Το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε τις αιτήσεις σωματείων και συνταξιουχικών οργανώσεων για την επιστροφή ποσών για επικουρικές και δώρα.

Οι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα δικαιούνται πλέον αναδρομικά τις περικοπές των κύριων συντάξεών τους για το 11μηνο από 11.6.2015 έως 11.5.2016, ανεξάρτητα από το εάν έχουν προσφύγει στα δικαστήρια ή όχι, σύμφωνα με πέντε αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, ενώ δικαιούνται τις περικοπές των επικουρικών συντάξεων και των τριών δώρων (Χριστουγέννων – Πάσχα – θερινής άδειας) μόνο οι συνταξιούχοι που είχαν προσφύγει στα δικαστήρια μέχρι 31.7.2020.

Για τους υπόλοιπους, όπως αποφάσισε το ΣτΕ, για «σοβαρούς λόγους δημοσίου συμφέροντος» δικαιολογείται το «ψαλίδι» στα αναδρομικά των επικουρικών και των δώρων.

Η απόφαση

Αναλυτικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ (πρόεδρος η Μαίρη Σαρπ και εισηγήτρια η σύμβουλος Επικρατείας Άννα Καλογεροπούλου), με τις υπ’ αριθμ. 1403-1407/2022 αποφάσεις της, έκρινε ότι είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) η επιστροφή ποσών για περικοπές 11 μηνών (11.6.2015 – 11.5.2016) σε κύριες συντάξεις (όχι σε επικουρικές συντάξεις και στα τρία δώρα – επιδόματα) και η απόσβεση των λοιπών αξιώσεων των συνταξιούχων για όσους δεν άσκησαν αγωγή έως 31.7.2020.

Ειδικότερα σε ανακοίνωση του ΣτΕ αναφέρεται ότι «απορρίφθηκαν αιτήσεις ακυρώσεως σωματείων και συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα κατά της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Φ.11321/35005/1528/13.10.2020 “Επιστροφή ποσών μειώσεων συντάξεων ιδιωτικού τομέα”:

α. Καθ’ ο μέρος προβλέπεται η επιστροφή σε όλους τους συνταξιούχους (ανεξαρτήτως αν είχαν ασκήσει ένδικα βοηθήματα ή όχι) ποσών που αντιστοιχούν σε μειώσεις μόνο των κύριων συντάξεων (μειώσεις των νόμων 4051/2012 και 4093/2012, που κρίθηκαν αντισυνταγματικές με τις 2287-2288/2015 αποφάσεις του ΣτΕ) για χρονικό διάστημα 11 μηνών, από 11.6.2015 έως τη δημοσίευση του Ν. 4387/2016, ενώ δεν προβλέπεται η επιστροφή ποσών που αντιστοιχούν σε περικοπές των επικουρικών συντάξεων και των επιδομάτων αδείας και εορτών.

β. Καθ’ ο μέρος με την προβλεπόμενη στην εν λόγω απόφαση καταβολή των ποσών που αντιστοιχούν σε περικοπές κύριων συντάξεων αποσβέννυνται, σύμφωνα με το άρθρο 114 παρ. 4 του Ν. 4714/2020, όπως ισχύει, οι επιπλέον αξιώσεις των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα για ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές, μειώσεις και καταργήσεις, δυνάμει του Ν. 4051/2012 και του Ν. 4093/2012, κύριων, επικουρικών συντάξεων, επιδομάτων αδείας και εορτών, κατά το χρονικό διάστημα από τις 11.6.2015 έως την δημοσίευση του Ν. 4387/2016, εφόσον, ως προς τις αξιώσεις αυτές, δεν υπήρχε εκκρεμής δίκη κατά τη δημοσίευση του εν λόγω Ν. 4714/2020 (31.7.2020)».

Ακόμα αναφέρεται στην ανακοίνωση ότι «οι διατάξεις του άρθρου 114 του Ν. 4714/2020, με τις οποίες προβλέπεται η χορήγηση ποσών που αντιστοιχούν μόνο σε περικοπές κύριων συντάξεων για όλους τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα και απόσβεση των αξιώσεων για επιπλέον ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές επικουρικών συντάξεων και καταργήσεις επιδομάτων εορτών και αδείας μόνον όμως για όσους δεν είχαν προσφύγει στα δικαστήρια μέχρι τη δημοσίευση του ως άνω νόμου (31.7.2020), αφορώσες ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα αναγόμενο στο παρελθόν, δεν θεσπίζουν πάγιες περικοπές των συνταξιοδοτικών παροχών και, για τον λόγο αυτό, δεν θίγουν τον πυρήνα του δικαιώματος στην κοινωνική ασφάλιση ούτε θέτουν σε διακινδύνευση το επίπεδο αξιοπρεπούς διαβιώσεως των συνταξιούχων, αλλά θεσπίζουν έκτακτο μέτρο δημοσιονομικού χαρακτήρα, το οποίο, ως εκ της φύσεώς του, δεν απαιτείται να συνοδεύεται από ειδική επιστημονική μελέτη».

