπόριο, οι οικονομικοί αναλυτές εντοπίζουν ενδείξεις που καταδεικνύουν πως μία νέα διεθνής οικονομική κρίση βρίσκεται προ των πυλών.

Μετά την οικονομική κρίση του 2008, την οποία ακολούθησε ένα τεράστιο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ύψους 3 τρισ. δολαρίων και ένα αντίστοιχο στην ευρωπαϊκή πλευρά, προέκυψε μία συντονισμένη ανάπτυξη τόσο στις ΗΠΑ όσο και στις δυτικές ευρωπαϊκές χώρες.

Ωστόσο οι οικονομικές κρίσεις είθισται να χτυπούν την πόρτα των κυβερνήσεων περίπου κάθε οκτώ χρόνια, όπερ σημαίνει πως το έτος 2019 ή το 2020 είναι αυτό που θα σηματοδότησει τη νέα παγκόσμια ύφεση. Ήδη τα σημάδια είναι φανερά στην ισχυρότερη ευρωπαϊκή οικονομία, τη γερμανική, πόσο μάλλον σε πιο αδύναμες οικονομικά χώρες. Τα σημάδια είναι τα εξής:

● Τα βραχυχρόνια επιτόκια των ΗΠΑ είναι υψηλότερα από τα μακροπρόθεσμα, γεγονός που αποτελεί ένδειξη πως η αμερικανική οικονομία εισέρχεται σε φάση κρίσης. Η άνοδος των επιτοκίων δείχνει τη ζήτηση χρήματος και ύψος του ρίσκου. Τελευταία φορά που παρατηρήθηκε αυτό στις ΗΠΑ ήταν πριν από την κρίση του 2008.

● Επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας, καθώς μειώθηκαν η παραγωγή των εργοστασίων, οι λιανικές πωλήσεις και η παραγωγή αυτοκινήτων.

● Συρρίκνωση και της βιομηχανικής παραγωγής σε ΗΠΑ και Ευρώπη.

● Αύξηση χρεών περιφερειακών χωρών σε ύψος ρεκόρ. Η αύξηση αυτή, σε συνδυασμό με την αύξηση των βραχυχρόνιων επιτοκίων των ΗΠΑ, προμηνύει συστημικό κίνδυνο, που μπορεί να οδηγήσει σε νέα οικονομική κρίση.

Ο κίνδυνος νέας διεθνούς οικονομικής κρίσης στο άμεσο ορατό μέλλον είναι πλέον αισθητός.

 Η Γερμανία δείχνει τον δρόμο

Σημάδια «κόπωσης» για βιομηχανία και αγορά εργασίας

Ιδιαίτερη σημασία έχει ο σινοαμερικανικός εμπορικός πόλεμος για τη γερμανική οικονομία, καθώς τη βάση της αποτελούν οι εξαγωγές. Το τελευταίο τρίμηνο η βιομηχανική παραγωγή της Γερμανίας κατέγραψε τη μεγαλύτερη πτώση της τελευταίας δεκαετίας και παρατηρήθηκε επιπλέον πτώση των εξαγωγών. Παράλληλα μεγάλα ονόματα του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας, όπως η Continental, η Daimler, η BASF και η Lufthansa, έχουν προχωρήσει σε υποβάθμιση της προοπτικής τους.

Τα σχετικά στοιχεία για τη βιομηχανική παραγωγή, όπως χαρακτηριστικά σχολίασε και η Capital Economics σε σημείωμά της προς τους επενδυτές, ήρθαν να «σκοτώσουν την όποια ελπίδα» είχαν γεννήσει τα καλύτερα των προσδοκιών δεδομένα για τις παραγγελίες. Η κάποτε ισχυρή αγορά εργασίας δείχνει και αυτή σημάδια «κόπωσης», γεγονός που δείχνει μια γενικότερη οπισθοχώρηση των οικονομικών δεικτών.

«Οι τελευταίοι δείκτες υποδηλώνουν ότι η καθοδική τάση της ανάπτυξης θα συνεχιστεί κατά το δεύτερο εξάμηνο. Υπάρχει όμως ο κίνδυνος η αδυναμία στον βιομηχανικό τομέα να επεκταθεί στις υπηρεσίες και να αρχίσει να επηρεάζει την αγορά εργασίας» παρατηρεί αναλυτής του Bloomberg Economics.