Ό,τι και να κάνει αυτή η κυβέρνηση μένει με το… παράπονο, καθώς τίποτε δεν της βγαίνει. 

Ό,τι και να κάνει αυτή η κυβέρνηση μένει με το… παράπονο, καθώς τίποτε δεν της βγαίνει. Οι φορολογικές ελαφρύνσεις «χάθηκαν», ο… ανένδοτος για την απομάκρυνση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου από τη χώρα τελείωσε πριν καν ξεκινήσει, το σύνθημα «τελειώνουμε με τα μνημόνια» δεν το πιστεύουν πλέον ούτε στο Μέγαρο Μαξίμου, ενώ ακόμη και για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών τα περίπου 3,5 εκατομμύρια των οφειλετών έχουν ακούσει τόσες φορές ότι κατατίθεται το τελικό σχέδιο, που στο τέλος, όταν πράγματι θα έρθει η ώρα της κατάθεσης, δεν θα το πιστεύει κανείς.

Σε τι μπορεί να προσβλέπει αυτή η κυβέρνηση πλέον; Σε ένα θαύμα και μόνο. Ίσως στο να εντοπίσει η κυρία Περιστέρη αδιάσειστα στοιχεία από τα οποία να προκύπτει ότι η Αμφίπολη είναι ο χώρος ταφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή στο να μας φέρει η κυρία Αλαμουντίν – Κλούνεϊ τα Μάρμαρα του Παρθενώνα μέχρι τα Χριστούγεννα. Διότι, αν περιμένει η κυβέρνηση ότι από τις εξελίξεις των επόμενων κρίσιμων εβδομάδων σε οικονομικό επίπεδο θα καταφέρει να αντιστρέψει το κλίμα, μάλλον θα απογοητευτεί.

Οι επόμενες επτά εβδομάδες που μεσολαβούν μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου, οπότε είναι προγραμματισμένη η σύνοδος κορυφής, είναι πλέον απολύτως δεδομένο ότι θα κρύβουν εντάσεις, πόσο μάλλον όταν η κυβέρνηση εισέρχεται σε ακόμη έναν γύρο σκληρών διαπραγματεύσεων αποδυναμωμένη –τουλάχιστον επικοινωνιακά – από τις πρόσφατες εξελίξεις κυρίως στο μέτωπο των αγορών. Τις εβδομάδες που ακολουθούν τις έχουν χαρακτηρίσει από «διαβολοβδομάδες» έως την πιο κρίσιμη περίοδο της πρωθυπουργίας Σαμαρά. Δικαίως το θέμα είναι ότι μπαίνουμε σε μια περίοδο αλυσιδωτών εξελίξεων, ενώ ουδείς φαίνεται να μπορεί να προβλέψει αυτή τη στιγμή τι κρύβεται στην άλλη άκρη του τούνελ.

Άρχισαν τα όργανα

Το πάρτι ξεκινάει από αύριο Παρασκευή, καθώς είναι προγραμματισμένο να ενημερωθούν – άτυπα – τόσο οι διοικήσεις των τραπεζών όσο και η κυβέρνηση για το περιεχόμενο των stress tests των τραπεζών. Μόνο εσωτερική υπόθεση των τραπεζών δεν είναι αυτά τα τεστ αντοχής, τα οποία επισήμως αναμένεται να δοθούν στη δημοσιότητα την Κυριακή. Είναι και βαθιά πολιτική, καθώς η κυβέρνηση περιμένει να διαπιστώσει:

1 Πόσα χρήματα θα χρειαστούν οι τράπεζες.

2 Πώς θα βρεθούν αυτά τα κεφάλαια. Οι… πράξεις θα γίνουν πολύ γρήγορα. Τα stress tests έχουν στηριχτεί στα οικονομικά αποτελέσματα των τραπεζών του 2013. Αμέσως θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι κινήσεις που έχουν γίνει εν τω μεταξύ, ώστε να προκύψουν οι καθαρές δανειακές ανάγκες.

3 Μέσα στο πρώτο 10ήμερο του Νοεμβρίου οι τράπεζες θα συγκαλέσουν έκτακτες γενικές συνελεύσεις όπου θα αποφασιστεί αν θα υπάρξουν αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου και σε ποιο ύψος. Σε αυτές τις συνελεύσεις θα παραστεί φυσικά και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο, όντας μέτοχος των τραπεζών, θα κληθεί να αποφασίσει αν και σε ποιο ύψος θα συμμετέχει στις αυξήσεις.

4 Με τα stress tests συνδέονται και τα προγράμματα ρύθμισης των κόκκινων δανείων, τόσο των επιχειρήσεων όσο και των νοικοκυριών.

