Οι αναμενόμενες εξελίξεις στην υπόθεση της Χρυσής Αυγής απασχολούν την κυβέρνηση, η οποία μελετά τις επιλογές της στην περίπτωση κατά την οποία η έγκλειστη στις φυλακές ηγεσία του κόμματος ενεργοποιήσει το σενάριο των παραιτήσεων των βουλευτών.

Το σενάριο της παραίτησης όλων των βουλευτών της Χρυσής Αυγής, καθώς και των επιλαχόντων που ακολουθούν στους εκλογικούς καταλόγους, είναι ένα ενδεχόμενο για το οποίο ανοιχτά είχε μιλήσει η ηγεσία του κόμματος τον περασμένο Σεπτέμβριο, πριν αλλά και μετά τις προσαγωγές και τις συλλήψεις. Το εν λόγω σενάριο επανέρχεται στην επικαιρότητα για τρεις λόγους:

1. Απορρίφθηκε η αίτηση αποφυλάκισης του Ν. Μιχαλολιάκου.

2. Διαπιστώνεται η δημοσκοπική ανάκαμψη της Χρυσής Αυγής, γεγονός που βάζει σε πειρασμό την ηγεσία να δοκιμάσει δυναμικές κινήσεις.

3. Αναμένονται, σύμφωνα με εκτιμήσεις, εξελίξεις που σχετίζονται με δικαστικές εκκρεμότητες και άλλων βουλευτών και μελών της Χρυσής Αυγής.

Κυβερνητικοί παράγοντες, αδυνατώντας να εκτιμήσουν τις κινήσεις της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής, σημειώνουν ότι η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να εξετάσει και την πιθανότητα ο Μιχαλολιάκος να ζητήσει από τους βουλευτές του να παραιτηθούν ομαδικά, ώστε να προκηρυχθούν εκλογές στις περιφέρειες όπου η Χ.Α. έχει βουλευτική έδρα.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στην περίπτωση που η Χ.Α. προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι απίθανο, να αποφευχθούν οι επαναληπτικές εκλογές.

Σε μια τέτοια απευκταία (ιδιαίτερα για τα κόμματα της συγκυβέρνησης) περίπτωση, είναι προφανές ότι θα δοκιμαστεί η αντοχή του κυβερνητικού σχήματος, καθώς το αποτέλεσμα της κάλπης θα αποτελέσει μήνυμα, ίσως ισχυρότερο και σίγουρα… εγκυρότερο από αυτό που αποστέλλουν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις.
Απευκταίο

Για τη συγκυβέρνηση, που επιχειρεί με κάθε τρόπο να επιμηκύνει την περίοδο του βίου της τουλάχιστον μέχρι τις ευρωεκλογές, μια πρόωρη εκλογική αναμέτρηση, την οποία μπορεί να προκαλέσει η Χ.Α., είναι ένα απευκταίο ενδεχόμενο, το οποίο ωστόσο δεν έχει ακόμη βρει τρόπο να αποτρέψει, καθώς η επικρατούσα ερμηνεία του Συντάγματος ορίζει ότι στην περίπτωση που προκύψουν κενές έδρες αυτές μπορούν να καλυφθούν μόνο με την προσφυγή στην κάλπη.

Αυτήν την άποψη είχε τεκμηριώσει από τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν το θέμα αυτό ήταν πάλι στην επικαιρότητα, ο συνταγματολόγος Κώστας Χρυσόγονος σε συνέντευξή του:

• «Σύμφωνα με το Σύνταγμα, πρέπει να γίνουν αναπληρωματικές εκλογές, εκτός εάν έδρα μείνει κενή κατά το τελευταίο έτος της βουλευτικής περιόδου. Τώρα βρισκόμαστε στο δεύτερο έτος, άρα, εάν μείνει έδρα κενή και αρνηθούν να αναλάβουν οι αναπληρωματικοί βουλευτές, θα πρέπει να γίνει επαναληπτική εκλογή».

• «Ειδικά, στο άρθρο 104 του εκλογικού νόμου, ορίζεται ότι γίνεται αναπληρωματική εκλογή στις περιφέρειες όπου κενώθηκαν οι έδρες. Την έδρα καταλαμβάνει σε κάθε περιφέρεια ο συνδυασμός που βγήκε πρώτος σε σειρά ψήφων και από τον συνδυασμό αυτόν ο πρώτος σε ψήφους υποψήφιος. Εάν μεμονωμένος υποψήφιος βγει πρώτος σε ψήφους, αυτός καταλαμβάνει την έδρα. Ισχύει δηλαδή πλειοψηφικό σύστημα».

• Στην περίπτωση που οι κενές έδρες είναι δύο ή περισσότερες, όπως διευκρίνισε ο Κ. Χρυσόγονος, προκύπτει αναλογική εφαρμογή των άρθρων 99 και 100 του εκλογικού νόμου: «Έχουμε αναλογικό εκλογικό σύστημα, όπου τις κενές έδρες κερδίζουν τα δύο ή τρία – ανάλογα με τις έδρες – κόμματα που έρχονται πρώτα σε σειρά ψήφων».

• Το ίδιο θα συμβεί και στην περίπτωση που κενωθεί η έδρα του βουλευτή Επικρατείας της Χρυσής Αυγής. «Το κόμμα που θα έρθει πρώτο σε ψήφους θα εκλέξει βουλευτή Επικρατείας, ο οποίος θα είναι ο πρώτος σε ψήφους πανελλαδικά».

Συνταγματικό όριο

Πέρα από την τακτική (να προκαλέσει ή όχι εκλογές) που θα ακολουθήσει η Χ.Α., η ελληνική κυβέρνηση έχει επωμιστεί το βάρος της πίεσης που ασκούν Ευρωπαίοι εταίροι, οι οποίοι δεν επιθυμούν να δουν μια «μαζική» εκπροσώπηση του ναζιστικού κόμματος στο Ευρωκοινοβούλιο.

Ωστόσο, η αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος δεν είναι απλή υπόθεση, καθώς δεν μπορεί ένα κόμμα να χαρακτηριστεί εγκληματική οργάνωση, έστω κι αν αποδειχτεί η εγκληματική δράση των μελών ή ακόμη και της ηγεσίας του.

Σύμφωνα με την ερμηνεία του Συντάγματος από τον συνταγματολόγο Κ. Χρυσόγονο, «δεν μπορεί κόμμα να τεθεί εκτός νόμου. Δεν προβλέπεται από το Σύνταγμα. Μόνο συγκεκριμένα πρόσωπα, στελέχη ή βουλευτές μπορεί να καταδικαστούν σε ποινές από τα ποινικά δικαστήρια, με συνέπεια ενδεχομένως την έκπτωση από τα εκλογικά τους δικαιώματα. Και σε αυτήν την περίπτωση, αναπληρωτής θα καταλάβει την έδρα που θα μείνει κενή.

Εάν, όμως, δεν καλυφθεί η έδρα, γιατί ο αναπληρωτής δεν είναι πρόθυμος, θα συμβεί το ίδιο με την περίπτωση παραίτησης και μη κάλυψης της κενής έδρας, δηλαδή αναπληρωματική εκλογή, στην περιφέρεια όπου εκλέγεται ο συγκεκριμένος βουλευτής».