Νικήτας Σινιόσογλου

Απομονωτήριο Λοιμυπόπτων Ζώων

Εκδόσεις Κίχλη

Σελ.: 88

Από το πρώτο του βιβλίο, το 2016, «Αλλόκοτος ελληνισμός – Δοκίμιο για την οριακή εμπειρία των ιδεών», (απέσπασε το Βραβείο Δοκιμίου του περιοδικού Ο Αναγνώστης το 2017), στα επόμενα: «Μαύρες διαθήκες – Δοκίμιο για τα όρια της ημερολογιακής γραφής» (2018), «Λεωφόρος ΝΑΤΟ» (2019), ένα έξοχο λογοτεχνικό δοκίμιο περιπλάνησης και παρατηρητικότητας, κι ύστερα ήρθε «Ο καρπός της ασθενείας μου – Δοκίμιο με σάρκα και οστά», το 2021, ένα σημαντικό  έργο στοχασμών, αναφορών, εαυτού, βιώματος, ενδοσκόπησης, οδοιπορίας και έρωτα, με ένα σαγηνευτικό σκακιστικό παιχνίδι μεταξύ δοκιμιακού και πεζογραφικού λόγου. Όλα τα παραπάνω βιβλία του εκλεκτού Νικήτα Σινιόσογλου κυκλοφόρησαν και κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κίχλη και από τις ίδιες εκδόσεις, σταθερά, ο ιδιαίτερος διανοητής – συγγραφέας επανήλθε λίγο πριν την εκπνοή του 2024 με το νέο του έργο υπό τον τίτλο «Απομονωτήριο Λοιμυπόπτων Ζώων» και το οξύ «παιχνίδι» της απαράμιλλης γραφής του συνεχίζεται και γοητεύει για μια ακόμα φορά.

Με σπουδές Φιλοσοφίας στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Μονάχου και Κέιμπριτζ, ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (στο τμήμα Νεοελληνικών Ερευνών) και με έμπειρα διδασκαλίας σε ελληνικά και βρετανικά πανεπιστήμια, ο Σινιόσογλου, μια εξέχουσα μορφή των σύγχρονων ελληνικών γραμμάτων και του πνεύματος, όπως και στα προηγούμενα έργα του έτσι και στο παρόν πιο πρόσφατό του, διαθέτει λόγο που μαγνητίζει: λόγο πυκνό και πολλαπλών νοημάτων, στοχαστικό και βαθύ, απαιτητικό, συχνά αφοριστικό, λόγο που συνδυάζει τη γλύκα και την πίκρα του βίου (μας)  αναβιώνοντας γεγονότα, σκαλίζοντας τη μνήμη και την πραγματικότητα, παρατηρώντας εξονυχιστικά και ευθύβολα την έξω και τη μέσα σκέψη και τον κόσμο, λόγο στον οποίο η υψηλή λογοτεχνικότητα συμπορεύεται με τη φιλοσοφία, τον στοχασμό, την ποίηση και την αλληγορία. Ενταγμένο στην κατηγορία της νουβέλας,  το ολιγοσέλιδο αλλά πολλαπλών αναγνώσεων, πλουσιότατο νοημάτων, υπαινιγμών, τεχνοτροπίας, δομής, γλώσσας και οξύτητας   «Απομονωτήριο Λοιμυπόπτων Ζώων « ξεπερνά την κατηγορία του καθώς αποτελεί ένα υβριδικό κείμενο εναλλασσόμενων αφηγήσεων πυκνού ύφους με μια θεατρική αύρα.  Εδώ όλα εκτυλίσσονται σε ένα άκρως ρεαλιστικό, δυστοπικό, καφκικό περιβάλλον – σύμβολο του σύγχρονου παρηκμασμένου πολιτισμού, των σύγχρονων πνευματικών τάσεων και των ανθρώπινων συμπεριφορών της εποχής μας.

Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι το Ανεπιτήρητο Παραγωγικό Ζώο που μια νύχτα περιπλανιέται μέσα στη μεγάλη πόλη και χάνει τον δρόμο για το σπίτι του. Ζητώντας βοήθεια για να βρει ένα χαλικάκι, ένα μονοπάτι του γυρισμού,  καταλήγει σε ένα παλιό σκοτεινό κτίσμα, στο Απομονωτήριο Λοιμυπόπτων Ζώων που λειτουργεί υπό την επίβλεψη του Ινστιτούτου Ηθικών Επιστημών. Εκεί, μέσα στο Απομονωτήριο, συναντά ζώα και πειραματόζωα που έχουν συνομιλήσει με τον θάνατο αλλά κρατούν ακόμα τη ζωή απ’ το χέρι -ζώντας τον θάνατο σαν ζωή. Ένα ένα ζώο αποκτά ανάστημα και φωνή και διηγείται τους βασανισμούς, τις αλλαγές στο περιβάλλον του και τις κτηνώδεις συμπεριφορές που έχει βιώσει. Κάθε μία νύχτα και μια διαφορετική συνταρακτική ιστορία για την ρημαγμένη υπόθεση της πραγματικότητας.

