Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Οι κατηγορίες Βάρρα για Βορίδη - Ποιες είναι οι Neuropublic και GAIA Επιχειρείν και ο ρόλος τους στις επιδοτήσεις
Οι τρομακτικές καταγγελίες και αποκαλύψεις που έκανε στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ ο αποπεμφθείς από τον Μάκη Βορίδη πρώην πρόεδρος του Οργανισμού Γρηγόρης Βάρρας διαμορφώνουν ένα εξαιρετικά βαρύ κλίμα για την κυβέρνηση και κάθε εμπλεκόμενη πλευρά, ενώ εγείρουν και τεράστια ερωτήματα για το πώς εξελίχθηκε το γαλάζιο σκάνδαλο με τις παράνομες επιδοτήσεις.
Ο καυτός διάλογος στην εξεταστική
Είναι χαρακτηριστική, για να κατανοήσει κανείς το βάθος του προβλήματος, ένα από τα πιο εντυπωσιακά σημεία από την κατάθεση του κ. Βάρρα:
· Μιλένα Αποστολάκη: Διαβάζω στο ενημερωτικό σημείωμα προς τον κ Μυλωνάκη ότι εσείς ξεκαρφώνατε ανομίες, αυτές τις ανομίες θέλησε ο υπουργός να συνεχιστούν; Και σας εκπαραθύρωσε;
· Γρηγόρης Βάρρας: Συμφωνώ
· Μιλένα Αποστολάκη: Ποιοι σας την είχαν στημένη;
· Γρηγόρης Βάρρας: Ο τεχνικός σύμβουλος της Neuropublic, Γαργαλάκος
· Μιλένα Αποστολάκη: Τι κέρδιζαν;
· Γρηγόρης Βάρρας: Ήθελαν να κάνω μια άστοχη και κακιά πληρωμή/προκαταβολή ώστε να πάνε στον πρωθυπουργό, και ο Βορίδης και να πουν ο δικός του τα έκανε μαντάρα… Κέρδιζε την παραμονή του τεχνικού συμβούλου μέσα.
Το ΠΑΣΟΚ σημείωσε μάλιστα ότι «ο τεχνικός σύμβουλος (Neuropublic) την έστησε στον κ. Βάρρα», συμπέρανε ότι «ο ρόλος του τεχνικού συμβούλου οδήγησε στην κατάρρευση του ΟΠΕΚΕΠΕ» και επισήμανε ότι ο μη αρεστός στον κ. Βορίδη πρώην πρόεδρος του Οργανισμού «συνομολόγησε ότι στις αρχές του 2022 ο τότε νέος υπουργός κ. Λιβανός αφού είχε προβλήματα με τις πληρωμές αποφάσισε να κάνει χρήση και άλλου Τεχνικού Συμβούλου, εκτός της Neuropublic και της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ. Τελικά από το ΥΠΑΑΤ έφυγε ο κ. Λιβανός, αλλά όχι οι συγκεκριμένες εταιρίες!».
Ο κ. Βορίδης αρνήθηκε τις κατηγορίες του κ. Βάρρα, μιλώντας μάλιστα για θεωρητικό κατασκεύασμα, η NEUROPUBLIC A.E. επίσης απέρριψε τα λεγόμενα του πρώην προέδρου, ανακοινώνοντας ότι «θα αντικρούσει με πληρότητα και λεπτομέρεια όλους τους αναληθείς ισχυρισμούς κατά την εξέταση της νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας στην εξεταστική επιτροπή» και γνωστοποίησε ότι «επιφυλάσσεται για την άσκηση όλων των νομίμων δικαιωμάτων της για την αποκατάσταση της αλήθειας και της βλάβης που προκαλούν οι εν λόγω συκοφαντικές αναφορές».
Ποιες είναι οι δύο εταιρείες – ή πρόκειται για μία και μοναδική;
Με την ορμή που ήρθαν στο προσκήνιο οι δύο εταιρείες και επειδή μιλάμε για ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα των τελευταίων ετών με την παρέμβαση μάλιστα της ευρωπαϊκής εισαγγελίας, έχει σημασία και ενδιαφέρον να δούμε ποιες είναι οι Neuropublic και GAIA Επιχειρείν. Στην πραγματικότητα είναι ένα σχήμα, καθώς η Neuropublic συμμετέχει στο μετοχικό σχήμα της GAIA Επιχειρείν.
