Με το 2026 να βρίσκεται προ των πυλών, η βρετανική Independent παρουσιάζει τα πέντε μέρη και τις περιστάσεις που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν ευρύτερη αντιπαράθεση, περιφερειακό πόλεμο ή μια παγκόσμια αναμέτρηση μέσα στο νέο έτος.

«Δεν προβλέπω πάντως έναν πόλεμο στην Ευρώπη -ή οπουδήποτε αλλού- του είδους που προέβλεψε ζοφερά ο Μαρκ Ρούτε, γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ: “Σε κλίμακα αντίστοιχη με εκείνη των πολέμων των πατέρων και των παππούδων μας”. Ό,τι κι αν έρχεται, δεν θα μοιάζει με τους μεγάλους πολέμους του 20ού αιώνα», γράφει για τη βρετανική εφημερίδα ο Ρόμπερτ Φοξ.

«Δεν θα υπάρξει καμία χαλάρωση στην ένταση των συγκρούσεων και της βίας που βλέπουμε σήμερα στην Ουκρανία, το Σουδάν, τη Ρουάντα και το Κονγκό, καθώς και στην Υεμένη. Η αντιπαράθεση μεταξύ Ταϊλάνδης και Καμπότζης παραμένει τεταμένη, ενώ οι φρικτές εκρήξεις αστικής βίας και σφαγών στη Μιανμάρ εντείνονται, καθώς η στρατιωτική χούντα μηχανορραφεί εκλογές την άνοιξη.

Μια τυχαία σπίθα σε αρκετές από αυτές τις συγκρούσεις θα μπορούσε να αποτελέσει το έναυσμα για ευρύτερη αντιπαράθεση. Όπως προειδοποίησε ο Ρούτε, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για πόλεμο, προκειμένου να τον αποτρέψουμε».

Οι Βαλτικές χώρες

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει προειδοποιήσει ότι η Ρωσία θα συνεχίσει να πολεμά για την ολοκληρωτική νίκη στην Ουκρανία και ότι, αν η Ευρώπη θέλει πόλεμο, εκείνος είναι έτοιμος. Είναι πιθανό να προκαλέσει τους Ευρωπαίους συμμάχους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ σε διάφορα σημεία τριβής – ιδίως στη Βαλτική, τον Βόρειο Ατλαντικό και μέσω των Βαλκανίων.

Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει επιχειρήσεις «ψευδούς σημαίας» γύρω από τον θύλακα του Καλίνινγκραντ, τη σφήνα μεταξύ Πολωνίας και Λιθουανίας. Δηλαδή, να παρουσιαστεί ένα συνοριακό επεισόδιο ως επιθετική ενέργεια συμμάχου του ΝΑΤΟ, όπως συνέβη τους τελευταίους μήνες με μυστικές ρωσικές παρεμβάσεις σε συνοριακές περιπολίες στα σύνορα με τη Νορβηγία και την Εσθονία.

Ενοχλητικές περιπολίες ρωσικών υποβρυχίων, με σκοπό τη δοκιμή της νέας νατοϊκής αντίληψης για την ασφάλεια του «Ατλαντικού Προπυργίου» και του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης, είναι βέβαιο ότι θα αυξηθούν, δεδομένης της σταθερής βελτίωσης των ρωσικών υποβρυχιακών δυνάμεων που αναπτύσσονται από τη χερσόνησο Κόλα. Θα συνοδεύονται από αυξημένη δραστηριότητα στα βρετανικά χωρικά ύδατα, καθώς και στη Βαλτική, από πλοία και υποβρύχια της υπηρεσίας πληροφοριών GUGI, που ειδικεύεται στην επιτήρηση και το σαμποτάζ – ιδιαίτερα από το μητρικό τους σκάφος, το Yantar.

Το Κρεμλίνο θα επιχειρήσει να προκαλέσει την Ευρώπη, ενώ η Αμερική του Τραμπ εμφανίζεται φιλική προς τη Μόσχα και συγκρούεται με τους Ευρωπαίους συμμάχους της. Θα μπει στον πειρασμό να δράσει προτού το ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ καταφέρει να ολοκληρώσει τον επανεξοπλισμό του. Μια ρήξη μεταξύ των ΗΠΑ και ενός ιδρυτικού μέλους του ΝΑΤΟ, της Δανίας, με αφορμή τη Γροιλανδία, αποτελεί επίσης μια ευκαιρία που δύσκολα θα αγνοηθεί.

