Οι θυσίες συγκινούν ακόμα

Οι θυσίες συγκινούν ακόμα

Την «Άλκηστη» του Γκλουκ θα ερμηνεύσει η διάσημη ντίβα της όπερας Άννα Κατερίνα Αντονάτσι στο Μέγαρο Μουσικής

Μια από τις πιο περιζήτητες πρωταγωνίστριες της οπερατικής σκηνής, η ιταλίδα ντίβα Άννα Κατερίνα Αντονάτσι θα βρεθεί για δυο βραδιές (19, 22/10) στη σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, για να ερμηνεύσει την «Άλκηστη» του Κρίστοφ Βίλιμπαλντ Γκλουκ, έναν από τους πιο συγκλονιστικούς και απόλυτους ρόλους του οπερατικού ρεπερτορίου, σε μια όπερα γεμάτη από εξαίσιες μελωδίες και συναρπαστικές άριες. Γεννημένη στη Μπολόνια πριν από 48 χρόνια, μόνιμη κάτοικος Παρισιού πλέον, η διάσημη καλλιτέχνις διαθέτει φωνή που έχει διχάσει τους κριτικούς. Άλλοι τη συγκρίνουν με τη Μαρία Κάλλας κι άλλοι λένε ότι πρόκειται για μία μη κατατάξιμη φωνή (μεταξύ σοπράνο και μέτζο), η οποία μπορεί να μην αρέσει σε όλους. Όπως και να ’χει, και τις δύο φορές που εμφανίστηκε στη χώρα μας (πρώτη το 1999 στο ΜΜΑ στη «Στέψη της Ποππαίας» και το 2007 στη «Μήδεια» του Κερουμπίνι στην Επίδαυρο) μας άφησε με τις καλύτερες των εντυπώσεων. Στην τρίτη της εμφάνιση εντός των χωρικών μας υδάτων –από τις ελάχιστες που πραγματοποιεί εκτός Γαλλίας, καθώς έχει επιλέξει να αφοσιωθεί στον γιο της– υποδύεται έναν από τους «πιο αγαπημένους της ρόλους», μια μοναδική φιγούρα, ενσάρκωση και σύμβολο του ιδανικού συζυγικού έρωτα που φτάνει μέχρι την αυτοθυσία, θέμα διαχρονικά δημοφιλές. «Η σύζυγος που θυσιάζεται για τον άνδρα της είναι εκ των πραγμάτων ένα θετικό σύμβολο, ένα πρόσωπο ηρωικό αλλά και αρκετά στατικό. Είναι δηλαδή μια απολύτως κλασική ηρωίδα, την οποία φαντάζομαι σαν άγαλμα από λευκό μάρμαρο» υπογραμμίζει. Και προσθέτει ότι «μουσικά είναι ίσως η πιο επιτυχημένη, μνημειώδης και υπέροχη όπερα του Γκλουκ», μια όπερα που «ταξιδεύει» τους θεατές με την απόλυτη κυριαρχία της ηρωίδας της, με τα απογειωτικά και πλούσια χορωδιακά της, με την ένταση της ενορχήστρωσής της και πάνω απ’ όλα με τη δραματική και μουσική αρτιότητα με την οποία αφηγείται μια σπουδαία παλιά ιστορία. «Γι’ αυτό πιστεύω πως η μορφή κοντσερτάντε είναι ο καταλληλότερος τρόπος για την παρουσίαση αυτής της όπερας» – το ανέβασμα έχει τη μορφή συναυλίας που εμπλουτίζεται με τη σκηνοθετική ματιά του Νίκου Πετρόπουλου. Ο μύθος της Άλκηστης, στον οποίο βασίζει ο Ευριπίδης την περίφημη τραγωδία του, έγινε πηγή έμπνευσης για πολλούς δραματουργούς στα νεότερα χρόνια. Ο Γκλουκ συνέθεσε την «Άλκηστη» την εποχή που είχε εμπλακεί σε μια σημαντική αισθητική διαμάχη και το έργο είναι ο δεύτερος καρπός (μετά τον «Ορφέα και Ευρυδίκη») μιας ανανεωτικής προσπάθειας για να απαλλαγεί η όπερα «από όλες τις καταχρήσεις, οι οποίες υπήρξαν αποτέλεσμα της αδικαιολόγητης ματαιοδοξίας των τραγουδιστών και που παραμόρφωσαν την ιταλική όπερα και τη μετέτρεψαν από το πιο λαμπερό και όμορφο θέαμα στο πιο γελοίο και βαρετό». Η μουσική, κατά τον συνθέτη, όφειλε να υποστηρίζει το δράμα και όχι να το ανταγωνίζεται. Η τρίπρακτη «Άλκηστη» έκανε τεράστια επιτυχία στη Βιέννη, αλλά στο Παρίσι απέτυχε. Ο συνθέτης στη γαλλική εκδοχή είχε κάνει προσαρμογές που αποτύπωναν τις αναμορφωτικές του αρχές. Ο Γκλουκ το φιλοσόφησε: «Η Άλκηστη είναι κάτι καινούργιο και δεν αρέσει. Χρειάζεται χρόνο. Σε διακόσια χρόνια από σήμερα θα συναρπάζει». Και ήταν προφητικός. Μια από τις μνημειώδεις παραστάσεις της ιταλικής εκδοχής του έργου είναι αυτή του 1954 στη Σκάλα του Μιλάνου, με πρωταγωνίστρια τη Μαρία Κάλλας, στην πρώτη της συνεργασία με τον Λουκίνο Βισκόντι, υπό την διεύθυνση του Κάρλο Μαρία Τζουλίνι. Συμπρωταγωνιστής της Άννας Κατερίνας Αντονάτσι στον ρόλο του Άδμητου είναι ο διάσημος αμερικανός τενόρος Γκρέγκορι Κούντε (το ζευγάρι των πρωταγωνιστών επανέρχεται δέκα χρόνια μετά την πρώτη του εμφάνιση στην Ελλάδα, το 1999, στη «Στέψη της Ποππαίας»). Στη διεύθυνση της Ορχήστρας Πατρών σε όργανα εποχής ο Γιώργος Πέτρου. Την επιμέλεια του σκηνικού χώρου, καθώς και τον σχεδιασμό των προβολών και των φωτισμών έχει κάνει ο Νίκος Πετρόπουλος. Τη μουσική προετοιμασία έχει φροντίσει ο Μάρκελλος Χρυσικόπουλος. Συμμετέχει η Χορωδία της ΕΡΤ. * «Άλκηστη» του Κρίστοφ Βίλιμπαλντ Γκλουκ, σε μορφή κοντσερτάντε. Παραστάσεις: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη», 19, 22 Οκτωβρίου.

Χαρά Αργυρίου