Με αφορμή τη συμπλήρωση εξήντα χρόνων από τον θάνατο του Φώτη Κόντογλου, η έκθεση «Ταξίμια, Στην Παράδοση του Ελληνικού Τρόπου: Από την Ιστορία στη Σύγχρονη Ζωγραφική»  επιχειρεί να αναδείξει την πορεία και τη διαχρονία του ελληνικού τρόπου στην τέχνη.

Η έκθεση φωτίζει τη συνέχεια ανάμεσα σε κορυφαίες προσωπικότητες της νεοελληνικής τέχνης: Στέφανος Αλμαλιώτης, Αγήνωρ Αστεριάδης, Φώτης Κόντογλου, Ράλλης Κοψίδης, Τάσος Μαντζαβίνος με έργα από Ιδιωτικές συλλογές που διαχειρίζεται η Ομάδα του Αρχείου Νεοελληνικής Θρησκευτικής Τέχνης, καθώς και την ευγενή παραχώρηση έργων από την Πινακοθήκη Βογιατζόγλου: Γιάννης Μόραλης, Βάσω Κατράκη, Κώστας Παπανικολάου, Γιάννης Τσαρούχης, Παύλος Σάμιος, Αλέκος Φασιανός αλλά και στους σύγχρονους δημιουργούς που αντλούν έμπνευση από το ίδιο πνεύμα: Αβραμίδης Δημοσθένης, Αντωνόπουλος Νεκτάριoς, Αρμακόλλας Γιώργο, Βάρθης Φώτης, Ευθυμίου Γιάννης, Καμπάνης Μάρκος, Καναβός Νίκος, Καρακίτσος Κώστας, Κεχαγιόγλου Χρήστος, Κόρδης Γιώργος, Κυραρίνης Αλέκος, Λιαροστάθη Ντίνα, Μαμάης Νεκτάριος, Μεταξάς Αιμίλιος, Μητσάκου Σταυρούλα, Μπαμπατσιάς Αναστάσιος, Παπαδάκης Χρίστος, Παπαδοπούλου Ξένια, Παπαδοπούλου Τζίνα, Παπακώστας Αχιλλέας, π. Σταμάτης Σκλήρης, Παπατριανταφυλλόπουλος Κώστας, Πυλαρινός Μπάμπης, Σαρίδη Τζένη, Χαμπής, Τσέλιος Πανταζής, Φιλιπποπούλου Εμμέλεια, Ψυχοπαιδοπούλου Φαίη.

Μέσα από περίπου εκατόν πενήντα έργα, η ελληνική γραμμή – αυτό το «νήμα που φέρει μνήμη» – αναδεικνύεται ως φορέας βαθύτερου νοήματος. Ο ελληνικός τρόπος δεν συνιστά σχολή με κλειστά όρια ούτε ένα ύφος που μπορεί να καταγραφεί με αυστηρούς όρους. Είναι στάση και προαίρεση, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο καλλιτέχνης συναντά τον κόσμο. Στη φόρμα που προβάλλει προς τον θεατή, στη γραμμή που συλλαμβάνει το φως αντί να το περιγράφει, στη χρωματική παλέτα που φέρει την ανάμνηση του τόπου, στο μοτίβο που κουβαλά την παλμική μνήμη της λαϊκής παράδοσης, παντού αποτυπώνεται μια οπτική που δεν παρατηρεί απλώς, αλλά συνομιλεί.

Σε αυτή τη διαδρομή, η συνέχεια της ελληνικότητας στη ζωγραφική υποστηρίζεται επίσης από την αφοσίωση ιδιωτών, συλλεκτών και φορέων, που με προσωπικό ενδιαφέρον και πάθος διασφαλίζουν τη διατήρηση, τη στήριξη και την προβολή έργων που φέρουν τη ζωντανή παράδοση. Στο εν λόγω εγχείρημα, καθοριστική είναι η συμβολή της ΑΜΚΕ ΔΟΜΟΣ, του ζωγράφου Γιώργου Κόρδη, καθώς και της στήριξης της οικογένειας Μαρτίνου–Κόντογλου και των έργων από τις Συλλογές τις οποίες διαχειρίζεται η Ομάδα του Αρχείου Νεοελληνικής Θρησκευτικής Τέχνης καθώς και η συλλογή της Πινακοθήκης Βογιατζόγλου. Μέσα από τη συμμετοχή τους, η ελληνικότητα αναδεικνύεται όχι μόνο ως κληρονομία, αλλά ως ενεργός διάλογος με το σήμερα, αναδεικνύοντας την αξία της συνέχειας και της διασύνδεσης παρελθόντος, παρόντος και μελλοντικής δημιουργίας.

