Η επόμενη ημέρα στο φιάσκο με την υπόθεση της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ βρίσκει την κυβέρνηση – αλλά και την ελληνική πλευρά γενικότερα – αντιμέτωπη με τρία τεράστια μέτωπα.

Η επόμενη ημέρα στο φιάσκο με την υπόθεση της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ βρίσκει την κυβέρνηση – αλλά και την ελληνική πλευρά γενικότερα – αντιμέτωπη με τρία τεράστια μέτωπα. Τρεις καυτές πατάτες, οι οποίες, εάν δεν βρεθεί γρήγορα… ψυκτικό, θα προκαλέσουν αλυσιδωτές εκρήξεις:

1 Για την κυβέρνηση η πολιτική, διπλωματική και διαχειριστική ήττα είναι προφανής, ανεξαρτήτως του σε ποιους και σε τι αποδίδει η ίδια την «ευθύνη» του ναυαγίου. Για την ήττα αυτή συγκεκριμένο ρόλο έχουν διαδραματίσει πρόσωπα στο προσκήνιο και το παρασκήνιο, τα οποία διαχειρίστηκαν την υπόθεση.
2 Η Ελλάδα και οι Έλληνες καταναλωτές μέχρι νεωτέρας θα πληρώνουν το αέριο κατά 30% ακριβότερα από τον μέσο Ευρωπαίο καταναλωτή, γεγονός που, σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, επιβαρύνει την ελληνική οικονομία (και όλους μας) με 1.000.000 ευρώ ημερησίως!
3 Ο ελληνικός λαός βρίσκεται πολύ κοντά στο φάσμα της λήψης νέων μέτρων. Η πλήρης αποτυχία στους εισπρακτικούς στόχους των ιδιωτικοποιήσεων μπορεί να ενεργοποιήσει αυτόματα τη μνημονιακή ρήτρα που προβλέπει πρόσθετα μέτρα στο 50% των απωλειών. Και με δεδομένο ότι οι απώλειες μπορεί να ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ, το πρόβλημα είναι σοβαρότατο.

