Στην… αντίσταση που προβάλλει η Κίνα στον εμπορικό πόλεμο που κήρυξε ο Τραμπ με τους σαρωτικούς δασμούς που επέβαλε, οι οποίοι στην περίπτωση του Πεκίνου φτάνουν στο 145%, αναφέρεται ανάλυση του Foreign Policy. Σε αυτή αναφέρεται ότι μόνο η Κίνα όρθωσε το ανάστημά της απέναντι στο… bullying, όπως το ονομάζει η κινεζική ηγεσία, του Αμερικανού προέδρου.

Παρά τις απειλές του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει σαρωτικούς δασμούς σε όλο τον κόσμο, μόνο η Κίνα έχει επιδείξει σθεναρή αντίσταση, γράφει το Foreign Policy. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Καναδάς έχουν επίσης επιδείξει σκληρή στάση, αλλά το Πεκίνο απάντησε με δύο γύρους αμοιβαίων δασμών κατά των Ηνωμένων Πολιτειών, παράλληλα με μη δασμολογικά μέτρα όπως οι έλεγχοι των εξαγωγών, η προσθήκη νέων αμερικανικών εταιρειών στον «κατάλογο αναξιόπιστων οντοτήτων» της Κίνας και έρευνες κατά των μονοπωλίων. Ρητορικά, η Κίνα έχει δηλώσει ότι θα «παλέψει μέχρι τέλους» ενάντια σε αυτό που αποκαλεί μονομερή συμπεριφορά της Ουάσιγκτον.

Beijing believes that it is on the right side of history—defending free trade, multilateralism, and globalization against Trump’s tariff bullying, Deng Yuwen writes. https://t.co/j0jjfNelY8

— Foreign Policy (@ForeignPolicy) April 15, 2025

Το Πεκίνο δεν έχει αυταπάτες ότι αυτή η πορεία δράσης θα προσβάλει τον Τραμπ. Κατανοεί καλά ότι η «μάχη μέχρι τέλους» μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη παύση του διμερούς εμπορίου – ισοδυναμεί με οικονομική αποσύνδεση στην πράξη. Με τους σημερινούς δασμολογικούς συντελεστές να πλησιάζουν πλέον ουσιαστικά το 150% και τις εξαιρέσεις να περιορίζονται σε βασικά ή αναντικατάστατα αγαθά, το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου δεν είναι πλέον εφικτό. Πριν από τη διπλωματική ομαλοποίηση, το διμερές εμπόριο μεταξύ των δύο εθνών ήταν μόνο περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Εάν το εμπόριο σήμερα μπορεί να διατηρηθεί ακόμη και στο 20% των προ δασμολογικών επιπέδων, σύμφωνα με αυτούς τους κανόνες, θα θεωρηθεί επιτυχία.

Οι συνέπειες του εμπορικού πολέμου για το Πεκίνο

Ενώ το εμπόριο με τις Ηνωμένες Πολιτείες αντιπροσωπεύει μόνο το 2,5% του ΑΕΠ της Κίνας, η αγορά των ΗΠΑ παραμένει ο μεγαλύτερος εξαγωγικός προορισμός μιας χώρας της Κίνας, αποτελώντας σχεδόν το 15% του συνολικού εξωτερικού εμπορίου της. Αυτή η σύγκρουση θα μπορούσε να επιβραδύνει την ανάπτυξη του ΑΕΠ της Κίνας κατά 1,5 έως 2 ποσοστιαίες μονάδες. Δεδομένου ότι η Κίνα έχει θέσει στόχο ανάπτυξης 5% για φέτος, ένα τέτοιο χτύπημα θα ήταν σημαντικό. Θα μπορούσε να προκαλέσει ένα κύμα κλειστών επιχειρήσεων και μαζικής ανεργίας. Η οικονομία της Κίνας βρίσκεται ήδη υπό πίεση και αυτό θα ήταν ένα περαιτέρω πλήγμα.

Περισσότερο από αυτό, ο δασμολογικός πόλεμος του Τραμπ θα μπορούσε να έχει σοβαρές γεωπολιτικές συνέπειες για την Κίνα. Επειδή οι δασμοί είναι το επιλεγμένο όπλο του Τραμπ, άλλες χώρες -ιδιαίτερα οι μικρότερες οικονομίες στην περιφέρεια της Κίνας, όπως αυτές στη Νοτιοανατολική Ασία- μπορεί να αναγκαστούν να διαλέξουν πλευρά. Τα προϊόντα τους είναι συχνά συμπληρωματικά με αυτά των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά ανταγωνιστικά με αυτά της Κίνας. Επιλέγοντας ανάμεσα στους δύο γίγαντες, πολλοί είναι πιθανό να κλίνουν προς την Ουάσιγκτον. Αυτά τα έθνη, τα οποία κάποτε εξαρτιόνταν οικονομικά από την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες για την ασφάλεια, μπορεί να βασίζονται στην τελευταία και για τα δύο, αν δεν αποξενωθούν από τον Τραμπ.

Γιατί λοιπόν το Πεκίνο επέλεξε μια σκληρή απάντηση αντί να υιοθετήσει μια στάση ανειλικρινούς συμμόρφωσης για να κατευνάσει προσωρινά τον Τραμπ; Αφού η Κίνα ανακοίνωσε τους δασμούς αντιποίνων 34%, η αντίδραση του Τραμπ κατέστησε σαφές ότι ήταν βαθιά εξοργισμένος – όχι απλώς από τα ίδια τα αντίποινα αλλά από το γεγονός ότι το Πεκίνο δεν είχε καταφύγει πρώτα για διαπραγματεύσεις. Η γρήγορη, μονομερής απάντηση πλήγωσε την υπερηφάνεια και την εξουσία του.

Η Κίνα έχει να διαφυλάξει την αξιοπρέπειά της

Αλλά οι ηγέτες της Κίνας έχουν μια δική τους αίσθηση υπερηφάνειας. Οι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου Σι Τζινπίνγκ και άλλων γύρω του, όπως ο πρωθυπουργός Li Qiang, ανησυχούν ότι εάν καλέσουν τον Τραμπ και δεν αρθούν οι δασμοί -ή εάν ο Τραμπ απαιτήσει άλλες σκληρές παραχωρήσεις σε αντάλλαγμα για την άμβλυνση της πίεσης (και τα δύο είναι πολύ πιθανά) – τότε η εξουσία και η αξιοπρέπειά τους θα πληγούν.

Πέρα από αυτή τη σύγκρουση εγωισμών βρίσκεται ένας πιο βαθύς στρατηγικός υπολογισμός. Το Πεκίνο πιστεύει ότι οι δασμοί του Τραμπ είναι μια σκόπιμη προσπάθεια να στριμώξουν την Κίνα, να την οδηγήσουν σε μια θέση από την οποία δεν μπορεί να υποχωρήσει. Από την οπτική γωνία του Πεκίνου, οι σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας έχουν υποστεί μια θεμελιώδη αλλαγή από την πρώτη θητεία του Τραμπ. Το σπάσιμο της ανόδου της Κίνας έχει γίνει η κορυφαία προτεραιότητα για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, ανεξάρτητα από το ποιος καταλαμβάνει τον Λευκό Οίκο. Αυτό ίσχυε στην πρώτη θητεία του Τραμπ καθώς και επί Προέδρου Τζο Μπάιντεν και τώρα ακόμη περισσότερο υπό Τραμπ στη δεύτερη θητεία του.

Αφού ο Τραμπ ξεκίνησε τον πρώτο του εμπορικό πόλεμο το 2018, το Πεκίνο εξακολουθούσε να ελπίζει ότι οι διαπραγματεύσεις και ο συμβιβασμός θα μπορούσαν να διατηρήσουν τους κανονικούς διπλωματικούς και εμπορικούς δεσμούς. Οι δύο πλευρές πολέμησαν και συζήτησαν, καταλήγοντας τελικά σε μια εμπορική συμφωνία «Πρώτης Φάσης». Αλλά οι δασμοί δεν υποχώρησαν ποτέ. Υπό τον Μπάιντεν, η Ουάσιγκτον προχώρησε παραπέρα, ορίζοντας την Κίνα ως τον κορυφαίο στρατηγικό ανταγωνιστή της Αμερικής και ενισχύοντας τις πολιτικές περιορισμού της.

Τώρα, με τον Τραμπ ξανά στην εξουσία, έχει διπλασιαστεί. Μόλις δύο μήνες μετά τη νέα του θητεία, ο Τραμπ βομβαρδίζει με δασμούς. Το Πεκίνο το βλέπει αυτό ως μια υπαρξιακή κλιμάκωση. Στα μάτια της κινεζικής ηγεσίας, δεν υπάρχει τίποτα άλλο να υπομείνει και πουθενά να υποχωρήσει.

Αναγνωρίζοντας αυτή τη νέα πραγματικότητα -των θεμελιωδώς αλλαγμένων σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας και ενός εχθρικού εξωτερικού περιβάλλοντος- το Πεκίνο έχει προβεί σε σαρωτικές εγχώριες προσαρμογές, βασιζόμενες σε πρότυπα που ήταν εμφανή από την αρχή της διακυβέρνησης του Σι το 2012. Ενίσχυσε τον έλεγχο των κομμάτων και ενίσχυσε την κοινωνική εποπτεία. Οικονομικά, προωθεί επιθετικά τη βιομηχανική αναβάθμιση, μετατοπίζοντας προς ένα μοντέλο «διπλής κυκλοφορίας» που δίνει έμφαση στην εγχώρια ζήτηση και την αυτάρκεια σε βασικές τεχνολογίες και αλυσίδες εφοδιασμού. Η Κίνα επεκτείνει επίσης τους δεσμούς με αγορές τρίτων, ειδικά μέσω της Πρωτοβουλίας Belt and Road, για να εμβαθύνει την οικονομική ολοκλήρωση με τον παγκόσμιο νότο.

Χρόνια διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων αρχίζουν να αποφέρουν αποτελέσματα. Αν και η ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί και η ανεργία έχει αυξηθεί, η κοινωνική και πολιτική σταθερότητα διατηρήθηκε σε μεγάλο βαθμό. Η οικονομία έχει ξεπεράσει τον εμπορικό πόλεμο και την ασφυξία των ΗΠΑ στις προηγμένες τεχνολογίες, επιδεικνύοντας αυξημένη ανθεκτικότητα. Η συνολική τεχνολογική δύναμη της Κίνας συνεχίζει να αυξάνεται. Συγκεκριμένα, η εμφάνιση του DeepSeek έχει αναζωπυρώσει την εμπιστοσύνη στην ικανότητα της Κίνας να μειώσει το χάσμα της τεχνητής νοημοσύνης και των ημιαγωγών με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η ανάπτυξη της Κίνας σε τεχνολογία και άμυνα

Εν τω μεταξύ, ο αμυντικός τομέας της Κίνας γνώρισε εκρηκτική ανάπτυξη. Η πρόοδος στη στρατιωτική τεχνολογία και τα όπλα έχουν κάνει το Πεκίνο πιο σίγουρο για τη στάση της εθνικής ασφάλειας.

Ένας άλλος παράγοντας πίσω από την πιο σταθερή στάση της Κίνας αυτή τη φορά είναι η αυξημένη δημόσια υποστήριξη– ειρωνικά, εν μέρει χάρη στον ίδιο τον Τραμπ. Η κοινή γνώμη της Κίνας για τον Τραμπ είναι διχασμένη,  υποστηρικτές αλλά και επικριτές υπάρχουν σε μεγάλους αριθμούς.

Αλλά πολλοί που κάποτε ευνόησαν τον Τραμπ έχουν απογοητευτεί με την πρόσφατη συμπεριφορά του: οι επεκτατικές του φιλοδοξίες, η προσέγγιση με τη Ρωσία, οι βαριές τακτικές στην Ουκρανία -συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών να εξαναγκάσει το Κίεβο σε εκεχειρία με οικονομικά αποικιακούς όρους- έχουν αποξενώσει τους πρώην θαυμαστές του, ειδικά μεταξύ των φιλελεύθερων κύκλων της Κίνας. Σήμερα, οι επικριτές του Τραμπ στην Κίνα πιθανότατα είναι περισσότεροι από τους υποστηρικτές του.

