Αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας του φορολογικού συστήματος σχεδιάζει να εφαρμόσει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) από το 2025, με στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας στην είσπραξη φόρων και τη μείωση της καθυστέρησης στις διαδικασίες επιβολής κυρώσεων για παραβάσεις.

Δύο βασικές παρεμβάσεις που περιλαμβάνονται στον σχεδιασμό είναι η αυτόματη επιβολή προστίμων σε περιπτώσεις εκπρόθεσμης υποβολής φορολογικών δηλώσεων και η είσπραξη του ΦΠΑ τη στιγμή της συναλλαγής, σε πραγματικό χρόνο.

Σήμερα, η διαδικασία επιβολής προστίμων για φορολογούμενους που υποβάλλουν εκπρόθεσμα δηλώσεις ΦΠΑ, φόρου εισοδήματος ή παρακρατούμενων φόρων παραμένει σε μεγάλο βαθμό χειροκίνητη και συνοδεύεται συχνά από καθυστερήσεις μηνών ή και ετών. Με το νέο αυτοματοποιημένο σύστημα που σχεδιάζεται να τεθεί σε λειτουργία, το πρόστιμο θα βεβαιώνεται άμεσα και χωρίς παρεμβάσεις από υπαλλήλους, αμέσως μετά την υποβολή της εκπρόθεσμης δήλωσης μέσω Taxisnet. Το ποσό της οφειλής, μαζί με την κύρωση, θα εμφανίζεται στον λογαριασμό του φορολογούμενου στην ηλεκτρονική του καρτέλα, και η σχετική ενημέρωση θα γίνεται ηλεκτρονικά.

Η αυτόματη επιβολή προστίμων θα αφορά μια ευρεία γκάμα δηλώσεων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται δηλώσεις ΦΠΑ, ανακεφαλαιωτικοί πίνακες, δηλώσεις μετάταξης σε καθεστώς ΦΠΑ, αποδόσεις παρακρατούμενων φόρων καθώς και δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στις περιπτώσεις εκπρόθεσμων τροποποιητικών δηλώσεων που αλλάζουν το αποτέλεσμα της αρχικής δήλωσης από επιστροφή σε χρέωση φόρου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, προβλέπονται κυρώσεις ανάλογα με την ιδιότητα του φορολογούμενου: για ιδιώτες (μη επιτηδευματίες) το πρόστιμο ανέρχεται στα 100 ευρώ, για επιτηδευματίες που τηρούν απλογραφικά βιβλία στα 250 ευρώ και για όσους τηρούν διπλογραφικά φτάνει στα 500 ευρώ.

Επιπλέον, σε περίπτωση που η προθεσμία καταβολής του φόρου έχει παρέλθει, επιβάλλονται και τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής. Οι τόκοι αυτοί υπολογίζονται με μηνιαίο επιτόκιο 0,73% και αφορούν τη διαφορά του ποσού μεταξύ της αρχικής και της τροποποιητικής δήλωσης. Το ποσό αυτό θα υπολογίζεται αυτόματα και θα συμπεριλαμβάνεται στη συνολική οφειλή που προκύπτει κατά την υποβολή της δήλωσης.

Πέραν της αυτοματοποίησης των προστίμων, ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο του νέου σχεδίου της ΑΑΔΕ αφορά τον τρόπο είσπραξης του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας. Στο Στρατηγικό Σχέδιο 2025–2029, περιλαμβάνεται πρόταση για άμεση είσπραξη του ΦΠΑ κατά τη στιγμή της συναλλαγής, χωρίς να χρειάζεται η περιοδική απόδοσή του από την επιχείρηση. Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο, κάθε φορά που γίνεται μια συναλλαγή, ο ΦΠΑ που αναλογεί θα κατατίθεται αυτόματα στον λογαριασμό της ΑΑΔΕ, ενώ ο πωλητής θα λαμβάνει μόνο την καθαρή αξία των αγαθών ή των υπηρεσιών.

Για παράδειγμα, σε μια συναλλαγή ύψους 100 ευρώ με κάρτα, όπου περιλαμβάνεται ΦΠΑ 24 ευρώ, το ποσό αυτό θα μεταφέρεται απευθείας στην ΑΑΔΕ και ο έμπορος θα εισπράττει τα υπόλοιπα 76 ευρώ. Έτσι, ο ΦΠΑ θα εισπράττεται σε πραγματικό χρόνο και δεν θα υπάρχει πλέον η δυνατότητα καθυστέρησης ή απόκρυψης του φόρου κατά τις τριμηνιαίες ή μηνιαίες δηλώσεις.

Η εφαρμογή αυτού του συστήματος προϋποθέτει υποχρεωτική χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής σε όλες τις συναλλαγές που υπάγονται σε ΦΠΑ. Επιπλέον, απαιτείται τεχνική αναβάθμιση στα υφιστάμενα ηλεκτρονικά συστήματα (POS, e-banking, IRIS κ.ά.) ώστε να μπορούν να διαχωρίζουν και να κατανέμουν αυτόματα τα επιμέρους ποσά της συναλλαγής, δηλαδή την καθαρή αξία και τον αναλογούντα φόρο.

Ο στόχος αυτών των μέτρων είναι η ενίσχυση της συμμόρφωσης, η βελτίωση της ταμειακής ροής του Δημοσίου, καθώς και ο περιορισμός της φοροδιαφυγής, ιδιαίτερα στον τομέα του ΦΠΑ, όπου διαχρονικά παρατηρούνται σημαντικά κενά. Αν και το εγχείρημα είναι τεχνικά και θεσμικά απαιτητικό, η ΑΑΔΕ προχωρά σταδιακά στην προετοιμασία των υποδομών, με ορίζοντα υλοποίησης τα επόμενα χρόνια.

Διαβάστε επίσης

Στα τάρταρα της Ε.Ε και οι μισθοί των εκπαιδευτικών στη χώρα μας – Ζητούν δίκαιη μισθολογική μεταχείριση

ΟΟΑΣΑ: Βαρύς και αυξημένος ο πέλεκυς της φορολογίας στην Ελλάδα

Πώς διαμορφώνονται οι τιμές στο ρεύμα για τον Μάιο – Στα 13,6 λεπτά το πράσινο τιμολόγιο της ΔΕΗ, τι ισχύει για μπλε και κίτρινο