Στα μέσα Οκτωβρίου, άρχισε να παίζεται στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία «Eiffel» που αφηγείται τη ζωή και το έργο του μεγάλου Γάλλου μηχανικού Γκούσταβ Άιφελ, που το όνομά του πέρασε στην ιστορία χάρη στον ομώνυμο πύργο, τον πύργο του Άιφελ, που είναι πλέον το σήμα κατατεθέν της πόλης του Παρισιού.

Η ταινία μας μεταφέρει στην περίφημη «Belle Epoque» του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα, και στα ρομαντικά τοπία του Παρισιού της «χρυσής» εκείνης εποχής.

O Άιφελ, ήταν ένας σπουδαίος μηχανικός και η εταιρεία του συμμετείχε σε έργα μεγάλης κλίμακας ανά τον κόσμο. Το 1879, ο Γκούσταβ Άιφελ και ο συνεργάτης μηχανικός του Μορίς Κοσλέν, κλήθηκαν να βοηθήσουν να στηθεί το «Άγάλμα της Ελευθερίας» το οποίο ήταν δώρο της Γαλλίας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Άιφελ, έλυσε το πρόβλημα της στήριξης του αγάλματος δημιουργώντας έναν εσωτερικό μεταλλικό πυλώνα στον οποίο προσάρμοσε ένα δεύτερο μεταλλικό σκελετό, ο οποίος: πρώτον στήριζε το άγαλμα χωρίς να το τραυματίζει, και δεύτερον διέθετε έναν ικανοποιητικό βαθμό «ελαστικότητας» ώστε να ταλαντώνεται και να κινείται ανεπαίσθητα στους δυνατούς ανέμους της Νέας Υόρκης, χωρίς να δημιουργεί κίνδυνο κατάρρευσης.

Η ιδέα για την κατασκευή του πύργου του Άιφελ, έπεσε στο τραπέζι όταν το Παρίσι ετοιμαζόταν να διοργανώσει την Παγκόσμια Έκθεση του 1889, μια διεθνή έκθεση εμπορίου και προϊόντων που θα γινόταν στα πλαίσια των εορτασμών των 100 χρόνων από τη Γαλλική Επανάσταση (1789). Μετά το πέρας της Έκθεσης το οικοδόμημα θα ξηλωνόταν.

Τα σχέδια του πύργου δημιούργησαν οι μηχανικοί της εταιρείας του Άιφελ, Μορίς Κοσλέν και Εμίλ Νουγκιέ, θέλοντας να δημιουργήσουν ένα κεντρικό «οικοδόμημα» που θα δέσποζε στον ευρύτερο χώρο της έκθεσης. Ο Άιφελ είχε παραδεχθεί ότι την ιδέα για τον «πύργο» την πήρε όταν είδε το «Latting Observatory» στη Νέα Υόρκη το 1853, έναν κωνικό «πύργο» φτιαγμένο από ξύλο, που βρισκόταν στη βόρεια 42η οδό, ανάμεσα στην 5η Λεωφόρο και την 6η Λεωφόρο της Νέας Υόρκης. Αφού ο Άιφελ ενέκρινε με επιφύλαξη τα πρώτα σχέδια, η ομάδα απευθύνθηκε στον επικεφαλής του αρχιτεκτονικού τμήματος της εταιρείας, Στεφάν Σοβέστρ, ο οποίος συνεισέφερε στο σχεδιασμό προσθέτοντας τα διακοσμητικά τόξα στη βάση του πύργου, ένα γυάλινο περίπτερο (pavilion) στο πρώτο επίπεδο του πύργου, και διάφορα διακοσμητικά στοιχεία. Τα ανανεωμένα σχέδια και οι προσθήκες του Σοβέστρ, ενθουσίασαν τον Άιφελ, ο οποίος αγόρασε την πατέντα και τα δικαιώματα των σχεδίων, και τα παρουσίασε επίσημα το φθινόπωρο του 1884, στην Έκθεση Διακοσμητικών Τεχνών, ενώ την επόμενη χρονιά, και συγκεκριμένα στις 30 Μαρτίου του 1885, τα παρουσίασε επίσημα στο Επιμελητήριο των Πολιτικών Μηχανικών της Γαλλίας, όπου ενώπιον των πιο διακεκριμένων συναδέλφων του συζήτησε όλα τα πιθανά τεχνικά προβλήματα και την πρακτική σημασία του έργου.

