Η σύνοδος κορυφής Τραμπ – Πούτιν στην Αλάσκα είχε έντονο συμβολισμό, αρκετές χειραψίες και φιλοφρονήσεις, αλλά ελάχιστα χειροπιαστά αποτελέσματα. Ο Τραμπ προσήλθε με στόχο την επίτευξη μιας «προσωρινής κατάπαυσης του πυρός», αλλά τελικά υιοθέτησε τη ρωσική γραμμή υπέρ μιας «ολοκληρωμένης ειρηνευτικής συμφωνίας» εγκαταλείποντας την ιδέα της άμεσης εκεχειρίας.

Να θυμίσουμε πως πριν από τη σύνοδο είχε δηλώσει ότι «ο κύριος στόχος του ήταν να προωθήσει τις διαπραγματεύσεις για μια προσωρινή κατάπαυση του πυρός, που θα μπορούσε να οδηγήσει στο τέλος του πολέμου». Επιπρόσθετα, σημαντική χαρακτηρίζεται και η απουσία αναφοράς του στις αυστηρές κυρώσεις που θα επέβαλλε κατά της Ρωσίας σε περίπτωση άρνησης της άμεσης εκεχειρίας από τον Πούτιν.

Ο Πούτιν, αφού προφανώς έπεισε τον Τραμπ υπέρ μιας «ολοκληρωμένης ειρηνευτικής συμφωνίας» και επανέλαβε το πάγιο αίτημά του περί εξάλειψης των «βασικών αιτιών» του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, αξιοποίησε τη σύνοδο και πέτυχε έως έναν βαθμό:

● Να τερματίσει την τριετή και πλέον διεθνή απομόνωσή του.

● Να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις αποκατάστασης των σχέσεων της Ρωσίας με τη Δύση.

● Να επαναλάβει και να επιδιώξει τη συμπερίληψη των μαξιμαλιστικών απαιτήσεών του σε μια ενδεχόμενη ειρηνευτική συμφωνία.

● Να αποτρέψει οποιαδήποτε αναστολή των επιχειρήσεων (προσωρινή κατάπαυση του πυρός), με στόχο να κερδίσει χρόνο και να αποκομίσει περισσότερα εδαφικά κέρδη στην Ουκρανία.

Περισσότερο ρεαλιστής ο Ρούμπιο

Τα επόμενα 24ωρα μετά τη σύνοδο κορυφής, ο ρεαλιστής Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο προσπάθησε «να σώσει την παρτίδα» δηλώνοντας σε συνέντευξή του ότι «τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία πρέπει να κάνουν παραχωρήσεις προκειμένου να επιτευχθεί μια ειρηνευτική συμφωνία». Μάλιστα, αποκάλυψε ότι, στην Αλάσκα, ο Πούτιν προσέφερε «μερικές απροσδιόριστες παραχωρήσεις», αλλά δεν προσέφερε αρκετές ώστε να επιτευχθεί αμέσως μια δίκαιη ειρηνευτική συμφωνία.

Προέβλεψε ότι «οι αυστηρότερες κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα τερματίσουν τις ειρηνευτικές συνομιλίες και θα συνεχίσουν τον πόλεμο για τουλάχιστον έναν έως ενάμιση χρόνο ακόμη»! Όμως, αυτή η πρόβλεψη είναι αποδεκτή μόνο ως προς τον τερματισμό των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων και όχι ως προς τη διάρκεια του πολέμου.

Αναφερόμενος στα πάγια μαξιμαλιστικά αιτήματα του Κρεμλίνου, ξεκαθάρισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρόκειται να επικεντρωθούν στα «βασικά αίτια», αλλά στον τερματισμό της σύγκρουσης. Στο σημείο αυτό να υπογραμμίσουμε ότι οι απαιτήσεις της Ρωσίας σχετικά με τις «βασικές αιτίες» μεταφράζονται σε ΝΑΤΟϊκές παραχωρήσεις, που θα έθεταν σε κίνδυνο τόσο την ακεραιότητα του ΝΑΤΟ όσο και την ασφάλεια της Ευρώπης και των ΗΠΑ γενικότερα.