Νότια Αμερική

Η δεύτερη μεγάλη ζώνη κινδύνου για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι η ίδια η αμερικανική ήπειρος, όπου η «Trump-land» έχει επαναδιεκδικήσει την ηγεμονία στο νέο Δόγμα Εθνικής Ασφάλειας, αναβιώνοντας την παλιά αξίωση του προέδρου Μονρόε από το 1823.

Δεν πρόκειται μόνο για αλλαγή καθεστώτος στη Βενεζουέλα, στην οποία ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να έχει επικεντρωθεί. Οποιαδήποτε αμερικανική επέμβαση στη Βενεζουέλα ενέχει τον κίνδυνο επανάληψης των λαθών της εισβολής στο Ιράκ το 2003. Όπως είχε επισημάνει ο πρώην στρατηγός και υπουργός Εξωτερικών Κόλιν Πάουελ, «αν σπάσεις κάτι με τέτοιες ενέργειες, σου ανήκει το πρόβλημα».

Θα απαιτούνταν επείγουσα μεταρρύθμιση και διαχείριση των δυνάμεων ασφαλείας και της δημόσιας διοίκησης, διαφορετικά η χώρα θα αντιμετώπιζε χρόνια εμφυλίου πολέμου, όπως στο Ιράκ.

Η δράση στη Βενεζουέλα θα επιτάχυνε την ήδη υποβόσκουσα αστάθεια σε ολόκληρη την περιοχή, από τον Ισημερινό έως την Κολομβία και τη Γουιάνα. Κάτω από τη φουσκωμένη ρητορική του Τραμπ, το βασικό στοιχείο είναι το πετρέλαιο και η φιλοδοξία των ΗΠΑ να καταστούν η κυρίαρχη παγκόσμια πετρελαϊκή δύναμη – κάτι που αναμφίβολα θα αναστατώσει τις μεγάλες χώρες του ΟΠΕΚ και την Κίνα, που έχει σημαντικά συμφέροντα στη Νότια Αμερική.

Σουδάν

Μια τρίτη περιοχή, η Μέση Ανατολή, αποτελεί μια «πυριτιδαποθήκη» κινδύνων για περαιτέρω πολεμικές συγκρούσεις – από το Κουρδιστάν στον βορρά έως την Αραβική Χερσόνησο, το Σουδάν και τη Σομαλία στην υποσαχάρια Αφρική. Η Γάζα παραμένει σημείο ανάφλεξης, όπως και η Υεμένη και το Σουδάν. Στη Νότια Υεμένη και το Σουδάν, οι πληρεξούσιοι των δύο μεγαλύτερων δυνάμεων του Κόλπου, της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ, βρίσκονται σε ανοιχτό πόλεμο.

Το εύθραυστο καθεστώς στο Ιράν θα μπορούσε να επιλέξει τη στιγμή του για να επιτεθεί – είτε άμεσα στο Ισραήλ είτε μέσω πληρεξουσίων, από τη Συρία έως τις πολιτοφυλακές RSF στο Νταρφούρ και πέρα από αυτό.

«Δεν υπάρχει καμία αίσθηση ασφάλειας στο Σουδάν», λέει ο Πασκουάλε Φεράρα, ο οποίος εδώ και χρόνια διαμορφώνει την ιταλική πολιτική για την περιοχή, «αλλά υπάρχει τεράστια ποσότητα όπλων». Οι συγκρούσεις στα σύνορα της Ρουάντας και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό έχουν στρατηγικές επιπτώσεις, λόγω του ανταγωνισμού για ορυκτά όπως οι σπάνιες γαίες και το κάδμιο, μεταξύ πρακτόρων της Κίνας, της πρώην ομάδας Wagner της Ρωσίας και ισχυρών οργανωμένων εγκληματικών δικτύων.

