Στην αμερικανική πολιτική ορολογία φιλελεύθερος σημαίνει πολύ αριστερός. Ο Τζο Μπάιντεν, θα έλεγε κανείς, δικαίωσε αυτούς που τον χαρακτήρισαν φιλελεύθερο.

Με το οικονομικό πρόγραμμα – μαμούθ για την ανάκαμψη της οικονομίας μετά την καταστροφική πανδημία, αλλά και την πρότασή του για άρση της πατέντας των εμβολίων κατά της Covid-19 που έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία – τουλάχιστον στην αρτηριοσκληρωτική Ε.Ε. – ο νέος Πρόεδρος, όπως φαίνεται, θέλει να αφήσει τη δική του παρακαταθήκη στην Ιστορία των ΗΠΑ.

Συμμάζεμα του χάους

Η πρώτη του κίνηση ήταν να «συμμαζέψει» το χάος που άφησε η τετραετία Τραμπ. Επιστροφή των ΗΠΑ στη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και συμπόρευση με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για την πανδημία της Covid-19, την οποία ο προκάτοχός του έβαλε στο στόχαστρο με απίθανες θεωρίες συνωμοσίας. Ήδη συγκρίνεται με τους Φράνκλιν Ρούζβελτ και Λίντον Τζόνσον, όχι όμως και με τον Μπάρακ Ομπάμα, του οποίου υπήρξε αντιπρόεδρος.

Σίγουρα, οι κινήσεις του – από κοινού φυσικά με την υπουργό Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν – για την οικονομία, τη φορολόγηση των κολοσσών και τη στήριξη των πολύ ευάλωτων είναι αποτέλεσμα πιέσεων των πιο ριζοσπαστικών στελεχών του Δημοκρατικού Κόμματος Ελίζαμπεθ Γουόρεν και Μπέρνι Σάντερς.

Οι δηλώσεις του όμως για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, τον περιορισμό της οπλοκατοχής περισσότερο αγγίζουν την κοινή λογική παρά θέσεις τις οποίες απλώς του υπέβαλαν ριζοσπαστικοί γερουσιαστές.
Όπως σημείωσε εξάλλου και ο γερουσιαστής του Μέριλαντ Κρις Βαν Χόλεν στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που διεξάγεται αυτές τις μέρες στο Ζάππειο Μέγαρο, «έχει επέλθει μία τεράστια αλλαγή στην εξωτερική πολιτική ατζέντα των ΗΠΑ με τη διακυβέρνηση Μπάιντεν και Χάρις, που επανήλθε σε θέματα δημοκρατίας και κράτους δικαίου και σταμάτησε να ασχολείται με απολυταρχικά και αυταρχικά κράτη που υπονομεύουν βασικές αξίες, όπως έκανε η κυβέρνηση Τραμπ».

Η πλεύση στην εξωτερική πολιτική

Ο Μπάιντεν σε κάθε του ομιλία – έως τώρα τουλάχιστον – εμμένει στην όσο καλύτερη διαχείριση της πανδημίας, την ταχύτατη πρόοδο του προγράμματος εμβολιασμού, την ανάταση της αμερικανικής οικονομίας, την κλιματική αλλαγή, αλλά ποτέ δεν ξεχνάει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Ιδιαίτερα απέναντι σε Ρωσία και Κίνα.
Η πρώτη «προειδοποιητική» βολή έπεσε με τον χαρακτηρισμό του Ρώσου Προέδρου ως «killer», με την απάντηση από το Κρεμλίνο να έρχεται άμεσα, ωστόσο πλέον γίνονται διεργασίες για συνάντηση των δύο ηγετών.

Αλλά και απέναντι στην έτερη υπερδύναμη, την Κίνα, η στάση του παραμένει αδιαπραγμάτευτη: οικονομικός πατριωτισμός.
Πολλοί έσπευσαν να προδικάσουν συνέχιση της σκληρής αντιπαράθεσης με τον κινεζικό γίγαντα, αντίστοιχης με αυτήν της Προεδρίας Τραμπ, ο οποίος είχε κάνει τον εμπορικό πόλεμο λάβαρο της πολιτικής των ΗΠΑ, αλλά μάλλον κάτι τέτοιο είναι βιαστικό να ειπωθεί προσώρας.

