Πολλά ερωτηματικά προκαλούν οι αλλεπάλληλες καθυστερήσεις του προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, που είχε προγραμματιστεί να ξεκινήσει στις 27 Μάρτιου του 2023, όπως είχε ανακοινώσει πέρυσι ο ΕΟΠΥΥ.

Σημειώνεται ότι η χρηματοδότηση ύψους 254 εκατ. ευρώ έχουν διατεθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) όταν υποβλήθηκε για πρώτη φορά το 2021, για την υλοποίηση του εθνικού προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου δημόσιας υγείας που ονομάζεται «Σπύρος Δοξιάδης».

Ωστόσο έως και σήμερα, 1η Απρίλιου 2024, το εν λόγω πρόγραμμα με τις δωρεάν προληπτικές εξετάσεις φαίνεται ότι έχει «κολλήσει» σε τεχνικές λεπτομέρειες αφήνοντας ακάλυπτες 2,5 εκατομμύρια γυναίκες ηλικίας από 16 έως και 65 ετών. Σύμφωνα με το υπουργείου Υγείας τα δημόσια ή και ιδιωτικά εργαστήρια που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα αυτό θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Μια από αυτές αναφέρει ότι τα μηχανήματα στα εργαστήρια ανάλυσης που θα εκτελούν τις εξετάσεις για τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV – DNA) θα πρέπει να ανταποκρίνεται σε παραγωγή 300 αποτελεσμάτων ανά 8 ώρες αυτοτελώς χωρίς κάποιο άλλο μηχάνημα.

Η παραπάνω προδιαγραφή προκάλεσε την έντονη αντίδραση των εκπρόσωπων διαγνωστικών εργαστηρίων οι οποίοι εκτιμούν ότι πρόκειται για «φωτογραφική» που αφορά συγκεκριμένο πάροχο καθώς «δεν υπάρχει άλλος αναλυτής στην αγορά που να ανταποκρίνεται αυτοτελώς στον συγκεκριμένο αριθμό αποτελεσμάτων ανά 8 ώρες» όπως υποστηρίζουν.

Το δημοσίευμα του Euroactiv

Ακολούθησε δημοσίευμα στο Euractiv  που ανέφερε «ξαφνική διακοπή» του προγράμματος. Στο δημοσίευμα επισημαίνεται πως τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου Υγείας στην Ελλάδα έχουν επεκταθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά η κάλυψη παραμένει χαμηλή σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ε.Ε. και έχει σημειωθεί ελάχιστη πρόοδος.

Πρόσφατη μελέτη έδειξε πως μόνο το 40% περίπου των Ελλήνων ενηλίκων συμμετείχε σε οποιοδήποτε είδος προληπτικού ελέγχου τα τελευταία πέντε χρόνια, πολύ κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι 58%.

Τα τελευταία δύο χρόνια, το ποσοστό συμμετοχής στον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού ήταν 36% (μέσος όρος ΕΕ 60%) και για τον καρκίνο του παχέος εντέρου στο 10% σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ 48%.

Η συμμετοχή για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ήταν στο 40% την τελευταία τριετία, ενώ σε επίπεδο ΕΕ ήταν 63%.

Η απάντηση του υπουργείου Υγείας

Διευκρινίσεις για το θέμα έδωσε σήμερα Δευτέρα 1^η Απριλίου η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, η οποία διαψεύδει δημοσιεύματα, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, κάνοντας λόγο για «παραπλανητικές πληροφορίες».

Παρακάτω ακολουθεί ολόκληρη η απάντηση του υπουργείου Υγείας

«Ο σχεδιασμός του προγράμματος πρόληψης κατά του καρκίνου της μήτρας έγινε με βάση τις εισηγήσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας, η οποία έχει συσταθεί με τον νόμο 4675/2020 και καθορίζει το επιστημονικό πρωτόκολλο κάθε προληπτικού προγράμματος, βασιζόμενη σε διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα και κατευθυντήριες οδηγίες, με στόχο την υψηλότερη ποιότητα παροχής υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας για τους πολίτες.

Στα δημοσιεύματα αναφέρεται ότι άλλαξαν τα κριτήρια καθιστώντας τον διαγωνισμό «φωτογραφικό» με απαιτήσεις που δήθεν ευνοούν συγκεκριμένη εταιρεία. Παράλληλα, η προδιαγραφή που προβλέπει υποχρεωτική έγκριση από FDA ή WHO καταγγέλλεται ως αχρείαστη.

Απαντάμε: Είναι αδιανόητο να στοχοποιείται ένα πρόγραμμα ως δήθεν φωτογραφικό και μάλιστα να αναφέρεται ότι υπάρχει φωτογραφικός διαγωνισμός, τη στιγμή που μιλάμε για την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) η οποία καθορίζει τις προδιαγραφές συμμετοχής των παρόχων Υγείας (ιατρών, κέντρων και εργαστηρίων) στο πρόγραμμα και όχι για διαγωνισμό.

Με άλλα λόγια, δεν αποκλείεται κανένας ο οποίος διαθέτει τις υψηλής ποιότητας προδιαγραφές που έχουν τεθεί με γνώμονα την ποιότητα της Δημόσιας Υγείας και το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στους πολίτες. Αν κάθε πρόγραμμα που γίνεται με στόχο την παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας θεωρείται ότι εξυπηρετεί συμφέροντα, δε θα έπρεπε να βάζουμε κανένα ποιοτικό κριτήριο ποτέ, διότι πάντα κάποιος θα αποκλειόταν.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι πολίτες ότι κάθε πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων διενεργείται με τα πλέον αυστηρά ποιοτικά κριτήρια και επιστημονικά πρωτόκολλα, όπως άλλωστε υπαγορεύουν οι κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ευρωπαϊκών και διεθνών επιστημονικών φορέων.

