search
ΠΕΜΠΤΗ 28.03.2024 16:45
MENU CLOSE

Ένας πραγματικά ανθρώπινος ήρωας!

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ

τεύχος 2172
8-4-2021
12.04.2021 07:00
epanastasi-pinakas

Πολλές φορές σχεδόν τρόμαζα με την ιδέα ότι οι προπαππούδες των γονιών μας έζησαν στα χρόνια της Επανάστασης, αυτού του οικείου όσο και άγνωστου σε μας ξεσηκωμού των προγόνων μας.

Κώστας Ακρίβος

Πότε διάβολος, πότε άγγελος

Εκδόσεις: Μεταίχμιο

Σελ.: 252

Δηλαδή, τρεις – τέσσερις παππούδες πίσω φορούσαν φουστανέλες κι ήταν ζωσμένοι τα άρματα! Τόσο κοντινοί και τόσο μακρινοί – σχεδόν άγνωστοι…Πάντα αναρωτιόμουν τι μας δένει με όλους αυτούς τους αρματολούς και κλέφτες, εμάς της Μεταπολίτευσης τη γενιά – την πιο ευνοημένη, απόλεμη, χορτάτη, σχεδόν ευτυχή.

Φέτος με τα διακόσια χρόνια από την Επανάσταση, οι ήρωές μας – αυτοί οι ημιάγριοι φουστανελοφόροι με τ’άρματα ζωσμένοι –ξανάρχονται στις ζωές μας. Ο ιστορικός χρόνος που μας χωρίζει είναι ελάχιστος, ωστόσο αυτά που πέτυχε η Επανάσταση, αυτά που πέτυχαν τα διάσπαρτα μπουλούκια του ξεσηκωμού, δίνουν στον χρόνο μιαν άλλη διάρκεια, σχεδόν μυθική. Διακόσια χρόνια μετά, με επιτεύγματα απίστευτα, καλούμαστε να καταλάβουμε ή να πιστέψουμε μεταξύ άλλων ότι επιτύχαμε πολλά, κερδίσαμε πολλά, καταφέραμε πολλά. Σε μας τώρα μένει να αποτινάξουμε τον ζυγό της αχαριστίας και απλά να χαρούμε τα επιτεύγματά μας.

Το νέο βιβλίο του Ακρίβου,«Πότε διάβολος, πότε άγγελος», είναι μια μυθιστορηματική αφήγηση, ενταγμένη σε μια συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, όπου παρελαύνουν μια σειρά προσωπικότητες της εποχής (η οποία ανασυστήνεται μέσα από τη σκιαγράφηση της βιογραφίας του Γεωργίου Καραϊσκάκη). Ωστόσο, η αφορμή για αυτό το βιβλίο δεν είναι ο ήρωας της Επανάστασης, αλλά ένας έμπιστός του, ο Μήτρος Αγραφιώτης, πράγμα που έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον, αφού μια οικογενειακή ιστορία του συγγραφέα, μια μακρινή συγγένεια, ανασύρεται από ένα λεξικό για να καταλήξει στις πηγές της Επανάστασης. Το «εγώ» γίνεται «εμείς», και μια οικογενειακή ιστορία, όπου ο συγγραφέας του βιβλίου πιθανόν να είναι απόγονος του Καραϊσκάκη, γίνεται ιστορία ενός λαού.

Η μυθιστορηματική πλοκή παρακολουθεί την ιδιαίτερη σχέση του Γεώργιου Καραϊσκάκη με έναν νεαρό, τον Μήτρο Αγραφιώτη, στον οποίο εμπιστεύεται το ταμείο του. Κεντρικός πυρήνας είναι η βαθύτερη ανθρώπινη διάσταση που συνδέει αυτούς τους δυο ήρωες. Από τη μία, ο Καραϊσκάκης που ξέρει, κι από την άλλη, ο Αγραφιώτης που αδυνατεί να εξηγήσει την εμπιστοσύνη του καπετάνιου στο πρόσωπό του.

Η εξιστόρηση ξεκινά από τα προεπαναστατικά χρόνια στην Ήπειρο του Αλή πασά, κι ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με τολμηρές λεπτομέρειες που χαρίζουν στη διήγηση τη μαγική εκείνη γοητεία τού να γυρίζεις το μέσα έξω της Ιστορίας. Διαδραματίζεται στα απάτητα Άγραφα και σκιαγραφεί τον τρόπο συμβίωσης Ελλήνων και Τούρκων.

Από τα Γιάννενα του Αλή, τα αρματολίκια, τις συμφωνίες και την πρώτη περίοδο δράσης του Καραϊσκάκη ως αρματολού, περνάμε στα πρώτα χρόνια της Επανάστασης στο Μεσολόγγι, στην κλεφτουριά αλλά και στον εμφύλιο, όπου παρουσιάζονται οι αντιπαλότητες μέσα από γνωστά πρόσωπα της Επανάστασης.

Η αφήγηση συνεχίζεται, ωστόσο, και μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας, αυτή τη φορά με κεντρικό πρόσωπο τον ίδιο τον Αγραφιώτη και τους απογόνους του.

Αξιοποιώντας κάθε μαρτυρία σχετική με τον ιδιωτικό και δημόσιο βίο των δύο κεντρικών του προσώπων, ο συγγραφέας συνθέτει την ιστορία του χρησιμοποιώντας δεξιοτεχνικά τη γλώσσα. Μια γλώσσα που συνδέει το σήμερα με τον καιρό των γεγονότων, καθώς μια πληθώρα όρων, τοποθεσιών, αντικειμένων αλλά και χρήσεων της καθημερινότητας, ξαναζωντανεύουν τον χρόνο και τον χώρο πειστικά βάζοντας τον αναγνώστη στην ατμόσφαιρα της εποχής. Αυτό πρέπει να καταγραφεί ως ένα ιδιαίτερο επίτευγμα του βιβλίου. Από την άλλη, ιστορικά γεγονότα, άγνωστες τοποθεσίες, ντοπιολαλιές και γλωσσικοί ιδιωματισμοί πλουτίζουν την καλοδουλεμένη και απαιτητική αφήγηση.

Διατρέχοντας στην ουσία τον 19οαιώνα, το μυθιστόρημα αφήνει ένα ιδιαίτερα αισθητό αποτύπωμα της εποχής στον αναγνώστη, που δύσκολα μπορεί να αποδώσει με τόση ένταση και χρώμα η ιστορική γνώση. Εδώ, λοιπόν, ο συγγραφέας δικαιώνει τη λογοτεχνική εκμετάλλευση της Ιστορίας και των προσώπων της, καθώς μας παραδίδει ένα έργο που φωτίζει μιαν ολόκληρη ιστορική εποχή με το ανθρωποκεντρικό φως της λογοτεχνίας, όπου το ιστορικά βέβηλο γίνεται κατανοητά ανθρώπινο και απελευθερωτικά αληθινό.

Στη λογοτεχνία, οι αντιφάσεις του χαρακτήρα, οι αδυναμίες και οι σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης ψυχής αποτελούν αναγκαία συνθήκη, την πρώτη ύλη της αλήθειας, γι’αυτό και ο Καραϊσκάκης γίνεται ανθρώπινα αποδεκτός μέσα από τις αδυναμίες, τα ελαττώματα, τις μικρότητες και τις ιδιοτέλειές του –πλάι στη φωτεινή πλευρά του μεγάλου ήρωα. Γιατί υπήρξε πότε διάβολος και πότε άγγελος – ένας πραγματικά ανθρώπινος ήρωας!

google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΕΜΠΤΗ 28.03.2024 16:44