Οι Ευρωπαίοι εταίροι και οι εγγυήσεις ασφαλείας

Σύμφωνα με δηλώσεις στο CNN του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος συμμετείχε στη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα, η Ρωσία συμφώνησε να επιτρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη να προσφέρουν στην Ουκρανία «ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας»(!), όπως κατά κάποιον τρόπο καθορίζονται και από το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας.

Ο Γουίτκοφ μπορεί να μην έδωσε πολλές λεπτομέρειες για το πώς θα λειτουργούσε μια τέτοια εξέλιξη, αλλά, αν αληθεύει, τότε σίγουρα πρόκειται για μια σημαντική παραχώρηση από τον Πούτιν, η οποία αναμένεται να λειτουργήσει ώς έναν βαθμό καταλυτικά υπέρ μιας ειρηνευτικής συμφωνίας. Ωστόσο, στην παρούσα φάση, οι παράμετροι των εγγυήσεων ασφάλειας που ο Πούτιν φέρεται πρόθυμος να αποδεχτεί είναι ασαφείς.

Στη σύνοδο κορυφής του Λευκού Οίκου οι Δυτικοί ηγέτες επισήμαναν τη σημασία των ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας, ώστε να διασφαλιστεί μια δίκαιη και διαρκής ειρήνη για την Ουκρανία, εάν φυσικά την αποδεχτεί η Μόσχα. Βέβαια σε αντίθετη περίπτωση δήλωσαν έτοιμοι για το επόμενο πακέτο οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας (πιθανώς τον Σεπτέμβριο). Επίσης τόνισαν αφενός ότι «η εκεχειρία είναι απαραίτητη στην επόμενη συνάντηση», αφετέρου ότι «το Ουκρανικό δεν αφορά μόνο την ασφάλεια της Ουκρανίας» αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Ρωσία συνιστά απειλή για ολόκληρη την Ευρώπη.

Ο πήχης των προσδοκιών για την Ουκρανία μάλλον κατεβαίνει, καθώς η κατάσταση σε διπλωματικό επίπεδο παραμένει ρευστή, παρατηρείται αλλαγή ρητορικής του Αμερικανού Προέδρου, καθώς δήλωσε ότι «ο Πούτιν πιθανόν να μην θέλει συμφωνία» και ξεκαθάρισε ότι δεν αποδέχεται την αποστολή Αμερικανών στρατιωτών.

Επίσης, η συνάντηση Πούτιν – Ζελένσκι χαρακτηρίζεται ως μη εφικτή προς το παρόν, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύονται τα πρώτα προβλήματα στην κατανομή ρόλων σχετικά με την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας:

● Πόσο εφικτή είναι η ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής δύναμης στην Ουκρανία, η οποία θα αγοράζει όπλα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την οποία ο Πούτιν θα χαρακτηρίσει «ΝΑΤΟϊκή»;

● Πόσες ευρωπαϊκές χώρες θα συμφωνήσουν να στείλουν στρατιώτες στις όχθες του Δνείπερου;

Ρωσικές εδαφικές φιλοδοξίες και όχι μόνο

Οι απαιτήσεις του Κρεμλίνου σε ενδεχόμενη ειρηνευτική συμφωνία δεν είναι επίσημα διατυπωμένες και διαφοροποιούνται μερικώς από καιρού εις καιρόν. Ωστόσο, με βάση τις πρόσφατες διαθέσιμες πληροφορίες από δηλώσεις του Πούτιν και Ρώσων αξιωματούχων, μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι οι διεκδικήσεις του Κρεμλίνου είναι τουλάχιστον οι ακόλουθες:

● De jure αναγνώριση της Κριμαίας και των τεσσάρων περιοχών Ντόνετσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια. Από το 2024 ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι ο κύριος στρατιωτικός του στόχος είναι η πλήρης κατάκτηση του Ντονμπάς (Ντόνετσκ και Λουχάνσκ).

● Τερματισμός του πολέμου με διατήρηση της γραμμής του μετώπου και υπό τον όρο ότι η Ουκρανία θα αποσύρει τις δυνάμεις της από το Ντόνετσκ, το Λουχάνσκ, τη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια.

