Οι ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα ενδέχεται να έχουν παραβιάσει τους όρους της συμφωνίας της χώρας με την ΕΕ, διαπίστωσε το διπλωματικό σώμα του μπλοκ.

«Με βάση τις αξιολογήσεις που έγιναν από τους ανεξάρτητους διεθνείς οργανισμούς… υπάρχουν ενδείξεις ότι το Ισραήλ θα παραβίαζε τις υποχρεώσεις του για τα ανθρώπινα δικαιώματα βάσει του Άρθρου 2 της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ», κατέληξε η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), σύμφωνα με έγγραφο που διέρρευσε και είδε το POLITICO.

Η κορυφαία διπλωμάτης της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, κλήθηκε να ηγηθεί μιας επανεξέτασης, αφού περισσότερες από δώδεκα χώρες ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει τις πιθανές πολιτικές και νομικές επιπτώσεις της σύγκρουσης.

Η Συμφωνία Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ θεσπίζει στενές σχέσεις μεταξύ του μπλοκ και του έθνους της Μέσης Ανατολής, διέποντας τη συνεργασία σε βασικούς κλάδους και το διμερές εμπόριο. Ενώ η πλήρης κατάργηση του συμφώνου θα απαιτούσε ομόφωνη υποστήριξη και από τις 27 χώρες μέλη της ΕΕ, τέσσερις αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν στο POLITICO ότι εξετάζονται προσωρινά μέτρα, όπως η μείωση των εμπορικών δεσμών, τα οποία θα μπορούσαν να εγκριθούν από ειδική πλειοψηφία των χωρών.

«Σε απάντηση στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023, το Ισραήλ ξεκίνησε μια καταιγιστική στρατιωτική εκστρατεία, που περιελάμβανε τη χρήση όπλων με ευρείες επιπτώσεις σε πυκνοκατοικημένες περιοχές και αυστηρούς περιορισμούς στην είσοδο και διανομή βασικών αγαθών και υπηρεσιών στη Γάζα», αναφέρει το οκτασέλιδο έγγραφο.

«Στο πλαίσιο του Ισραήλ και των [Κατεχόμενων Παλαιστινιακών Εδαφών], οι παρατηρητές έχουν αποδοκιμάσει την επίμονη έλλειψη λογοδοσίας από όλες τις πλευρές», αναφέρει το έγγραφο. «Αυτή η συνεχιζόμενη έλλειψη μέτρων λογοδοσίας για σοβαρές καταγγελίες για παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου έχει εγείρει σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με την προθυμία και την ικανότητα των ισραηλινών αρχών να διεξάγουν γνήσιες έρευνες, όπως απαιτείται από το διεθνές δίκαιο».

Η αξιολόγηση της ΕΥΕΔ για την ανθρωπιστική κατάσταση επικρίνει επίσης τα μαζικά θύματα στη Γάζα, αναφέροντας ένα «άνευ προηγουμένου επίπεδο δολοφονιών και τραυματισμών αμάχων», καθώς και επιθέσεις σε νοσοκομεία και τον εκτοπισμό περίπου 90% του πληθυσμού της περιοχής.

Η Κάλλας δήλωσε στους νομοθέτες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την Τετάρτη ότι «το Ισραήλ έχει το δικαίωμα στην αυτοάμυνα, αλλά αυτό που βλέπουμε στην πράξη από το Ισραήλ υπερβαίνει την αυτοάμυνα», προσθέτοντας ότι το Ισραήλ «υπονομεύει δεκαετίες ανθρωπιστικών αρχών» εμποδίζοντας την παροχή τροφίμων και φαρμάκων στους Παλαιστίνιους στη Γάζα, καθώς και παρακάμπτοντας την βοήθεια του ΟΗΕ.

Μιλώντας νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα άφησε να εννοηθεί ότι αναμένει ότι η αξιολόγηση της EEAS θα διαπιστώσει ότι το Ισραήλ παραβιάζει τις δεσμεύσεις του.

«Παρακολουθώντας τις τηλεοράσεις σας και διαβάζοντας τις εφημερίδες σας, νομίζω ότι δεν είναι δύσκολο να προβλέψουμε ποιο είναι το συμπέρασμα στο οποίο θα καταλήξουν», είπε.

