ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΒΑΛΙΑ ΜΠΑΖΟΥ

Ο Γιάννης Κοτάκης, μηχανολόγος μηχανικός, Msc. ενεργειακής διαχείρισης, είναι ο πρώτος πολίτης της χώρας που συνέδεσε το φωτοβολταϊκό σύστημα του σπιτιού του με το δίκτυο της ΔΕΗ.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΒΑΛΙΑ ΜΠΑΖΟΥ

Ο Γιάννης Κοτάκης, μηχανολόγος μηχανικός, Msc. ενεργειακής διαχείρισης, είναι ο πρώτος πολίτης της χώρας που συνέδεσε το φωτοβολταϊκό σύστημα του σπιτιού του με το δίκτυο της ΔΕΗ. Και είναι σίγουρα ο κατάλληλος άνθρωπος για να μας εξηγήσει τα περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη που συνεπάγεται αυτή η επιλογή. Το φωτοβολταϊκό του σύστημα κλείνει έναν χρόνο λειτουργίας και μέχρι σήμερα έχει πουλήσει στη ΔΕΗ 7.000 κιλοβατώρες «καθαρής» ενέργειας.

1) Πώς πήρατε την απόφαση να εγκαταστήσετε φωτοβολταϊκά στο σπίτι σας. Τι ήταν εκείνο που σας έπεισε ότι είναι μια απόλυτα ασφαλής επένδυση με εξασφαλισμένα αποτελέσματα όσον αφορά στην παροχή ενέργειας.

Ως μηχανολόγος μηχανικός εργάζομαι στον χώρο των φωτοβολταϊκών τα τελευταία τρία χρόνια και έχω αποκτήσει μια πολύ σαφή εικόνα για το πώς μπορεί κάποιος να εκμεταλλευτεί αποδοτικά την ηλιακή ενέργεια. Η εμπειρία στον σωστό σχεδιασμό ενός φωτοβολταϊκού συστήματος με οδήγησε στο να μπορέσω να εγκαταστήσω ένα τέτοιο σύστημα στη στέγη του σπιτιού μου, μόλις ψηφίστηκε ο νέος νόμος που επέτρεπε την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε στέγες και ταράτσες κτηρίων. Δεδομένης της ποιότητας κατασκευής της εγκατάστασης, και έχοντας λάβει υπόψη όλους τους κανόνες της ηλεκτροτεχνίας, ήμουν πλέον σίγουρος ότι το σύστημα όχι μόνο ήταν ασφαλές, αλλά παράλληλα και αποδοτικό.

 

2) Τι προβλήματα αντιμετωπίσατε και τι θα συμβουλεύατε όσους θέλουν να ακολουθήσουν το παράδειγμά σας.

Τα προβλήματα που αντιμετώπισα ήταν αρκετά, κυρίως λόγω του ότι μέχρι τότε δεν είχε διασυνδεθεί άλλο σπίτι με το δίκτυο της ΔΕΗ, και η διαδικασία ήταν άγνωστη. Εκείνη την περίοδο, η εφορία ζητούσε έναρξη εταιρείας, η ΔΕΗ δεν είχε την απαραίτητη εγκύκλιο, ενώ η πολεοδομία έδειχνε να τα έχει χαμένα. Κάποιος που δεν ήταν καλά διαβασμένος δεν θα μπορούσε να τα βγάλει εύκολα πέρα. Τώρα, έναν χρόνο μετά, τα προβλήματα έχουν αρχίσει να εξαλείφονται, μιας και η διαδικασία των φωτοβολταϊκών στις στέγες πλέον έχει γίνει περισσότερο γνωστή.

Η βασική συμβουλή σε όποιον σκέφτεται να προχωρήσει σε κάτι παρόμοιο, αρχικά είναι να το πράξει ανεπιφύλακτα, μιας και η παραγωγή ενέργειας από τον ήλιο μόνο πλεονεκτήματα μπορεί να έχει. Θα πρέπει όμως να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα και την αξιοπιστία της εγκατάστασης, μιας και χρειάζεται εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό ώστε να μελετήσει και να εγκαταστήσει ένα ασφαλές και αποδοτικό σύστημα.

3) Η σύνδεση με το δίκτυο της ΔΕΗ είναι εύκολη υπόθεση ή υπάρχουν και εκεί γραφειοκρατικά προβλήματα; Και ακόμα πώς αισθάνεστε που πλέον πουλάτε αντί να αγοράζετε ρεύμα από τη ΔΕΗ.