Παράλληλα, θα κυκλοφορηθεί συλλεκτικός τόμος από τις εκδόσεις ΔΟΜΟΣ, με κείμενα των: Γιώργου Βαρθαλίτη, Ιωσήφ Βιβιλάκη, Σωτήρη Γουνελά, Ευσταθία Δήμου, Aλέξη Ζήρα, Γεράσιμου Ζώρα, Γιώργου Καστρινάκη, Γιώργου Κόρδη, Δημήτρη Κοσμόπουλου, Κωνσταντίνου Μπλάθρα, Νίκου Ορφανίδη, Δημήτρη Δ. Τριανταφυλλόπουλου, Γιώργου Πινακούλα, Μένη Πουρνή, Ιωάννα Στουφή-Πουλημένου.

Στην έκδοση θα συμπεριλαμβάνονται τα έργα της έκθεσης, προσφέροντας πολυδιάστατες αναγνώσεις της πνευματικής παρακαταθήκης του Κόντογλου αλλά και το κείμενο της ιστορικού τέχνης Νιόβης Κρητικού που αναλύει τον ζωγραφικό αυτό τρόπο ως μια ζώσα συνέχεια που εκδηλώνεται στο έργο των σύγχρονων εικαστικών.

Η έκθεση θα συνοδεύεται από αρχειακό υλικό, στοχαστικά δοκίμια, εκπαιδευτικά προγράμματα, ξεναγήσεις και μουσικά δρώμενα, εξασφαλίζοντας ευρεία προβολή και σημαντική απήχηση στον ελλαδικό χώρο. Η συμμετοχή και η υποστήριξη σε αυτή την πρωτοβουλία συνιστά πράξη ανάδειξης της σύγχρονης ελληνικής τέχνης και διασύνδεσης με την ιστορική μας ταυτότητα.

Σε αυτό το εγχείρημα στάθηκαν αρωγοί το Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη οι συλλέκτες που παραχώρησαν τα έργα τους για τη σημαντική αυτή έκθεση το οινοποιείο Mr. Vertigo ο Γιάννης Σιγανός ο Δημήτρης Καραγκουλές και η εταιρεία RES INVEST καθώς και η δράση των εθελοντών που πίστεψαν στο εγχείρημα και συνέβαλαν ουσιαστικά στην υλοποίησή του.

• Στα εγκαίνια της έκθεσης η πιανίστα Φαίη Ψυχοπαιδοπούλου θα ερμηνεύσει έργα στο πιάνο, που αποπνέουν το ελληνικό χρώμα με το ανατολίζον τους ηχόχρωμα και τον ιδιαίτερο ρυθμό τους. Το ελληνικό μουσικό ιδίωμα θα αναδειχθεί και μαζί θα αναδείξει το ελληνικό εικαστικό ιδίωμα σε ένα παιχνίδι ομοφωνίας και αντιστίξεων. Συγχρόνως αγαπημένες ελληνικές μελωδίες θα  έρθουν σε έναν ανάλαφρο και αρμονικό χορευτικό διάλογο με τη λόγια μουσική παράδοση της Ευρώπης.

Θα ακολουθήσουμε λοιπόν το νήμα ξεκινώντας από δύο από τους “8 Νησιώτικους Χορούς” του Γιάννη Κωνσταντινίδη (I και V) και το “Χασάπικο των Διδύμων” – αφιερωμένο στον Erik Satie- από το έργο “Ρυθμολογία” του Μάνου Χατζιδάκι. Θα φτάσουμε στην καρδιά του λαβυρίνθου με τα έργα του  Erik Satie Gymnopédie I  εμπνευσμένο από το ομώνυμο έθιμο της αρχαίας Σπάρτης και Gnossienne I εμπνευσμένο από τον θριαμβευτικό χορό του Θησέα μέσα στον λαβύρινθο του Μινώταυρου. Τέλος θα καταλήξουμε στα ελεύθερα παιχνιδίσματα του νερού της ηλιόλουστης Μεσογείου μέσα από τις διάφανες φωτεινές νότες του έργου “Jeux d’eau” του Maurice Ravel.

Μια έκθεση προς τιμήν του Φώτη Κόντογλου

• Χώρος: Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα Μερκούρη», Ηρακλειδών 66, Αθήνα 118 51
• Διάρκεια: 8-31 | Ιανουάριος 2026
• Εγκαίνια: 8 Ιανουαρίου | 18.30 – 22.00
• Ωράριο: Τρίτη – Παρασκευή 11:00-19:00 | Σάββατο & Κυριακή 11:00-15:00
• Διοργάνωση: ΑΜΚΕ ΔΟΜΟΣ
• Επιμέλεια: Ιστορικός Τέχνης Νιόβη Κρητικού
• Είσοδος: Ελεύθερη

Διαβάστε επίσης:

Πέθανε στα 74 του ο τραγουδιστής Chris Rea

Οδύσσεια: Στη δημοσιότητα  το trailer της πολυαναμενόμενης ταινίας του Κρίστοφερ Νόλαν

Stranger Things: Όταν ο «Vecna» εμφανίστηκε στο Broadway και αποθεώθηκε από το κοινό (Video)