Με μια παράνομη Νavtex η Άγκυρα μεταφέρει την ένταση από την ανατολική Μεσόγειο και βορειότερα στο Αιγαίο, υπενθυμίζοντας με αυτόν τον τρόπο το σύνολο των ζητημάτων που έχει, λίγο – πολύ, καταφέρει να τοποθετήσει στο τραπέζι του ελληνοτουρκικού διαλόγου.

Η εν λόγω Νavtex αφορά σε έρευνες που θα πραγματοποιήσει το γνωστό «Πίρι Ρέις», το οποίο προς το παρόν ελλιμενίζεται στη Σμύρνη. Η Νavtex που έχει εκδώσει η Άγκυρα παραμένει σε ισχύ έως τις 25 Σεπτεμβρίου και προβλέπει έρευνες σε δεκάδες σημεία του Αιγαίου, πολλά από τα οποία βρίσκονται εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Αυτή η τουρκική κίνηση, σύμφωνα με πηγές του ελληνικού ΥΠΕΞ, αποσκοπεί στο:

• Να διατυπωθεί/εκφραστεί η δυσφορία της Άγκυρας μετά την ενίσχυση των ελληνικών θέσεων από την εμπλοκή της αμερικανικής Chevron στην εκμετάλλευση των θαλάσσιων οικοπέδων νότια της Κρήτης.
• Να υπενθυμίσει το συνολικό πακέτο των ελληνοτουρκικών «διαφορών», καθώς οι πλόες του «Πίρι Ρέις» έχει προγραμματιστεί να καλύψουν «επίμαχα» σημεία σε ολόκληρο το Αιγαίο από τον Βορρά μέχρι τον Νότο.
• Να συντηρήσει και να κρατήσει ανοιχτή τη συνολική ατζέντα των ελληνοτουρκικών διαφορών ενόψει της πιθανής συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στο περιθώριο της Γ.Σ. του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη

Η εμφάνιση του «Πίρι Ρέις», σύμφωνα με έμπειρους Έλληνες διπλωμάτες, δεν συνεπάγεται αυτόματα τον εκτροχιασμό των ελληνοτουρκικών σχέσεων προς μια νέα κρίση.

Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική κυβέρνηση απάντησε στην τουρκική κίνηση με αντι-Navtex, μέσω της οποίας υπενθυμίζεται ότι περιοχές που εμφανίζονται προς έρευνα από το τουρκικό ωκεανογραφικό ανήκουν στη δικαιοδοσία της Ελλάδας. Παράλληλα, η κυβέρνηση έθεσε σε ετοιμότητα το Πολεμικό Ναυτικό, το Λιμενικό και όλα τα διαθέσιμα μέσα επιτήρησης.

Διπλωματικός πονοκέφαλος

Το ενδεχόμενο να κινηθεί το «Πίρι Ρέις» τις ημέρες που ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντάται με τον Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη σε αμφισβητούμενες περιοχές στο Αιγαίο δημιουργεί επιπλέον προβληματισμό, καθώς η πρωτοβουλία της δημιουργίας έντασης ή διατήρησης του ήπιου κλίματος περνά αποκλειστικά στην τουρκική πλευρά.

Η ελληνική πλευρά, πάντως, δηλώνει ότι είναι έτοιμη να υπερασπιστεί με αποφασιστικότητα τα κυριαρχικά της δικαιώματα, ενώ ταυτόχρονα επενδύει στον διάλογο ως μέσο εκτόνωσης των εντάσεων. Ωστόσο, το περιεχόμενο του διαλόγου έχει όρια· η Αθήνα υπογραμμίζει ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί τετελεσμένα.

Η άσκηση «Ευνομία»

Σε κάθε περίπτωση οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν καταστρώσει σχέδιο παρακολούθησης κάθε κίνησης του τουρκικού ερευνητικού σκάφους.

Η παρουσία του «Πίρι Ρέις» στο Αιγαίο θα καταγράφεται τόσο από θαλάσσιες δυνάμεις όσο και από μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Το γεγονός ότι η εξέλιξη αυτή συμπίπτει με την πολυεθνική άσκηση «Ευνομία», στην οποία συμμετέχουν Ελλάδα, Κύπρος, Γαλλία και Ιταλία, δίνει στην Αθήνα επιπλέον διπλωματικά όπλα για να απαντήσει στην τουρκική πρόκληση.

