Παράλληλα με την προσπάθεια για την πολιτική του αντεπίθεση ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, αυτή τη χρονιά παραμένει αντιμέτωπος με τις διεργασίες στο εσωτερικό του ξεκίνησαν από το βράδυ των εκλογών του Ιουλίου του 2019 όταν ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε σήμα για την ανάγκη μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ σε μια μεγάλη προοδευτική δημοκρατική παράταξη.

Ακολούθως εκδηλώθηκε διαμάχη για τον τρόπο του μετασχηματισμού, κορυφώθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ και ακολούθως μπήκε σε δεύτερη μοίρα καθώς ξέσπασε η πανδημία του κορωνοϊού, αναβάλλοντας δύο φορές το συνέδριο και μεταθέτοντάς το για τη φετινή χρονιά.

Στο εσωτερικό με το «καλημέρα» του νέου χρόνου οι εσωτερικές ομαδοποιήσεις (τάσεις) δείχνουν να προετοιμάζονται για μια χρονιά που θα είναι είτε συνεδριακή είτε εκλογική είτε και τα δύο (υπάρχει και η εκτίμηση ότι οι εκλογές θα προλάβουν την διεξαγωγή του συνεδρίου). Με άλλα λόγια ετοιμάζονται για το καλύτερο δυνατό πλασάρισμά τους στους εσωτερικούς συσχετισμούς ώστε να έχουν ρόλο στην επόμενη μέρα του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.

Σε αυτή τη φάση τρεις πλευρές έχουν ανοίξει τα χαρτιά τους: ένα μετριοπαθές κομμάτι των προεδρικών που αποσχίστηκε από την πλειοψηφία, την «αριστερή αντιπολίτευση» και τους προερχόμενους από το ΠΑΣΟΚ εκσυγχρονιστές.

Μετά το κείμενο με το οποίο συστήθηκε η νέα τάση των προεδρικών Ρ.ΕΝ.Ε. (Ριζοσπαστική Εναλλακτική Ενότητα – Κοτσακάς, Ρήγας Σκορίνης) την περασμένη Τρίτη, την Παρασκευή κατέθεσε κείμενο στο Πολιτικό Συμβούλιο η πλευρά της μειοψηφίας. Πρόκειται για την συμπόρευση των 53 υπό τον Ευκλείδη Τσακαλώτο με την λεγόμενη «παλαιά φρουρά» κομματικών στελεχών, δηλαδή τους Πάνο Σκουρλέτη, Νίκο Φίλη, Νίκο Βούτση, στους οποίους τον τελευταίο χρόνο έχει «μεταπηδήσει» και ο Δημήτρης Παπαδημούλης.

Σύμφωνα με πληροφορίες δεν αναμένεται κείμενο αυτή τη στιγμή από την πλευρά της «Κίνησης μελών», το βασικό, μεγάλο κομμάτι των «προεδρικών», η οποία πάντως θα έχει την προσεχή Κυριακή συναδιάσκεψη των μελών της, καθώς όπως αναφέρουν πρόσωπα από αυτή την τάση, δε θέλουν να συμβάλουν στην «εσωστρέφεια», αιχμή για τις πρωτοβουλίες των συντρόφων τους.

Η Ομπρέλα

Σε ό,τι αφορά την μειοψηφία, δεδομένου ότι πρόκειται για στελέχη που προέρχονται από διάφορες πλευρές, έχουν πολλά κοινά αλλά δεν ταυτίζονται απόλυτα, τον τελευταίο χρόνο χρησιμοποιούσαν τον όρο «Ομπρέλα» προκειμένου να περιγράψουν την συμπόρευσή τους. Με αυτόν τον όρο πλέον συστήνονται και επισήμως προς τα έξω, καθώς ως «Ομπρέλα» καταθέτουν το κείμενό τους, ως συμβολή στον διάλογο για το πρόγραμμα και την οργανωτική ανασυγκρότηση. Πιο συγκεκριμένα το κείμενο υπογράφουν 11 μέλη του Πολιτικού Συμβουλίου: Δημήτρης Βίτσας, Νίκος Βούτσης, Θοδωρής Δρίτσας, Έφη Καλαμαρά, Κατερίνα Κνήτου, Πάνος Λάμπρους, Ράνια Σβίγγου, Πάνος Σκουρλέτης, Ευκλείδης Τσακαλώτος, Νίκος Φίλης και Τασία Χριστοδουλοπούλου. Επίσης, 12 μέλη της ΚΕΑ ή και της ΚΕ ΣΥΡΙΖΑ έχουν συμβάλει στην συγγραφή του και συγκεκριμένα οι: Κώστας Αθανασίου, Άγγελος Γκόγκογλου, Πέτρος Καλκανδής, Ερμίνα Κυπριανίδου, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, Γιάννης Μπασκόζος, Ανδρέας Ξανθός, Δημήτρης Παπαδημούλης, Χριστόφορος Παπαδόπουλος, Κώστας Πουλάκης, Μανώλης Σαρρής και Μιχάλης Υδραίος.

