Τα φετινά Χριστούγεννα φτάνουν με μια αλήθεια που δύσκολα κρύβεται: η ακρίβεια έχει γίνει το νέο «κανονικό». Από την ενέργεια και τα τρόφιμα μέχρι τα καύσιμα, τις υπηρεσίες και τα ενοίκια, κάθε βασικό έξοδο της καθημερινότητας έχει αυξηθεί – και, σημαντικότερα, τίποτα δεν δείχνει να επιστρέφει στα επίπεδα πριν από την πληθωριστική έκρηξη των τελευταίων δύο ετών.

Η ελληνική οικογένεια δεν μιλά πλέον για «περιστασιακή αύξηση τιμών», αλλά για μια μόνιμη κατάσταση πίεσης, στην οποία το διαθέσιμο εισόδημα μειώνεται μήνα με τον μήνα.

Η εικόνα γίνεται ακόμη πιο δύσκολη αν προστεθεί το γεγονός ότι οι μισθοί και οι συντάξεις δεν ακολουθούν την ίδια τροχιά.

Η χαμένη αγοραστική δύναμη απογυμνώνει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, με αποτέλεσμα ολοένα και μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας να ζει με λογική «επιβίωσης» και όχι προγραμματισμού.

Η ακρίβεια ροκανίζει τα πάντα

Ακρίβεια σε όλα τα επίπεδα – και χωρίς πραγματική προοπτική αποκλιμάκωσης.

Οι τιμές της ενέργειας παραμένουν ο βασικότερος πολλαπλασιαστής της ακρίβειας. Το ρεύμα καταγράφει αυξήσεις 25% – 40% σε σχέση με πέρυσι, ενώ το φυσικό αέριο έχει ξεπεράσει ακόμη και το 50% σε πολλές περιοχές.

Το πετρέλαιο θέρμανσης κινείται σταθερά πάνω από 1,50 ευρώ / λίτρο, σπρώχνοντας προς τα πάνω το κόστος για κάθε πολυκατοικία.

Αλλά η ενέργεια δεν είναι η μόνη.

Το σούπερ μάρκετ έχει γίνει πραγματικός «εφιάλτης», με αυξήσεις 15% – 20% σε βασικά προϊόντα:

– Το ψωμί, τα ζυμαρικά και το ρύζι έχουν αυξηθεί κατά 12% – 18%.

– Το γάλα και τα τυριά κατά 15% – 22%.

– Τα κρέατα κατά 10% – 17%.

 -Τα λάδια και προϊόντα πρωινού έως και 25%.

Κάθε επίσκεψη στο ταμείο αφήνει πίσω της το ίδιο αίσθημα: πληρώνεις για τρεις σακούλες αυτά που πέρυσι έπαιρνες σε πέντε.

Οι μισθοί αυξάνονται ονομαστικά, αλλά οι πραγματικές αυξήσεις εξαφανίζονται από τον πληθωρισμό. Ακόμη και μια αύξηση 5% δεν καλύπτει τον συνολικό αντίκτυπο των ανατιμήσεων στα βασικά έξοδα ενός σπιτιού.

Οι αριθμοί δεν συγχωρούν

Στους συνταξιούχους η εικόνα είναι ακόμη πιο δύσκολη: η αύξηση του 2026 δεν επαρκεί για να καλύψει καν τις μηνιαίες ανατιμήσεις σε τρόφιμα και φάρμακα, ενώ η προσωπική διαφορά εξακολουθεί να λειτουργεί σαν «φρένο» στην πραγματική ενίσχυση των εισοδημάτων.

Η καθημερινότητα δείχνει πια ξεκάθαρα ότι η οικονομική πίεση δεν είναι θεωρητική. Είναι μετρήσιμη, συγκεκριμένη και επώδυνη. Και οι αριθμοί μιλούν.

Παραδείγματα νοικοκυριών: Ο χειμώνας σε πραγματικούς αριθμούς.

1. Μονογονεϊκή οικογένεια με 1 παιδί – 70 τ.μ., Αττική.

Πέρυσι:

Ρεύμα: 145 ευρώ.

Θέρμανση: 90 ευρώ.

Σούπερ μάρκετ: 380 ευρώ.

Φέτος:

Ρεύμα: 185 – 195 ευρώ.

Θέρμανση: 135 – 150 ευρώ.

Σούπερ μάρκετ: 440 – 460 ευρώ.

Συνολική επιβάρυνση: +160 – 180 ευρώ / μήνα.

Ετήσια διαφορά: έως 2.200 ευρώ.

• Ζευγάρι συνταξιούχων – 80 τ.μ., φυσικό αέριο.
  Πέρυσι:

Φυσικό αέριο: 95 ευρώ.

Τρόφιμα: 320 ευρώ.

Φέτος:

Φυσικό αέριο: 145 – 160 ευρώ.

Τρόφιμα: 370 – 390 ευρώ.

Συνολική επιβάρυνση: +150 – 170 ευρώ / μήνα.

Ετήσια διαφορά: έως 2.000 ευρώ.

Η αύξηση σύνταξης – λιγότερη από 50 ευρώ / μήνα για πολλούς – δεν καλύπτει ούτε τα μισά.

• Οικογένεια με δύο παιδιά – Πετρέλαιο θέρμανσης.

Πέρυσι:

Πετρέλαιο: 190 ευρώ / μήνα.

Φέτος:

Πετρέλαιο: 250 – 265 ευρώ / μήνα.

Επιπλέον κόστος μόνο για θέρμανση: περίπου +1.000 ευρώ τον χειμώνα.