Το 1886, εκλέχθηκε Πρόεδρος της Γαλλίας, ο Ζυλ Γκρεβί, ο οποίος άνοιξε το δρόμο για την πραγμάτωση του έργου, και την 1 η Μαΐου του 1886, ο υπουργός εμπορίου Εντουάρ Λοκρουά ανακοίνωσε την έναρξη διαγωνισμού για την κατασκευή ενός κεντρικού οικοδομήματος για την Παγκόσμια Έκθεση. Στις 12 Μαΐου μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων επισκέφθηκε την εταιρεία Άιφελ για να δει τα προτεινόμενα σχέδια. Τελικά μετά από πολλές συζητήσεις για την ακριβή θέση τοποθεσία ανέγερσης του πύργου, ο Άιφελ υπέγραψε το συμβόλαιο στις 8 Ιανουαρίου του 1887. Αρχικά εγκρίθηκε το ποσόν του 1,5 εκατομμυρίων γαλλικών φράγκων, που αντιπροσώπευε κάτι λιγότερο από το ¼ του υπολογιζόμενου κόστους που ανερχόταν στα 6,5 εκατομμύρια φράγκα. Για το λόγο αυτό ο Γκούσταβ Άιφελ θα εισέπραττε όλα τα έσοδα που θα απέφερε ο πύργος κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Έκθεσης, και για επόμενα 20 χρόνια. Ο Άιφελ ίδρυσε εταιρεία που θα διαχειριζόταν τον πύργο, βάζοντας τα μισά κεφάλαια ο ίδιος.

Έντονες αντιδράσεις

Όμως, η αναγγελία του έργου έφερε πολλές αντιδράσεις. Μέχρι τότε δεν είχε κατασκευαστεί οικοδόμημα ύψους 300 μέτρων, και πολλοί πίστευαν ότι το έργο ήταν αδύνατον να πραγματωθεί. Έτσι, εκτός από τους ανταγωνιστές, εναντιώθηκαν στο έργο και πολλοί καλλιτέχνες, θεωρώντας το ένα «ανώφελο και τερατώδες δημιούργημα» που όχι μόνο προκαλούσε με την κακή αισθητική του, αλλά θα σκέπαζε με τη σκιά του και τα πραγματικά μνημεία της πόλης του Παρισιού, όπως: την Παναγία των Παρισίων, το Λούβρο, την Αψίδα του Θριάμβου, το Μέγαρο των Απομάχων, τα οποία θα χάνονταν κάτω από το σιδερένιο πανύψηλο σκελετό και τη βαριά σκιά που θα έριχνε στην πόλη. Μάλιστα με πρωτοστάτη τον σπουδαίο αρχιτέκτονα Σαρλ Γκαρνιέ (Όπερα Παρισιού, Όπερα Μόντε Κάρλο, Καζίνο Μόντε Κάρλο, Αστεροσκοπείο Νίκαιας), δημιουργήθηκε η «Επιτροπή των 300 Προσωπικοτήτων» (ένας για κάθε μέτρο του πύργου), που αποτελούνταν από σημαντικές προσωπικότητες των Γραμμάτων και των Τεχνών, που διαμαρτύρονταν για την κατασκευή του έργου. Μεταξύ άλλων, στην επιτροπή συμμετείχαν: ο συγγραφέας Γκυ ντε Μοπασάν, ο ζωγράφος και ακαδημαϊκός Αντόλφ Μπουγκερό, ο συνθέτης – μουσουργός Ζυλ Μασενέ, ο συνθέτης Σαρλ Γκουνό, οι οποίοι απηύθυναν ανοικτή επιστολή διαμαρτυρίας που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Le Temps, στις 14 Φεβρουαρίου του 1887.

