Ωράριο – «ακορντεόν» με δεκάωρο για έξι μήνες, χωρίς επιπλέον αμοιβή, αλλά με ισόποση μείωση ωραρίου το επόμενο διάστημα ή με ρεπό ή με αύξηση των ημερών άδειας φέρνει το νομοσχέδιο που ετοιμάζεται από το υπουργείο Εργασίας και έρχεται προς ψήφιση στη Βουλή μετά το Πάσχα.

Με τον νόμο πλέον θα αυξάνεται το ετήσιο πλαφόν των υπερωριών στις 150 ώρες, όταν σήμερα το ανώτατο όριο είναι 48 ώρες ανά εξάμηνο για εργαζομένους σε βιομηχανικές, βιοτεχνικές επιχειρήσεις, και 120 ώρες στους υπόλοιπους κλάδους ανά έτος. Θα επιτρέπεται μόνον εάν η επιχείρηση διαθέτει και λειτουργεί ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων της, άμεσα συνδεδεμένο και διαλειτουργικό με το πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» σε πραγματικό χρόνο.

Από εκεί και μετά η διευθέτηση του χρόνου θα μπορεί να γίνει με ατομική σύμβαση συμφωνίας εργοδότη – εργαζομένου μόνο εάν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης ή ένωση προσώπων ή δεν επιτευχθεί η κατάρτιση της συλλογικής σύμβασης εργασίας.

Σε επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως 40 ωρών εβδομαδιαίως επιτρέπεται για μία χρονική περίοδο (περίοδος αυξημένης απασχόλησης) ο εργαζόμενος να απασχολείται δύο ώρες την ημέρα επιπλέον των 8 ωρών, υπό την προϋπόθεση ότι οι επιπλέον των 40 ωρών ή του μικρότερου συμβατικού ωραρίου ώρες εργασίας την εβδομάδα αφαιρούνται από τις ώρες εργασίας μιας άλλης χρονικής περιόδου μειωμένης απασχόλησης.

Αντί της μείωσης των ωρών επιτρέπεται να χορηγείται στον εργαζόμενο ανάλογη ημερήσια ανάπαυση (ρεπό) ή συνδυασμός μειωμένων ωρών εργασίας και ημερών αναπαύσεως. Το χρονικό διάστημα των περιόδων αυξημένης και μειωμένης απασχόλησης δεν υπερβαίνει συνολικά τους έξι μήνες σε διάστημα δώδεκα μηνών.
Ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή της επιπλέον αυτής εργασίας, αν δεν είναι σε θέση να την εκτελέσει και η άρνησή του δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη. Αυτή η άρνηση του εργαζομένου να παράσχει την επιπλέον εργασία δεν συνιστά λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του.
Κατά την περίοδο της αυξημένης απασχόλησης η ημερήσια απασχόληση του εργαζομένου δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 10 ώρες.

Επιχειρησιακές συμβάσεις

Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας καθορίζεται με επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή συμφωνία του εργοδότη με συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης που αφορά τα μέλη της ή συμφωνία του εργοδότη και του συμβουλίου των εργαζομένων ή συμφωνία του εργοδότη και ένωσης προσώπων.

Η ένωση προσώπων μπορεί να συσταθεί από το 25% τουλάχιστον των εργαζομένων στην επιχείρηση που απασχολεί πάνω από είκοσι εργαζομένους και 15% εφόσον ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων στην επιχείρηση είναι κατ’ ανώτατο αριθμό 20 εργαζόμενοι.
Εάν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης ή ένωση προσώπων, υπογράφεται ατομική σύμβαση με κάθε εργαζόμενο που θα εργαστεί υπό το εν λόγω σύστημα.

Η εφαρμογή συστήματος διευθέτησης του χρόνου εργασίας με ατομική σύμβαση εργοδότη και εργαζομένου επιτρέπεται μόνον εάν η επιχείρηση διαθέτει και λειτουργεί ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων της, άμεσα συνδεδεμένο και διαλειτουργικό με το πληροφοριακό σύστημα του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Εργάνη» σε πραγματικό χρόνο.

