Η εξέγερση του Μάη του ’68, στη Γαλλία, θεωρείται ως σημείο-σταθμός στην αμφισβήτηση του κατεστημένου και στη μετάβαση από τον συντηρητισμό στις φιλελεύθερες ιδέες, ενώ για την Ευρώπη αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για παρόμοιους κοινωνικούς αγώνες. Μάλιστα, σύμφωνα με πλήθος φιλοσόφων και ιστορικών, αποτέλεσε το σημαντικότερο επαναστατικό γεγονός του 20ού αιώνα. Και αυτό επειδή δεν πραγματοποιήθηκε από μεμονωμένο πλήθος ή συγκεκριμένες ομάδες. Απεναντίας, ήταν μια παλλαϊκή εξέγερση, άνευ φυλετικών, πολιτιστικών, ηλικιακών και κοινωνικών διακρίσεων, που έγινε συνώνυμη με την αλλαγή των κοινωνικών αξιών. 

 

Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων του Μάη του 1968 πολλοί ήταν οι φωτογράφοι που μπήκαν στην πρώτη γραμμή, αποτυπώνοντας την εξέγερση. Ένας από αυτούς ήταν και ο Philippe Gras, ο οποίος ξεχωρίζει τόσο για την καλλιτεχνική αξία των φωτογραφιών του όσο και από την ικανότητά του να κρατά με θαυμαστό τρόπο μια ισορροπία ανάμεσα στην ενσυναίσθηση και στην αποστασιοποίηση από τα αποτυπωμένα στιγμιότυπα

 

Η έκθεση, που έχει οργανωθεί από το Γαλλικό Ινστιτούτο, περιλαμβάνει 43 φωτογραφίες του, οι οποίες συνθέτουν μια μαρτυρία για τα γεγονότα του Γαλλικού Μάη, όπως τα κατέγραψε το ιδιαίτερο βλέμμα του και πηγάζουν άλλοτε από την Ιστορία και άλλοτε από τον μύθο. 

 

Ο Μάης του ’68, γνωστός και ως Γαλλικός Μάης, σηματοδοτεί την πολιτική και κοινωνική αναταραχή που ξέσπασε στη Γαλλία κατά τη διάρκεια των μηνών Μαΐου – Ιουνίου του 1968. Τα γεγονότα ξεκίνησαν από κινητοποιήσεις Γάλλων μαθητών και φοιτητών, επεκτάθηκαν με γενική απεργία των εργατών που κατέληξε σε πολιτική και κοινωνική κρίση, η οποία σύντομα πήρε διαστάσεις επανάστασης, οδηγώντας τελικά στη διάλυση της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης και την προκήρυξη εκλογών από τον τότε πρόεδρο Σαρλ Ντε Γκολ.

 

Έπειτα από μήνες συγκρούσεων μεταξύ των σπουδαστών και των Αρχών στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ, στα περίχωρα του Παρισιού, η διοίκηση έκλεισε το πανεπιστήμιο στις 2 Μαΐου 1968, απειλώντας να αποβάλει τους πρωταίτιους. Την επόμενη μέρα, φοιτητές της Σορβόννης, σε μια κίνηση αλληλεγγύης και συμπαράστασης προς τους φοιτητές του Ναντέρ, κατέλαβαν διάφορα κτήρια, με την αστυνομία να κλείνει ακόμα ένα πανεπιστήμιο. Οι συγκρούσεις διαδηλωτών με την αστυνομία συνεχίστηκαν καθημερινά. Στις 6 Μαΐου, περίπου 20.000 φοιτητές της εθνικής φοιτητικής ένωσης, έχοντας την υποστήριξη των καθηγητών τους, διαδήλωσαν στη Σορβόννη. Η αστυνομία παρενέβη για ακόμη μια φορά, τους επιτέθηκε με τα κλομπ, έριξε δακρυγόνα στο πλήθος και συνέλαβε εκατοντάδες φοιτητές. 

