Στην αρχαία Ελλάδα, την οποία οι Έλληνες επικαλούμαστε πάντα ανοήτως και επί ματαίω φέρουμε στα χείλη το όνομά της, δεν υπήρχε μεγαλύτερος ψόγος και αιτία για περιφρόνηση από τον πολιτικό άνδρα που διέμενε σε πολυτελές οίκημα ή έκλινε προς τη χλιδή.

ΞΕΝΟΦΩΝ Α. ΜΠΡΟΥΝΤΖΑΚΗΣ

Στην αρχαία Ελλάδα, την οποία οι Έλληνες επικαλούμαστε πάντα ανοήτως και επί ματαίω φέρουμε στα χείλη το όνομά της, δεν υπήρχε μεγαλύτερος ψόγος και αιτία για περιφρόνηση από τον πολιτικό άνδρα που διέμενε σε πολυτελές οίκημα ή έκλινε προς τη χλιδή. Η εθνική υπερηφάνεια των πολιτών στην Αθήνα του 5ου αιώνα εστιαζόταν στη θέα των λαμπρών δημόσιων οικοδομημάτων και κυρίως στα οικοδομήματα της Ακροπόλεως. Στους Αθηναίους της εποχής φαινόταν σχεδόν σαν ιεροσυλία να οικοδομήσουν για ανθρώπους πολυτελείς κατοικίες που να ξεφεύγουν του μέτρου. Ιστορικά παρατηρείται ότι οι τύραννοι του 6ου αιώνα υπήρξαν λίγο πιο απαιτητικοί για τους εαυτούς τους, αλλά στους επόμενους αιώνες, που όλοι οι πολίτες θεωρούνταν ίσοι, η πολυτέλεια των ιδιωτών αποτελούσε σκάνδαλο. Είναι χαρακτηριστικό με πόσο βαριά λόγια χαρακτηρίζει ο Δημοσθένης μερικούς πολιτικούς του καιρού του, που έφτιαχναν ωραία σπίτια με λεφτά που κατά τη γνώμη του δεν τα είχαν αποκτήσει με τίμια μέσα!

[…] Οι παλαιότεροι πολιτικοί στην ιδιωτική τους ζωή ήταν τόσο μετρημένοι και τόσο πολύ πιστοί στα ήθη της πολιτείας, ώστε σήμερα, αν κανείς από σας γνωρίζει ποιο είναι το σπίτι του Αριστείδη ή του Μιλτιάδη ή κανενός άλλου σπουδαίου ανθρώπου της εποχής εκείνης, θα έχει διαπιστώσει ότι δεν είναι καλύτερο από του γείτονά τους. Γιατί δεν πολιτεύονταν για να πλουτίσουν , αλλά καθένας τους νόμιζε καθήκον του να βοηθήσει για το κοινό καλό. Τίμιοι απέναντι στους άλλους Έλληνες, ευσεβείς στους θεούς και έχοντας σαν αρχή την ισότητα ανάμεσα στους πολίτες, απέκτησαν καθώς ήταν φυσικό μεγάλη ευτυχία.

[….] Δείτε λοιπόν τους πολιτικούς που ακολουθούν αυτή την πολιτική: από αυτούς άλλοι που ήταν φτωχοί έγιναν πλούσιοι, άλλοι έγιναν διάσημοι ενώ ήταν άγνωστοι, μερικοί δε έφτιαξαν σπίτια πιο επιβλητικά και από τα δημόσια κτίρια, κι όσο μίκραινε η περιουσία του κράτους τόσο μεγάλωνε η δική τους…