Το κείμενο χωρίζεται σε τρία μέρη: Το πρώτο αφορά την αντιπολιτευτική στάση του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία στη φάση της πανδημίας, το δεύτερο αφορά το κόμμα και ειδικότερα τη δημοκρατική λειτουργία, τη διεύρυνση και την οργανωτική ανασυγκρότηση και στο τρίτο προτείνονται κάποιες προγραμματικές αιχμές για το Προσφυγικό, τα ελληνοτουρκικά, την κλιματική αλλαγή, την παιδεία, τη σχέση με τη νέα γενιά και για τον πολιτισμό.

Στα δύο πρώτα μέρη συμπεριλαμβάνονται αιχμές που έχουν διατυπωθεί όλο το προηγούμενο διάστημα, ενδεχομένως πιο «χαμηλόφωνα» ως προς την ένταση – εξάλλου πρόκειται για κείμενο που προσπαθεί να πείσει ότι στόχος είναι ο διάλογος και όχι η περιχαράκωση.

Σταχυολογώντας κάποια σημεία κριτικής που ενίοτε διατυπώνονται με τη μορφή «σύστασης» για αποφυγή από εδώ και πέρα, μπορεί να ξεχωρίσει κανείς τα εξής:

Για τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ απέναντι στην πανδημία: Αυτή αποτιμάται θετικά πλην όμως αφήνεται και μια αιχμή περί μικροπολιτικής: «Να στείλουμε το μήνυμα ότι δική μας επιλογή δεν είναι η μικροπολιτική, αλλά η στάση ευθύνης για να βγούμε από αυτή την υγειονομική κρίση με τις λιγότερες δυνατές απώλειες και για να μη μείνει κανένας χωρίς περίθαλψη, εισόδημα και κοινωνική προστασία».

Για το πολιτικό ύφος της αντιπολιτευτικής τακτικής: «πρέπει να είναι κανόνας η αυστηρή προσήλωση, σε αντιπαράθεση και με το παλαιό πολιτικό σύστημα, στα ζητήματα ύφους και ήθους τόσο της αντιπολίτευσης όσο και της μελλοντικής διακυβέρνησης. Μια ανομολόγητη, επιφανειακή και πολωτική ρητορική που υπακούει στην επικοινωνία ως προτεραιότητα, ιδιαίτερα σε θέματα που δεν είναι κρίσιμα για την κοινωνία και τις ανάγκες του κόσμου της εργασίας, δεν διαμορφώνει εναλλακτικό σχέδιο για διακυβέρνηση. Αντίθετα, η τεκμηριωμένη, μαχητική προγραμματική αντιπολίτευση δημιουργεί ρωγμές και αποδομεί το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο και καταρρίπτει πειστικά τη θεωρία «των δύο άκρων» με τα οποία πορεύεται η κυβέρνηση της ΝΔ, καθώς διεισδύει και βρίσκει αποδοχή σε ευρύτερα κοινωνικά και πολιτικά ακροατήρια».

Για τη δημοκρατική λειτουργία του κόμματος: «Οφείλουμε να αναδεικνύουμε διαρκώς την υπεροχή των συλλογικών δημοκρατικών κομματικών λειτουργιών και της δημιουργικής κουλτούρας διαλόγου, αντί του «κυνηγιού μαγισσών», της δαιμονοποίησης της όποιας άλλης άποψης και της εκφώνησης προσωπικών ηγετικών θέσεων και παρεμβάσεων».

Για την λειτουργία της ΚΟ: «Σύμπτωμα της ελλιπούς συλλογικής λειτουργίας είναι και η εμφάνιση αδυναμιών στη συλλογική λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας με συνέπεια τη μη επαρκή ανάδειξη και ανάληψη πολιτικών πρωτοβουλιών που να διαμορφώνουν την ατζέντα και να αποτυπώνουν τη θέληση μας για δημιουργία πολιτικών, κοινοβουλευτικών και κοινωνικών συμμαχιών».

