Ένα από τα σημαντικότερα θέματα υγείας του 21ου αιώνα και διαρκώς αυξανόμενο πρόβλημα αποτελεί το άγχος, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Κατά μέσο όρο το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού υποφέρει από αυτό, ποσοστό που αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Στην Ελλάδα το 7,3% των κατοίκων βιώνει καθημερινό άγχος και ο κύριος παράγοντας είναι η οικονομική ανασφάλεια, αφού, σύμφωνα με την πλατφόρμα Compare the Price, τα ελληνικά νοικοκυριά βιώνουν το μεγαλύτερο οικονομικό άγχος ανάμεσα σε 35 χώρες του ΟΟΣΑ. Άλλες πηγές είναι οι ανησυχίες για την εργασία και την υγεία.

«Το στρες αποτελεί μια διαταραχή που εμφανίζεται όταν ο άνθρωπος βιώνει κάποια σωματική ή ψυχική απειλή. Τις περισσότερες φορές θεωρείται αρνητική αντίδραση, αλλά στην πραγματικότητα αποτελεί διαδικασία για την εξασφάλιση της επιβίωσης, την επίτευξη στόχων και την πρόοδο του ανθρώπου. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί μια απειλή ή ένας κίνδυνος, το σώμα απελευθερώνει ορμόνες του στρες, οι μύες συσπώνται, η αρτηριακή πίεση αυξάνεται, η καρδιά λειτουργεί πιο γρήγορα, η αναπνοή επιταχύνεται. Όταν ο κίνδυνος υποχωρήσει οι σωματικές λειτουργίες επανέρχονται στη φυσιολογική λειτουργία τους.

Όταν όμως τα επεισόδια είναι επανειλημμένα απουσία ερεθίσματος ή οι καταστάσεις που βιώνει κάποιος είναι απαιτητικές και συνεχείς, το στρες μετατρέπεται σε άγχος και γίνεται επιβλαβές για την υγεία», σημειώνει η Ψυχολόγος κ. Ιωάννα Τζόβολου.

«Η λεπτή γραμμή που διαχωρίζει τις δύο καταστάσεις είναι ότι το στρες προκύπτει από βραχυπρόθεσμο ή μακροχρόνιο ερέθισμα, ενώ στο άγχος οι ανησυχίες είναι επίμονες και υπερβολικές ακόμα και χωρίς να υπάρχει λόγος, καταβάλλοντας τον ασθενή και εμποδίζοντάς τον να ασκήσει ακόμα και απλές καθημερινές δραστηριότητες. Τόσο το στρες όσο και το άγχος μπορούν να οδηγήσουν σε ανάπτυξη ψυχοπαθολογικών καταστάσεων», προσθέτει.

Όταν οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν αγχωτικά γεγονότα καταβάλλουν προσπάθειες για να μειώσουν τις συνέπειες. Όταν δεν το πετυχαίνουν είναι πιθανόν να εμφανίσουν χρόνιο στρες, άγχος και κατάθλιψη, όπως και σωματικές νόσους. Η χρόνια φλεγμονή και η πτώση του ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλεί, αυξάνει τον κίνδυνο για πολλές σοβαρές ασθένειες όπως:

–  άνοια,

– στεφανιαία νόσος

-εγκεφαλικό επεισόδιο.

 Επίσης προκαλεί και μη απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις, όπως:

– προβλήματα του πεπτικού συστήματος

– πονοκεφάλους.

Η μείωση του στρες είναι επομένως απαραίτητη για τη διαφύλαξη της ψυχικής και σωματικής υγείας. Παρότι δεν είναι πάντοτε εφικτή η αποφυγή του προβλήματος υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισής του με ηρεμία.

Σύμφωνα με την κ. Τζόβολου, αυτό πρακτικά σημαίνει:

• Να αναγνωρίζουμε το πρόβλημα
• Η εύρεση της πηγής του άγχους, η σύνταξη μια λίστας λύσεων, η επιλογή της καλύτερης μετά από αξιολόγηση των πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων και η εφαρμογή της, είναι το κυριότερο βήμα.
• Να πιστεύουμε στον εαυτό μας
• Έχοντας πίστη στις ικανότητές μας και αυτοπεποίθηση προδιαθέτουμε θετικά τον εαυτό μας ότι μπορούμε να ελέγξουμε την κατάσταση.
• Να έχουμε θετική διάθεση
• Αντί να επιτρέπουμε να θεριεύει μέσα μας το πρόβλημα και οι συνέπειές του, καλύτερα να αναρωτιόμαστε εάν το υπερεκτιμάμε.
• Να αποκτήσουμε καλή σχέση με τον χρόνο
• Όσο καλύτερα οργανώνουμε το χρόνο μας τόσο λιγότερο αγχωνόμαστε. Τα βήματα είναι τα εξής: Ρεαλιστικοί στόχοι, ιεράρχηση με διατήρηση των επιθυμητών ισορροπιών και καθορισμός υπενθυμίσεων.
• Να προετοιμαζόμαστε
• Ορισμένες αγχωτικές καταστάσεις μπορούν να ελεγχθούν με σωστή προετοιμασία, ανάπτυξη δεξιοτήτων, μελέτη ή πρόβα.
• Να φροντίζουμε την υγεία μας
• Μια δίαιτα πλούσια σε ποικίλα θρεπτικά συστατικά μπορεί να προστατεύσει την υγεία και να χαρίσει περισσότερη ενέργεια για την αντιμετώπιση των προκλήσεων.
• Η αντίσταση στην παρόρμηση κατανάλωσης αλκοόλ ή ουσιών για την καταπολέμηση του στρες είναι ιδιαίτερα σημαντική αφού μόνο αρνητικές επιπτώσεις έχει.
• Η άσκηση βελτιώνει τη φυσική κατάσταση, τον ύπνο και την υγεία, καταπολεμώντας παράλληλα το άγχος και τις συνέπειες του στο ανοσοποιητικό σύστημα.
• Ο ποιοτικός και επαρκής ύπνος υποστηρίζει τόσο τη γνωστική λειτουργία όσο και τη διάθεση.
• Να καλλιεργούμε τις ανθρώπινες σχέσεις
• Οι συγγενείς και οι φίλοι είναι ένα γενικά ένα πολύτιμο κεφάλαιο στη ζωή μας και ιδιαίτερα χρήσιμοι στη μείωση του στρες, αφού μπορούν να προσφέρουν πρακτική και ψυχολογική βοήθεια όταν τη χρειαζόμαστε.
• Να αφιερώνουμε χρόνο στον εαυτό μας
• Στην πιεστική καθημερινότητα, μερικές στιγμές χαράς, ψυχαγωγίας, ευχαρίστησης, γέλιου ή επαφής με τη φύση μπορούν να μειώσουν την έκκριση των ορμονών του στρες και να ηρεμήσουν κάθε στρεσαρισμένη ψυχή.
• Να μάθουμε να χαλαρώνουμε
• Η μυϊκή χαλάρωση, ο διαλογισμός, η γιόγκα, η ενσυνειδητότητα είναι πρακτικές που μειώνουν το άγχος, ηρεμούν το σώμα και βελτιώνουν την ικανότητά μας να αντιμετωπίζουμε μελλοντικές καταστάσεις.
• Να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας
• Οι σκέψεις μας επηρεάζουν τα συναισθήματά μας, τα οποία με τη σειρά τους επηρεάζουν τις συμπεριφορές μας. Επομένως η αλλαγή τους βοηθά στη διαχείριση των συναισθημάτων και τελικά του στρες.

«Το στρες και το άγχος είναι θεραπεύσιμα χωρίς φάρμακα, χρησιμοποιώντας τον σωστό συνδυασμό αλλαγών στον τρόπο ζωής, θεραπειών και υποστήριξης. Υπάρχουν πολλές  πρακτικές  που μπορούν να ακολουθήσουν όλοι και η επιλογή εξαρτάται από τις ατομικές προτιμήσεις και την ένταση των συμπτωμάτων.  Όταν το άγχος είναι συχνό ή συνεχές, επηρεάζει την καθημερινή ζωή, την ποιότητα του ύπνου, τις σχέσεις ή την υγεία τότε δεν είναι διαχειρίσιμο χωρίς τη βοήθεια ειδικού.

Παρότι υπάρχουν φαρμακευτικές θεραπείες που βοηθούν, η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) συστήνεται συχνότερα στους ανθρώπους με διαταραχές άγχους, αφού εστιάζει στην κατανόηση της σύνδεσης μεταξύ των σκέψεων, των συναισθημάτων και των συμπεριφορών. Είναι αποτελεσματικότερη από τα φάρμακα, αφού ο πάσχων μπορεί να μιλήσει για το άγχος του και να διδαχθεί τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να διακόπτει τις αρνητικές σκέψεις όταν κυριεύεται από το άγχος και να τις αντικαθιστά με θετικές. Μαθαίνει να αναγνωρίζει τα συμπτώματα και να ανταποκρίνεται με νέους τρόπους που τον ενδυναμώνουν συναισθηματικά, προκειμένου να αντιμετωπίζει κάθε στρεσσογόνο γεγονός στο μέλλον από τη γέννησή του», καταλήγει η κ.Τζόβολου.

Διαβάστε επίσης:

Ποια τρόφιμα μάς βοηθούν να βρούμε τη φόρμα μας μετά το γιορτινό τραπέζι των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς

Έρευνα: Γιατί οι Έλληνες ηλικιωμένοι αρνούνται να κάνουν το εμβόλιο έναντι του κορωνοϊού

Η πρώτη προκήρυξη 53 μόνιμων ψυχιάτρων και παιδοψυχιάτρων για το ΕΔΥΨΥ