• Νεαρό ζευγάρι – Ηλεκτρική θέρμανση.

Πέρυσι:

Σύνολο λογαριασμών ρεύματος: ~195 ευρώ.

Φέτος:

Σύνολο λογαριασμών: 300 – 310 ευρώ.

Επιβάρυνση: +115 – 130 ευρώ / μήνα.

Το κοινό συμπέρασμα: η ακρίβεια «καταπίνει» από 1.800 έως 3.000 ευρώ τον χρόνο από κάθε σπίτι.

Σε μια χώρα που ο κατώτατος μισθός μετά βίας αφήνει 720 ευρώ στο χέρι και η μέση σύνταξη κινείται γύρω στα 850 ευρώ, η απώλεια αυτή είναι τεράστια. Δεν μιλάμε για πολυτέλειες – μιλάμε για τα βασικά.

Τρόπος ζωής η… επιβίωση

Στη μεγάλη εικόνα, η Ελλάδα παραμένει μία από τις πιο ακριβές χώρες της Ευρωζώνης στα τρόφιμα και την ενέργεια, ενώ διατηρεί πολύ υψηλό δημόσιο χρέος, που απορροφά πόρους από κοινωνικές πολιτικές και ενισχύσεις.

Παράλληλα, η χώρα εξακολουθεί να βασίζεται δυσανάλογα στους έμμεσους φόρους – έναν από τους πιο άδικους τρόπους φορολόγησης γιατί χτυπά τους φτωχότερους περισσότερο από τους πλουσιότερους.

ΦΠΑ στα τρόφιμα, ειδικοί φόροι στα καύσιμα, επιβαρύνσεις στην ενέργεια: όλα αυτά φουσκώνουν τον τελικό λογαριασμό για τον καταναλωτή.

Μια καθημερινότητα χωρίς «φως στο τούνελ»;

Η μεγάλη πρόκληση για την οικονομία δεν είναι πια ο πληθωρισμός – είναι η διάρκειά του. Η ακρίβεια έχει γίνει δομική και μόνιμη· δεν αφορά «περιόδους αναταράξεων», αλλά τον τρόπο με τον οποίο έχει διαμορφωθεί η αγορά.

Τα νοικοκυριά έχουν ήδη μειώσει κατανάλωση, έχουν περιορίσει διακοπές, δώρα, έξοδα σε ψυχαγωγία, ενώ πολλοί πλέον αναβάλλουν ακόμη και βασικές επισκευές στο σπίτι ή προληπτικές ιατρικές εξετάσεις.

Και το πιο ανησυχητικό;

Ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας δηλώνει πως «τα βγάζει πέρα» μόνο επειδή κόβει συνεχώς από κάπου αλλού.

Αυτό δεν είναι ανάπτυξη. Είναι διαχείριση επιβίωσης.

Την ίδια ώρα, οι επιχειρήσεις δείχνουν επίσης να δυσκολεύονται να αντέξουν το αυξημένο κόστος λειτουργίας. Η ενέργεια, τα ενοίκια, οι μεταφορές και πρώτες ύλες έχουν αυξηθεί τόσο ώστε πολλές μικρές εταιρείες βρίσκονται πλέον στο όριο.

Οι επαγγελματίες αναφέρουν ότι ακόμη και η ελάχιστη κατανάλωση ρεύματος κοστίζει περισσότερο από πέρυσι, ενώ οι προμηθευτές τροφίμων, υλικών και υπηρεσιών έχουν προχωρήσει σε συνεχείς ανατιμήσεις τους τελευταίους μήνες. Αυτή η πίεση περνά μοιραία στους καταναλωτές, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο που δύσκολα σπάει χωρίς ουσιαστική στήριξη.

Παράλληλα, οι οικογένειες με παιδιά επωμίζονται επιπλέον βάρη. Τα σχολικά είδη, οι μετακινήσεις, ακόμη και οι τυπικές δραστηριότητες ενός παιδιού κοστίζουν πλέον σημαντικά περισσότερο.

Μια απλή επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ για εβδομαδιαία ψώνια μπορεί να ξεπεράσει τα 120 ευρώ, ενώ πριν από δύο χρόνια το ίδιο καλάθι κόστιζε γύρω στα 80.

Οι γονείς περιορίζουν εξόδους, αναβάλλουν αγορές ρούχων και αποφεύγουν έξτρα μαθήματα ή χόμπι. Το αποτέλεσμα είναι μια υποχώρηση της ποιότητας ζωής, ιδιαίτερα σε νοικοκυριά που ήδη βρίσκονταν στα όρια.

Καθώς μπαίνουμε στον χειμώνα, τα στοιχεία δείχνουν ότι η ελληνική κοινωνία ζει μια παρατεταμένη περίοδο συμπίεσης εισοδημάτων χωρίς σαφή ημερομηνία λήξης. Και όσο η ακρίβεια «ριζώνει», τόσο μεγαλώνει η ανάγκη για πιο στοχευμένες παρεμβάσεις που θα ανακουφίσουν πραγματικά τα νοικοκυριά.

Διαβάστε επίσης:

Το ουκρανικό θολό τοπίο: Τα σχέδια επίλυσης και οι εκρηκτικές «λεπτομέρειες» που είναι στο τραπέζι

Η επιστροφή Τσίπρα μέσω «Ιθάκης»

Στόχος η δημοσκοπική ανάκαμψη – Η Ν.Δ. κυνηγά το 30% για να «δει» τον δρόμο της αυτοδυναμίας