– NEUROPUBLIC A.E. (Πληροφορικής & Επικοινωνιών)
Εταιρεία πληροφορικής (έδρα Πειραιάς) με λύσεις για αγροδιατροφικό τομέα (π.χ. gaiasense, IoT δίκτυο, πληροφοριακά συστήματα ΚΑΠ).
Η μετοχική/εταιρική εικόνα: Ανώνυμη εταιρεία (μη εισηγμένη). Το μετοχικό κεφάλαιο εμφανίζεται στις οικονομικές καταστάσεις ως €750.000, με υπέρ το άρτιο €6.284.898,88 (31.12.2024). Δεν δημοσιοποιεί αναλυτική λίστα φυσικών/νομικών μετόχων στο site της.
Δηλώνει ότι συμμετέχει στο μετοχικό σχήμα της GAIA Επιχειρείν ως τεχνολογικός εταίρος.
Οικονομικά στοιχεία:
Κύκλος εργασιών 2024: €17.011.216,12 (αισθητή άνοδος από 2023: €8.198.099,26).
Κέρδη μετά φόρων 2024: €1.128.942,38 (2023: €538.974,71).
Σύνολο Ενεργητικού (31.12.2024): €31.045.560,48.
Ίδια Κεφάλαια: €17.363.642,08.
– GAIA Επιχειρείν Α.Ε. (Ψηφιακών Υπηρεσιών)
Ιδρύθηκε το 2014 ως συμμαχία αγροτικών συνεταιρισμών με στρατηγικούς εταίρους από IT (NEUROPUBLIC) και τραπεζικό τομέα (Όμιλος Πειραιώς).
Το 2022 εντάχθηκαν στο μετοχικό της σχήμα ακόμη 23 μεγάλα ιδιωτικά γεωπονικά γραφεία (πάροχοι συμβουλών).
Η μετοχική δομή: Πολυμετοχική βάση με δεκάδες αγροτικούς συνεταιρισμούς/ΕΑΣ ανά την Ελλάδα. Συμμετοχή τεχνολογικού εταίρου NEUROPUBLIC και τραπεζικού εταίρου Piraeus Bank Group στην αρχική σύμπραξη.
Οικονομικά στοιχεία:
Κύκλος εργασιών 2024: €7.345.357,59 (2023: €7.170.284,43).
Κέρδη μετά φόρων 2024: €78.277,90 (2023: €8.890,65).
Σύνολο Ενεργητικού (31.12.2024): €18.881.888,21. Ίδια Κεφάλαια: €4.615.153,53.
Βραχυπρόθεσμα τραπεζικά δάνεια (31.12.2024): €4.000.000,00.
Τα πρόσωπα – ποιές είναι οι διοικήσεις
GAIA Επιχειρείν – Διοικητικό Συμβούλιο & Διοίκηση
• Χρήστος Αυγουλάς — Πρόεδρος Δ.Σ.
• Ανέστης Τρυπιτσίδης — Διευθύνων Σύμβουλος (executive)
• Χρήστος Μπαρλιάς — Αντιπρόεδρος (Μη εκτελεστικό μέλος)
• Ρόζα Γαργαλάκου — Μέλος Δ.Σ. (εκτελεστικό μέλος, συνδεόμενη με NEUROPUBLIC)
• Ματούλα Αϋφαντή — Μέλος Δ.Σ.
• Γιώργος Κατσούλης — Μέλος Δ.Σ.
• Αλέξης Πολυτάκης — Μέλος Δ.Σ.
• Χρήστος Τσιχήτας — Μέλος Δ.Σ.
• Γεώργιος Διδάγγελος — Μέλος Δ.Σ.