Ο Γκούσταβ Άιφελ, απάντησε στους επικριτές του συγκρίνοντας το έργο του με τις Πυραμίδες της Αιγύπτου, και αναφέροντας ότι: «Ο πύργος μου θα είναι το ψηλότερο οικοδόμημα που έφτιαξε ποτέ άνθρωπος. Αυτό από μόνο του δεν τον καθιστά μεγαλοπρεπή; Πώς γίνεται κάτι που θαυμάστηκε στην Αίγυπτο, να θεωρηθεί γελοίο στη Γαλλία;»

Πολλοί υπογράμμιζαν ότι η αντίθεση στην κατασκευή του έργου ήταν μάλλον όψιμη, αφού για παράδειγμα ο αρχιτέκτονας Γκαρνιέ είχε  συμμετάσχει στην κυβερνητική επιτροπή που είχε εξετάσει τα σχέδια του έργου και δεν είχε εκφράσει καμία αντίρρηση. Μερικοί, στην πορεία έδειξαν «καλή πίστη», και άλλαξαν γνώμη όταν τελικά κατασκευάστηκε το έργο. Άλλοι, έμειναν αμετανόητοι και σταθερά αντίθετοι, όπως ο συγγραφέας Γκυ ντε Μοπασάν, που όταν ολοκληρώθηκε η κατασκευή του πύργου, σύχναζε και γευμάτιζε κάθε μέρα στο εστιατόριο που λειτουργούσε στο πρώτο επίπεδο, λέγοντας ότι: «Έρχομαι και τρώω εδώ, γιατί είναι το μόνο σημείο στο Παρίσι, που ο πύργος δεν είναι ορατός!»

Ο Πύργος του Άιφελ, έγινε αμέσως αξιοθέατο όταν εγκαινιάστηκε η Παγκόσμια Έκθεση και τα πλήθη συνέρρεαν να τον θαυμάσουν, πληρώνοντας 2 φράγκα για το πρώτο επίπεδο, 3 φράγκα για το δεύτερο επίπεδο, και 5 φράγκα για να φθάσουν στην κορυφή του πύργου. Υπολογίζεται ότι κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Έκθεσης επισκέφθηκαν τον πύργο 1,896,987 θεατές.

Στο πρώτο επίπεδο στεγαζόταν ένα πολυτελές σύμπλεγμα τριών εστιατορίων (ένα γαλλικό, ένα ρωσικό κι ένα φλαμανδικό εστιατόριο), στο δεύτερο επίπεδο υπήρχε ένα γραφείο με τυπογραφικό μηχάνημα της εφημερίδας Le Figaro, απ’ όπου εκδίδονταν μια αναμνηστική έκδοση της εφημερίδας με τίτλο Le Figaro de la Tour, και ένα ζαχαροπλαστείο. Στο κορυφαίο επίπεδο υπήρχε ταχυδρομείο, απ’ όπου οι επισκέπτες έστελναν αναμνηστικά γράμματα και καρτποστάλ, ενώ για να μην λερώνουν γράφοντας στους τοίχους οι επισκέπτες, κάθε μέρα ανέβαζαν «σεντόνια» χαρτιού που επένδυαν τους τοίχους ώστε να γράφουν οι επισκέπτες τις εντυπώσεις και αφιερώσεις τους. Μερικοί από τους πλέον διάσημους επισκέπτες ήταν ο πρίγκιπας της Ουαλίας, ο Τόμας Έντισον, ο «Μπάφαλο Μπιλ» Κόντι, η Σάρα Μπερνάρ, και πολλοί άλλοι. Ο Γκούσταβ Άιφελ είχε τη δική του «αετοφωλιά», ένα μικρό διαμέρισμα στο ψηλότερο επίπεδου του πύργου, απ’ όπου έκανε διάφορα μετεωρολογικά πειράματα. Εκεί κάλεσε τον Τόμας Έντισον ο οποίος του παρουσίασε τον «φωνογράφο» του, την εφεύρεση που είχε κάνει μεγάλη εντύπωση στην Έκθεση.   