Η γραφειοκρατία στην Ελλάδα είναι πάντα ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα. Ειδικά όταν πρόκειται για κάτι το πρωτοποριακό, τότε τα προβλήματα που δημιουργεί είναι πολλαπλάσια. Έναν χρόνο μετά την εφαρμογή του νόμου για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε στέγες – ταράτσες κατοικιών, οι απαραίτητες διαδικασίες έχουν απλοποιηθεί αρκετά. Η ικανοποίηση στο τέλος του τετραμήνου, όταν λαμβάνεις τον λογαριασμό της ΔΕΗ με αρνητικό πρόσημο, είναι πολύ έντονη, ειδικά όταν ξέρεις ότι οφείλεται σε ένα σύστημα που έχεις μελετήσει και κατασκευάσει εσύ ο ίδιος. Μεγαλύτερη ικανοποίηση όμως έρχεται στο τέλος του χρόνου που βλέπεις ότι το σύστημα απέδωσε παραπάνω από όσα εσύ ο ίδιος είχες προδιαγράψει.

4) Ποιες ανάγκες του σπιτιού σας καλύπτονται με το «καθαρό» ρεύμα που παράγεται από τον ήλιο;

Είναι μια πολύ συνηθισμένη ερώτηση που κάνουν όλοι όσοι ενδιαφέρονται να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά στην κατοικία τους. Στην ουσία ΔΕΝ καλύπτω καμία ανάγκη του σπιτιού μου με το σύστημα αυτό. Όλο το ρεύμα το οποίο παράγεται από το φωτοβολταϊκό σύστημα διοχετεύεται στο δίκτυο της ΔΕΗ μιας και δεν συμφέρει η κατανάλωσή του. Δεν συμφέρει κανέναν να καταναλώνει ρεύμα αξίας 0,55€/kWh (τιμή πώλησης παραχθέντος ρεύματος από το φωτοβολταϊκό), όταν την ίδια στιγμή μπορεί να καταναλώνει με μέση τιμή περίπου 0,12€/kWh.

5) Ποια ήταν η αντίδραση των γειτόνων σας όταν έβλεπαν την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών. Ενδιαφέρθηκαν για την τεχνολογία, ρώτησαν λεπτομέρειες ή απλώς σχολίασαν… «έχουμε κι έναν οικολόγο δίπλα μας»;

Γενικότερα οι αντιδράσεις των γειτόνων ήταν μάλλον θετικές, γιατί είδαν με ενθουσιασμό την πρωτότυπη αυτή κίνηση. Αρκετοί ήταν αυτοί που ρωτούσαν λεπτομέρειες μιας και ενδιαφέρονται και αυτοί να αξιοποιήσουν τη στέγη τους με τρόπο οικολογικό. Ευελπιστώ τώρα που έχουν απλοποιηθεί οι διαδικασίες, σύντομα να δω και άλλες στέγες και άλλων σπιτιών με παρόμοιες εγκαταστάσεις.

6) Τα περιβαλλοντικά οφέλη που συνεπάγεται μια τέτοιου είδους επένδυση είναι απολύτως μετρήσιμα. Ύστερα από έναν χρόνο λειτουργίας των φωτοβολταϊκών στο σπίτι σας, έχετε υπολογίσει τα «περιβαλλοντικά» αποτελέσματα, όπως για παράδειγμα τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα;

Τα περιβαλλοντικά οφέλη που έχουν προκύψει από τη λειτουργία του συστήματος είναι πολύ εντυπωσιακά. Σε σχεδόν έναν χρόνο λειτουργίας του συστήματος έχουν παραχθεί περίπου 7.000kWh «πράσινης ενέργειας», η οποία αναλογεί σε 6.500kg εκπομπών CO₂. Οι εκπομπές αυτές μεταφράζονται ισοδύναμα στην ποσότητα CO₂ που απορροφούν 10 στρέμματα δάσους. Όλα αυτά από ένα απλό σπίτι, με μόλις 40 τ.μ. στέγη προς εκμετάλλευση, έχοντας εγκαταστήσει ένα μέσο σύστημα της τάξης των 5kWp.

7) Πολλοί φοβούνται, δεδομένης και της δύσκολης οικονομικής κατάστασης, ότι το κόστος για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών είναι απαγορευτικό.

Η συνήθης ερώτηση που γίνεται από τους περισσότερους ιδιοκτήτες σπιτιών είναι πόσο θα μου κοστίσει και εάν τελικά το «πράσινο» ρεύμα θα είναι και πιο οικονομικό από το συμβατικό της ΔΕΗ.

