«Το ζήτημα των κυρώσεων δεν φεύγει ποτέ από το τραπέζι. Μπορεί να επιστρέψει, ανά πάσα στιγμή, ανάλογα με τη συμπεριφορά της Τουρκίας», δηλώνει στη συνέντευξή του στο topontiki.gr o βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Δημήτρης Καιρίδης.

«Ρεαλιστική φιλοδοξία θα ήταν η διαχείριση, όχι η επίλυση, της ελληνοτουρκικής διαφοράς και η αποκλιμάκωση της έντασης», τονίζει ο βουλευτής της ΝΔ και συμπληρώνει: «δεν μπορεί η Ευρώπη να αναβαθμίσει τη σχέση της με την Τουρκία χωρίς εμάς». 

Όσον αφορά την νεο-Οθωμανική στρατηγική του Τούρκου Προέδρου και αν αυτή βρίσκεται σε αδιέξοδο ο Δημήτρης Καιρίδης απαντά: «η επιθετικότητα της Τουρκίας έχει και μια βαθύτερη δομική αιτία που αφορά και τους διαδόχους του Ερντογάν». 

Σχετικά με τα όσα γράφτηκαν και ειπώθηκαν με αφορμή την επέτειο των Ιμίων, ο διακεκριμένος καθηγητής ξεκαθαρίζει: «δεν πιστεύω στον διαχωρισμό «πατριωτών» και «προδοτών» που δηλητηριάζει τον δημόσιο διάλογο στην πατρίδα μας». 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΡΕΝΑΤΟ ΛΕΚΚΑ

Σε συνέντευξη του στο τουρκικό ΝΤV ο Γιώργος Παπανδρέου είπε ότι το 2003 Ελλάδα – Τουρκία ήταν κοντά στην Χάγη για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και κατά συνέπεια την επέκταση των χωρικών υδάτων. Η σημερινή επανέναρξη των διερευνητικών επαφών δημιουργεί μία νέα ευκαιρία; 

Δεν είμαι τόσο αισιόδοξος. Η Τουρκία άλλαξε προς το χειρότερο. Τότε, ο Ερντογάν είχε έρθει στην εξουσία καταγγέλλοντας τον εθνικισμό. Τώρα, τον έχει ενστερνιστεί στην πιο ακραία του μορφή. Τότε, φιλοδοξούσε να προσεγγίσει την Ευρώπη. Τώρα, θεωρεί την Τουρκία Μεγάλη Δύναμη, η οποία μπορεί να εναντιώνεται στην Ευρώπη και τη Δύση όταν θέλει. Η υιοθέτηση του δόγματος της “Γαλάζιας Πατρίδας” δυναμιτίζει κάθε ελπίδα ουσιαστικής επίλυσης. Στις παρούσες συνθήκες, ρεαλιστική φιλοδοξία θα ήταν η διαχείριση, όχι η επίλυση, που δεν τη βλέπω καθόλου σήμερα, της ελληνοτουρκικής διαφοράς και η αποκλιμάκωση της έντασης. 

Το γεγονός ότι επιστρέψαμε στις διερευνητικές εντολές, σημαίνει αυτόματα ότι παύει η οποιαδήποτε συζήτηση για Ευρωπαϊκές κυρώσεις στην Τουρκία; Θέλει η ΕΕ κυρώσεις; Η Γερμανία έχει εκλογές τον Σεπτέμβριο…

Το ζήτημα των κυρώσεων δεν φεύγει ποτέ από το τραπέζι. Μπορεί να επιστρέψει, ανά πάσα στιγμή, ανάλογα με τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Πέρα από τις κυρώσεις, στις οποίες έχουν βέτο οι εταίροι μας, υπάρχει και η θετική ατζέντα, όπως η εμβάθυνση της τελωνειακής ένωσης, που ενδιαφέρει πολύ την Τουρκία, στην οποία έχουμε βέτο εμείς. Δηλαδή, ενώ δεν μπορούμε από μόνοι μας να επιβάλουμε ευρωπαϊκές κυρώσεις στην Τουρκία, δεν μπορεί η Ευρώπη να αναβαθμίσει τη σχέση της με την Τουρκία χωρίς εμάς. Ως προς τις κυρώσεις τώρα, η ΕΕ και, ιδίως, η Γερμανία αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως οικονομική περισσότερο δύναμη παρά ως γεωπολιτική. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Γερμανία αντιτίθεται στις κυρώσεις και προς τη Ρωσία και πως πρόσφατα οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις σε βάρος και γερμανικών επιχειρήσεων για τον NordStream 2, μιας και η Γερμανία αρνείται να σταματήσει την κατασκευή του αγωγού. 