Σύμφωνα και με τη σχετική διάταξη που περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, στις επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως 40 ώρες την εβδομάδα ο εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται 5 επιπλέον ώρες την εβδομάδα κατά την κρίση του εργοδότη (υπερεργασία).

Οι ώρες αυτές υπερεργασίας (41η, 42η, 43η, 44η, 45η ώρα) αμείβονται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 20% και δεν συνυπολογίζονται στα επιτρεπόμενα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, όρια υπερωριακής απασχόλησης.
Για όσους εργαζομένους ισχύει σύστημα εργασίας έξι εργάσιμων ημερών την εβδομάδα η υπερεργασία ανέρχεται σε 8 ώρες την εβδομάδα (από 41η έως 48η ώρα).

Θα προβλέπεται το άνοιγμα μιας σειράς επαγγελμάτων – όπως τα logistics, τα κέντρα δεδομένων, η παραγωγή, αποθήκευση και μεταφορά φαρμάκων – και τις Κυριακές, σε αντίθεση με το τι συμβαίνει έως σήμερα.

Κόντρα με τον ΣΥΡΙΖΑ

Σκληρή κριτική άσκησε ο ΣΥΡΙΖΑ στον Χατζηδάκη τονίζοντας ότι το νομοσχέδιο που ετοιμάζει η κυβέρνηση για τις εργασιακές σχέσεις καταργεί το οκτάωρο, θεσπίζει δεκάωρη εργασία με απλήρωτες τις υπερωρίες και με ατομικές συμβάσεις, ώστε ο εργαζόμενος να είναι πλήρως αποδυναμωμένος και να υποχρεώνεται να αποδεχτεί τους όρους του εργοδότη υπό την απειλή απόλυσης.

Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης, αντιδρώντας στην κριτική που δέχεται το εργασιακό νομοσχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση, κάνει λόγο μάλιστα για fake news από τη μεριά του ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίο χαρακτηρίζει «παγκόσμιο πρωταθλητή στα ψέματα».

Συγκεκριμένα τονίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επιτίθεται με fake news στο νομοσχέδιο για την προστασία της εργασίας, το οποίο «προστατεύει τους εργαζόμενους από καταχρήσεις των εργοδοτών ως προς απλήρωτες υπερωρίες, αδήλωτη εργασία κ.λπ. με την εισαγωγή της ψηφιακής κάρτας εργασίας, η οποία θα εντοπίζει αυτόματα όλες τις αθέμιτες πρακτικές».

Χαρακτήρισε την ψηφιακή κάρτα εργασίας ως «ένα από τα πιο βασικά φιλεργατικά μέτρα όλων των τελευταίων χρόνων». Στο νομοσχέδιο υπάρχει ρύθμιση για την τηλεργασία, η οποία μπορεί να εφαρμοστεί με συμφωνία των εργοδοτών και των εργαζομένων με την ίδια αμοιβή, με υποχρέωση του εργοδότη να εξασφαλίζει τον εξοπλισμό, με σεβασμό των κανόνων του GDPR και με το λεγόμενο δικαίωμα αποσύνδεσης. «Δηλαδή ρητώς θα ορίζεται ότι από ένα σημείο και πέρα, που ισχύει με βάση τη συμφωνία των συνδικάτων και των εργοδοτών, ο εργαζόμενος θα αγνοεί e-mails κ.λπ.»

Ακόμη συμπλήρωσε πως το πρόγραμμα «Εργάνη 2» θα εξατομικευτεί και πως η σκέψη για την ψηφιακή κάρτα προέκυψε «επειδή έχουμε πολλές καταγγελίες από εργαζομένους ότι υπάρχουν πολλοί εργοδότες που τους εκμεταλλεύονται και δεν τους πληρώνουν τις υπερωρίες. Με αυτόν τον τρόπο θα κατοχυρώνονται γιατί θα υπάρχει καταγραφή και δυνατότητα καταγγελίας. Ο εργαζόμενος για να προστατευθεί θα μπορεί να καταγράφει πότε πήγε στη δουλειά του. Συμπληρώνει το οκτάωρο. Μετά το οκτάωρο, αν θέλει και συμφωνήσει, δουλεύει υπερωριακά, πληρώνεται υπερωριακά με αυξημένες (απολαβές) όπως συμβαίνει και σήμερα».

