Για δύο ημέρες στην Ντόχα ο κόσμος συνομίλησε για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τις ανθρωπιστικές συνέπειες της ένοπλης σύγκρουσης, τα ενεργειακά προβλήματα, τη νέα εποχή στην οποία εισερχόμαστε, σημαδεμένοι από τη διεθνή οικονομική κρίση, την πανδημία και τον πόλεμο.

Μακριά από το θέατρο της φρίκης και του θανάτου, σε ένα διαφορετικό περιβάλλον, που επιτρέπει στους συμμετέχοντες, ηγέτες και συνέδρους, να αντιμετωπίσουν τη σκληρότητα της πραγματικότητας που εξελίσσεται στην Ευρώπη, να αναλογισθούν, να εκφράσουν τον πολιτικό τους λόγο, αλλά ταυτόχρονα κάποιες στιγμές ορισμένοι να αφεθούν στον ανθρώπινο συναισθηματισμό και με ένα αναφιλητό ή ένα δάκρυ να ενωθούν με τον κόσμο που δοκιμάζεται σκληρά στα πεδία και τις πολιορκημένες πόλεις και τα χωριά της Ουκρανίας.

Την ευκαιρία που προσφέρει το Φόρουμ της Ντόχα, επί μία εικοσαετία, ορισμένες χώρες την αξιοποιούν, ορισμένες την παρακολουθούν και άλλες προσέρχονται την τελευταία στιγμή απροετοίμαστες απλώς για να απολαύσουν την πλούσια φιλοξενία των διοργανωτών.

Η Ελλάδα, τακτική στις συμμετοχές της, εφέτος αναβάθμισε την παρουσία της σε επίπεδο υπουργού, με συμμετοχή του κ. Ν. Μηταράκη, η παρέμβαση του οποίου αποτέλεσε σημείο αναφοράς.

Η υπουργική παρέμβαση ανέδειξε την πολιτική και τη στάση της χώρας σε όλες τις σημαντικές προκλήσεις της τελευταίας μακράς περιόδου που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα. Κυρίως υπογραμμίσθηκε η σύμπτωση του συνόλου των κρατών για πολιτικές σύγκλισης παρά τις δυσκολίες και τις διαφοροποιήσεις. Διάχυτο ήταν το μήνυμα προς όλες τις πλευρές του κόσμου, συνοδευόμενο από την αγωνία της επόμενης ημέρας σε περίπτωση που αποτύχει η προσπάθεια συνεύρεσης πολιτικών επιλογών, κοινωνικών απαιτήσεων και πολιτιστικής ανοχής, ώστε να εκτονωθεί η ένταση και να λειτουργήσουν όροι καλής γειτονίας και αμοιβαίου σεβασμού στη διαφορετικότητα.

Τον προβληματισμό που προκαλείται από τη συμπεριφορά της Ρωσίας σε βάρος ενός μικρότερου γειτονικού, συγγενούς πολιτικά, οικονομικά και πολιτιστικά κράτους συμπληρώνουν ερωτήματα που αφορούν τη διατροφική αλυσίδα, την ενέργεια, αλλά και τις σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Με γλώσσα άλλοτε σκληρή, στις περισσότερες περιπτώσεις ουσιαστική, άλλοτε τηρώντας τους όρους που απαιτεί ο σεβασμός και η διπλωματία, το Φόρουμ κινήθηκε με στόχο την εκτόνωση των εντάσεων. Παρόλη την προσπάθεια της διεθνούς κοινότητας, η ανάδειξη πιθανών αποτελεσματικών βημάτων προς την κατάπαυση των εχθροπραξιών δυστυχώς συνεχίζει να παραμένει μακρινή προσδοκία, επιβαρύνοντας την κατάσταση απόγνωσης στην οποία βρίσκεται ο κόσμος.

Όσον αφορά στις εφαρμοζόμενες πολιτικές, που κάθε χώρα επέλεξε να αναδείξει κατά το διήμερο των εργασιών, χαρακτηριστική ήταν η παρουσία και η παρέμβαση του υπουργού Εξωτερικών της Γαλλίας. Υπογραμμίσθηκε από τον Γάλλο αξιωματούχο το ενδιαφέρον της χώρας του επί των παγκοσμίων εξελίξεων στις οποίες το Παρίσι είναι «παρών» κυρίως με τις πρωτοβουλίες του Προέδρου Μακρόν, αλλά και τον πρωταγωνιστικό ρόλο που επιλέγει τόσο το γαλλικό κράτος όσο και οι γαλλικές επιχειρήσεις, κυρίως όσες κυριαρχούν στα ενεργειακά και δυναμικά επανέρχονται στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, του Κόλπου και της Μέσης Ανατολής.

Σημαντικότατη η ενεργή συμμετοχή στις εργασίες του Ειδικού Απεσταλμένου του Προέδρου των ΗΠΑ για το Κλίμα και πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, κ. Τζ. Κέρι, γερουσιαστών, που ηγούνται επιτροπών της Γερουσίας επί σημαντικών θεμάτων της διεθνούς πολιτικής, οι οποίοι συμμετείχαν στις συζητήσεις με υπουργούς του Ιράν, αξιωματούχους του ΟΗΕ, της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Χαρακτηριστικό του συνεδρίου η συγκρατημένη αισιοδοξία που εκφράσθηκε από πολλές πλευρές για ολοκλήρωση και υπογραφή μίας νέας συμφωνίας με το Ιράν για τα θέματα των πυρηνικών, η οποία φαίνεται ότι επεκτείνεται και σε άλλους τομείς ενδιαφέροντος των πλευρών.

Κατά την άποψη Καταριανών υπουργών, που διατυπώθηκε δημόσια, η προσδοκώμενη νέα συμφωνία θα οδηγήσει μάλλον στη σταδιακή, αλλά ουσιαστική άρση των κυρώσεων και σε ανάδειξη νέων προοπτικών στα θέματα της ενέργειας με αναβάθμιση των πεπαλαιωμένων υποδομών ενέργειας του Ιράν. Βέβαια η Ντόχα δεν παραλείπει να τονίζει σε κάθε ευκαιρία ότι δεν πρέπει να συγχέονται πολιτικά προβλήματα και αντιπαραθέσεις με την οικονομία, την ενέργεια, την επιχειρηματικότητα και τον πολιτισμό.

Οι ελληνικές δυνατότητες

Η ξεκάθαρη θέση των κυβερνώντων στο Κατάρ έχει διατυπωθεί εγκαίρως χωρίς περιστροφές στη χώρα μας με σαφέστατη πρόσκληση να αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες που υπάρχουν μεταξύ των δύο χωρών, κυρίως μετά την επίλυση διαφόρων σοβαρών προβλημάτων που βάρυναν τις σχέσεις κατά το παρελθόν. Η ανταπόκριση της Ελλάδας εξελίσσεται με μεθοδικότητα «μακράς ωρίμανσης», παρά το ελληνικό ενδιαφέρον για προώθηση της επιχειρηματικότητας, της εξωστρέφειας, των επενδύσεων και ανάδειξη της Ελλάδας ως κόμβου για αποθήκευση, διακίνηση, γιατί όχι παραγωγή ενέργειας προς όφελος της Ε.Ε. και όλων των συμμετεχόντων σε αυτό τον σημαντικό προγραμματισμό.

Με κάθε ευκαιρία τονίζεται από συνομιλητές στο Κατάρ ότι η συνεπής συμπεριφορά της Ελλάδας σε θέματα προτεραιότητας της διεθνούς πολιτικής, εφαρμογής του διεθνούς δικαίου της θάλασσας και των ενεργειακών συνεργασιών κατανοούνται απολύτως από την Ντόχα και αναγνωρίζονται κυρίως επειδή το Κατάρ πολύ πρόσφατα αντιμετώπισε αποκλεισμό, επιθετικότητα, προβλήματα ελευθερίας των μεταφορών στον αέρα, την ξηρά και τη θάλασσα.

Επίσης το Κατάρ έχει αποδείξει ότι προβαίνει σε άμεση και απόλυτη εφαρμογή αποφάσεων των διεθνών δικαστηρίων. Εξειδικεύοντας περισσότερο τη θέση τους αναφέρονται χωρίς περιστροφές στη διεθνή τους καταδίκη για θέμα θαλασσίων ζωνών σε υπόθεση κατά του Μπαχρέιν, την οποία το Κατάρ έφερε στη διεθνή δικαιοσύνη, αλλά την έχασε και αμέσως εφάρμοσε την απόφαση του διεθνούς δικαστηρίου χωρίς αναστολές.

Στο επίκεντρο των εξελίξεων

Σταδιακά η ετήσια εκδήλωση της Ντόχα κατακτά τη θέση της μεταξύ των σημαντικών διεθνών εκδηλώσεων, που επιτυγχάνουν να διαμορφώνουν τάσεις στις διεθνείς σχέσεις, παρέχοντας τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να αναδείξουν τις θέσεις τους και τον ρόλο τους μέσα από ένα διεθνές βήμα. Γειτονικές χώρες εκμεταλλεύονται την ευκαιρία, ενώ άλλες ακόμη τηρούν γενικότερα επιφυλακτική στάση απέναντι στο Κατάρ, είτε εξ αιτίας τοπικών ανταγωνισμών είτε επειδή θεωρούν ότι πρέπει να ακολουθήσουν συμπεριφορά «αρεστή» σε προνομιακά επιλεγμένες σχέσεις με χώρες του Κόλπου.

Το Doha Forum, παρ’ όλες τις διαφοροποιήσεις που καταγράφει ή διαπιστώνει μεταξύ των προσκεκλημένων του, παρέχει σε όσους το επιλέγουν όλες τις δυνατότητες μίας καλά διοργανωμένης και συντονισμένης διεθνούς εκδήλωσης. Αρκεί να κοιτάξει οποιοσδήποτε τους συνδιοργανωτές των πάνελ του Φόρουμ, αλλά και τους συντονιστές των εκδηλώσεων, καθώς επίσης και τους συμβούλους επικοινωνίας, για να αντιληφθεί τη δυναμική που αποκτά από χρόνο σε χρόνο το διεθνές γεγονός που οδηγεί και καθιερώνει την Ντόχα μεταξύ των πρωτευουσών του κόσμου που συγκεντρώνουν και συγκρατούν τη διεθνή προσοχή.

Ιράν και Ταλιμπάν

Η συμμετοχή στο Φόρουμ του Ιράν, των Ταλιμπάν, η βράβευση των ακτιβιστριών γυναικών του Αφγανιστάν, η ενασχόληση με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η ομιλία του Προέδρου της δοκιμαζόμενης χώρας καθώς και η ενεργός συμμετοχή της αναπληρωτού υπουργού Εξωτερικών της Ουκρανίας, με κορύφωση του κλεισίματος των εργασιών, παρουσία του πρωθυπουργού του Κατάρ, από την τιμώμενη Πρόεδρο του Κοσόβου, αναδεικνύουν την επίτευξη του στόχου της Ντόχα να αποτελέσει αναμφισβήτητο χώρο διαμεσολάβησης και δημιουργίας προϋποθέσεων διεθνούς καταλαγής.

Η προστιθέμενη διπλωματική αξία των εργασιών της Ντόχα το 2022 κρύβεται επίσης στις διμερείς συναντήσεις που πραγματοποιούνται στο περιθώριο του Φόρουμ και τις οποίες οργανώνουν και παρακολουθούν οι πρεσβείες που είναι διαπιστευμένες στο Κατάρ.

Προηγούμενες διεθνείς επιτυχείς πρωτοβουλίες διαμεσολάβησης του Κατάρ, όπως η προσέγγιση των παλαιστινιακών πλευρών, Παλαιστινιακής Αρχής – Χαμάς και οι πληρωμές των μισθών στη Γάζα από το Κατάρ, με σύμφωνη γνώμη Ισραήλ και Ραμάλα, η περίπτωση της επικοινωνίας ΗΠΑ και Ταλιμπάν, η διακριτική διαμεσολάβηση της Ντόχα στα θέματα που αφορούν στις εξελίξεις με το Ιράν, η μεσολαβητική προσπάθεια στην ουκρανική κρίση σε συνεργασία με την Τουρκία, είναι ρόλοι που φάνηκε στη διάρκεια του Φόρουμ ότι η διεθνής κοινότητα αποδέχεται και ενθαρρύνει.

«Μεγάλη» Τουρκία

Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών δεν εφείσθη λόγων για να εξάρει τη σημασία του Κατάρ, αλλά και ο εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει με έμφαση τη σημασία της διαμεσολαβητικής πρωτοβουλίας της Τουρκίας για εκτόνωση της κρίσης στην Ουκρανία, επειδή η Άγκυρα διατηρεί καλές σχέσεις με το Κίεβο, τη Μόσχα και δεν παύει να αποτελεί αξιόλογο σύμμαχο του ΝΑΤΟ.

Η Τουρκία και αυτή τη χρονιά συμμετείχε δυναμικά στις εργασίες με τους υπουργούς Εξωτερικών, Εθνικής Άμυνας και τον εκπρόσωπο του Τούρκου Προέδρου. Η συμμετοχή του κ. Καλίν δεν πέρασε απαρατήρητη τόσο για τα πολιτικά μηνύματα που πρόβαλε με την παρέμβασή του όσο και για τη συγκροτημένη πολιτική του προσωπικότητα, που χαρακτηρίσθηκε από πολλές πλευρές ως μία ανερχόμενη μορφή της σύγχρονης τουρκικής πολιτικής.