Πρώτη αφηγήτρια είναι μια γάτα που βίωσε τη μέθη της ανάτασης και τη μέθη της κτηνωδίας κι εξιστορεί τον τρόμο της και τη μανία των ανθρώπων να αντλούν χαρά βασανίζοντας, γδέρνοντας, ζητώντας κι άλλο αίμα. Σειρά,  έπειτα, έχει ένας ερημίτης κάβουρας που διάλεξε το λάθος κοχύλι: ξένος στον βυθό ξένος και στην επιφάνεια, φυλακισμένος σ’ έναν σπασμένο γλόμπο. Τον λόγο μετά παίρνει ένα πτηνό με μακρύ λαιμό, ένας κύκνος. Μόνος πια χωρίς το ταίρι του κι ως μόνος βίωσε τη βία, με τη νοσταλγία να του απαγορεύεται.  Το Ανεπιτήρητο Παραγωγικό Ζώο σιωπά, συγκρατεί τα συναισθήματά του, ακούει τις ιστορίες των άλλων και δεν μοιράζεται σκέψεις.  Επόμενη νύχτα κι ένα πλάσμα της θάλασσας, ένα δελφίνι, αφηγείται τη δική του συγκλονιστική περιπέτεια από την ώρα -και πριν την ώρα- που βρέθηκε χτυπημένο στην ακτή της γνώσης έχοντας χάσει τον προσανατολισμό του. Κι ακολουθεί ένα άλλο πλάσμα φυγαδευμένο από την περιοχή της Γάζας, φυγαδευμένο απ’ το κλουβί του στο Ζωολογικό Πάρκο που άνοιξε τις θύρες του ο πόλεμος: ένα λιοντάρι κι η εμπειρία του, όσα είδε, βλέπει, νιώθει και ένιωσε, η ομίχλη που καλύπτει την πανίδα, τα είδη που μεταμορφώνονται κι ο άνθρωπος που σπάει τους φραγμούς του.  Μια νύχτα μετά, μ’ έναν ουρανό κατακόκκινο, τα ζώα του Απομονωτηρίου βάζουν την ημιθανή τους φαντασία σε δρομολόγιο κι ένα επόμενο ζώο, φτύνοντας αίματα παντού, ξεκινά τη δική του εξιστόρηση: ένα ελάφι -ένας άνθρωπος που έγινε ελάφι- βαριά τραυματισμένο απ’ τον ανθρώπινο πολιτισμό που βυθίζεται στη νύχτα, απ’ τον πολιτισμό όπου οι πάγοι της φιλοσοφίας, της τέχνης, της θρησκείας και της επιστήμης έλιωσαν και άνθρωποι και ζώα τράπηκαν σε άτακτη φυγή χωρίς προορισμό, χωρίς ταυτότητα, δίχως πατρίδα.  Το Ανεπιτήρητο Παραγωγικό Ζώο συνεχίζει να είναι ακροατής των ιστοριών ενώ οι δικές του μνήμες είναι σχεδόν θολές, σχεδόν αποσπασματικές, χωρίς σχήμα. Θα βρεθεί στην Απομόνωση του Απομονωτηρίου κι εκεί θα συναντήσει μια αποσκελετωμένη φιγούρα που επαναλαμβάνει διαρκώς την ίδια ιστορία. Μια τίγρης με σπασμένα πόδια και οστά, με θρυμματισμένο τον κόσμο μέσα της και γύρω της. Κι όταν οι ιστορίες τελειώνουν, τα Λοιμύποπτα Ζώα σέρνονται εδώ κι εκεί και η μνήμη ξυπνά και θεριεύει.

Ζώα που θέλησαν να γίνουν άνθρωποι εγκαταλείποντας την κατεστραμμένη πανίδα, άνθρωποι που θέλησαν να γίνουν ζώα εγκαταλείποντας τον απολίτιστο σάπιο πολιτισμό τους. Και ιστορίες αφυπνιστικές και αιχμηρές για έναν κόσμο στα πρόθυρα του τέλους μ’ ένα κομμάτι του βουτηγμένο στη στάχτη του τέλους. Κι όλα εγκλεισμός και τιμωρητική προστασία.  Ο Νικήτας Σινιόσογλου (και εδώ, στο Απομονωτήριό του) αποδεικνύει πόσο δεινός μάστορας του λόγου είναι και πόσο άνετα και ευφυώς «παίζει» με τη γλώσσα και τις λέξεις, πλάθοντας και χτίζοντας, γράφοντας με απολύτως προσωπικό τρόπο, δημιουργώντας μια εξαιρετικά δυνατή πολυεπίπεδη δοκιμιακή / μυθοπλαστική αφήγηση με επίπονες και δηλητηριώδεις αλήθειες που αρνούμαστε να παραδεχτούμε και να αντικρίσουμε κατάματα, για το σκοτάδι που κολλάει στην ψυχή και μολύνει το αίμα  και μεταμορφώνει το σώμα και το πνεύμα, για την αυτο-εξορία, τον αποπροσανατολισμό, τον πόλεμο, την αδηφαγία, τη μοναξιά και την αγριότητα του ανθρώπου που καταστρέφει και καταστρέφεται.   Μια νουβέλα ιδεών καθρέφτης του πολιτισμού και του κόσμου, των ατομικών και συλλογικών μας επικρατειών.

        «…τότε άνθρωποι, ζώα, δαίμονες, κλουβιά είμαστε μόνον πλέγμα λιθανάγλυφο μιας ζωοφόρου, μορφές ακίνητες σαν παιδιά που λιάζονται χαυνωμένα στη σανιδένια προβλήτα, ώσπου αρχίζουν ένα ένα να πέφτουν στην πιο βαθιά θάλασσα, και ο χρόνος ξεκινά ξανά.». (σελ. 54)

Διαβάστε επίσης:

Βιβλίο: Μια γλαφυρή τοιχογραφία της δεκαετίας του ’80

Βιβλίο: Κάτω από το ηφαίστειο

Βιβλίο: Εμπούσιον