Παράξενα περιστατικά

Ο Πύργος του Άιφελ, έλκυε όχι μόνο την προσοχή αλλά και διάφορα παράξενα περιστατικά.

Το 1901, ο Αλμπέρτο Σάντος-Ντυμόντ, πετώντας με το No6 Airship του, κέρδισε το έπαθλο των 100,000 φράγκων που είχε θεσμοθετήσει ο Χένρι Ντόιτζ ντε λα Μέρτ, για όποιον πετούσε από το Σεντ Κλου μέχρι τον Πύργο του Άιφελ και επέστρεφε πίσω σε λιγότερο από 30 λεπτά. Το 1912, ο Αυστριακός ράπτης, Φραντζ Ράιχελτ, θέλοντας να επιδείξει το αλεξίπτωτο που είχε κατασκευάσει, πήδησε και σκοτώθηκε από τον πύργο. Το 1925, ο μετρ της απάτης, Βίκτορ Λούστιγκ, «πούλησε» τον πύργο για παλιοσίδερα!

Το 1940, όταν οι Γερμανοί μπήκαν στο Παρίσι, βρήκαν τον πύργο κλειστό, ενώ οι Γάλλοι είχαν κόψει τα συρματόσχοινα των ανελκυστήρων. Τον Αύγουστο του 1944, καθώς οι Σύμμαχοι πλησίαζαν στο Παρίσι, ο Χίτλερ διέταξε τον στρατιωτικό διοικητή του Παρισιού, στρατηγό Ντίτριχ φον Χολτιτς, να καταστρέψει τον πύργο και ολόκληρη την πόλη. Ο στρατηγός Χόλτιτς δεν εκτέλεσε τη διαταγή.

Το 1956, μια πυρκαγιά στους τηλεοπτικούς αναμεταδότες έκανε ζημιές στο ανώτερο επίπεδο. Το 1957, ο υπουργός πολιτισμού Αντρέ Μαλρό, ανακήρυξε τον πύργο ιστορικό μνημείο. Από το 1968, ο πύργος βάφεται με ένα χαρακτηριστικό καφέ μπρονζέ χρώμα το οποίο ονομάζεται «Eiffel Tower Brown», σε τρεις αποχρώσεις ξεκινώντας από ψηλά μια ανοιχτή για να γράφει ωραία με τον ουρανό του Παρισιού, ενώ η απόχρωση σκουραίνει  προς τη βάση του πύργου. Το 1984, ο πιλότος Ρόμπερτ Μοριάρτι πέταξε με το μικρό του αεροπλάνο κάτω από τον πύργο. Το 1987, ο Α. Χάκετ, έκανε από την κορυφή του πύργου τα πρώτα bungee jumps.

Ο Πύργος του Άιφελ, μπορεί να κατασκευάστηκε υπό την προϋπόθεση ότι θα μπορούσε εύκολα να ξηλωθεί αν χρειαζόταν, αλλά τελικά έμεινε στη θέση του, «έδεσε» με τα υπόλοιπα μνημεία, και τελικά έγινε το σήμα κατατεθέν του Παρισιού. Δεν υπάρχει διασημότητα που να μην έχει φωτογραφηθεί με φόντο τον πύργο, ενώ με τη νέα χιλιετία τον επισκέπτονται πάνω από 6,500,000 επισκέπτες το χρόνο, επιβεβαιώνοντας τη ρήση: «ουδέν μονιμότερο του προσωρινού».

Διαβάστε επίσης:

Πολιτική απειλή η φτώχεια

Επιστρεπτέα προκαταβολή: Ήρθε η ώρα να δοθεί πίσω – Όλη η διαδικασία (Video)

Επίδομα παιδιού: Πότε πληρώνεται – Ποιες άλλες παροχές πληρώνει ο ΟΠΕΚΑ αυτή την εβδομάδα