Οι κορωνοϊοί είναι μια μεγάλη κατηγορία ιών, που προσβάλουν τόσο τον άνθρωπο όσο και τα ζώα. Στην περίπτωση των κατοικιδίων, υπάρχουν δύο κορωνοϊοί που δύναται να τα μολύνουν: ο CCoV, που προσβάλει τους σκύλους και ο FECV (Feline Coronavirus FCoV) που προσβάλει τις γάτες.

Σημείωση: κανένας από τους δύο ιούς δε μεταδίδεται στον άνθρωπο!

Ενώ ένας σκύλος με κορωνοϊό θα θεραπευτεί σχετικά εύκολα, τα μικρά αιλουροειδή κινδυνεύουν ακόμα και με πρόωρο θάνατο, καθώς ο FECV μπορεί να μεταλλαχθεί σε θανατηφόρο ιό μέσα στο σώμα της γάτας, ενώ ταυτόχρονα είναι πολύ δύσκολη η αναχαίτιση της εξάπλωσής του και δεν υπάρχει καμία αποτελεσματική θεραπεία ή εμβόλιο.

Τι είναι ο FECV

Ονομάζεται εντερικός κορωνοϊός των αιλουροειδών και είναι σχετικά συχνός σε καταφύγια ζώων, σπίτια με πολλές γάτες και εκτροφεία. Συνήθως, δεν προκαλεί συμπτώματα, πέρα από ενδεχόμενη ήπια διάρροια βραχείας διάρκειας. Οι γάτες που θα κολλήσουν τον ιό θα παραμείνουν φορείς, μεταδίδοντάς τον μέσω των απεκκρίσεών τους (ούρα και περιττώματα) στην άμμο υγιεινής και μέσω των δοχείων φαγητού και νερού.

Πώς προκαλεί τη θανατηφόρο λοιμώδη περιτονίτιδα (FIP)

Σε ένα ποσοστό 5-10%, ο ιός μεταλλάσσεται σε ανύποπτο χρόνο μέσα στο σώμα της γάτας, στον ιό της περιτονίτιδας των αιλουροειδών (FIPV/FIP), ο οποίος είναι ανίατος και θανατηφόρος. Σε αυτήν την περίπτωση, ο FIP επιτίθεται στα λευκά αιμοσφαίρια του ζώου, προκαλώντας φλεγμονές σε διάφορους ιστούς. Μετά την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων, η υγεία του ζώου επιδεινώνεται σταδιακά, οδηγώντας μοιραία στο θάνατό του. Η μετάλλαξη σε FIP συμβαίνει κυρίως σε νεαρές ή ηλικιωμένες γάτες, ή με γάτες με εξασθενημένο ανοσοποιητικό, και ο λόγος που συμβαίνει αυτό δεν έχει αποσαφηνιστεί. Θεωρείται πως το στρες είναι βασικός παράγοντας (π.χ. αλλαγή περιβάλλοντος), ενοχοποιούνται όμως και γενετικοί λόγοι. Η συχνότητα μετάλλαξης σε FIP στις οικόσιτες γάτες είναι 1:5000.

Συμπτώματα του FIP

Υπάρχουν δύο βασικές μορφές της λοιμώδους περιτονίτιδας, η υγρή και η ξηρή, ενώ σπάνια συναντάμε και τη μικτή μορφή.

 

• Η υγρή μορφή είναι η πιο συχνή (60-70% των περιπτώσεων), με πολύ γρήγορη εξέλιξη. Μετά την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων, ο χρόνος επιβίωσης κατά μέσο όρο είναι δύο μήνες. Βασικό χαρακτηριστικό της υγρής μορφής είναι η συσσώρευση υγρού στο θώρακα ή την κοιλιακή χώρα, με αποτέλεσμα δύσπνοια και έντονο πρήξιμο της κοιλιάς. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό που δεν ανταποκρίνεται στα αντιβιοτικά, διάρροια (συχνά με αίμα), αυξημένη κόπωση, αδιαθεσία, έλλειψη όρεξης, απώλεια βάρους και ίκτερο.

 

• Στην ξηρή μορφή, ο FIP αναπτύσσεται πιο αργά και η γάτα μπορεί να επιβιώσει και για μήνες μετά τη διάγνωση. Τα συμπτώματα ποικίλουν. Μοιάζουν με αυτά της υγρής μορφής, χωρίς όμως συσσώρευση υγρού, με σημαντική ένδειξη της ασθένειας, τις φλεγμονές που μπορεί να εντοπιστούν σε νεφρά, συκώτι, λεμφαδένες, μάτια και νευρικό σύστημα. Κατά την εξέλιξη της νόσου, η γάτα μπορεί να εμφανίσει δυσκολία στη βάδιση, ως και παράλυση, τύφλωση και επιληπτικές κρίσεις.

Διάγνωση

Ο συγκεκριμένος ιός είναι αρκετά περίπλοκος όσον αφορά στη διάγνωσή του. Τα συμπτώματα ποικίλουν κατά περίπτωση και ταυτόχρονα τα διαγνωστικά τεστ δίνουν αμφισβητούμενο αποτέλεσμα, καθώς ένα θετικό αποτέλεσμα του τεστ μπορεί απλά να ανιχνεύει τα αντισώματα του FECV, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η γάτα πάσχει από λοιμώδη περιτονίτιδα. Η διάγνωση προκύπτει από τον συνδυασμό του διαγνωστικού τεστ και της κλινικής εικόνας του ζώου, ή και βιοψίας προσβεβλημένων ιστών.

Πώς αντιμετωπίζεται ο FIP 

Δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για τη λοιμώδη περιτονίτιδα. Στο εξωτερικό, κυκλοφορεί εμβόλιο αμφιβόλου αποτελεσματικότητας, καθώς και πολλές μη εγκεκριμένες θεραπείες που υπόσχονται μείωση του ιικού φορτίου, με πολύ ακριβό αντίτιμο, χωρίς εγγυημένα αποτελέσματα. Το μόνο που μπορεί να κάνει ο ιδιοκτήτης μετά από μια θετική σε FIP διάγνωση, είναι να ελαχιστοποιήσει το στρες και τις απότομες αλλαγές στη ζωή της γάτας, να φροντίζει για την ποιοτική διαβίωσή της για το υπόλοιπο της ζωής της και να είναι προετοιμασμένος για ευθανασία μόλις χειροτερέψουν τα συμπτώματα, ώστε το ζώο να υποφέρει όσο γίνεται λιγότερο.

Ο ιός μπορεί να μείνει στο χώρο έως και 2-3 μήνες χωρίς ξενιστή, εξουδετερώνεται όμως αποτελεσματικά με τα κοινά καθαριστικά και απολυμαντικά. Αν υποψιασθούμε πως μια γάτα πάσχει από FIP, επισκεπτόμαστε τον κτηνίατρό μας και προσπαθούμε να την κρατήσουμε μακριά από υγιείς γάτες, φροντίζοντας να καθαρίζουμε και να απολυμαίνουμε το χώρο καθημερινά, κυρίως τα μπολ του φαγητού και την άμμο υγιεινής.