● Εδάφη που κατά καιρούς οι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου υποστηρίζουν ότι ιστορικά και πολιτιστικά ανήκουν στη Ρωσία και πρέπει να επιστραφούν, όπως η Οδησσός και περιοχές δίπλα στον Δνείπερο. Ο Πούτιν πρόσφατα ισχυρίστηκε ότι «όλη η Ουκρανία ανήκει στη Ρωσία», ενώ αξιωματούχοι του Κρεμλίνου χαρακτηρίζουν συστηματικά την Οδησσό και το Χάρκοβο ως «ρωσικές πόλεις», αλλά και συχνά επικαλούνται τον όρο «Νοβοροσία» ως μια επινοημένη αόριστη περιοχή της Ουκρανίας.

● Μείωση του ουκρανικού στρατού.

● Δέσμευση μη ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.

● Αντικατάσταση της ουκρανικής κυβέρνησης με μια φιλορωσική κυβέρνηση.

● Αναθεώρηση του ουκρανικού συντάγματος.

● Άρση του συνόλου των οικονομικών κυρώσεων.

Το «Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου» (ISW) αναφέρει ότι ο ρωσικός στρατός δεν έχει καταλάβει πλήρως τις περιοχές που διεκδικεί. Συγκεκριμένα, το 25% του Ντόνετσκ, το 26% της Ζαπορίζια και το 26% της Χερσώνας ελέγχονται από τις ουκρανικές δυνάμεις.

Ουκρανικές επιθέσεις εντός της Ρωσίας με drones

Την τελευταία εβδομάδα, συνεχίσθηκε η διεξαγωγή ουκρανικών επιθετικών επιχειρήσεων κυρίως κατά ενεργειακών στόχων εντός της Ρωσίας. Η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) ανέφερε ότι ουκρανικά drones έπληξαν:

● Τη νύχτα της 15ης προς 16η Αυγούστου, μια ρωσική αμυντική βιομηχανική βάση στην ομοσπονδιακή περιφέρεια Κράι Σταυρούπολης (μεταξύ της Αζοφικής και της Κασπίας Θάλασσας).

● Στις 16 Αυγούστου, έναν ρωσικό κόμβο. Οι ουκρανικές δυνάμεις πραγματοποίησαν επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος εναντίον ενός ρωσικού κόμβου διοικητικής μέριμνας στην περιφέρεια Βορονέζ (περίπου 200 km ανατολικά των ρωσο-ουκρανικών συνόρων).

● Την ίδια ημέρα, τον σιδηροδρομικό σταθμό Λίσκι στην περιφέρεια Βορονέζ (περίπου 170 km ανατολικά των ρωσο-ουκρανικών συνόρων), με αποτέλεσμα να καταστραφεί η σιδηροδρομική σύνδεση. Ο σιδηροδρομικός κόμβος του Λίσκι προμηθεύει τις ρωσικές δυνάμεις στην κατεχόμενη Ουκρανία.

● Τη νύχτα της 17ης προς 18η Αυγούστου, το αντλιοστάσιο πετρελαίου Νικόλσκογιε στην περιφέρεια Ταμπόβ (περίπου 400 km νοτιοανατολικά της Μόσχας), με αποτέλεσμα να σταματήσει η ροή πετρελαίου μέσω του αγωγού Ντρούζμπα, ο οποίος προμηθεύει με ρωσικό πετρέλαιο διάφορες τοποθεσίες σε όλη την Ευρώπη.

Με πλήγματα σε διυλιστήρια που τροφοδοτούν τον ρωσικό στρατό με καύσιμα, καθώς και σε εργοστάσια παραγωγής πυραύλων, η Ουκρανία επιχειρεί να αυξήσει το κόστος του πολέμου για τη Μόσχα και να μειώσει την επιχειρησιακή δυνατότητα του ρωσικού στρατού.