Για τη «δήθεν κατάργηση οκταώρου», ο υπουργός Εργασίας λέει πως «έχουμε και πολλά fake news και ανοησίες», ενώ κατ’ εκείνον «ισχύει ήδη στην Ελλάδα εδώ και τριάντα χρόνια γιατί η διευθέτηση του χρόνου εργασίας ισχύει από τις αρχές του 1990 στην Ελλάδα και είναι και ευρωπαϊκή οδηγία. Εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες της Ε.Ε.». Γίνεται μια συζήτηση για ένα άρθρο του νομοσχεδίου αγνοώντας την ίδια στιγμή όλο το νομοσχέδιο.

“Κηρύσσει πόλεμο”

«Εκείνο το οποίο εμείς αλλάζουμε είναι ότι, πέρα από τις συμφωνίες που προβλέπονται με το μέχρι τώρα ισχύον δίκαιο μεταξύ των συνδικάτων και των εργοδοτών, αυτό μπορεί να γίνεται και ύστερα από αίτημα του εργαζομένου. Δηλαδή, αν εγώ δουλεύω στο αεροδρόμιο της Ρόδου και θέλω τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο να πάω να μαζέψω ελιές. Δουλεύω οκτώ ώρες. Τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο για να μαζέψω ελιές πρέπει να πάρω άδεια άνευ αποδοχών.

Τι λέμε εμείς. Αν θες εσύ που έχεις το πρόβλημα αυτό, μπορείς να συμφωνήσεις με τον εργοδότη σου να δουλεύεις παραπάνω ώρες το καλοκαίρι και τον χειμώνα να πας να μαζέψεις τις ελιές σου, όχι με άδεια άνευ αποδοχών, αλλά πληρωμένη. Δηλαδή, ενώ σήμερα μειώνεται το εισόδημά σου, με το αυριανό καθεστώς αλλάζει αυτό. Εμείς λέμε να γίνεται με αίτημα του εργαζομένου» σημείωσε ο Χατζηδάκης.

Σε ό,τι αφορά στην ψηφιακή κάρτα εργασίας, η οποία θα ξεκινήσει από τις μεγάλες επιχειρήσεις (βιομηχανίες και τράπεζες) και σταδιακά θα επεκταθεί σε όλες, όπως είπε ο Χατζηδάκης, θεσπίζεται με σκοπό να ελέγχει τον χρόνο προσέλευσης και τον χρόνο αποχώρησης καταγράφοντας αυτόματα και τις υπερωρίες για να μη γίνεται ο εργαζόμενος θύμα του εργοδότη.

Με νέα ανακοίνωση η αξιωματική αντιπολίτευση, μετά και τις διευκρινίσεις Χατζηδάκη, επανήλθε επισημαίνοντας πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη κηρύσσει πόλεμο στους εργαζόμενους με ευκαιρία την πανδημία. Βαφτίζει τον εργασιακό Μεσαίωνα «εκσυγχρονισμό της εργασιακής νομοθεσίας» και προωθεί την απλήρωτη εργασία, το ωράριο «λάστιχο» και τη μείωση αποδοχών μέσα από τις απλήρωτες υπερωρίες.

«Αν κάποιος στην κυβέρνηση του Μητσοτάκη είχε εργαστεί κανονικά έστω και μία μέρα στη ζωή του, δεν θα τολμούσε καν να ψελλίσει αυτά τα αίσχη. Προειδοποιούμε τον Μητσοτάκη να μην διανοηθεί να φέρει αυτό το νομοθετικό έκτρωμα στη Βουλή. Όσο για τον Χατζηδάκη, του προτείνουμε να πάρει άδεια από το υπουργείο του και να πάει να μαζέψει ελιές, όπως με θράσος διαφημίζει δήθεν προς το συμφέρον των εργαζομένων».