Πακιστάν – Ινδία

Στη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία -το τέταρτο σενάριο- αρκετές αντιπαραθέσεις έχουν δυναμικό κλιμάκωσης. Το Πακιστάν και η Ινδία παρακολουθούν ο ένας τον άλλον με καχυποψία γύρω από το Κασμίρ και το Αφγανιστάν, ενώ η Ινδία έρχεται αντιμέτωπη με την Κίνα κατά μήκος των ορεινών συνόρων τους.

Η Καμπότζη και η Ταϊλάνδη δεν βρίσκονται σε πλήρη ειρήνη, ό,τι κι αν ισχυρίζεται ο Τραμπ, αν και τα προβλήματα εκεί είναι απίθανο να εξαπλωθούν.

Ταϊβάν

Η πέμπτη και σημαντικότερη εστία ανησυχίας αφορά την Κίνα. Το 2025, ο Σι Τζινπίνγκ και το καθεστώς του υπήρξαν παγκόσμιοι δεξιοτέχνες της στρατηγικής ασάφειας, ξεπερνώντας τον Τραμπ και τον Πούτιν εκεί όπου είχε σημασία.

Τον επόμενο χρόνο, ο Σι ενδέχεται να υπολογίσει ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ είναι υπερβολικά αποσπασμένος από τη Βενεζουέλα, την Ουκρανία, τη Γάζα και το ίδιο του το εγώ για να αντιδράσει έγκαιρα, αν η Κίνα επιχειρήσει μια αποφασιστική κίνηση κατά της Ταϊβάν, είτε ανοιχτά είτε συγκαλυμμένα.

Μια κακοχρονισμένη και αποτυχημένη προσπάθεια για την Ταϊβάν θα προκαλούσε τεράστια αντίδραση από όλους τους μεγάλους περιφερειακούς παίκτες, συμπεριλαμβανομένων της Ινδίας και της Ιαπωνίας, της Αυστραλίας και της Αμερικής. Στο χειρότερο σενάριο, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια πραγματικά παγκόσμια σύγκρουση.

Υβριδικές απειλές και νέες μορφές βιολογικών και χημικών όπλων

Οι κίνδυνοι πολέμου και σύγκρουσης δεν αφορούν μόνο τη γεωγραφία -τις πέντε εύθραυστες «περιοχές-πυριτιδαποθήκες»- ούτε μόνο τα παραδοσιακά μέσα πολέμου και διπλωματίας. Υπάρχουν και τα λιγότερο προφανή μέσα επίθεσης: ο κυβερνοχώρος, η πληροφορία και η επιρροή – το πεδίο της ασφάλειας και της ανθεκτικότητας.

Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι αυτό που οι ειδικοί των σχολών διοίκησης επιχειρήσεων αποκαλούν φαινόμενο «μαύρης μέδουσας» -το τρομερό τέρας των βυθών που επιλέγουμε να αγνοούμε μέχρι να είναι πολύ αργά και με τελικές, ολέθριες συνέπειες. Η «μαύρη μέδουσα» του πολέμου μπορεί να είναι νέες μορφές βιολογικών και χημικών όπλων – κάτι πιο θανατηφόρο και πιο δυσδιάκριτο από τη ρικίνη, το σαρίν, το πολώνιο και το νοβιτσόκ που έχουμε δει να χρησιμοποιούνται ως τρομοκρατικά εργαλεία τον τελευταίο μισό αιώνα.

Στα χέρια μη κρατικών φανατικών και μελών αιρετικών ομάδων, θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη μεγαλύτερη απειλή απ’ όλες.

Διαβάστε επίσης:

Axios: Ο Τραμπ πιέσε τον Νετανιάχου για τη Δυτική Όχθη – Σταμάτα τις προκλήσεις, ρίξε τους τόνους

Το προκλητικό σχόλιο του Μασκ για τις απελάσεις: Όσοι είναι όμορφοι, να εξαιρούνται

Περού: Σαμάνοι προβλέπουν για το 2026 ασθένεια για τον Τραμπ,  αυτοεξορία για τον Μαδούρο και τέλος πολέμου στην Ουκρανία