Σε νέα «αχαρτογράφητα νερά» μπαίνει το προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα. Ενάμιση χρόνο μετά την υπογραφή της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας για τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών από τα τουρκικά παράλια, τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου μετατράπηκαν ξανά σε κύρια πύλη εισόδου στην Ευρώπη για χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες.

Μέσα σε έναν μήνα, τον Σεπτέμβριο, πέρασαν από τα παράλια της Μικράς Ασίας στη Λέσβο, τη Σάμο και δευτερευόντως στη Χίο περίπου 4.000 άτομα, δηλαδή 200 πρόσφυγες και μετανάστες καθημερινά κατά μέσον όρο. Αυτοί οι νέοι 4.000, με καταγωγή κυρίως από τη Συρία, το Ιράκ και την Ερυθραία, ήρθαν να προστεθούν στους 15.000 και πλέον ήδη υπάρχοντες, οι οποίοι παραμένουν εγκλωβισμένοι – αρκετοί μαζί με τις οικογένειές τους – στα hotspots περιμένοντας μάταια επί μήνες την εξέταση των αιτημάτων χορήγησης ασύλου από τις υποστελεχωμένες αρμόδιες επιτροπές.

Όμως οι νέες αφίξεις μεταναστών, σε συνδυασμό με την ανοργανωσιά που επικρατεί μεταξύ των αρμόδιων φορέων για τη διαχείριση του μεταναστευτικού και τις ακατάλληλες πλέον δομές, αφού έχουν προ πολλού υπερβεί τον ανώτατο αριθμό «προσωρινά φιλοξενούμενων», έχουν συνέπεια αυτή τη στιγμή στη Λέσβο και τη Σάμο η κατάσταση να είναι έκρυθμη.

 

«Η κατάσταση είναι δραματική. Και χειροτερεύει από τη στιγμή που καθημερινά στο νησί φθάνουν οι πιο απελπισμένοι από τους ήδη απελπισμένους πρόσφυγες και μετανάστες. Πρόκειται ως επί το πλείστον για οικογένειες από τη Συρία και το Ιράκ. Τους τελευταίους μήνες οι κλινικές μας δέχονται όλο και περισσότερους πρόσφυγες οι οποίοι έχουν πέσει θύματα βασανιστηρίων ή σεξουαλικής κακοποίησης» είπε στην αγγλική εφημερίδα «Guardian» ο επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο ΒΑ Αιγαίο Ηλίας Παυλόπουλος.

Αυτή την περίοδο στη Μόρια παραμένουν περισσότεροι από 6.500 πρόσφυγες και μετανάστες (από τη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία), όταν η ανώτατη χωρητικότητα της δομής ήταν για 3.500 άτομα.

Αντίστοιχη είναι η κατάσταση στο hotspot στο Βαθύ της Σάμου, όπου σχεδόν 2.000 άνθρωποι (συνωστισμένοι σε κοντέινερ και σκηνές σχεδιασμένες για 700) περιμένουν επί μήνες να εξεταστούν τα αιτήματα ασύλου που έχουν υποβάλει στην υπηρεσία της Ύπατης Αρμοστείας, ώστε, αν το εξασφαλίσουν, να ενταχθούν σε ένα πρόγραμμα μετεγκατάστασης σε κάποια άλλη χώρα της Ευρώπης ή, σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης, να επαναπροωθηθούν, με ή χωρίς τη συγκατάθεσή τους, στην Τουρκία.

 

«Εδώ και 16 μήνες είχαμε επισημάνει την άμεση ανάγκη ενίσχυσης των υπηρεσιών ασύλου, ώστε να επισπευσθούν οι διαδικασίες αποσυμφόρησης των hotspots. Δυστυχώς έως και σήμερα οι εκκλήσεις μας δεν έτυχαν της ανάλογης ανταπόκρισης από το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και τους Ευρωπαίους εταίρους, με συνέπεια οι επόμενοι μήνες να προβλέπονται δύσκολοι για κατοίκους και φιλοξενούμενους πρόσφυγες και μετανάστες» επισημαίνει στο «Ποντίκι» η περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Χριστιάννα Καλογήρου.