Ρωσικές μαζικές επιθέσεις με drones και βλήματα

Από τις 15 έως τις 19 Αυγούστου, δηλαδή κατά τη διάρκεια της συνάντησης Τραμπ – Πούτιν στην Αλάσκα και κατά τη σύνοδο κορυφής των Ευρωπαίων με τον Τραμπ και τον Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, οι ρωσικές δυνάμεις συνέχισαν τις μαζικές επιθέσεις με συνολικά 652 drones Shahed, 14 βαλλιστικά βλήματα Iskander-Μ και πέντε βλήματα cruise Kh-101, προκαλώντας ζημιές κυρίως σε πολιτικές και ενεργειακές υποδομές σε διάφορες περιοχές της Ουκρανίας, 13 ανθρώπινες απώλειες και δεκάδες τραυματίες.

Ο ΟΗΕ ανέφερε ότι, τον Ιούλιο του 2025, οι ρωσικές επιθέσεις με drones συνέβαλαν στον υψηλότερο συνολικό μηνιαίο αριθμό θυμάτων από τον Μάιο του 2022.

Ρωσικές μαζικές επιθέσεις με drones και βαλλιστικά βλήματα
Ημερομηνία	Όπλα	Αποτελέσματα
15 Αυγ. και πριν από τη συνάντηση Τραμπ – Πούτιν στην Αλάσκα	97 drones Shahed και δύο βαλλιστικά βλήματα Iskander-M	Έπληξαν 13 τοποθεσίες σε όλη την Ουκρανία.
15 προς 16 Αυγ.	85 drones Shahed και ένα βαλλιστικό βλήμα Iskander-M	Ζημιές σε πολιτικές υποδομές στις περιφέρειες Χάρκοβο και Σούμι.
16 προς 17 Αυγ.	60 drones Shahed και ένα βαλλιστικό βλήμα Iskander-M	Έπληξαν 12 τοποθεσίες στις περιοχές Χάρκοβο, Ντόνετσκ και Ντνιπροπετρόφσκ.
18 Αυγ. και πριν από τη σύνοδο κορυφής στον Λευκό Οίκο	140 drones Shahed και πέντε βαλλιστικά βλήματα Iskander-M	Έπληξαν πολιτικές και ενεργειακές υποδομές σε 25 τοποθεσίες στις περιφέρειες Ντόνετσκ, Χάρκοβο, Σούμι, Ντνιπροπετρόφσκ, Οδησσό, Κίεβο και Ζαπορίζια, σκοτώνοντας περισσότερους από 10 πολίτες και τραυματίζοντας τουλάχιστον 38.
18 προς 19 Αυγ.	270 drones Shahed, πέντε βαλλιστικά βλήματα Iskander-M και πέντε βλήματα cruise Kh-101	Ζημιές σε πολιτικές υποδομές σε Ντνιεπροπετρόφσκ, Ντόνετσκ, Τσερνιχόφ, Χάρκοβο και Ζαπορίζια, σκοτώνοντας τρεις πολίτες και τραυματίζοντας 36.

Ελάχιστες προσδοκίες

Παρά τις διαδοχικές συνόδους κορυφής σε Αλάσκα και Ουάσιγκτον, η διαπραγμάτευση για την ειρήνη στην Ουκρανία αποδεικνύεται μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση. Ο Τραμπ θέλει να τελειώσει με συνοπτικές διαδικασίες μεταφέροντας το βάρος των ευθυνών στους Ευρωπαίους, οι οποίοι, αν και εμφανίστηκαν ενωμένοι στον Λευκό Οίκο, ίσως δεν εκτιμούν σωστά το μέγεθος της ρωσικής απειλής για τη γηραιά ήπειρο.

* Ο Βασίλης Γιαννακόπουλος είναι ταξίαρχος ε.α. της Π.Α., γεωστρατηγικός αναλυτής ([email protected])

Διαβάστε επίσης:

Μεντβέντεφ κατά Μακρόν: Το ανεγκέφαλο κοκόρι επιμένει στην αποστολή στρατού στην Ουκρανία

Ο IDF ξεκίνησε την εισβολή στην πόλη της Γάζας, καθώς συνεχίζονται οι συνομιλίες για την κατάπαυση πυρός

Toυρκικά ΜΜΕ: Η Τουρκία διπλασιάζει τα στρατεύματα στα Κατεχόμενα – Μπορεί να φτάσουν τις 100.000