Από τη διαδικασία η κυβέρνηση θα περιμένει να μάθει αφενός πόσα χρήματα θα παραμείνουν στο ταμείο του ΤΧΣ (σ.σ.: είναι γνωστό ότι ευσεβής πόθος της κυβέρνησης είναι αυτά τα 11 δισεκατομμύρια ευρώ που παραμένουν «παρκαρισμένα» στο ΤΧΣ να χρησιμοποιηθούν για το δημόσιο χρέος) αλλά και το ποια θα είναι τα περιθώρια για τη ρύθμιση των κόκκινων δανείων, καταρχάς των επιχειρηματικών.

Και στα δύο αυτά μέτωπα – δηλαδή την αξιοποίηση των κεφαλαίων του ΤΧΣ αλλά και τη ρύθμιση των κόκκινων δανείων – η κυβέρνηση κατάφερε να κάνει το ακατόρθωτο: να τα κάνει… μπάχαλο εξαγγέλλοντας ελαφρύνσεις πριν «δέσει» το οτιδήποτε με την τρόικα.

Κυβέρνηση Βαβέλ…

Η «πρεμούρα» να εμφανιστεί η κυβέρνηση έτοιμη να «κουρέψει» χρέη αλλά και να βγάλει την Ελλάδα από το ΔΝΤ αξιοποιώντας –μεταξύ άλλων – και τα κονδύλια του ΤΧΣ έχει ήδη κοστίσει και αυτό φάνηκε ήδη. Όχι μόνο από την αντίδραση των αγορών στο άκουσμα ότι θέλουμε να καλύψουμε τις τεράστιες χρηματοδοτικές ανάγκες του 2015 (20-24 δισεκατομμύρια ευρώ είναι αυτά, δεν είναι παίξε – γέλασε) αλλά και από την εσπευσμένη σύγκληση της διυπουργικής επιτροπής την περασμένη Τρίτη, προκειμένου να βρεθεί λύση στο πρόβλημα της ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τράπεζες, εφορία και ασφαλιστικά ταμεία.

Το παρασκήνιο, πλούσιο και αποκαλυπτικό. Τέσσερις εμπλεκόμενοι υπουργοί (Οικονομικών, Ανάπτυξης, Εργασίας και Δικαιοσύνης) εκθέτουν συστηματικά τον πρωθυπουργό εμφανίζοντας μια εικόνα απόλυτης ασυνεννοησίας τη στιγμή που έχουν βάλει τον ίδιο τον Αντώνη Σαμαρά να εξαγγείλει ρύθμιση και μάλιστα να γνωστοποιήσει και λεπτομέρειες (σ.σ.: όλοι θυμόμαστε ότι τη βραδιά της ψηφοφορίας για την ψήφο εμπιστοσύνης, ενώ περιμέναμε ότι θα υπάρξουν ελαφρύνσεις, τελικώς το μόνο που ακούσαμε ήταν και πάλι για τις 72 και τις 100 δόσεις).

Πραγματική Βαβέλ: το υπουργείο Ανάπτυξης να διαφωνεί με το υπουργείο Οικονομικών για το αν οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν το πάνω χέρι στη ρύθμιση των επιχειρηματικών δανείων ή αν θα είναι οι εφορίες και τα ασφαλιστικά ταμεία που θα πρέπει να έχουν τον πρώτο λόγο. Να διαφωνούν ακόμη και για το αν θα πρέπει να υπάρχει ξεχωριστή ρύθμιση για τις οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία και την εφορία ή όχι. Και να έρχεται το υπουργείο Δικαιοσύνης και να ετοιμάζει παρεμβάσεις στον νόμο Κατσέλη προκειμένου η ουρά των υποθέσεων να μην φτάνει μέχρι το 2027 και να διαφωνεί πάλι το υπουργείο Ανάπτυξης προτείνοντας διαφορετικές παρεμβάσεις.

Μέχρι και το υπουργείο Εργασίας διαπραγματεύεται με το υπουργείο Οικονομικών για το αν θα πρέπει η ρύθμιση των ασφαλιστικών ταμείων να είναι διαφορετική από τη ρύθμιση της εφορίας.

Και να τσακώνονται οι υπουργοί και να παρατείνεται η αναμονή των οφειλετών, οι οποίοι έχουν ξεπεράσει τα 3,5 εκατομμύρια, και να φουσκώνουν τα χρέη (σ.σ.: 110.000 οφειλέτες προστέθηκαν στο ΙΚΑ μέσα στους τελευταίους τρεις μήνες, με αποτέλεσμα η συνολική… πελατεία του μεγαλύτερου ασφαλιστικού ταμείου της χώρας να έχει φτάσει αισίως στις 540.000 επιχειρήσεις και εκτινάσσονται μέρα με τη μέρα τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο, σπάζοντας και το φράγμα των 70 δισεκατομμυρίων ευρώ) και να βγαίνει ανακόλουθος ο πρωθυπουργός. Και μέσα στον γενικότερο χαμό, κανείς να μην λαμβάνει σοβαρά υπόψη το τι θέση έχει η τρόικα.