«Δίκαιη ισορροπία»!

Παράλληλα, οι σύμβουλοι Επικρατείας αποφάνθηκαν ότι «η ρύθμιση του άρθρου 114 του Ν. 4714/2020, με την οποία προβλέφθηκε η καταβολή στους συνταξιούχους των ποσών που αντιστοιχούν μόνο σε περικοπές κύριων συντάξεων (και όχι σε περικοπές επικουρικών συντάξεων ή καταργηθέντα επιδόματα εορτών και αδείας) δεν αντίκειται στην υποχρέωση συμμόρφωσης προς τις δικαστικές αποφάσεις, δεν συνιστά παράβαση του δεδικασμένου και δεν αντίκειται σε άλλες διατάξεις υπέρτερης τυπικής ισχύος τις οποίες επικαλούνται οι αιτούντες».

Τέλος, στις δικαστικές αποφάσεις αναφέρεται: «Τηρείται, εν προκειμένω, η δίκαιη ισορροπία μεταξύ της προσβολής της περιουσίας των ανωτέρω συνταξιούχων (διά του περιορισμού των προβλεπομένων να χορηγηθούν σε αυτούς αναδρομικών ποσών) και του δημοσίου συμφέροντος και, ως εκ τούτου, οι διατάξεις του άρθρου 114 του Ν. 4714/2020 δεν αντίκεινται στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ ούτε στην κατοχυρωμένη από το άρθρο 25 παρ. 1 εδ. δ’ του Συντάγματος αρχή της αναλογικότητας. Περαιτέρω, με τα ανωτέρω δεδομένα δεν συντρέχει περίπτωση παραβιάσεως ούτε του άρθρου 17 του Συντάγματος».

Οι αιτιολογικές εκθέσεις

Ο νομοθέτης προέβη στις ανωτέρω επιλογές αφού, όπως προκύπτει από τις οικείες αιτιολογικές εκθέσεις, στάθμισε την υποχρέωση εναρμονίσεως προς τη νομολογία του ΣτΕ με την ανάγκη τηρήσεως των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχειρίσεως και, περαιτέρω, απέβλεψε στην εξισορρόπηση των συμφερόντων τόσο των συνταξιούχων όσο και του συνόλου του πληθυσμού της χώρας, ενόψει των αρχών της κοινωνικής αλληλεγγύης (άρθρο 25 παρ. 4 του Συντάγματος) και της ισότητας στα δημόσια βάρη (άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος), καθώς και της αρχής της αναλογικότητας, και στην κατά το δυνατόν ταχεία και οριστική εκκαθάριση αξιώσεων που ανάγονται σε συνταξιοδοτικές παροχές του παρελθόντος, ώστε να είναι δυνατός ο εκ μέρους του κράτους οικονομικός προγραμματισμός, λαμβανομένων υπόψη των περιορισμένων δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας, της σημαντικής επιβαρύνσεως της δημοσιονομικής καταστάσεως από τα «πρωτόγνωρα σε ύψος οικονομικά μέτρα στήριξης της κοινωνίας, της δημόσιας υγείας και της οικονομίας», που ελήφθησαν προς αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού Sars-Cov-2, του γεγονότος ότι οι προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας κατά το έτος 2020 δεν είχαν λάβει υπόψη τα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας που ελήφθησαν εκ των υστέρων ούτε το δημοσιονομικό κόστος της επίμαχης ρυθμίσεως, καθώς και της ανάγκης λήψεως μέτρων, σημαντικού δημοσιονομικού κόστους, για τη διαχείριση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών και την ενίσχυση των αμυντικών συστημάτων της χώρας.

«Επιλεκτική εφαρμογή αποφάσεων»

Ο δικηγόρος των συνταξιούχων Λουκάς Αποστολίδης, σχολιάζοντας την απόφαση, υπογράμμισε:

«Η επιλεκτική εφαρμογή των αποφάσεων από την εκτελεστική εξουσία δυστυχώς εσφαλμένα δικαιολογείται από τις εκδοθείσες αποφάσεις, ότι δήθεν δεν ισχύει το διαδικαστικό δεδικασμένο των πολιτικών δικών 2015, 2019, 2020!