NEUROPUBLIC – Διοικητικό Συμβούλιο & Διοίκηση
· Χριστόδουλος Αντωνιάδης — Πρόεδρος (Μη εκτελεστικό μέλος)
· Ιωάννης Μαυρουδής — Αντιπρόεδρος, Εκτελεστικό μέλος & Εντεταλμένος Σύμβουλος
· Ρόζα Γαργαλάκου — Διευθύνουσα Σύμβουλος (executive)
· Σπυρίδων Ρούσσος-Ποπόνης — Εκτελεστικό μέλος
· Δημήτριος Καπνιάς — Εκτελεστικό μέλος
· Ιωάννης Χανιωτάκης — Μη εκτελεστικό μέλος
· Νικόλαος Βουτυχτής — Μη εκτελεστικό μέλος
· Ιωσήφ Κτενίδης — Μη εκτελεστικό μέλος
· Θεόδωρος Παπαλουκάς — Μη εκτελεστικό μέλος
Οι σχέσεις με τον ΟΠΕΚΕΠΕ – Τι ρόλο είχαν στις επιδοτήσεις
– Βασικός ρόλος & σχέση NEUROPUBLIC-ΟΠΕΚΕΠΕ
Η NEUROPUBLIC εμφανίζεται ως τεχνικός σύμβουλος και κύριος πάροχος πληροφοριακών συστημάτων επί χρόνια του ΟΠΕΚΕΠΕ για το ΟΣΔΕ / διαχείριση ενισχύσεων / συστήματα ελέγχου.
Έχει αναλάβει την ανάπτυξη εφαρμογών όπως η «Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης» (ΟΣΔΕ), υποσυστήματα ελέγχων, υπολογισμούς ποσών, μεταφορές δικαιωμάτων ενίσχυσης, υποστήριξη υποβολών, και διασύνδεση με αρχεία πληρωμών.
Κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί κατηγορίες ή και καταγγελίες εις βάρος της NEUROPUBLIC. Πέρα από τις βαριές καταγγελίες από τον Γρηγόρη Βάρρα, παλαιότερα δημοσιεύματα την εμφανίζουν ότι είχε μονοπωλιακή ή σχεδόν μονοπωλιακή θέση στα έργα πληροφορικής του ΟΠΕΚΕΠΕ, με αναθέσεις πολλών εκατομμυρίων ευρώ την τελευταία δεκαετία.
Υπάρχει καταγγελία ότι το 2023, μέσω απευθείας ανάθεσης, η NEUROPUBLIC πληρώθηκε να υπολογίσει και να εκτελέσει υπόλοιπα των πληρωμών του 2022, αλλά υπήρξαν λάθη που οδήγησαν σε εκ μέρους του ΟΠΕΚΕΠΕ απαίτηση επανόρθωσης περίπου €50,7 εκατ. από παραγωγούς.
Η NEUROPUBLIC έχει απαντήσει ότι δεν είχε εξουσία να επέμβει στις πληρωμές και ότι οι αναφορές για εμπλοκή της είναι «αβάσιμοι, ψευδείς και ανυπόστατοι ισχυρισμοί». Και έχει διαμαρτυρηθεί εξωδίκως για διάφορα δημοσιεύματα.
– Ο ρόλος της GAIA Επιχειρείν
Η GAIA Επιχειρείν ήταν ο πιστοποιημένος Φορέας Συντονισμού των ΚΥΔ (Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων), δηλαδή διαμεσολαβεί / οργανώνει τα ΚΥΔ που υπέβαλλαν οι παραγωγοί τις δηλώσεις ΟΣΔΕ.
Σε σημείωμα του Γ. Βάρρα αναφέρεται ότι από το 2014 και μετά «το δίδυμο Neuropublic — GAIA Επιχειρείν, έλεγχε τα πάντα από την αίτηση, τους ελέγχους και τις πληρωμές», υπονοώντας ότι οι δύο εταιρείες είχαν κοινή επιρροή στις διαδικασίες του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Υπάρχουν επίσης καταγγελίες ότι η GAIA Επιχειρείν, ως φορέας συντονισμού, συνέβαλε σε έμμεση επιρροή στη λειτουργία των ΚΥΔ και στον τρόπο που γινόταν η διαχείριση των αιτήσεων και πληρωμών.