Για την διεύρυνση: «Βασική επιδίωξη του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ως ανοικτού μαζικού κόμματος είναι η προσέλκυση για συμπόρευση και ισότιμη συμμετοχή σε πολίτες που έχουν ενεργό κοινωνική παρουσία και αναφορές στο πρόγραμμα και στις αξίες της ευρύτερης Αριστεράς. Στο πλαίσιο αυτό επιβεβαιώνουμε την προσήλωση του κόμματος σε διαδικασίες ένταξης αντίθετες με τα στερεότυπα του παλαιοκομματισμού για «μεταγραφές» και συναλλαγές για αξιώματα που εύλογα δημιουργούν δυσμενείς εντυπώσεις στον κόσμο της Αριστεράς και ευρύτερα στην κοινή γνώμη».

Και η «Γέφυρα» με κείμενο υπέρ της σύγκλισης με το ΚΙΝΑΛ

Στο μεταξύ τέσσερα ακόμη μέλη του Πολιτικού Συμβουλίου που πρόσκεινται στην Γέφυρα και συγκεκριμένα οι Σπύρος Δανέλης, Αντώνης Λιάκος, Νίκος Μπίστης και Παναγιώτης Παναγιώτου κατέθεσαν κείμενο στην συνεδρίαση της Παρασκευής. Επικεντρώνουν κυρίως στην ανάγκη η εκφώνηση για την προοδευτική διακυβέρνηση να ξεφύγει από το γενικό και να καταρτιστεί ένα «συνεκτικό  και ρεαλιστικό σχέδιο που θα περιλαμβάνει όσες δυνάμεις θέλουν να δεσμευτούν σε ένα πρόγραμμα διεξόδου από την κρίση. Αυτό το προσκλητήριο περιλαμβάνει όλες τις δυνάμεις της Αριστεράς, της Κεντροαριστεράς και της Πολιτικής Οικολογίας, όπως έχουν διαμορφωθεί και αυτοπροσδιορίζονται στη χώρα μας». Προτείνει ως πρότυπο τις περιπτώσεις της Ισπανίας και της Πορτογαλίας τονίζοντας ότι «η προοδευτική συμπαράταξη δεν θα αθροίσει απλώς δυνάμεις αλλά θα δημιουργήσει μια νέα πλειοψηφική δυναμική» ενώ «θα στηρίζεται σε στέρεη προγραμματική βάση και θα είναι προσανατολισμένη στην αντιμετώπιση των προκλήσεων και των αναγκών του παρόντος και του μέλλοντος».

Σημειώνεται επίσης ότι «το παρελθόν το οποίο δίχασε την ευρύτερη προοδευτική παράταξη δεν θα εξαφανιστεί διά μαγείας αλλά δεν μπορεί και να αποτελεί μόνιμο εμπόδιο και πρόσχημα για την αναβολή της συνάντησης των δυνάμεων του προοδευτικού πόλου». Εν κατακλείδι προτείνεται το παρελθόν να παραδοθείς τη λήθη:

«Δεν θα συμφωνήσουμε σε όλα, θα παραμείνουν διαφορές στην κριτική αποτίμηση του παρελθόντος. Αλλά δεν ξεχνάμε το επιβεβαιωμένο στην πράξη αξίωμα ότι χωρίς ένα ποσοστό λήθης δεν υπάρχει πολιτική συμμαχιών. Η αντιπαράθεση στη νεοφιλελεύθερη ατζέντα της Δεξιάς και η ανάπτυξη αριστερής πολιτικής στο αδιαπραγμάτευτο ευρωπαϊκό πλαίσιο αποτελούν επαρκή αφετηριακή βάση για την αναζήτηση κοινού προγραμματικού πλαισίου».

«Σε αυτό το πλαίσιο και αυτή την προοπτική» καταλήγουν, «η λογική των πραγμάτων και των αριθμών επιτάσσει ο ΣΥΡΙΖΑ –  Προοδευτική Συμμαχία και το ΚΙΝ.ΑΛΛ. να γυρίσουν γρήγορα και αποφασιστικά σελίδα στις μεταξύ του σχέσεις. Δεσμευόμαστε να πάρουμε όλες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες προς κάθε κατεύθυνση ώστε να υλοποιηθεί η συγκρότηση του προοδευτικού πόλου που θα διεκδικήσει τη διακυβέρνηση της χώρας».