Το κόστος εγκατάστασης κάθε άλλο παρά απαγορευτικό είναι. Δεδομένου ότι η μέγιστη ισχύς που μπορεί να εγκαταστήσει ένα σπίτι είναι μέχρι 10kWp. Εάν η κατασκευή ακολουθήσει τις απαιτούμενες προδιαγραφές ποιότητας και ασφάλειας, το κόστος μπορεί να φτάσει περί τα 45.000 ευρώ. Αν αναλογιστεί κανείς ότι το σύστημα αυτό μπορεί να αποδώσει μέχρι και 8.000 ευρώ τον χρόνο, τότε αντιλαμβάνεται ότι σε λιγότερο από 6 χρόνια θα έχει κάνει απόσβεση του αρχικού του κεφαλαίου. Επιπρόσθετα, αν αντιληφθεί κάποιος ότι η σύμβαση πώλησης του «πράσινου» ρεύματος με τη ΔΕΗ ανέρχεται σε 25 χρόνια, και ότι αυτό είναι αφορολόγητο, πιστεύω ότι θα αναρωτηθεί: «Εγώ γιατί ακόμα δεν έχω ενδιαφερθεί;». Ένα πλεονέκτημα με τα φωτοβολταϊκά είναι ότι δεν χρειάζεται κάποιος να έχει μεγάλης έκτασης ταράτσα. Η ισχύς του συστήματος (άρα και του συνολικού κόστους) είναι σχεδόν ανάλογη με τη διαθέσιμη έκταση.

Σε γενικές γραμμές το κόστος εγκατάστασης ενός φωτοβολταϊκού συστήματος στην Ελλάδα, συγκρινόμενο με το κόστος στην Ευρώπη, είναι μάλλον χαμηλό, ενώ η ένταση του ήλιου, καθώς και οι ημέρες ηλιοφάνειας είναι εμφανώς περισσότερες. Επομένως, αν αναλογιστούμε και το γεγονός ότι η τιμή πώλησης του παραγόμενου ρεύματος στην Ελλάδα είναι μεγαλύτερη από την Ευρώπη, τότε κάνει την επένδυση ιδιαίτερα ελκυστική.

8) Πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων επιλέγουν κατά την κατασκευή του σπιτιού τους πολύ ακριβά υλικά, θεωρώντας τα επένδυση, αφού πιστεύουν ότι έτσι αυξάνεται η αξία του. Αντίθετα όταν πρόκειται για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών το πρώτο που ρωτούν είναι πότε θα κάνουν απόσβεση και εάν θα έχουν οικονομικό όφελος. Αυτή η αντιμετώπιση πιστεύετε ότι είναι θέμα ενημέρωσης, κουλτούρας; Είναι πολύ νωρίς ακόμα για να συνειδητοποιήσουμε ότι ένα σπίτι αποκτά πολύ μεγαλύτερη αξία όταν παράγει «πράσινη» ενέργεια από τον ήλιο;

Η παραπάνω δήλωση έχει παρατηρηθεί δυστυχώς ότι είναι πραγματικότητα. Αυτό συμβαίνει κυρίως λόγω κουλτούρας, μιας και αυτοί που έχουν σαν βασικό κριτήριο το οικονομικό στοιχείο, δεν ενδιαφέρονται τόσο για την οικολογική ευαισθησία της ενέργειας την οποία πράττουν, όσο για την οικονομική πλευρά. Το θεωρούν ως ένα καθαρά επενδυτικό προϊόν, το οποίο θα τους αποδώσει μεγαλύτερο κέρδος. Η έλλειψη γνώσης ενισχύει την άποψη όπως αυτή περιγράφηκε, μιας και λίγοι γνωρίζουν ότι τα φωτοβολταϊκά στην ταράτσα του κτηρίου από τη στιγμή εγκατάστασης χαρακτηρίζουν το κτήριο ως σύνολο.

Σχολιάζοντας καθαρά τις οικονομικές απολαβές, και όχι τα περιβαλλοντικά οφέλη τα οποία δεν είναι συχνά κριτήριο αξιολόγησης για κάποιον μέσο πολίτη, μια σωστή – αποδοτική εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος αποδίδει ήδη υπεραξία στο σπίτι το οποίο εγκαθίσταται, μιας και από τον νόμο γίνεται στοιχείο του ακινήτου. Έτσι όταν τυχόν πωληθεί το ακίνητο στο οποίο έχουμε εγκαταστήσει το φωτοβολταϊκό, πωλείται μαζί με αυτό και η εγκατάσταση – εκμετάλλευση του φωτοβολταϊκού στον νέο ιδιοκτήτη, ο οποίος έχοντας συγκρίνει τα ιστορικά δεδομένα παραγωγής, θα μπορεί να αξιολογήσει την ποιότητα και αποδοτικότητα της εγκατάστασης. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να προσδώσει υπεραξία ένα αποδοτικό φωτοβολταικό έναντι ενός μη αποδοτικού.

Όλα τα παραπάνω βέβαια θα προκύψουν σε δεύτερο στάδιο, το στάδιο δηλαδή που θα αρχίσουν να πωλούνται ακίνητα όπου έχουν ήδη εγκατασταθεί τέτοια συστήματα. Θα πρέπει όμως οι πολίτες να έχουν ενημερωθεί για το τι προβλέπεται, ώστε στη συνολική αξιολόγηση για την απόφαση εγκατάστασης του συστήματος να συνυπολογίσουν όλα τα δεδομένα που θα τους δώσουν από την αρχή σαφή εικόνα για το τι συμβαίνει σε αυτήν τη νέα αγορά.