 

Στις 10 Μαΐου και ενώ κάθε προσπάθεια για διαπραγμάτευση έπεφτε στο κενό, σημειώθηκαν ολονύκτιες συγκρούσεις, με την τηλεόραση να μεταδίδει τα πλάνα από τα πολλαπλά επεισόδια. Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν με μεγαλύτερη ένταση και όλο και αυξανόμενη συμμετοχή των Παριζιάνων. Τα αιτήματα όλο και αυξάνονταν και διευρύνονταν… Ωστόσο κανένα αίτημα δεν έγινε δεκτό. 

 

Στις 13 Μαΐου οι κύριες συνδικαλιστικές οργανώσεις κήρυξαν γενική απεργία. Πάνω από ένα εκατομμύριο άτομα κατέκλυσαν τους δρόμους του Παρισιού, με τις διαδηλώσεις να απλώνονται σε κάθε γωνιά της χώρας. Η κατάσταση αυτή ανάγκασε τον Ζορζ Πομπιντού να απελευθερώσει τους συλληφθέντες και να ανοίξει ξανά τη Σορβόννη. Ωστόσο, οι διαδηλωτές δεν είχαν, πια, καμιά διάθεση να συμβιβαστούν. Πλέον, απαιτούσαν να ικανοποιηθούν όλα τα αιτήματά τους, τόσο για μεγαλύτερη συμμετοχή στον χώρο εργασίας και παιδείας όσο και στον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας.

 

Την επόμενη βδομάδα, 10 εκατομμύρια εργαζόμενοι πραγματοποιούσαν διαδηλώσεις και λευκές απεργίες, απορρίπτοντας κάθε πρόταση για διαπραγμάτευση. Οι εργαζόμενοι απαιτούσαν, πλέον, ουσιαστικές και θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις των εργατικών δικαιωμάτων.

 

Ο πρωθυπουργός Ζορζ Πομπιντού πρότεινε τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και την προκήρυξη βουλευτικών εκλογών. Ο Σαρλ Ντε Γκολ, παρά την αρχική άρνησή του, αποφάσισε να υιοθετήσει την πρόταση του Πομπιντού και ανακοίνωσε τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών τον επόμενο μήνα, διαμηνύοντας, ωστόσο, ότι σε περίπτωση που οι εργαζόμενοι δεν επέστρεφαν στο πόστο τους, θα κήρυττε τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. 

 

Προς έκπληξη πολλών, το κόμμα του Ντε Γκολ σημείωσε μια σαρωτική νίκη στις εκλογές. Οι εικόνες χάους είχαν κατακλύσει με φόβο και ανασφάλεια τον λαό, ο οποίος αναζητούσε πια την ειρήνη. Η νέα κυβέρνηση, υπό την πίεση των πολιτών, προχώρησε άμεσα σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα, μεταξύ των οποίων την ίδρυση περισσότερων από 60 νέων πανεπιστημίων και την εισαγωγή ενός πιο δημοκρατικού συστήματος διοίκησης. Η Γαλλία μετά τον Μάη του 1968 ήταν πια μια άλλη χώρα. Ο λαός ήταν πιο δεκτικός στις κοινωνικές αλλαγές, ενώ ο συντηρητικός και αυταρχικός Ντε Γκολ δεν είχε πια την ίδια ισχύ. 

 

Η έκθεση φωτογραφιών του Philippe Gras παρουσιάζεται στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος σε συνεργασία με το Institut Français στο Παρίσι και συνοδεύεται από μια σειρά ντοκιμαντέρ με τίτλο «Μάιος ’68, μια παράξενη άνοιξη» που πραγματοποίησε ο ιστορικός και κινηματογραφιστής Dominique Beaux, παρουσιάζοντας κυρίως μαρτυρίες των πρωταγωνιστών της περιόδου εκείνης από τον κόσμο τόσο της πολιτικής και των κομμάτων όσο και της δημόσιας διοίκησης και των αστυνομικών δυνάμεων. 

 

 

Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, IFG-Καφέ Σίνα 31, Αθήνα

Η έκθεση θα διαρκέσει 

έως 29.3.2018

Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα – Παρασκευή 09.00 – 20.00 

και Σάββατο 09.00 – 15.00. Ελεύθερη είσοδος

Τηλ.: 2103398600, 

www.ifa.gr