Τίτλος ταινίας: «Επικίνδυνα κοντά σου» («Muori do lei»)
Σύνοψη: Ένας καθηγητής μέσης εκπαίδευσης, στην εποχή της καραντίνας, λόγω covid, παραδίδει μαθήματα με τηλεκπαίδευση. Κλεισμένος στο σπίτι και με τη γιατρό γυναίκα του να λείπει, σε εξοντωτικές βάρδιες στο νοσοκομείο, αρχίζει να παρατηρεί από το παράθυρο τη νέα γειτόνισσα. Δεν αργούν να γοητευτούν ο ένας από τον άλλο και να παρασυρθούν σ’ έναν παθιασμένο έρωτα.
Σκηνοθεσία: Στέφανο Σάρντο
Παίζουν: Ρικάρντο Σκαμάρτσιο, Μαρία Τσιάρα Τζιανέτα, Μαριέλα Γκαρίγκα

Όταν αγωνίζεσαι να οργανώσεις ένα κινηματογραφικό μυστήριο, προσπαθείς να διατηρήσεις επικεντρωμένη την υπόθεση και την κάμερά σου σε απλές δομές. Γύρω από αυτόν τον κορμό περιστρέφεις την εξέλιξη και ό,τι βλασταίνει πάνω του οφείλει να είναι λιτό και διακριτικό. Αν σκεφτούμε τον μάστορα του είδους, τον Άλφρεντ Χίτσκοκ, αντιλαμβανόμαστε ότι στήριξε την τεχνική του σε ισχυρό κεντρικό άξονα, γύρω από τον οποίον θα μπορούσε να περιστρέφεται όσο θέλει η φαντασία του θεατή. Πάντα με υπαινιγμούς, ποτέ με έντονες καταδείξεις. Γνώριζε πολύ καλά ότι στο σινεμά η γοητεία κρύβεται στον υπαινιγμό, αυτόν που επιτρέπει στον θεατή να γίνει σκηνοθέτης και να συμπληρώσει τα κενά. 

Στην ταινία του Στέφανο Σάρντι το πρόβλημα είναι ακριβώς η παραβίαση αυτής της αρχής. Στο σκηνοθέτη δε λείπουν οι ιδέες. Του λείπει η διακριτικότητα απέναντί τους, η ικανότητα να τις κρύψει και ν’ αφήσει τον θεατή να τις αναζητήσει. Πίσω από μια σχεδόν τυπική ιστορία αρχίζει και ξεδιπλώνει αμέτρητες περικοκλάδες, οι οποίες τελικά πνίγουν τον κορμό.

Μια απλή ιστορία (καλώς κάνει και είναι απλή) ενός παντρεμένου, που ερωτεύεται την καινούρια γειτόνισσά του και την προσπάθειά τους να κρατήσουν μυστική την παράνομη σχέση τους, προστίθενται, μάλλον αναίτια, ένας σωρός από άχρηστες λεπτομέρειες.

Η σύζυγος είναι αφοσιωμένη γιατρός κρατικού νοσοκομείου, ο πατέρας της είναι ιδιοκτητής κλινικής, με μεγάλη περιουσία και δηλώνει απογοητευμένος από τον «καθηγητάκο» γαμπρό του. Η γειτόνισσα, μυστηριώδες και αιθέριο πλάσμα από την Κούβα (τυπική περσόνα τέτοιων περιπτώσεων) δέχεται βία από τον εραστή της, διεφθαρμένο αστυνομικό.

Όλα αυτά σε περιβάλλον covid, κάτι που ως ένα σημείο δικαιολογείται, προσδίδοντας «χαρακτήρα» στην πλοκή. Από μόνο του – με τις απαγορεύσεις και την ερημία των δρόμων- χαρίζει την επιθυμητή ατμόσφαιρα απομόνωσης, ίσως και μυστηρίου. Αρκούσε αυτό και μόνον το στοιχείο, για να οικοδομηθεί η ίντριγκα, με παράλληλη, διακριτική κοινωνική φόρτιση. Άλλωστε, ο Σάρντο γνωρίζει να χειριστεί και να αναδείξει το συγκεκριμένο περιβάλλον, χωρίς να χρειάζεται να καταφύγει σε «εμπλουτισμό» του.

Δυστυχώς, ο σκηνοθέτης αρχίζει να τσαλαβουτά στα ρηχά της ψυχανάλυσης, μπλέκει τις σχέσεις, περνάει από σχέσεις γονιών – παιδιών, αδελφών, πατρικής φιγούρας, μητρικού ενστίκτου κι ό,τι άλλο μπορεί να βάλει ο νους του θεατή. Ο οποίος, κάποια στιγμή, θα κουραστεί από τον πληθωρισμό των ανατροπών, έχουν κι αυτές ανάγκη το μέτρο τους. Η ανατροπή, της ανατροπής και πάλι ανατροπή αποτελεί κακέκτυπο της χιτσκοκικής μεθόδου – και εδώ-κατά την οποία το ξάφνιασμα οφείλει να είναι ένα και κατακούτελο (σκεφτείτε, για παράδειγμα, το αρχετυπικό «Ψυχώ»). Επίσης, ο «δάσκαλος» κρατάει πάντα μια γωνιά για την ψυχανάλυση, αλλά την φέρνει απέναντί μας σαν κλείσιμο ματιού. Ακόμη κι ο ίδιος ο Χίτσκοκ, όταν κάποιες φορές έκανε την παρουσία της ψυχανάλυσης κραυγαλέα, προδόθηκε από το αποτέλεσμα (αρκεί να σκεφτούμε την «Εξαφάνιση της κυρίας»). Ειδικά την ψυχανάλυση, όποιος σκηνοθέτης δεν τη σεβάστηκε, και την εξέθεσε επιδεικτικά, γρήγορα έπεσε θύμα της. 

Όλη αυτή η μικρή, ίσως και βέβηλη, σύγκριση προέκυψε από την αρχική – αλλά και τελική – δήλωση του σκηνοθέτη για τη μεθοδολογία του. Τοποθετώντας τους δύο εραστές και συνενόχους σε αντικρινά παράθυρα, μας παραπέμπει ευθέως στον χιτσκοκικό «Σιωπηλό μάρτυρα», αλλά και στην ηδονοβλεπτική φύση του κινηματογράφου (άλλη μια ιδιοφυής ψυχαναλυτική αναγωγή του Χίτσκοκ). Ακόμη και αυτό, ο Σάρντο το υπερτονίζει, ενώ πρόκειται για μια «πλανοκλοπή», αν μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε έτσι. Κι όχι μόνον αυτό, αλλά το υπογραμμίζει κιόλας: δείτε πόσο εμπνευσμένος είμαι… Κι ενώ εμπνευσμένος μπορεί να μην είναι ( το φιλμ δεν παρουσιάζει έλλειψη κοινοτοπιών), είναι όμως ικανός, χάνει την ευκαιρία να φτιάξει ένα έργο «αμείωτου ενδιαφέροντος», όπως θα το ήθελε και η γλώσσα των ανάλογων αστυνομικών θρίλερ.

Αξιολόγηση: **

Διαβάστε επίσης:

Κριτική ταινίας: «Την ίδια ώρα στη γη» – Μεταξύ ουρανού και γης

Κριτική ταινίας: «Αγάπη ίσον τρέλα» – Δροσερή μεταφορά μιας θεατρικής ιδέας (photos/video)

Κριτική ταινίας: «Όταν έρθει το φθινόπωρο» – Ήταν ένας ήσυχος θάνατος