Το λιβυκό «κλειδί»

Η πραγματική «μάχη», πάντως, σ’ αυτήν τη συγκυρία, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, δεν δίνεται στο Αιγαίο, αλλά στην ανατολική Μεσόγειο, κι αυτό γιατί αναμένονται ραγδαίες εξελίξεις το επόμενο διάστημα σε ό,τι έχει να κάνει με το καθεστώς της «διαιρεμένης» Λιβύης.

Σύμφωνα με όσα γνωρίζει το ελληνικό ΥΠΕΞ:

• Ο Χαφτάρ και οι γιοι του, που κυβερνούν το ανατολικό κομμάτι της χώρας, έχουν αμερικανικά διαβατήρια και είναι ενταγμένοι απόλυτα στο αμερικανικό σύστημα συμφερόντων.
• Η οικογένεια Χαφτάρ μεθοδεύεται (από ΗΠΑ) να αναλάβει τη διακυβέρνηση όλης της Λιβύης.
• Ο Ερντογάν γνωρίζει τις επερχόμενες εξελίξεις και έχει ήδη ανοίξει νταραβέρια με τους Χαφτάρ.
• Η Τουρκία εξακολουθεί να παίζει γερά στο παιχνίδι της αξιοποίησης των θαλάσσιων οικοπέδων νότια της Κρήτης, καθώς μετά την ανακοίνωση του ενδιαφέροντος της Chevron για τα ελληνικά οικόπεδα εκπρόσωποι της αμερικανικής εταιρείας είχαν σημαντικές συνομιλίες με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών.

Στο φόντο αυτών των κινήσεων, η Τουρκία αναζωπυρώνει και φέρνει στο προσκήνιο το θέμα του μνημονίου που έχει συνάψει με την Τρίπολη (τουρκολιβυκό) για τις θαλάσσιες ζώνες. Ο Πρόεδρος Ερντογάν κάλεσε πρόσφατα τη διοίκηση της Βεγγάζης (Χαφτάρ) να προχωρήσει στην κύρωση της συμφωνίας, ενώ δεν έκρυψε ότι οι τουρκικές υπηρεσίες διατηρούν ανοικτό δίαυλο με τον γιο του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ.

Η επιμονή της Άγκυρας ερμηνεύεται από αναλυτές ως προσπάθεια να κατοχυρώσει νομικά και πολιτικά ερείσματα σε μια περίοδο που οι ενεργειακές εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο αποκτούν νέα δυναμική.

Η συμμετοχή της Chevron στις έρευνες της Κρήτης, όπως και η ενίσχυση των διασυνδέσεων Ελλάδας – Κύπρου με την Ευρώπη, υποχρεώνουν την Τουρκία να κάνει κινήσεις, προκειμένου να παραμείνει εντός του ενεργειακού παιχνιδιού.

Ο ευρωπαϊκός παράγοντας

Η Αθήνα, βλέποντας την ένταση να κλιμακώνεται, επιχειρεί να εντάξει το ζήτημα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Η παρουσία γαλλικών και ιταλικών δυνάμεων στην άσκηση «Ευνομία» προσδίδει βαρύτητα, καθώς οι δύο αυτές χώρες έχουν άμεσο συμφέρον από ενεργειακά έργα στην ανατολική Μεσόγειο, όπως η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου.

Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση προωθεί την ανάγκη για μια πιο συνεκτική ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας, με κοινά χρηματοδοτικά εργαλεία και αμυντικά προγράμματα, από τα οποία εξυπακούεται πως θα πρέπει να μείνει στην απέξω η Τουρκία, η οποία εξακολουθεί να απειλεί με πόλεμο μια χώρα (Ελλάδα) μέλος της Ε.Ε…

Διαβάστε επίσης:

Μόνος αντίπαλος του ΠΑΣΟΚ ο Μητσοτάκης όσο ο Τσίπρας δεν “τραβάει” στους κεντρώους

ΣΥΡΙΖΑ για Μητσοτάκη: Απέδειξε για άλλη μια φορά ότι είναι πολύ μακριά από τις ανάγκες των πολιτών

Τσουκαλάς για συνέντευξη Μητσοτάκη: Οι εκλογές και η πολιτική αλλαγή είναι μονόδρομος