Εδώ και κάμποσο καιρό ένα «φάντασμα» στοιχειώνει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (GOP) στην Αμερική. Αυτό του «κόμματος Τραμπ», ενός – για την ώρα θεωρητικού – σχήματος, το οποίο, όσο περνάει ο καιρός, τόσο πιο επικίνδυνα (για τη νομενκλατούρα του κόμματος) απτό μοιάζει να γίνεται.
Όπως έχει γράψει και το «Ποντίκι», ο Τραμπ ήταν κι αυτός ένα σύμπτωμα της πολιτικής στροφής που το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα έκανε εδώ και δεκαετίες, απορρίπτοντας σταδιακά τη διακομματική συναίνεση που χαρακτήριζε το πολιτικό γίγνεσθαι στις ΗΠΑ και αγκαλιάζοντας πιο ακραίες πρακτικές και ρητορική εναντίον των Δημοκρατικών. 
Ωστόσο, όπως είναι γνωστό από τον αρχαίο μύθο, αν ανοίξεις το κουτί της Πανδώρας δεν μπορείς να ξέρεις τι θα βγει από μέσα. Κάπως έτσι οι πιο «mainstream» Ρεπουμπλικανοί είδαν με τρόμο τις ορδές των έξαλλων οπαδών του Τραμπ να εισβάλλουν στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου απειλώντας ευθέως τη δημοκρατική παράδοση της χώρας.

Σενάριο – εφιάλτης
Η εισβολή ήταν ένα σημείο καμπής για όλους. Ο Τραμπ ουσιαστικά τελείωσε εκεί την εκστρατεία αμφισβήτησης της νίκης του Μπάιντεν, οι Δημοκρατικοί κέρδισαν οριακά την πλειοψηφία στο Κογκρέσο και οι Ρεπουμπλικανοί επιχείρησαν να ανασυνταχθούν ύστερα από μια τετραετία που έμοιαζε να αρχίζει ονειρικά και κατέληξε να θυμίζει τρενάκι του τρόμου.
Ωστόσο, παρότι ο Τραμπ έφυγε από το προσκήνιο, η «κληρονομιά» του στο GOP κάθε άλλο παρά τον ακολούθησε. Αντιθέτως, ο τέως Πρόεδρος όχι μόνο ασκεί ακόμα σκληρή επιρροή στο κόμμα, αλλά, και αυτό είναι το ανησυχητικό, διαθέτει μια «μπετοναρισμένη» βάση ψηφοφόρων και στελεχών και διεκδικεί ρόλο ισχυρής συνιστώσας.

Μάλιστα, σύμφωνα με κάποια σενάρια, ο Τραμπ φέρεται να εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να δημιουργήσει δικό του κομματικό σχηματισμό διασπώντας το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και «βγαίνοντας από τα δεξιά» στη νομενκλατούρα του κόμματος, η οποία ποτέ δεν τον είδε με καλό μάτι και ποτέ δεν τον υποστήριξε άνευ όρων. Αυτό το σενάριο αποτελεί πραγματικό εφιάλτη για τους Ρεπουμπλικάνους και, βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον, θείο δώρο για τους Δημοκρατικούς, που έχουν κι αυτοί τα δικά τους εσωτερικά προβλήματα και προσπαθούν, χάρη στη νίκη του Μπάιντεν και την ανάληψη της εξουσίας, να τα αντιμετωπίσουν με πιο ομαλό τρόπο.

Νέα δεδομένα, νέες συγκυρίες
Κατ’ αρχάς πρέπει να αναφερθεί ότι ιστορικά τα τρίτα κόμματα στις ΗΠΑ είχαν πάντα μικρό έως ασήμαντο ρόλο. Συνήθως, ανάλογα με την πολιτική τους, έκοβαν κάποιες ψήφους από τα δύο μεγάλα κόμματα, αλλά σχεδόν ποτέ δεν κατόρθωναν να «σπάσουν» τον σκληρό δικομματισμό που επικρατεί στη χώρα σχεδόν από την ίδρυσή της.
Ωστόσο η περίπτωση Τραμπ είναι διαφορετική: εν μέσω πανδημίας και τεραστίων προβλημάτων πήρε σχεδόν 7 εκατομμύρια περισσότερες ψήφους από το 2016 και πέτυχε τεράστια διείσδυση του κόμματος σε ψηφοφόρους όπως οι μαύροι και οι Λατίνοι, στους οποίους οι Ρεπουμπλικανοί παραδοσιακά υστερούσαν.

Παράλληλα, κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα «σκληρό» κομμάτι ψηφοφόρων που – αν και προέρχονται από το ευρύτερο GOP – ψήφισαν καθαρά πρόσωπο, ψήφισαν Τραμπ, τον στηρίζουν, τον θέλουν ξανά Πρόεδρο και λοιδορούν όσους Ρεπουμπλικανούς δεν τον στήριξαν στη δίκη του στη Γερουσία ή, τέλος πάντων, δεν έδειξαν να τον στηρίζουν αρκετά.
Δημοσκόπηση της Ipsos από τα μέσα Ιανουαρίου ήταν ενδεικτική της «συνιστώσας Τραμπ» εντός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος: το 91% των οπαδών του στήριζε τη συνεχιζόμενη αμφισβήτηση του εκλογικού αποτελέσματος (46% στους Ρεπουμπλικανούς), το 96% θεωρούσε ότι κάνει το κόμμα καλύτερο (51% γενικά στους ψηφοφόρους του κόμματος) και το 92% ήθελε να είναι ξανά υποψήφιος Πρόεδρος το 2024 (το ποσοστό πέφτει στο 41% στους Ρεπουμπλικανούς).

Θα ακολουθούσαν όλοι αυτοί τον Τραμπ σε ένα νέο κόμμα; Το ερώτημα δεν μπορεί να απαντηθεί χωρίς ο ίδιος ο Τραμπ να φτιάξει το κόμμα αυτό και να συμμετάσχει σε εκλογές. Ωστόσο, και μόνο το ότι η δημοσκόπηση διεξήχθη μόλις λίγες μέρες μετά την εισβολή στο Καπιτώλιο λέει πολλά σχετικά με τη «μενταλιτέ» των ανθρώπων που τον στηρίζουν.
Εξίσου εντυπωσιακό είναι και το ότι κορυφαία στελέχη των Ρεπουμπλικανών, όπως ο γερουσιαστής Λίντσι Γκρέιαμ, επιτίμησαν δημοσίως τους συναδέλφους τους που στήριξαν στην πρώτη φάση την παραπομπή Τραμπ σε δίκη, είτε στη Βουλή των Αντιπροσώπων είτε στη Γερουσία, δείχνοντας την επιρροή που ο τέως Πρόεδρος συνεχίζει να έχει στο κόμμα.

Μετριοπαθείς ετοιμάζονται… να φύγουν

Τα πράγματα στους Ρεπουμπλικανούς είναι τόσο άσχημα ώστε, σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδει το πρακτορείο Reuters, υπάρχει μια μερίδα υψηλόβαθμων στελεχών τους που φέρεται να εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να… αποχωρήσουν από το κόμμα και να φτιάξουν δικό της σχήμα, μη αντέχοντας πλέον την επιρροή Τραμπ στο GOP.
Στην ουσία, πάντως, όλα αυτά δείχνουν ότι το ιστορικό κόμμα των ΗΠΑ μοιάζει σχεδόν αναπόφευκτο να διασπαστεί, καθώς η Προεδρία Τραμπ έφερε στην επιφάνεια όλες τις εντάσεις που συσσωρεύονταν επί χρόνια μέσα στο κόμμα και έκαναν τις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ μετριοπαθών και ακραίων ακόμα πιο έντονες και εμφανείς.

Κινήσεις διεμβολισμού από τον Μπάιντεν

Μέσα σε όλα αυτά ο Μπάιντεν φέρεται έτοιμος να διεμβολίσει τους Ρεπουμπλικανούς προτείνοντας για θέσεις πρεσβευτών των ΗΠΑ δύο εξέχοντα μέλη του κόμματος: τη Σίντι Μακ Κέιν, χήρα του γερουσιαστή Τζον Μακ Κέιν, που είχε συγκρουστεί με τον Τραμπ, και τον πρώην γερουσιαστή της Νεβάδα Τζεφ Φλέικ.
Παρότι η κυβέρνηση Μπάιντεν αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος, ο νέος Πρόεδρος θέλει να επανενεργοποιήσει το δόγμα Τρούμαν σύμφωνα με το οποίο «οι κομματικές διαφωνίες σταματούν στο νερό» και να αξιοποιήσει επιφανή στελέχη των Ρεπουμπλικανών σε θέσεις – κλειδιά για τη διπλωματία των ΗΠΑ.