Τα οκτώ «αμαρτήματα»
Μεταξύ των ελάχιστων ΜΜΕ που εφιστούσαν την προσοχή για μια απροσδόκητη εξέλιξη στην υπόθεση της ΔΕΠΑ (σ.σ.: όταν η πλειονότητα των ΜΜΕ «έβλεπε» μεγάλη ρωσική προσφορά, με τις σχετικές πληροφορίες να έρχονται από το… πολιτικό ρεπορτάζ και όχι από την αγορά), το «Ποντίκι» (και οι αναγνώστες του) δεν αιφνιδιάστηκαν από τις εξελίξεις. Που πρακτικά ήρθαν ως συνέπεια των πραγματικών δεδομένων. Από πέρυσι το φθινόπωρο το «Ποντίκι» προειδοποιούσε πως ο διαγωνισμός για τη ΔΕΠΑ είχε στηθεί βιαστικά, χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψιν τις διεθνείς και γεωπολιτικές εξελίξεις, και πρακτικά εκβίαζε κάποιες προσφορές. Η βιαστική προκήρυξη οδήγησε, όπως έγραψαν παλαιότερα και οι «Financial Times», σε υποψηφιότητες αμφίβολης δυναμικής, ενώ οι μόνες κοινοτικές προτάσεις προήλθαν από το εγχώριο επιχειρηματικό στρατόπεδο.
Κυρίως, όμως, η απρονοησία και η πλημμελής προετοιμασία μετέτρεψαν τον διαγωνισμό σε πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ της Ρωσίας, των ΗΠΑ και της Ε.Ε. σε συνάρτηση με τις διεθνείς ενεργειακές εξελίξεις. Και βέβαια ένα πεδίο «πολύ μεγάλο» για τις ελληνικές δυνατότητες (σ.σ.: αυτό το «πέρα από εμάς» που παραδέχτηκε κι ο Σαμαράς).
Αυτά, ανάμεσα σε πολλά άλλα, είναι πολιτικά λάθη, τα οποία συμπληρώθηκαν από παιδαριώδη πολιτική διαχείριση, η οποία, εν μέσω ενός διεθνούς διαγωνισμού, μετέτρεψε μια εταιρεία (Gazprom) που βρίσκεται στο στόχαστρο των ευρωπαϊκών αρχών ανταγωνισμού σε προτιμητέο συνομιλητή της ελληνικής κυβέρνησης. Και μάλιστα έλαβαν συνομιλητή που έθετε όρους με μοναδικό (προφανή) στόχο να κερδίσει τον χρόνο που επιθυμούσε προς όφελος των συμφερόντων του.
Ας δούμε μια σειρά (ακόμη) από σφάλματα, τα οποία δείχνουν ότι ούτε η κυβέρνηση ούτε το ΤΑΙΠΕΔ έχουν την «τεχνογνωσία» να σταθούν σε διεθνείς διαγωνισμούς απαιτήσεων ώστε να δουλέψουν και να φέρουν σε πέρας τέτοιου μεγέθους διαδικασίες:
1 Και μόνο το «τάιμινγκ» του διαγωνισμού ήταν ό,τι χειρότερο γινόταν. Το πράσινο φως δινόταν με το ενδεχόμενο της ελληνικής εξόδου από το ευρώ να είναι ορατό, κάτι που επέτρεψε στους ενδιαφερόμενους να βάζουν όρους. Επίσης δόθηκε χωρίς να έχουν προηγηθεί οι επισκέψεις του Σαμαρά σε ΗΠΑ και Ρωσία, που θα του επέτρεπαν να έχει μια εικόνα για το ενεργειακό παιχνίδι, το οποίο προφανώς δεν είχε αντιληφθεί.
2 Επιλέγοντας να κάνουν την Gazprom προτιμητέο συνομιλητή, όπως είπαμε, τα κυβερνητικά στελέχη που χειρίστηκαν τις επαφές αποξένωσαν την κυβέρνηση από τους άλλους υποψηφίους, οι οποίοι δικαιολογημένα θεώρησαν ότι αντιμετωπίστηκαν από ένα επίσημο κράτος ως… πελάτες δεύτερης επιλογής, επειδή, κατά τη μη δεσμευτική διαδικασία ενδιαφέροντος, δεν είχαν δηλώσει ιδιαίτερα υψηλό τίμημα. Τώρα, ακόμη και σε μια επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού, το ενδιαφέρον τους δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο.
3 Η επιλογή αυτή κατέδειξε άλλο ένα σφάλμα της κυβέρνησης: ότι η εμμονή στο υψηλότερο τίμημα (σ.σ.: το περιβόητο «όποιος μας δώσει περισσότερα ας το πάρει», που έλεγε προ ημερών ο Σταυρίδης) δεν ήταν μια σωστή πρακτική. Ιδιαίτερα αφού εγκλώβισε το Μαξίμου σε μια προσφορά που ήταν θεωρητική και όχι δεσμευτική.
4 Έχοντας καταστήσει τους Ρώσους της Gazprom προτιμητέο συνομιλητή και αποδεχόμενος να συναντήσει τον Αλεξέι Μίλερ τρεις φορές ο Σαμαράς εκτέθηκε διεθνώς σε ό,τι αφορά τον τρόπο που η χώρα του και ο ίδιος κάνουν μπίζνες. Κυρίως, όμως, βρέθηκε να δέχεται τα πιεστικά αιτήματα του Ρώσου… κρατικού καπιταλιστή, που ήθελε να διαμορφώσει τους όρους του σχεδίου σύμβασης για την πώληση της ΔΕΠΑ ακριβώς στα συμφέροντα της Gazprom.
5 Ο Σαμαράς και οι συνεργάτες του δεν κατάλαβαν αυτό που όλη η ενεργειακή πιάτσα γνώριζε από καιρό: Οι Ρώσοι δεν είχαν πραγματικό ενδιαφέρον για τη ΔΕΠΑ, αλλά απλώς δεν ήθελαν να πέσει την περίοδο αυτή στα χέρια κάποιων εν δυνάμει αντιπάλων τους στο ενεργειακό σκάκι των προσεχών ετών. Εάν ο ρωσικός κολοσσός είχε όντως την Ελλάδα και τη ΔΕΠΑ στα άμεσα σχέδιά του, δεν θα είχε «παρακάμψει» την Ελλάδα από τον σχεδιασμό του South Stream τον περασμένο Δεκέμβριο.
6 Έστω κι αν μας άφησαν στα κρύα του λουτρού τότε, οι της Gazprom κατάφεραν να πείσουν ορισμένα κυβερνητικά στελέχη ότι ο αποκλεισμός της Ελλάδας από τον αγωγό ρωσικών συμφερόντων έγινε για να δείξει ότι η ρωσική εταιρεία είναι πρόθυμη να συμμορφωθεί με τις ευρωπαϊκές ρυθμίσεις, που απαιτούν τον διαχωρισμό των επιχειρήσεων παροχής από τις επιχειρήσεις διανομής στο πλαίσιο διεκδίκησης της ΔΕΠΑ.
7 Προφανώς, λοιπόν, δεν κατάλαβαν ότι από ένα σημείο και μετά η ρωσική πλευρά έπαιξε ένα παιχνίδι με τον χρόνο και τις νομικές λεπτομέρειες (ίσως, εάν επέβαλλαν όλους τους όρους τους, να επέβαλλαν και προσφορά…) ώστε να μπορέσει να αποχωρήσει… ηρωικά, όπως και έπραξε. Τότε ακόμη και οι πλέον αδαείς κατάλαβαν ότι για την Gazprom την περίοδο αυτήν ήταν πολύ πιο σημαντικό να διασφαλίσει μέχρι το 2016 την τρέχουσα σύμβαση του αποκλειστικού (σχεδόν) προμηθευτή της ΔΕΠΑ παρά να δώσει χρήματα για να την αγοράσει. Και μαζί με αυτό να διατηρήσει το κατά 30% ακριβότερο τιμολόγιο που έχει στην Ελλάδα.
8 Κατά συνέπεια, και η «προσπάθεια» των κυβερνώντων (όπως προβλήθηκε από τα γνωστά παπαγαλάκια του πολιτικού ρεπορτάζ, τα οποία είχαν όλο το… «ρεπορτάζ» της Gazprom) να επιτύχουν μια μείωση της τιμής του αερίου στο πλαίσιο της πώλησης δεν θα είχε καμία τύχη, αφού η διατήρηση της τιμής του καυσίμου στα σημερινά επίπεδα ήταν ο πραγματικός «καημός» των Ρώσων.