Και δεδομένου ότι ο Τραμπ στοχεύει τώρα ολόκληρο τον κόσμο με τις δασμολογικές απειλές του, το αίσθημα κατά του Τραμπ στην Κίνα έχει γίνει πιο διαδεδομένο. Το Πεκίνο εκμεταλλεύεται αυτή τη δυσαρέσκεια.

Για πολλούς Κινέζους -που τροφοδοτούνται από επίσημα μηνύματα και viral περιεχόμενο από επικριτές Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης- ο Τραμπ εμφανίζεται αλαζόνας, αδαής και επιθετικός. Η αδυσώπητη δασμολογική πίεση που ασκεί στην Κίνα έχει κάνει πολλούς να αισθάνονται ότι ο εκφοβισμός έχει πάει πολύ μακριά. Εξάλλου, η Κίνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Αξίζει σεβασμό.

Ακόμη και εκείνοι που είναι δύσπιστοι ή εχθρικοί προς τη δική τους κυβέρνησή τους βλέπουν τώρα την υπερβολή του Τραμπ ως την πραγματική πρόκληση – και έτσι σιωπούν, αν όχι σιωπηλά, στη σκληρή απάντηση του Πεκίνου. Για τους εθνικιστές, οι δασμοί του Τραμπ και τα αντίποινα της Κίνας είναι και τα δύο ευπρόσδεκτα: Βλέπουν την αποσύνδεση όχι ως κίνδυνο, αλλά ως απαραίτητη απελευθέρωση.

Η Κίνα προετοιμάζεται για το χειρότερο σενάριο

Το Πεκίνο πιστεύει ότι βρίσκεται στη σωστή πλευρά της ιστορίας – υπερασπίζεται το ελεύθερο εμπόριο, την πολυμέρεια και την παγκοσμιοποίηση ενάντια στον δασμολογικό εκφοβισμό του Τραμπ. Κατανοεί ότι τα περισσότερα έθνη, για ρεαλιστικούς λόγους, δεν θα ταχθούν ανοιχτά μαζί της. Αλλά πολλά μικρότερα κράτη μπορεί να υποδεχτούν αθόρυβα την αντίσταση της Κίνας. Αυτό, ελπίζει το Πεκίνο, θα μεταφραστεί σε ηθικό κεφάλαιο στη διεθνή σκηνή.

Το Πεκίνο θέλει επίσης να στείλει ένα μήνυμα στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον κόσμο: Δεν πρόκειται για ώθηση. Δεν θα γίνει bullying. Μπορεί ακόμη και να χρησιμοποιεί αυτή τη σύγκρουση για να αναγκάσει τις διαπραγματεύσεις από μια ισχυρότερη θέση. Εάν η μάχη συνεχιστεί και οι δύο πλευρές αναγκαστούν να μιλήσουν, τότε η αύξηση των διακυβεύσεων θα μπορούσε να δώσει στο Πεκίνο μεγαλύτερη μόχλευση.

Ωστόσο, η Κίνα προετοιμάζεται επίσης για το χειρότερο – ότι ένας εμπορικός πόλεμος θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε μια αντιπαράθεση πλήρους κλίμακας, ενδεχομένως ακόμη και σε περιορισμένη στρατιωτική. Εν πάση περιπτώσει, η απάντησή της αποκαλύπτει μια νέα στρατηγική στάση απέναντι στην Ουάσιγκτον: οφθαλμόν αντί οφθαλμού. Με χτύπησες, κι εγώ ανταπέδωσα — τίποτα  περισσότερο, τίποτα λιγότερο, καταλήγει το Foreign Policy στην ανάλυσή του.

Διαβάστε επίσης:

Να μπει τέλος στον εφιάλτη των αμάχων στη Γάζα ζήτησε ο Μακρόν από τον Νετανιάχου

Ουκρανία: Κινέζοι αιχμάλωτοι εξήγησαν πως βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή: «Οι Ρώσοι μας πήραν τα λεφτά και μας έστειλαν στον πόλεμο»

Πώς ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ–Κίνας επηρεάζει τα φάρμακα για καρκίνο και διαβήτη