Επίσης έχει αναφερθεί ότι η συμμετοχή υπουργών σε συνέδρια εταιρειών όπως η GAIA Επιχειρείν προκάλεσε αντιδράσεις, ως ένδειξη πιθανής σχέσης κράτους – επιχειρήσεων που επηρεάζουν τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Βαρύ κλίμα για το ρόλο των δύο εταιρειών
Το όποιο (και μάλλον σοβαρό) πρόβλημα με την εμπλοκή των δύο εταιρειών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι τουλάχιστον πολιτικό – το αν αποδειχθεί και ποινικής φύσεως είναι θέμα της δικαιοσύνης να το ερευνήσει.
Το θέμα είναι πως οι δύο εταιρείες (NEUROPUBLIC και GAIA Επιχειρείν) είχαν για χρόνια κεντρικούς ρόλους στο σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ. Είχαν πρόσβαση στα δεδομένα, στις διαδικασίες και στους φορείς που συμμετείχαν στο σύστημα επιδοτήσεων.
Η μεν NEUROPUBLIC ανέπτυξε και συντηρούσε το πληροφοριακό σύστημα του ΟΣΔΕ, δηλαδή τον πυρήνα των ηλεκτρονικών αιτήσεων και πληρωμών των αγροτικών ενισχύσεων. Γεγονός που της έδινε πρόσβαση σε όλα τα στάδια αιτήσεων, ελέγχων και υπολογισμών ενισχύσεων. Υποστηρίζεται ότι αυτή η θέση προσέφερε δυνατότητες επιρροής και ελέγχου — και ότι ενδεχομένως χρησιμοποιήθηκε για να διευκολυνθούν παρατυπίες.
Η δε GAIA Επιχειρείν λειτουργούσε ως Φορέας Συντονισμού των ΚΥΔ (Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων), οργανώνοντας πανελλαδικά την υποβολή αιτήσεων από τους παραγωγούς. Επικρίνεται ότι συνέπραξε στο σχήμα ελέγχου των διαδικασιών και ότι ασκούσε πίεση ή επιρροή στο ΟΠΕΚΕΠΕ.
Οι δύο εταιρείες αρνούνται οποιαδήποτε ροπή προς την πληρωμή παράνομων ενισχύσεων και δηλώνουν ότι ενήργησαν μέσα στο πλαίσιο των συμβάσεών τους και της νομιμότητας.
Η εξάρτηση του ΟΠΕΚΕΠΕ από τις GAIA Επιχειρείν, NEUROPUBLIC
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι δύο εταιρείες συγκέντρωσαν υπερβολική εξάρτηση του ΟΠΕΚΕΠΕ από τις υπηρεσίες τους (τεχνικά και οργανωτικά). Αυτή η θεσμική και λειτουργική εξάρτηση εξηγεί γιατί πολλοί -συμπεριλαμβανομένου του Βάρρα- τις θεωρούν «κρίσιμες» ή «αμφιλεγόμενες» για την υπόθεση: δεν σημαίνει απαραίτητα ενοχή, αλλά συγκρουσιακό ρόλο.
Οι καταγγελίες και τα δημοσιεύματα δείχνουν ότι τουλάχιστον σε επίπεδο διαφάνειας και εποπτείας, το σύστημα ΟΠΕΚΕΠΕ είχε συγκρούσεις συμφερόντων και έλλειμμα ανεξαρτησίας – στις οποίες αυτές οι δύο εταιρείες βρίσκονται στο επίκεντρο.
Οι GAIA Επιχειρείν και NEUROPUBLIC δεν έχουν κατηγορηθεί επισήμως από την ευρωπαϊκή εισαγγελία ή την ελληνική Δικαιοσύνη, όμως όλα τα σοβαρά δημοσιεύματα και οι μαρτυρίες τις παρουσιάζουν ως παράγοντες με αμφιλεγόμενο και υπερβολικά ισχυρό ρόλο στην αρχιτεκτονική και λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Δηλαδή, δεν μιλάμε (προς το παρόν) για αποδεδειγμένη παρανομία, αλλά για δομική σύγκρουση συμφερόντων και εξάρτηση του Δημοσίου από ιδιωτικά συμφέροντα.
Διαβάστε επίσης:
Σάκης Αρναούτογλου: «Στον αέρα η αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης, κινδυνεύουμε να χάσουμε κονδύλια