Η ελληνική παρουσία

Η δόμηση των σχέσεων των κρατών εδράζεται σε σύνολο δράσεων και επιλογών. Η ελληνική διπλωματική παρουσία στην Ντόχα έχει ιδιαίτερη σημασία επειδή η υποδοχή που επιφυλάσσεται από τη φιλοξενούσα χώρα είναι θετική, αναδεικνύοντας πολλές δυνατότητες συνεργασιών σε όλα τα επίπεδα ενδιαφέροντος της Ελλάδας, αλλά κυρίως επειδή μία πολύ μικρή διπλωματική αποστολή, που δεν φαίνεται να συγκρατεί την προσοχή της Κεντρικής Υπηρεσίας τα τελευταία χρόνια, επιτυγχάνει τόσο πολλά μεταξύ πολλών και καλά οργανωμένων ανταγωνιστών που συναθροίζονται καθημερινά μπροστά στην πόρτα του Κατάρ και κυρίως των επενδυτικών και ενεργειακών του Αρχών.

Ξεκάθαρη αντίληψη της σημασίας των σχέσεων Ελλάδας – Κατάρ και την επιτακτική ανάγκη ενίσχυσης της διπλωματικής μας Αρχής, με προσωπικό που θα καλύπτει αποτελεσματικά όλους τους τομείς ενδιαφερόντων, κυρίως στην επιχειρηματικότητα, την εξωστρέφεια, τα τρόφιμα και την ενέργεια (άντληση, προώθηση, αποθήκευση, διασύνδεση δικτύων) έχουν διαχρονικά οι ελληνικές κυβερνήσεις, κυρίως όμως οι γενικοί γραμματείς και οι υφυπουργοί που ασχολούνται με την επιχειρηματικότητα και την εξωστρέφεια. Το κεφάλαιο καλύφθηκε ικανοποιητικά μέχρι τη στιγμή που κυριάρχησε η αντίληψη αποστασιοποιήσεων από την Ντόχα επειδή ταχύτερα αναπτύσσει σχέσεις με την Τουρκία, χωρίς όμως να απορρίπτεται προωθημένη στρατηγική σχέση και με την Αθήνα.

Επειδή το μήνυμα και του φετινού Φόρουμ υπερτονίζει την ανάγκη περιφερειακών και διεθνών συγκλίσεων προς όφελος της παγκόσμιας ειρήνης και ανάπτυξης κρίνεται σκόπιμο να ακούσουμε την επισήμανση της Καταριανής πλευράς διά της οποίας επισημαίνεται η απώλεια χρόνου στην επίτευξη συνεργασιών, όταν σε καλύτερες εποχές η Ντόχα προσκαλούσε την Ε.Ε. σε ενεργειακές πρωτοβουλίες και συνέργειες και η ευρωπαϊκή ανάλυση αναλωνόταν σε γενικότερα θέματα πολιτικής, τα οποία δεν έπρεπε κατά τη σταθερή άποψη του Κατάρ να επηρεάζουν τις προοπτικές ενεργειακής ασφάλειας της Ε.Ε.

Η γενική διαπίστωση όλων των πλευρών της διεθνούς κοινότητας για τη σημασία του Κατάρ, κυρίως σε θέματα ενέργειας και πρωτοβουλιών εκτόνωσης μεγάλων διεθνών θεμάτων, είναι σκόπιμο να τεθεί στην πρώτη γραμμή αξιολόγησης των στόχων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής συνεκτιμώντας και τη συμπεριφορά των άλλων συμμετεχόντων στις τριμερείς και ευρύτερες συνεργασίες μας χωρίς να παραβλέπεται η δυναμική που προσφάτως δημιουργείται μεταξύ όλων μας τόσο προς την Άγκυρα όσο και προς την Ντόχα.

Διαβάστε επίσης:

ΗΠΑ: Νεκρός από σφαίρες 12χρονος στο Μπρούκλιν – Τον πυροβόλησαν μέσα σε σταθμευμένο αυτοκίνητο (video)

NASA: Εντυπωσιακή φωτογραφία του Έβερεστ από το διάστημα (photo)

Ουκρανία: Σε ανατολικό και νότιο τομέα στοχεύουν οι Ρώσοι – «Παρατεταμένο» πόλεμο βλέπει το Πεντάγωνο (Videos)