Είναι γνωστό ότι ο Μπάιντεν γνωρίζει την περιοχή και τα προβλήματα στη Μεσόγειο μπορεί αυτό να δρομολογήσει εξελίξεις τόσο στα ελληνοτουρκικά, όσο και στο Κυπριακό; Μήπως εκφράζουμε ελπίδα περισσότερο; 

Ο Μπάιντεν έχει προτεραιότητα τα εσωτερικά θέματα και την αντιμετώπιση της μεγάλης κρίσης που προκαλεί η πανδημία. Είναι πρόεδρος των Αμερικανών και τα αμερικανικά συμφέροντα θα εξυπηρετήσει. Το βασικό πλαίσιο της εξωτερικής του πολιτικής είναι ο οξυμένος ανταγωνισμός της Αμερικής με την Κίνα. Η Αμερική θα επιδιώξει την επανασυσπείρωση της Δύσης και δεν θα ανεχθεί τα «ήξεις αφήξεις» κανενός συμμάχου, ιδίως της Τουρκίας. Μετά από μια περίοδο δυτικής αμηχανίας, που διευκόλυνε την τουρκική επιθετικότητα, η Αμερική παίρνει θέση και βάζει την Τουρκία να διαλέξει: ή με τη Δύση ή εναντίον της. Η Τουρκία δεν μπορεί για πάντα να συνεχίσει να είναι άλλοτε με τη Δύση και άλλοτε απέναντί της. 

Είναι σε αδιέξοδο η νεο-οθωμανική στρατηγική του Ερντογάν ή είναι μία κίνηση ελιγμού η επιστροφή του τούρκου προέδρου στον διάλογο; 

Ο Ερντογάν έκανε πολλά το τελευταίο διάστημα άγαρμπα. Όμως η βασική στρατηγική επιλογή του προέρχεται από την ενίσχυση της Τουρκίας ως ανερχόμενης δύναμης στην περιοχή σε σχέση με την κρίση του αραβικού κόσμου και του Ιράν. Άρα, η επιθετικότητα της Τουρκίας έχει και μια βαθύτερη δομική αιτία που αφορά και τους διαδόχους του Ερντογάν. Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Τουρκία πάσχει και από μια κρίση υπερέκτασης και πρέπει τώρα να αναδιπλωθεί. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι το οικονομικό της μέγεθος είναι ίσο με αυτό της Ολλανδίας. 

Υπήρξαν πρωθυπουργοί που ήταν ανεκτικοί σε μία μικρότερη πατρίδα;

Δεν πιστεύω στον διαχωρισμό «πατριωτών» και «προδοτών» που δηλητηριάζει τον δημόσιο διάλογο στην πατρίδα μας. Άλλωστε, το παρελθόν διδάσκει ότι όσοι εμφανίστηκαν ως υπερπατριώτες, όπως η χούντα του Ιωαννίδη, τη δεδομένη στιγμή προκάλεσαν τεράστια εθνική ζημιά. Υπάρχουν, ωστόσο, πρωθυπουργοί που πρόταξαν το κομματικό και το προσωπικό τους συμφέρον υπεράνω του εθνικού. Και που με την πολιτεία τους έβλαψαν τη χώρα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η απόφαση του Αλέξη Τσίπρα για το δημοψήφισμα του 2015. Ο Τσίπρας ήξερε, όπως το ξέραμε ακόμα κι εμείς οι απλοί πολίτες, ότι η ρήξη με τους Ευρωπαίους θα οδηγούσε στο κλείσιμο των τραπεζών. Τις δολοφόνησε εν ψυχρώ και μαζί και μεγάλο μέρος της ελληνικής οικονομίας για να ξεφύγει από τα εσωκομματικά του αδιέξοδα. Το κόστος εκείνης της μικροκομματικής απόφασης το πληρώνουμε ακόμα. 

Κ. Καιρίδη, το γεγονός ότι τα Βαλκάνια έχουν μείνει εκτός εμβολίων από την ΕΕ, μπορεί να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα στην περιοχή μας; Κίνα – Ρωσία ανυπομονούν να πατήσουν στην περιοχή. Θα υπάρξει διπλωματία των εμβολίων; 

Ήδη, το βλέπουμε αυτό. Η Τουρκία και η Σερβία κάνουν το κινεζικό εμβόλιο. Χώρες όπως η Αλβανία ή η Βόρεια Μακεδονία δεν κάνουν σχεδόν καθόλου εμβολιασμούς, παρά τις υποσχέσεις των Ευρωπαίων. Οικονομικά, η Κίνα έχει ξεπεράσει την κρίση πολύ πιο εύκολα και γρήγορα ενώ η Ευρώπη είναι καθηλωμένη και σε μια νέα ύφεση. Και, γεωστρατηγικά, η Ευρώπη χάνει έδαφος μετά την πρόσκαιρη αισιοδοξία που η δημιουργία του Ταμείου Ανόρθωσης προκάλεσε. Άρα, θα πρέπει να ανασκουμπωθούμε για να μη διευρυνθεί το αναπτυξιακό χάσμα από την Κίνα και τις  ΗΠΑ, και να μην διευρυνθούν οι ανισότητες στο εσωτερικό της Ε.Ε. σε βάρος της νότιας Ευρώπης, όπως, δυστυχώς, συνέβη με την οικονομική κρίση του ευρώ πριν δέκα χρόνια.