Η επιστημονική ανάλυση των στιλιστικών διαφορών ανάμεσα στα έργα που αποδίδονται στον Γάλλο θεατρικό συγγραφέα και ηθοποιό Μολιέρο και σε εκείνα που γράφηκαν από συγχρόνους του, κατέληξε στο -σχεδόν σίγουρο- συμπέρασμα ότι αυτός πράγματι έγραψε τα αριστουργήματα του και όχι κάποιος άλλος, όπως αρκετοί έως τώρα υποψιάζονταν.

Οι αμφισβητίες υποστήριζαν ότι ο εξίσου σημαντικός θεατρικός συγγραφέας της ίδιας περίπου εποχής Πιέρ Κορνέιγ, με τη βοήθεια του αδελφού του Τομά, ήταν αυτός ο αληθινός συγγραφέας τουλάχιστον μερικών από τα βασικά έργα του Μολιέρου, κάτι που όμως δεν επιβεβαιώνει η νέα επιστημονική έρευνα.

Η μελέτη -ανάλογη με τις διαφωνίες κατά πόσο ο Σέξπιρ έγραψε τα έργα του- φαίνεται να θέτει τέλος σε μια διαμάχη ειδικών που κρατά επί ακριβώς ένα αιώνα. Ο Γάλλος συγγραφέας Pierre Louys πρώτος υποστήριξε το 1919 ότι ο Κορνέιγ…έκανε τη δουλειά, ενώ στη δεκαετία του 2000 γλωσσολόγοι υποστήριξαν τα στιλ του Μολιέρου και του Κορνέιγ εμφανίζουν υπερβολικά ύποπτες ομοιότητες.

Το γεγονός ότι ο Μολιέρος (το πραγματικό όνομα του ήταν Ζαν-Μπαπτίστ Ποκλέν) δεν είχε ιδιαίτερη μόρφωση, ότι ήταν ιδιαίτερα πολυάσχολος και ότι δεν έχουν βρεθεί τα πρωτότυπα χειρόγραφα του, έχουν εγείρει αμφιβολίες κατά πόσο ήταν σε θέση να γράψει τον 17ο αιώνα τόσο σημαντικά έργα όπως ο «Μισάνθρωπος», ο «Ταρτούφος», ο «Αμφιτρύων» και «Ο κατά φαντασία ασθενής» (γι’ αυτά ιδίως έχουν εκφραστεί υποψίες). Ο αξιοσέβαστος δραματουργός Κορνέιγ κάλλιστα θα μπορούσε να είχε εκμεταλλευθεί τη θεατρική φήμη του Μολιέρου, χωρίς ο ίδιος να εκτεθεί ως σοβαρός συγγραφέας με τις αιρετικές κωμωδίες που -υποτίθεται ότι- έγραψε.

Οι Γάλλοι ειδικοί στην υπολογιστική γλωσσολογία του Πανεπιστημίου «Ντενί Ντιντερό» του Παρισιού και του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας, με επικεφαλής τον Φλοριάν Καφιερό, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Science Advances”, ανέλυσαν με συστηματικό τρόπο το λεξιλόγιο, το ρυθμό, τη χρήση και λειτουργία των λέξεων, τη γραμματική και τη σύνταξη στα έργα 12 συγγραφέων της εποχής του Μολιέρου (Σεβαλιέ, Μπουρσό, Τεσονερί, Φοντέν, Μετε΄λ Ντ’Ουβίλ, κινό, Ροτρού, Σκαρόν κ.α.), καθώς και μιας μικρότερης ομάδας αποκλειστικά κωμικών κειμένων.

Οι υπολογιστικές και στατιστικές μετρήσεις με τη βοήθεια ειδικού γλωσσολογικού λογισμικού κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όλα τα έργα του Μολιέρου -τόσο η πλοκή όσο και οι στίχοι- είναι γραμμένα από τον ίδιο και όχι από κάποιον άλλο. Ειδικά τα έργα του Πιέρ Κορνέιγ εμφανίζουν στην πραγματικότητα μεγαλύτερες διαφορές, ενώ του Σκαρόν είναι πιο κοντά στο στιλ του Μολιέρου, αλλά όχι τόσο κοντά, ώστε να θεωρηθεί αυτός ο συγγραφέας.

Όπως τονίζουν οι ερευνητές, «η ανάλυση μας συμπεραίνει ότι ούτε ο Πιέρ ούτε ο Τομά Κορνέιγ ούτε οποιοσδήποτε άλλος σημαντικός συγγραφέας που ελέγξαμε, μπορεί να είχε γράψει τα έργα με την υπογραφή του Μολιέρου. Αν και δεν μπορούμε να αποδείξουμε κατηγορηματικά ότι τα έργα του Μολιέρου είναι δικά του -κάτι που μόνο η ιστορική έρευνα μπορεί να κάνει- η κατάρριψη των εναλλακτικών θεωριών ενισχύει σημαντικά την ιδέα ότι πράγματι ο Μολιέρος έγραψε τα αριστουργήματα που φέρουν την υπογραφή του».

Σε κάθε περίπτωση, η νέα έρευνα δείχνει τις δυνατότητες της νέας υπολογιστικής τεχνολογίας να ρίξει φως σε ορισμένα χρονίζοντα θέματα των ανθρωπιστικών επιστημών.

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση: https://advances.sciencemag.org/content/5/11/eaax5489