Η κλιματική κρίση δηλώνει παρούσα. Η Μεσόγειος φλέγεται και ο ευρωπαϊκός Βορράς πνίγεται. Οι χώρες του Νότου αντιμετωπίζουν καταστροφικές πυρκαγιές, ενώ Βέλγιο και Γερμανία μετρούν ακόμα τους νεκρούς τους από τις πλημμύρες. Το φαινόμενο ωστόσο της κλιματικής κρίσης είναι γνωστό εδώ και 35 χρόνια.

Σε προηγούμενο φύλλο του «Ποντικιού» σημειώσαμε πως τα ακραία καιρικά φαινόμενα στη Γηραιά Ήπειρο θα οδηγήσουν σε κοινωνικές ανισότητες, ενώ θα δημιουργήσουν ακόμα και κλιματικούς μετανάστες. Λόγω της ξηρασίας και της ερημοποίησης, καλλιεργήσιμες γαίες θα εξαφανιστούν, ενώ βίαιες πλημμύρες θα αναστείλουν πλήθος παραγωγικών δραστηριοτήτων.

Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, γνωστός και ως ταμείο ανάκαμψης, που δημιουργήθηκε επ’ αφορμή της πανδημίας της Covid-19, προβλέπει το ένα τρίτο της χρηματοδότησης να διοχετευθεί στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Τα κράτη – μέλη εκπονούν σχέδια, τα οποία υποβάλλονται στην Κομισιόν για έγκριση και αφορούν πρώτον επενδύσεις για ενίσχυση των προληπτικών μέτρων και δεύτερον την προστασία των δασών.

Οι καταστροφικές πυρκαγιές στην Ελλάδα, αλλά και οι τρομακτικές πλημμύρες σε Βέλγιο – κυρίως στη Βαλλονία – και Γερμανία ανέσυραν στην επιφάνεια δύο ερωτήματα: πόσα χρήματα θα διοχετευθούν σε επενδύσεις για προληπτικά μέτρα και κατά πόσο οι κυβερνήσεις είναι διατεθειμένες να τροποποιήσουν τις εκθέσεις τους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Πηγές της Κομισιόν αναφέρουν πως είναι θετική σε τροποποιήσεις των σχεδίων των κρατών – μελών και σε δημιουργικές ιδέες αναφορικά με την αντιμετώπιση του φαινομένου.

Η Βαλλονία ήδη αποφάσισε να ρίξει 800 εκατ. από το Σχέδιο Ανάκαμψης της περιοχής και ακόμα 200 εκατ. από τον προϋπολογισμό της για αντιπλημμυρικά έργα, αλλά όχι μόνο. Μέρος των χρημάτων θα δοθούν και για την ανόρθωση της οικονομίας της περιοχής αλλά και αποζημιώσεις στους κατοίκους που επλήγησαν από τα βίαια καιρικά φαινόμενα.

Ο RescEU

Ο ευρωπαϊκός μηχανισμός δραστηριοποιείται σε πολλούς τομείς. Από την παρατήρηση και την αξιολόγηση καταστροφών με χρήση σύγχρονων μέσων όπως πχ. εικόνων από δορυφόρους, μέχρι την ανταλλαγή πληροφοριών, την παροχή βοήθειας, ακόμη και την οικονομική στήριξη μέσω συγχρηματοδότησης υποδομών και τεχνολογίας.

Πώς λειτουργεί ο ευρωπαϊκός μηχανισμός πολιτικής προστασίας; Καταρχήν σημειώνεται πως η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει δικά της πυροσβεστικά αεροσκάφη και ανθρώπινο δυναμικό. Η Κομισιόν είναι επιφορτισμένη μόνο με τον συντονισμό τους. Απαραίτητη προϋπόθεση για να σταλεί βοήθεια είναι να υποβληθεί αίτημα-

–Πρώτα το κράτος-μέλος που πλήττεται πρέπει να αποστείλει αυτό το αίτημα στο κέντρο αντιμετώπισης κρίσεων.

–Στη συνέχεια παρέχεται ανάλογη συνδρομή.

–Το αίτημα διαβιβάζεται στα υπόλοιπα κράτη που συμμετέχουν στην ευρωπαϊκή διαδικασία και στη συνέχεια αυτά προσφέρουν αντίστοιχα βοήθεια.

Τα αιτήματα της Ελλάδας

Στην περίπτωση της Ελλάδας υποβλήθηκαν δύο αιτήματα. Το πρώτο το βράδυ της 3ης Αυγούστου, όταν είχαν ξεσπάσει οι πυρκαγιές σε Αττική και Εύβοια, και το δεύτερο στις 5 Αυγούστου για ενίσχυση της βοήθειας. Η Κομισιόν ανταποκρίθηκε μέσα σε ένα 24ωρο και προχώρησε στην αποστολή τόσο εναέριων όσο και επίγειων δυνάμεων. Την ίδια στιγμή, ανάλογες δυνάμεις εστάλησαν και από χώρες εκτός Ε.Ε. όπως οι Ρουμανία, Ουκρανία, Αίγυπτος κ.ά.

Η καταστροφή στην Ελλάδα ανέδειξε δύο σημαντικά ζητήματα:

– Πρώτον, ότι όλα τα κράτη έχουν ανάγκη από περισσότερα πυροσβεστικά αεροσκάφη.

– Δεύτερον, ότι το προλαμβάνειν είναι προτιμότερο του θεραπεύειν.

Η πρόληψη αναφορικά με τις χώρες του Νότου, που κατά βάση πλήττονται από μεγάλες πυρκαγιές, είναι η προστασία των δασών και σε τι κλίμακα αξιοποιούνται κονδύλια για προστασία αυτών των δασικών περιοχών, τη στιγμή μάλιστα που ορισμένες εξ αυτών είναι χαρακτηρισμένες ως Natura.

Στο πλαίσιο των μέτρων της ελληνικής κυβέρνησης για την ενίσχυση της προστασίας των δασών και του μηχανισμού πυρόσβεσης, από την πρώτη εκταμίευση των 4 δισ. ευρώ του ταμείου ανάκαμψης, το 1 δισ. θα διοχετευθεί σε δράσεις όπως το εθνικό σχέδιο αναδάσωσης και ο εξοπλισμός των Καναντέρ, η προμήθεια πυροσβεστικών αεροσκαφών, ελικοπτέρων, drones και συστημάτων πρόληψης και έγκαιρης προειδοποίησης πυρκαγιών.

Την ίδια στιγμή τρέχει το πρόγραμμα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» του ΕΣΠΑ για το 2021-2027 που προβλέπει κονδύλι 3,607 δισ. ευρώ για την υλοποίηση της αναπτυξιακής στρατηγικής της χώρας σε τομείς όπως η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, με έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, πρόληψη και αντιμετώπιση επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, εξοικονόμηση – ενεργειακή αποδοτικότητα, εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα.

Το μεγάλο στοίχημα ωστόσο παραμένει η σωστή διαχείριση των εν λόγω κονδυλίων.

Διαβάστε επίσης:

Σταϊκούρας: Ως το τέλος του Αυγούστου οι πρώτες εκταμιεύσεις των ενισχύσεων για τους πυρόπληκτους

Η Adidas πουλάει την Reebok μετά από 15 χρόνια

Μισθοί-επιδόματα: Τι ισχύει από το 2022 για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα