Εντάξει, είπαμε… Υπάρχουν ορι­σμένα φιντανάκια, αλλά όχι κι έτσι. Και βέβαια δεν είμαστε από εκείνους που γενικεύουμε, αλλά στην εποχή μας, ε, υπάρχουν και εκεί­νοι που δεν αγγίζουν καν το μέλι ή, εν πάση περιπτώσει, μόλις που το ακου­μπάνε.

Εντάξει, είπαμε… Υπάρχουν ορι­σμένα φιντανάκια, αλλά όχι κι έτσι. Και βέβαια δεν είμαστε από εκείνους που γενικεύουμε, αλλά στην εποχή μας, ε, υπάρχουν και εκεί­νοι που δεν αγγίζουν καν το μέλι ή, εν πάση περιπτώσει, μόλις που το ακου­μπάνε. Όμως υπάρχουν και κάτι άλλοι που είναι σε όλες τις «καλές» καταστά­σεις μέσα. Γιατί τα λέμε όλα αυτά; Δι­ότι θα αναφερθούμε σε παλαιότερες εποχές αρκετά πιο δύσκολες, όπου τα λεφτά που κυκλοφορούσαν ήταν λίγα και οι κλοπές σε όλα τα επίπεδα ήταν στην ημερήσια διάταξη, από τις μικροκλοπές μέχρι και τις κλοπές αντικειμέ­νων μεγάλης αξίας. Σήμερα, λοιπόν, έχουμε δύο ιστορίες… ελληνικές, που συνέβησαν πριν από 117 χρόνια και οι οποίες λίγο πολύ δείχνουν και την κα­τάσταση που επικρατούσε. Η πρώτη διαδραματίστηκε το 1895, όταν δια­πιστώθηκε ξαφνικά ότι εκλάπη από τη Βουλή το κουδούνι του προέδρου (!!!), και η δεύτερη αφορά μια άλλη κλο­πή από τις πολλές που γίνονταν τότε, όταν κάποια χαμίνια από τη Μεσσηνία έκλεψαν τα πόμολα από το σπίτι του τότε πρωθυπουργού Θόδωρου Δηλι­γιάννη.

 

«Εκλάπη ο κώδων»!

Η είδηση έπεσε σαν κεραυνός στη μικρή αθηναϊκή κοινωνία τον Αύγου­στο του 1895. Ο διευθυντής της Βου­λής ανακοίνωσε πως «εκλάπη ο περιλάλητος κώδων, τον οποίον είχεν εξ Ευρώπης κομίσει ο κ. Βουδούρης». Ατέλειωτες ήταν οι συζητήσεις που εί­χαν γίνει όταν ο Βασίλειος Βουδούρης ως πρόεδρος της Βουλής (1892-1895) έφερε το νέο κουδούνι, που χρησί­μευε για να επαναφέρει στην τάξη τους άτακτους και συχνά διαπληκτιζόμενους βουλευτές.

Έκλεψαν ακόμη και το υφασμάτινο κάλυμμά του. Το γεγονός πήρε δια­στάσεις, έγινε καταγγελία στην Αστυ­νομία και την Εισαγγελία, και άρχισε το κυνηγητό για την ανακάλυψη του δράστη.

Όπως ήταν αναμενόμενο, άρχισαν και οι αστεϊσμοί από τις εφημερίδες. «Μέχρι και το κουδούνι της Βουλής έκλεψαν οι βουλευτές» έγραφε η μία, «αχ, και πώς θα συνεδριάζει το σώμα» σχολίαζε η άλλη.

Τα μάτια όλων στράφηκαν σε έναν Κρητικό πρώην υπάλληλο, ο οποίος εί­χε ήδη ταξιδέψει στο νησί του. Οι ει­κασίες τον ήθελαν να δωρίζει το κου­δούνι «εξ υπερμέτρου φιλοπατρίας εις την Κρητικήν Βουλήν».

Όταν αποδείχθηκε αθώος, συνελή­φθη άλλος υπάλληλος, ο Ιωάννης Επισκοπίδης, ο οποίος σύντομα απολύθηκε, αφού αποδείχθηκε η αθωότητά του.

«Ο ένοχος δεν ανεκαλύφθη εισέτι, εν τούτοις καταβάλλεται μεγάλη φροντίς», έγραφαν οι εφημερίδες, ενώ με την υπόθεση ασχολούνταν περισσό­τεροι από 32 άνδρες της Αστυνομίας, καθώς και τέσσερις ανώτατοι αξιωμα­τικοί του Στρατού.