Ο λογαριασμός δεν βγαίνει, τα μέτρα έρχονται (κι ας το διαψεύδουν)
Η επόμενη μέρα στην κυβερνητική πλευρά είναι πολύ βαριά. Μαξίμου και ΤΑΙΠΕΔ είχαν στηρίξει στους δύο οργανισμούς τις ελπίδες τους για είσπραξη του σημαντικότερου ποσοστού των 1,9 δισ. ευρώ που θα πρέπει να συγκεντρώσει η χώρα με βάση το προσχέδιο του πρόσφατα αναθεωρημένου μνημονίου (το αρχικό προέβλεπε 2,6 δισ.). Και τώρα, μαζί με τον ΟΠΑΠ (όπου η εξέλιξη της διαγωνιστικής διαδικασίας σε πώληση κρέμεται από μία κλωστή), βλέπουν το έδαφος να φεύγει κάτω από τα πόδια τους.
Από τα 1,9 δισ., τα 650 εκατ. αναλογούν στον ΟΠΑΠ, εφόσον προχωρήσει η σύμβαση, περίπου 700 αναλογούσαν στο «καλό σενάριο» για τη ΔΕΠΑ και περίπου 500 σε ένα αντίστοιχο σενάριο για τον ΔΕΣΦΑ. Μαζί με τα 190 εκατ. των Κρατικών Λαχείων, το ελληνικό Δημόσιο θα κάλυπτε τον στόχο.
Όμως η απώλεια των 700 εκατ. ευρώ της ΔΕΠΑ δεν μπορεί να καλυφθεί από κανένα από τα προγράμματα που έχουν μείνει. Και εάν συνδυαστεί από καθυστερήσεις ή άλλες εμπλοκές στον ΟΠΑΠ (βλ. σχετικό ρεπορτάζ σε άλλη σελίδα), μπορεί να ανατινάξει τον προγραμματισμό αλλά και να φέρει τα νέα μέτρα που αυτόματα προβλέπει το μνημόνιο.
Ο Σαμαράς ήδη από την Τρίτη χαρακτήρισε «αστειότητες» τα περί επιβολής νέων μέτρων, σε μια προσπάθεια να «φρενάρει» την αυτονόητη αγωνία, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι πολύ δύσκολα η ελληνική πλευρά θα αποφύγει τις κυρώσεις. Σε κάθε περίπτωση η ελληνική κυβέρνηση, πίσω από τις δηλώσεις, κινείται ήδη ώστε να ζητήσει από τους δανειστές μια νέα μείωση στον φετινό στόχο για τα έσοδα και τη μετάθεση του αναμενόμενου προς είσπραξη ποσού από τη ΔΕΠΑ για το 2014.
Ωστόσο η νέα ανατροπή στο ελληνικό πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής είναι αμφίβολο αν θα πάρει το ΟΚ από την τρόικα. Ήδη η κυβέρνηση έχει μεταφέρει για την επόμενη χρονιά πολλές από τις λογιστικές υποχρεώσεις της τρέχουσας χρονιάς και το άθροισμά τους, μαζί με τα αγνώστου ύψους επιπρόσθετα μέτρα που είχε συμφωνηθεί να μεταφερθούν στη διετία 2014-15, διαμορφώνουν έναν λογαριασμό που δεν μπορεί να καλύψει η ελληνική οικονομία.
Το καλοκαίρι θα είναι διαπραγματευτικά θερμό λοιπόν, αλλά και ιδιαίτερα ρευστό. Και αυτό καθώς σε εκκρεμότητα δεν βρίσκονται μόνο τα 700 εκατ. της ΔΕΠΑ, αλλά – κατά τις ενδείξεις – και τα 650 του ΟΠΑΠ, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον χρόνο της είσπραξης.
Οι εμπλοκές γύρω από την ιδιωτικοποίηση του οργανισμού συμπαρασύρουν και τα Λαχεία, καθώς, αν η σύμβαση δεν υπογραφεί έως το τέλος του μήνα, τα 190 εκατ. της είσπραξης θα πρέπει να θεωρούνται και αυτά χαμένα για το φετινό ταμείο. Επομένως, η αγωνία θα διατηρηθεί τουλάχιστον για το προσεχές τρίμηνο σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων εις βάρος των Ελλήνων.
 

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.