Την έναρξη της διαδικασίας διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού ανακοίνωσε ο Κωστής Χατζηδάκης με την αποστολή πρόσκλησης της τριμελούς επιτροπής διαβούλευσης (με τη συμμετοχή του προέδρου του ΟΜΕΔ και δύο εκπροσώπων των υπουργείων Εργασίας και Οικονομικών) προς τους εξειδικευμένους επιστημονικούς φορείς, προκειμένου να αξιολογήσουν τον κατώτατο μισθό.

Ο πρώτος κύκλος ξεκινά τώρα και ολοκληρώνεται το καλοκαίρι, ενώ ο δεύτερος θα ξεκινήσει μετά το καλοκαίρι και αναμένεται να ολοκληρωθεί ύστερα από έναν χρόνο, το καλοκαίρι του 2022. Στόχος είναι να γίνεται κάθε χρόνο ανάλογη διαδικασία.

Οι προσκλήσεις προς τους επιστημονικούς φορείς για την αξιολόγηση του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού των 650 ευρώ μεικτά θα σταλούν έως τα τέλη Μαρτίου. Ο Χατζηδάκης θα πρέπει το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου να εισηγηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο τον νέο κατώτατο μισθό.
Ο ίδιος εξήγησε πως στον πρώτο κύκλο, που θα ξεκινήσει τώρα και θα ολοκληρωθεί το καλοκαίρι, θα ληφθεί υπόψη τι έχει μεσολαβήσει τα τελευταία δυο χρόνια. Ακολούθως θα ξεκινήσει ο επόμενος κύκλος με στόχο να ολοκληρωθεί το καλοκαίρι του 2022.

Βάσει όμως της τελευταίας νομοθετικής παρέμβασης, η τετράμηνη διαδικασία επρόκειτο να ξεκινήσει στο τελευταίο δεκαήμερο του Μαρτίου και να ολοκληρωθεί στα τέλη Ιουλίου, με την εισήγηση του υπουργού Εργασίας, ώστε να λάβει την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου.

Έμμεση μείωση

Θυμίζουμε δε πως ο κατώτατος μισθός συνεχίζει να παραμένει καθηλωμένος στα 650 ευρώ μεικτά, δηλαδή 546 ευρώ καθαρά, από τον Ιανουάριο του 2019, ενώ τον τελευταίο χρόνο η κυβέρνηση προχώρησε σε έμμεση μείωση για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα, καθώς η αποζημίωση ειδικού σκοπού για όσους είναι σε καθεστώς αναστολής σύμβασης ανέρχεται σε 534 ευρώ.

Άρα, με δεδομένο ότι ο νόμος ορίζει πως το ύψος του κατώτατου μισθού πρέπει να καθορίζεται «λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη από την άποψη της παραγωγικότητας, των τιμών, και της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, του ποσοστού της ανεργίας, των εισοδημάτων και μισθών», η παρούσα κατάσταση, με το 2020 να έχει κλείσει με ύφεση 8,2% και με το πρώτο τρίμηνο του 2021 να οδεύει σε διψήφιο ποσοστό ύφεσης, μόνο σε καθοδική πορεία θα μπορούσαν να οδηγήσουν τον κατώτατο μισθό.

Ο Χατζηδάκης επισημαίνει ότι η Ελλάδα δεν είναι από τις χώρες που έχουν απόσταση από την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς σε μεγάλο βαθμό εφαρμόζει ήδη αυτά που λέει η οδηγία, ως εκ τούτου δεν αναμένεται να υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις στην αγορά εργασίας.

Προσθέτει πάντως ότι κάθε χώρα «είναι ελεύθερη να επιλέξει τον αριθμό και τη βαρύτητα των κριτηρίων που θα χρησιμοποιήσει αλλά θα πρέπει να λαμβάνει κατ’ ελάχιστον υπόψη τα εξής κριτήρια: την αγοραστική δύναμη των κατώτατων μισθών σε κάθε κράτος, το γενικό επίπεδο των ακαθάριστων μισθών, τον ρυθμό αύξησης των ακαθάριστων μισθών, τις εξελίξεις στην παραγωγικότητα της εργασίας».