Από το «είναι απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσουμε μονομερώς» περάσαμε στο «να επιδιώξουμε να υπάρξει σύμφωνη γνώμη της τρόικας για να κλείσει το μέτωπο όσο το δυνατόν νωρίτερα».

Το πιάνουν το κλίμα στην κυβέρνηση. Μετά το φιάσκο της Ουάσιγκτον η τρόικα θα καταφτάσει στην Αθήνα με ακόμη μεγαλύτερη… αυτοπεποίθηση, γνωρίζοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη κάψει το χαρτί της κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών με ίδιες δυνάμεις. Ο θόρυβος από το κλείσιμο της πόρτας των αγορών ήταν εκκωφαντικός.

Τα προαπαιτούμενα

Κάπως έτσι λοιπόν φτάνουμε στο πρώτο 10ήμερο του Νοεμβρίου, οπότε είναι προγραμματισμένο να υποδεχτούμε τους δανειστές. Για να αρχίσει και πάλι η συζήτηση για το ποια και πόσα από τα προαπαιτούμενα έχουν κλείσει (σ.σ.: τα ανοικτά μέτωπα είναι εκατοντάδες) και να μπουν και πάλι όλα στο τραπέζι. Νέο μισθολόγιο δημοσίων υπαλλήλων (φρόντισαν και γι’ αυτό οι κυβερνητικοί εταίροι να το μετατρέψουν σε μέτωπο), ασφαλιστικό, εργασιακό, κόκκινα δάνεια, πλειστηριασμοί ακινήτων, φόροι υπέρ τρίτων, συνδικαλιστικός νόμος, μικρή ΔΕΗ, αποκρατικοποιήσεις και άλλα πολλά.

Βιάζεται η κυβέρνηση να κλείσει αυτό τον γύρο της αξιολόγησης για να περάσει στα επόμενα στάδια. Να φτάσει δηλαδή στην ψήφιση του προϋπολογισμού για το 2015 μαζί με τον εφαρμοστικό νόμο, ο οποίος σίγουρα θα έρθει για να τηρηθούν τα συμφωνηθέντα κατά τη διαπραγμάτευση. Να δοκιμαστεί για μια ακόμη φορά η κυβερνητική συνοχή και να φτάσουμε αισίως στον Δεκέμβριο, όπου υποτίθεται ότι θα ξεκινήσει η μεγάλη συζήτηση για το αν το δημόσιο χρέος των 322 δισεκατομμυρίων ευρώ είναι βιώσιμο ή όχι. Και εκεί ξεκινάνε τα πραγματικά «καυτά» θέματα σε πολιτικό επίπεδο. Εκεί που η κυβέρνηση πήγαινε έτοιμη για… μαλλί, κινδυνεύει να βγει κουρεμένη και μάλιστα με την ψιλή.

Θα ήθελε η συζήτηση να επικεντρωθεί στο αν θα γίνει «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, επιμήκυνση στη διάρκεια αποπληρωμής του, μείωση του επιτοκίου ή μετατροπή του από κυμαινόμενο σε σταθερό. Αντ’ αυτού, θα κυριαρχήσει το θέμα για το αν θα χρειαστούμε και ένα μεταβατικό στάδιο (σ.σ.: στην πραγματικότητα ένα δάνειο γέφυρα), το οποίο όμως θα είναι ένα ακόμη συμβόλαιο με τους δανειστές (και όλοι γνωρίζουμε τι σημαίνει συμβόλαιο με τους δανειστές).

Ποιες αποφάσεις θα υπάρξουν στο Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου; Άγνωστο. Αυτό που είναι γνωστό είναι το τι θα κάνουν οι φορολογούμενοι όλο αυτό το διάστημα: θα πληρώνουν φόρους και θα παρακολουθούν τις εξαγγελίες και τις υποσχέσεις να διαψεύδονται η μία μετά την άλλη. Τον Οκτώβριο θα τρέχουν για τον ΕΝΦΙΑ, τον Νοέμβριο να αποπληρώσουν την εφορία και να ρυθμίσουν τα ληξιπρόθεσμα, τον Δεκέμβριο να αποκαταστήσουν τα λάθη του ΕΝΦΙΑ και να πληρώσουν τα τέλη κυκλοφορίας.

Δεκαεπτά ολόκληρα δισεκατομμύρια ευρώ σε τρεις μήνες είναι αυτά. Δεν είναι και λίγα.