Ο τύπος τρώει την ουσία. Ο περιορισμός των χορηγούμενων αναδρομικών, σε όλους τους συνταξιούχους που έλαβαν αναδρομικά 11μήνου μόνο για σύνταξη, δικαιολογείται από τις ως άνω αποφάσεις στα πλαίσια του δικαίου της ανάγκης και των “έκτακτων μέτρων” δημοσιονομικού χαρακτήρα. Υπήρξαν και οι μειοψηφίες δικαστών που καυτηρίασαν τις ρυθμίσεις αυτές. Φαίνεται το πνεύμα των πιλοτικών αγωγών να εξανεμίζεται και ο τύπος να υπερισχύει της ουσίας.

Η ταλαιπωρία όσων έχουν ασκήσει αγωγές θα συνεχισθεί για χρόνια και η αποσυμφόρηση των δικαστηρίων θα αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός. Ευτυχώς που δεν προχώρησαν και στη δικαιολόγηση της κατάργησης των εκκρεμών δικών και αρκέσθηκαν στην παραγραφή αξιώσεων 1.300.000 και πλέον δικαιούχων».

Πότε παίρνουν προσαυξήσεις και αναδρομικά οι παράλληλα ασφαλισμένοι

Το χρονοδιάγραμμα καταβολής των προσαυξήσεων και των σχετικών αναδρομικών ανακοίνωσε ο ΕΦΚΑ, βάζοντας τέλος στην αγωνία χιλιάδων ασφαλισμένων και συνταξιούχων με παράλληλη ασφάλιση.

Πρόκειται για τις προσαυξήσεις (έως 563 ευρώ τον μήνα) και τα αναδρομικά (έως 33.750 ευρώ) στους 55.000 παλαιούς συνταξιούχους παράλληλης ασφάλισης, τα οποία θα καταβληθούν σε βάθος πενταμήνου, αρχής γενομένης από τον Ιούλιο.

Η αρχή γίνεται με τις μεγαλύτερες κατηγορίες συνταξιούχων, που αφορούν παράλληλο και διαδοχικό χρόνο ασφάλισης σε ΙΚΑ και ΟΑΕΕ. Σταδιακά και ανά εβδομάδα θα εντάσσονται στη διαδικασία εκκαθάρισης και τα υπόλοιπα ταμεία.

Σε δεύτερη φάση, εντός Ιουλίου, θα ξεκινήσει η εκκαθάριση των συντάξεων με παράλληλο και διαδοχικό χρόνο ασφάλισης και που έχουν εκδοθεί με τον Ν. 4387/2016 και η απόδοση στη συνέχεια των αντίστοιχων αυξήσεων και αναδρομικών πενταετίας στους δικαιούχους. Η συγκεκριμένη διαδικασία θα ολοκληρωθεί εντός πενταμήνου.

Οι συνταξιούχοι αυτοί ανήκουν σε δύο βασικές κατηγορίες:

1. Στην πρώτη ανήκουν ασφαλισμένοι του τέως ΙΚΑ με παράλληλη ασφάλιση στον τέως ΟΑΕΕ.

2. Στη δεύτερη αυτοαπασχολούμενοι γιατροί και μηχανικοί (ασφάλιση στο τέως ΕΤΑΑ) με παράλληλη ασφάλιση στο Δημόσιο.

Οι συνταξιούχοι αυτοί έχουν λάβει την πρώτη σύνταξή τους από το τέως ΙΚΑ ή το τέως ΕΤΑΑ αντίστοιχα, αλλά δεν έχουν λάβει την προσαύξηση της σύνταξης από τον τέως ΟΑΕΕ και το Δημόσιο. Πλέον για όσους έχουν παράλληλη ασφάλιση σε περισσότερα από ένα ασφαλιστικά ταμεία ισχύει διπλός τρόπος υπολογισμού της σύνταξης για τον χρόνο πριν και μετά το 2017.

Τα χρονικά διαστήματα που έχουν διανυθεί έως 31 Δεκεμβρίου 2016 σε δύο ή περισσότερους ασφαλιστικούς φορείς που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ θεωρούνται διακριτοί, αυτοτελείς χρόνοι κύριας ασφάλισης.

Μόνο ένας φορέας από το 2017

Από 1.1.2017 και εφεξής δεν υφίσταται παράλληλη ασφάλιση, εφόσον υπάρχει μόνο ένας Φορέας Κύριας Ασφάλισης, αλλά μόνο παράλληλη απασχόληση και πολλαπλή καταβολή εισφορών για τα χρονικά διαστήματα για τα οποία έχουν καταβληθεί περισσότερες της μιας εισφορές στον e-ΕΦΚΑ. Τα διαστήματα αυτά θεωρούνται ως ένας ενιαίος χρόνος ασφάλισης για κύρια σύνταξη.

Για τον παράλληλο χρόνο έως 31 Δεκεμβρίου 2016 διατηρείται στο νέο καθεστώς η προσαύξηση 0,075% για καθεμία ποσοστιαία μονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς, όπως είχε για πρώτη φορά αποτυπωθεί στον Νόμο Κατρούγκαλου.