Είδε κι απόειδε λοιπόν ο πρόεδρος της Βουλής για να ηρεμήσει τα πνεύ­ματα αλλά και τις εφημερίδες, που συνεχώς έγραφαν σχόλια. Και αφού οι έρευνες πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο, έσπευσε να παραγγείλει νέο κουδούνι, το οποίο έφθασε από το Παρίσι στα τέλη Νοεμβρίου. «Ο κώδων ούτος είναι καθ’ όλα όμοιος με τον κλαπέντα», έγραφαν οι εφημερί­δες, προσθέτοντας πως κόστισε 180 χρυσά φράγκα. Πάντως ο κλέφτης του κουδουνιού δεν βρέθηκε!

 

1891: Τα χαμίνια… ξάφρισαν τα πόμολα από το σπίτι του πρωθυπουργού

Σε περιόδους οικονομικής κρίσης είναι σαφές ότι ακόμη και οι κλέφτες γίνονται… ευφάνταστοι για να επιβιώσουν. Έτσι, μια περίεργη μόδα εισήγαγαν οι μικροκλέφτες στην ελληνι­κή πρωτεύουσα το 1891. Κυρίως δε, τα αποκαλούμενα χα­μίνια, που κυρίως κατάγονταν από τη Μεσση­νία, είχαν κυριολεκτικά ρημάξει τα πόμολα από τις εξώπορτες, τα οποία ήταν αληθινά καλλιτεχνήματα.

Οι εφημερίδες της εποχής έσπευδαν να ορίσουν τι είναι οι «κλεφτοπομολάδες», γράφοντας ότι έτσι «καλούνται οι εξ επαγγέλματος περιφερόμενοι εις τα συνοικίας λωποδύται και, εν ελλείψει άλλου ευρήματος, αφαιρούντες επιτηδείως από τας εξωθύρας των οικιών τα πόμολα, ως τούτο συμβαίνει συχνότατα εις την συνοικίαν πέ­ριξ του Σταθμού του Λαυρίου».

Αυτά ανέφεραν οι εφημερίδες τον Μά­ιο του 1891, όταν η αστυνομία κατάσχε­σε δεκάδες πόμολα στα στέκια των μικρολωποδυτών. Συνήθως τα μπρούντζινα πόμολα, σκαλιστά και περίτεχνα, κατέ­ληγαν στα «γύφτικα», όπως αποκαλού­σαν τα σιδεράδικα που βρίσκονταν στη σημερινή περιοχή των Αγίων Ασωμάτων αλλά και στην οδό Ηφαίστου. Η αντίδραση ήταν άμεση και ήρθε από έναν «εφευρέτη» της εποχής, τον Αντώνη Ξακουστή, ο οποίος εφηύρε μέ­θοδο για να… τρομάζει τα κλεφτρόνια. Ούτε λίγο ούτε πολύ μεταδιδόταν ρεύμα χαμηλής έντα­σης στα πόμολα, ώστε να αιφνιδιάζεται ο απρόσκλητος επισκέπτης και να φεύγει. Ωστόσο, δεν πτοήθηκαν τα χαμίνια από την εφεύρεση και συνέχισαν κανονικά τη δρά­ση τους. Μέχρι που έκαναν το μεγάλο λάθος να κλέψουν ακόμη και τα πόμολα από την εξώπορτα του πρωθυπουργού Θόδωρου Δηλιγιάννη! Το γεγονός θεω­ρήθηκε ύψιστη προσβολή για τα όργανα της Αστυ­νομίας, τα οποία θορυβήθηκαν από τη θρασύτητα των δραστών, ενώ τα σατιρικά έντυπα της εποχής φρόντισαν να διαπομπεύσουν τα όργανα της τά­ξης και να στηλιτεύσουν την ανικανότητά τους. Εντός είκοσι ημερών συνελήφθησαν περίπου δεκαπέντε χαμίνια, τα οποία δεν κλείστηκαν στις φυλακές. Στάλθηκαν πίσω στα χωριά τους και τους απαγορεύτηκε η επάνοδος στην πρωτεύουσα.

 

Οι ιστορίες αυτές προέρχονται από κείμενα του ιστορικού ερευνητή και δημοσιογράφου Λευτέρη Σκιαδά, εκδότη της εφημερίδας «ΜΙΚΡΟΣ ΡΩΜΗΟΣ», www.mikros-romios.gr, τηλ.: 210 3426833.