Ενώ έχει καταδικάσει τους εκτεταμένους θανάτους και καταστροφές στη Γάζα, η ΕΕ δεν έχει λάβει συγκεκριμένα μέτρα κατά του Ισραήλ. Η εφαρμογή ευρύτερων κυρώσεων θα απαιτούσε ομοφωνία και από τα 27 μέλη της ΕΕ. Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές χώρες που είναι πιο φιλικές προς το Ισραήλ – συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Αυστρίας – είναι απίθανο να υπογράψουν οτιδήποτε θα αντιλαμβάνονταν ότι θα μπορούσε να περιορίσει το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα.

«Ελπίζουμε ότι στο επόμενο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων τον Ιούλιο, βάσει αυτής της έκθεσης, [η Κάλλας] θα παρουσιάσει μια πρόταση για να γίνει κάτι», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ, ο οποίος δεν κατονομάστηκε. «Το ερώτημα είναι πόσα κράτη μέλη θα είναι πρόθυμα να συνεχίσουν να μην κάνουν τίποτα και να διατηρήσουν τις δραστηριότητές τους ως συνήθως — αλλά αυτά τα κράτη μέλη θα πρέπει να δικαιολογήσουν την αδράνειά τους».

Οι πρέσβεις θα συζητήσουν την αξιολόγηση της ΕΥΕΔ σε μια συνάντηση την Κυριακή το απόγευμα, πριν οι υπουργοί Εξωτερικών από χώρες του μπλοκ πετάξουν στις Βρυξέλλες για μια συνάντηση υψηλού επιπέδου τη Δευτέρα. Μια σύνοδος κορυφής ηγετών την επόμενη εβδομάδα αναμένεται επίσης να ασχοληθεί με το ζήτημα, με ερωτήματα σχετικά με το εάν η ΕΕ θα λάβει κάποια μέτρα βάσει της αξιολόγησής της.

Εκτός από την αξιολόγηση της ΕΥΕΔ, ένα πλήθος κρατών της ΕΕ πιέζει για δράση στο εμπόριο κατά του Ισραήλ — αν και αυτό θα είχε μια πιο περιορισμένη εστίαση στις ισραηλινές κοινότητες εποίκων.

Ο Βέλγος Υπουργός Εξωτερικών, Μαξίμ Πρεβό, ανακοίνωσε ότι το Βέλγιο, μαζί με οκτώ άλλες χώρες της ΕΕ, υπέβαλαν αίτημα στην Επιτροπή την Πέμπτη για να εξετάσουν πώς το εμπόριο από παράνομους οικισμούς «μπορεί να ευθυγραμμιστεί με το διεθνές δίκαιο».

Η Φινλανδία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Ισπανία και η Σουηδία υποστήριξαν επίσης την έκκληση.

Η απάντηση της Επιτροπής στο αίτημα που υποβλήθηκε από το Βέλγιο θα μπορούσε να θέσει περαιτέρω αμφιβολίες σχετικά με τη νομική και πολιτική βάση της Συμφωνίας Σύνδεσης.

Ο Πρεβό έγραψε στο X ότι η κίνηση αυτή έρχεται μετά την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου (ΔΔ) του 2024, η οποία προειδοποιεί κατά οποιασδήποτε οικονομικής δραστηριότητας «που βοηθά στη διατήρηση μιας παράνομης κατάστασης στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη».

Το αίτημα, το οποίο είδε το POLITICO, ζητούσε από την Επιτροπή να διεξάγει μια εις βάθος ανάλυση των επιπτώσεων για τρίτα κράτη και διεθνείς οργανισμών με βάση την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου.

Μαζί με την αξιολόγηση της ΕΥΕΔ, η διπλωματική ώθηση έρχεται εν μέσω πιέσεων προς την ΕΕ να επανεκτιμήσει την εμπορική σχέση του μπλοκ με το Ισραήλ και να υιοθετήσει μια πιο αυστηρή στάση απέναντι στις ενέργειες του Ισραήλ.

Διαβάστε επίσης:

Ισχυρός σεισμός 5,2 Ρίχτερ ταρακούνησε το Ιράν

Βρετανία, Ιρλανδία, Ελβετία και άλλες χώρες αποσύρουν το διπλωματικό τους προσωπικό από το Ιράν, για λόγους ασφαλείας

Στη φυλακή πρώην παίκτης του Άγιαξ που συμμετείχε σε κύκλωμα διακίνησης κοκαΐνης