Επισημαίνεται ότι οι συνταξιούχοι με παράλληλο χρόνο ασφάλισης σε δύο ή και περισσότερα Ταμεία δικαιούνται το μεγαλύτερο πακέτο αναδρομικών που δόθηκε τα τελευταία χρόνια, καθώς τα οφειλόμενα από τις προσαυξήσεις συντάξεων ξεκινούν από το 2017 και φτάνουν μέχρι στιγμής στα πέντε έτη.

Για παράδειγμα, έστω συνταξιούχος μηχανικός του ΤΣΜΕΔΕ και του Δημοσίου έχει λάβει μόνο τη σύνταξη του Δημοσίου. Από το ΤΣΜΕΔΕ δικαιούται μία προσαύξηση επί της σύνταξης του ύψους 180 ευρώ τον μήνα από τον Μάιο του 2018. Αν πάρει την προσαύξηση αυτή τον Μάιο του 2022, θα πάρει μαζί και τα αναδρομικά τεσσάρων ετών (ή 48 μηνών), δηλαδή ποσό ύψους 8.640 ευρώ.

Ακρίβεια για ολόκληρο το 2023

Το κύμα της ακρίβειας ήρθε για να μείνει για ολόκληρο το 2023 και… βλέπουμε. Αυτό ανέφερε μεταξύ άλλων και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος τόνισε ότι «οι δυσκολίες οι οποίες συμπυκνώνονται στη λέξη ακρίβεια μέσω ενός υψηλού πληθωρισμού θα συνεχιστούν με την ίδια ένταση το 2022 και θα επεκταθούν με χαμηλότερη ένταση το 2023 για να ομαλοποιηθούν στο τέλος του 2023 με αρχές του 2024».

Το μπαράζ ανατιμήσεων που πλήττει τα νοικοκυριά από τον περασμένο Σεπτέμβριο έχει φέρει ήδη αυξήσεις στα νοικοκυριά που ξεπερνούν κατά πολύ ακόμα και το 40% σε ορισμένα βασικά είδη και τρόφιμα.

Το επόμενο διάστημα αναμένεται να υπάρξουν νέες σημαντικές αυξήσεις σε πολλά προϊόντα των σούπερ μάρκετ, όπως στο κρέας, τα όσπρια, τα έλαια, τα είδη παιδικής φροντίδας, τη ζάχαρη, τα βρεφικά γάλατα, τα εισαγόμενα τυριά και τα αρωματικά χώρου κ.λπ., ενώ αυξήσεις καταγράφονται και στο αλουμίνιο, το σίδερο, πάνω από 30%, αλλά και στα λιπάσματα και τις ζωοτροφές που φτάνουν έως και το 40%.

Το νέο κύμα ακρίβειας αναμένεται να φθάσει στην αγορά την 1η Ιουλίου, ενώ το χονδρικό εμπόριο εκτιμά ότι ίσως να μην είναι και η τελευταία για το 2022.

Όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, ένα μέρος της αύξησης του κόστους το παίρνουν πάνω τους οι βιομηχανίες περιορίζοντας τα κέρδη τους ή ακόμη και παράγοντας ζημιές, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν σηκώσουν το σύνολο.

Αναφέρουν μάλιστα ότι αυτό είναι αδύνατο για μία επιχείρηση, όσο καλή διάθεση και να έχει. Έτσι οι αυξήσεις που έρχονται την 1η Ιούλιου θα είναι της τάξεως του 5% έως και 8%, απόρροια του αυξημένου κόστους των καυσίμων. Οι ανατιμήσεις αναμένεται να περάσουν σταδιακά στα ράφια των καταστημάτων έως το τέλος Ιουλίου, ανάλογα με τα αποθέματα που διαθέτουν στις αποθήκες τους.

Η λίστα της ακρίβειας μάλιστα αναμένεται να μεγαλώσει ακόμη περισσότερο, όσο κλιμακώνεται η ενεργειακή κρίση και αυξάνονται ραγδαία τα κόστη παραγωγής και μεταφοράς των προϊόντων.

Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι οι ανατιμήσεις δεν πρόκειται να πατήσουν «φρένο» καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, επισημαίνοντας ότι ενδεχόμενη αποκλιμάκωση των τιμών αναμένεται από το φθινόπωρο και υπό την προϋπόθεση μάλιστα ότι δεν θα υπάρξει κάποια νέα έκτακτη κατάσταση που θα επιβαρύνει περαιτέρω την κατάσταση.

Διαβάστε επίσης:

Ξεπουλάνε ακίνητα για να ξεχρεώσουν

Σε εκλογική ετοιμότητα το ΠΑΣΟΚ

Το ΚΚΕ βλέπει κάλπες στις αρχές φθινοπώρου