Για τον Τραμπ βασικός στόχος ήταν η αντιμετώπιση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ, καθώς εν έτει 2018 ανερχόταν στο 3,8% του ΑΕΠ, δηλαδή στα 779 δισ. δολάρια. Στις μεταξύ τους συναλλαγές οι ΗΠΑ, ως η πρώτη χώρα σε εισαγωγές κινεζικών προϊόντων, εισήγαγε από την Κίνα προϊόντα αξίας 539 δισ. δολαρίων και εξήγαγε προϊόντα αξίας μόλις 120 δισ., με συνέπεια μια συντριπτική υπεροχή της ασιατικής υπερδύναμης στο μεταξύ τους εμπορικό ισοζύγιο.

Τέλη του 2020, δύο χρόνια μετά την έναρξη επιβολής των δασμών – και αφού έχει ξεσπάσει η πανδημία –, δηλαδή λίγο πριν ο Μπάιντεν εγκατασταθεί στον Λευκό Οίκο, το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ ανερχόταν στο 17,9%, ήτοι 3,7 τρισ. δολάρια. Οι μεταξύ τους συναλλαγές ανέρχονταν σε 435 δισ. έναντι 124 δισ. δολαρίων, σε εισαγωγές, με τη ζυγαριά να εξακολουθεί να «γέρνει» υπέρ της Κίνας.

Διπλωματικό παιχνίδι

Μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου υπάρχουν αρκετά σημεία τριβής. Οι ΗΠΑ επικρίνουν τις αθέμιτες κινεζικές οικονομικές πρακτικές, τη στάση της Κίνας έναντι του Χονγκ Κονγκ, τις κινεζικές προκλήσεις απέναντι σε χώρες της περιοχής, όπως για παράδειγμα την Ταϊβάν. Από την πλευρά του το Πεκίνο θεωρεί ότι το Χονγκ Κονγκ και η Ταϊβάν αποτελούν εσωτερικές υποθέσεις και αρνείται κάθε έξωθεν παρέμβαση από τις ΗΠΑ ή άλλες χώρες.

Όπως φάνηκε από την ομιλία Μπάιντεν στο Κογκρέσο, οι ΗΠΑ θα διατηρήσουν την πολιτική των κυρώσεων εναντίον κινεζικών εταιρειών, όπως η Huawei, που κατηγορήθηκε από την προηγούμενη διακυβέρνηση για κατασκοπεία και για απειλή της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ.

Αλλά ο στόχος Μπάιντεν μάλλον είναι διαφορετικός. Ο Πρόεδρος αλλά και το επιτελείο του γνωρίζουν πολύ καλά πως όσες φορές έχουν προσπαθήσει έως τώρα Κίνα και Ρωσία να αναπτύξουν κοινό μέτωπο απέναντι στις ΗΠΑ, υπάρχει πάντα ένα κενό στις διμερείς σχέσεις τους που, ανά πάσα στιγμή, μπορεί να αξιοποιηθεί από την αμερικανική εξωτερική πολιτική.

Θεωρητικά, οι σινορωσικές σχέσεις αυτήν την περίοδο χαρακτηρίζονται πολύ καλές. Ενεργειακή, στρατιωτική και οικονομική συνεργασία, διπλωματική σύμπλευση σε κρίσιμα γεωπολιτικά ζητήματα, π.χ. σε Συρία και Βενεζουέλα, και κοινή αντίληψη σχετικά με τη γενικότερη στάση της Δύσης αποτελούν τα κυριότερα σημεία που διατηρούν το καλό κλίμα. Όμως η ιστορία έχει δείξει πως πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος της μη συνεννόησης.

Εκεί ποντάρει και ο Αμερικανός Πρόεδρος. Στην αξιοποίηση αυτού του κενού προς το συμφέρον των ΗΠΑ. Με ενδιαφέρον φυσικά αναμένεται η συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του τη στιγμή που έχει ανοίξει και πάλι το ουκρανικό ζήτημα. Αλλά και η αμερικανική στάση απέναντι στο Ιράν. Τελευταίο συμβάν τα αμερικανικά «προειδοποιητικά» πυρά σε ιρανικά σκάφη στα στενά του Ορμούζ…

Ειδήσεις σήμερα

Οι δύο λέξεις που ο Μητσοτάκης… παρέλειψε να βάλει για τη συνάντηση με Ζάεφ

Ακραίο ισλαμοφοβικό σχόλιο Μπογδάνου με φωτογραφία… 15ετίας! (photo)

Μενδώνη: Γιατί όχι επίδειξη μόδας με φόντο την Ακρόπολη; Δεν είναι κακό (video)