«Δεν μπορεί δυο χρόνια τώρα η Λέσβος, η Χίος και η Σάμος να σηκώνουν το κύριο βάρος των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη, με εκατοντάδες χιλιάδες εξαντλημένους και απελπισμένους ανθρώπους να έχουν περάσει ή και να εγκλωβίζονται εδώ, αλλά τα μέτρα που λαμβάνονται για την αποσυμφόρηση των νησιών τόσο από την ελληνική κεντρική διοίκηση όσο και τους ευρωπαϊκούς αρμόδιους φορείς να είναι ελλιπή και ανεπαρκή» προσθέτει η Χριστιάννα Καλογήρου.

 

Στη χειρότερη θέση, σύμφωνα με τις εγχώριες και διεθνείς ΜΚΟ, βρίσκονται τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα, πολλά από τα οποία, στην προσπάθειά τους να φθάσουν στην Ευρώπη, έπεσαν θύματα βασανιστηρίων και σεξουαλικής κακοποίησης από τους δουλεμπόρους ή άλλους μετανάστες.

Υπολογίζεται ότι περισσότερα από 1.500 ασυνόδευτα παιδιά, ενώ έχει εγκριθεί η μετεγκατάσταση ή η επανένωσή τους με συγγενείς τους οι οποίοι βρίσκονται ήδη σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, παραμένουν επί μήνες εγκλωβισμένα στην Ελλάδα εξαιτίας των κωλυσιεργιών και της γραφειοκρατίας που επιδεικνύουν κυρίως οι φορείς από τις χώρες όπου τα παιδιά πρόκειται να μεταφερθούν. 

 

Επιπλέον, πριν από λίγες ημέρες, έκθεση – κόλαφος για τη χώρα μας από τη Διεθνή Αμνηστία κατήγγειλε την Ελλάδα για την πολύμηνη κράτηση ασυνόδευτων προσφυγόπουλων στα κρατητήρια των αστυνομικών τμημάτων, κυρίως στα νησιά αλλά και στον Έβρο, όπου τους τελευταίους μήνες παρατηρείται αύξηση στον αριθμό προσφύγων και μεταναστών, οι οποίοι επιχειρούν να περάσουν πεζοί στην Ευρώπη από την Τουρκία. 

 

Με πλωτά hotspots σκέφτεται τώρα η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει το χάος που επικρατεί στα νησιά του βορειανατολικού Αιγαίου εξαιτίας των αυξανόμενων προσφυγικών – μεταναστευτικών ροών. Αυτό προανήγγειλε (σε δηλώσεις του στον ΣΚΑΪ) και ο υφυπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μπαλάφας, ο οποίος, ερωτηθείς σχετικά, ανέφερε ότι εξετάζεται να αξιοποιηθούν, μεταξύ άλλων, και πλωτά μέσα για την παραμονή σε αυτά, υπό τη μορφή φιλοξενίας, των επιπλέον προσφύγων και μεταναστών.

 

Ο ίδιος παραδέχτηκε ότι οι συνθήκες για τους κατοίκους των νησιών λόγω των αυξημένων προσφυγικών ροών από την Τουρκία είναι δύσκολες. «Δυστυχώς, οι συνθήκες στα νησιά μας είναι δύσκολες. Μέχρι πριν από δύο μήνες η κατάσταση ήταν ελεγχόμενη» είπε ο υφυπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής προσθέτοντας ότι οι αυξημένες ροές δεν είναι κάτι που περνάει απαρατήρητο. «Προφανώς, το παρατηρήσαμε, το καταγράψαμε, μας απασχολεί, μας ανησυχεί και παίρνουμε μέτρα».