Πράγματι, το Υπουργείο Υγείας υιοθέτησε την επιστημονική εισήγηση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας και ζητά τα τεστ και τα αντιδραστήρια που θα χρησιμοποιηθούν για τη συγκεκριμένη εξέταση να έχουν πιστοποίηση για πρωτογενή πληθυσμιακό έλεγχο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας από οργανισμούς υψηλού επιστημονικού κύρους όπως είναι ο FDA και ο WHO.                                             

Μια απλή αναζήτηση στον ιστότοπο των οργανισμών αυτών αποδεικνύει ότι υπάρχουν πολλές εταιρείες που πληρούν αυτές τις προδιαγραφές, αρκετές εκ των οποίων δραστηριοποιούνται και στη χώρα μας. Για κάθε προϊόν, είτε είναι φαρμακευτικό σκεύασμα είτε ιατρική συσκευή, είναι απαραίτητο να υπάρχουν οι πλέον αυστηρές προδιαγραφές που στηρίζονται στην υψηλή αποτελεσματικότητα και ασφάλεια των εκάστοτε προϊόντων. Αυτό ζητάμε κι εμείς: τις πιο αυστηρές προδιαγραφές και την υψηλότερη αποτελεσματικότητα.

Με βάση λοιπόν τις προδιαγραφές της ΕΕΔΥ, το Υπουργείο έθεσε προδιαγραφές με υψηλά πρότυπα προκειμένου να έχουμε την τελευταία τεχνολογία σε επίπεδο δειγματοληψίας και εργαστηριακής ανάλυσης ώστε να διασφαλίζεται:

α) υψηλή ευαισθησία: να ανιχνεύει δηλαδή η ανάλυση ακόμα και την ελάχιστη παρουσία του ιού HPV και κάθε τύπου του ιού HPV και

β) υψηλή ειδικότητα: να ανιχνεύει τον συγκεκριμένο ιό και όχι κάποιον άλλο, και να διαχωρίζει τους συγκεκριμένους τύπου ιού που συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Στα δημοσιεύματα αναφέρεται ότι «δεν δικαιολογείται» το κριτήριο της μεγαλύτερης δυναμικότητας και πως «δεν έχει καμία πρακτική σημασία».

Απαντάμε: Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες που αξιολογούν την ποιότητα των πληθυσμιακών προγραμμάτων πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, η πιο επιτυχημένη χώρα της Ευρώπης στο HPV-DNA screening είναι η Ολλανδία. 

H Ολλανδία έχει μειώσει τον αριθμό των εργαστηρίων που διενεργούν τις αναλύσεις HPV-DNA test από 40 σε 5 με ημερήσια παραγωγικότητα 450 δείγματα ανά εργαστήριο. Κάτι που επιβεβαίωσαν και διακεκριμένοι επιστήμονες στη χώρα μας, στο 7ο επιστημονικό συνέδριο με θέμα «HPV και Βιοδείκτες στη Μαιευτική και Γυναικολογία» που έγινε στη Λάρισα τον Δεκέμβριο του 2023, όπου επεσήμαναν ότι πρέπει να ακολουθήσουμε το υπόδειγμα της Ολλανδίας, της Γαλλίας καθώς και άλλων χωρών της Ευρώπης που έχουν λίγα εργαστήρια να πραγματοποιούν τις αναλύσεις για το HPV-DNA test κεντρικά, με τελευταίας τεχνολογίας μηχανήματα που παράγουν άνω των 300 δειγμάτων ανά 8ωρο, ώστε να διασφαλίζεται ότι αφενός δεν παρεμβαίνει ανθρώπινο χέρι στην ανάλυση, ώστε να υπάρχει ομοιομορφία ως προς την υψηλή ποιότητα και καλύτερη διαχείριση των αποτελεσμάτων. Επίσης ανέφεραν το παράδειγμα της Ολλανδίας που πρόκειται να μειώσει περαιτέρω από 5 σε 3 τα σχετικά εργαστήρια.

Εμείς ακολουθούμε τις βέλτιστες πρακτικές των χωρών που έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Αυτή είναι η μόνη μας προτεραιότητα.  Αυτό δεν αποτελεί ισχυρισμό, αλλά κάτι που αποδεικνύεται με ισχυρά επιστημονικά τεκμήρια.

Ξεκαθαρίζουμε για άλλη μια φορά ρητά ότι δεν αποκλείουμε κανέναν από το να συμμετέχει στο πρόγραμμα εφόσον πληροί τις προδιαγραφές, ίσα ίσα που δίνουμε κίνητρο με τη δράση αυτή σε όποιον θέλει να συμμετέχει, ώστε να εξυπηρετήσουμε τους πολίτες σε όλη την επικράτεια».

 Τα συμπεράσματα δικά σας.

Διαβάστε επίσης:

Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία: «Οι Έλληνες δεν πάνε στον οδοντίατρο γιατί δεν αντέχουν οικονομικά»

Δώδεκα έξυπνοι τρόποι για να αντιμετωπίσετε την αυπνία χωρίς… χάπια

Διατροφή: Αυτές είναι οι 9 πιο υγιεινές τροφές