Στη δεύτερη ταχύτητα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όμως θέτει ως προτεραιότητα τον κατώτατο μισθό σε περιβάλλον Covid επισημαίνοντας την ανάγκη να θεσπιστεί ένας ομοιόμορφος κατώτατος μισθός που να εξασφαλίζει αξιοπρεπή διαβίωση. Για τον λόγο αυτό συντάσσεται και προωθείται ευρωπαϊκή οδηγία με την οποία θα διασφαλίζεται ότι οι νόμιμοι κατώτατοι μισθοί θα καθορίζονται, κατά περίπτωση, πάντα πάνω από το όριο της φτώχειας.

Η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη ταχύτητα των χωρών της Ε.Ε. όσον αφορά στο ύψος του κατώτατου μισθού. Σε αυτή την κατηγορία η χώρα μας κατατάσσεται τελευταία, με 758 ευρώ (υπολογίζονται 14 μισθοί) και ακολουθούν Πορτογαλία (776 ευρώ), Μάλτα (785 ευρώ), Σλοβενία (1.024 ευρώ) και Ισπανία (1.108 ευρώ). Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat στην κορυφή της λίστας βρίσκεται το Λουξεμβούργο με κατώτατο μισθό 2.202 ευρώ και στην τελευταία θέση η Βουλγαρία με κατώτατο μισθό 332 ευρώ.

Οι εργοδοτικοί φορείς επισήμως δεν έχουν εκφράσει τις θέσεις τους. Ο ΣΕΒ επιμένει στη διατήρηση των θέσεων εργασίας και στην περαιτέρω μείωση του μη μισθολογικού κόστους. Το λιανεμπόριο και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωποι με μηδενικούς τζίρους και λουκέτα και προκρίνουν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, ενώ και η ΓΣΕΕ υποστηρίζει την επαναφορά τους.

Η διαδικασία

Παρά ταύτα η διαδικασία θα πρέπει να είναι η εξής:
● Το τελευταίο δεκαήμερο του Μαρτίου η τριμελής επιτροπή διαβούλευσης (πρόεδρος ΟΜΕΔ, εκπρόσωπος υπουργού Οικονομικών και εκπρόσωπος του υπουργού Εργασίας) να αποστείλει έγγραφη πρόσκληση προς εξειδικευμένους επιστημονικούς, ερευνητικούς και λοιπούς φορείς.
● Οι ερευνητικοί φορείς πρέπει να συντάξουν έκθεση για την αξιολόγηση του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου με εκτιμήσεις για την προσαρμογή τους στις επίκαιρες οικονομικές συνθήκες.
● Έως τις 30 Απριλίου θα πρέπει να υποβληθούν από τους επιστημονικούς φορείς, σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα, οι εκθέσεις για την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού.
● Έως τη 15η Μαΐου η επιτροπή διαβούλευσης πρέπει να διαβιβάσει το υπόμνημα κάθε διαβουλευόμενου προς τους υπόλοιπους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, με πρόσκληση για προφορική διαβούλευση σε σχέση με την τυχόν αναπροσαρμογή του εκάστοτε ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου.
● Έως την 31η Μαΐου πρέπει να διαβιβαστούν όλα τα υπομνήματα και η τεκμηρίωση των διαβουλευομένων, καθώς και η έκθεση των εξειδικευμένων επιστημονικών και ερευνητικών φορέων στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) προς σύνταξη σχεδίου πορίσματος διαβούλευσης.
● Το πόρισμα συντάσσεται σε συνεργασία με επιτροπή αποτελούμενη από πέντε ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες σε θέματα οικονομίας και κυρίως οικονομίας της εργασίας, κοινωνικής πολιτικής καθώς και εργασιακών σχέσεων.
● Η γνώμη που θα διατυπώνεται στο σχέδιο πορίσματος διαβούλευσης μπορεί να αποκλίνει ή/και να διαφοροποιείται από τις εκθέσεις που υποβάλλονται από τους λοιπούς επιστημονικούς φορείς.
● Έως την 30ή Ιουνίου ολοκληρώνεται το σχέδιο του πορίσματος διαβούλευσης και υποβάλλεται στον υπουργό Οικονομικών και τον υπουργό Εργασίας.
● Μετά θα πρέπει να δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εργασίας μαζί με όλες τις εκθέσεις, τα υπομνήματα και κάθε άλλο σχετικό έγγραφο τεκμηρίωσης.
● Εντός του τελευταίου δεκαπενθημέρου του Ιουλίου ο υπουργός Εργασίας θα πρέπει να εισηγηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο τον νέο κατώτατο μισθό υπαλλήλων και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών, λαμβάνοντας υπόψη το Πόρισμα Διαβούλευσης, όπως αυτό υποβλήθηκε και συντάχθηκε.