Το μυθιστόρημα εμπνέεται από ένα διάσημο ναυάγιο των αρχών του 18ου αιώνα, όταν η αυτο­κρατορική φρεγάτα «Μέδουσα», από ανικανότητα του κυβερνήτη, κόλλησε σε μια ξέρα ανοικτά της Μαυριτανίας, με αποτέλεσμα να πνιγούν οι περισ­σότεροι επιβαίνοντες και οι ελάχιστοι διασωθέντες σε μια σχεδία να μαρτυρήσουν στην ανθρωπότητα μια ιστορία ανείπωτης φρίκης – ωστόσο, πέρα ώς πέρα τρυφερής και ανθρώπινης. 

Μιχάλης Μοδινός 

Εκδόσεις: Καστανιώτη 

Σελ.: 191 

Το μυθιστόρημα εμπνέεται από ένα διάσημο ναυάγιο των αρχών του 18ου αιώνα, όταν η αυτο­κρατορική φρεγάτα «Μέδουσα», από ανικανότητα του κυβερνήτη, κόλλησε σε μια ξέρα ανοικτά της Μαυριτανίας, με αποτέλεσμα να πνιγούν οι περισ­σότεροι επιβαίνοντες και οι ελάχιστοι διασωθέντες σε μια σχεδία να μαρτυρήσουν στην ανθρωπότητα μια ιστορία ανείπωτης φρίκης – ωστόσο, πέρα ώς πέρα τρυφερής και ανθρώπινης. Πάνω στη μισοβουλιαγμένη σχεδία παίχτηκε πιθανόν η πιο αντιπροσωπευτική παράσταση της ανθρώπινης φύσης, η οποία αναμετρήθηκε με τους απόγονους των εμπνευστών του διαφωτισμού. Συγκλονιστική ιστορία, όσο κι επικίνδυνη στη λογοτεχνική της με­ταφορά, λόγω του υπερβολικά έντονου γεγονότος. Εδώ αξίζει ένας έπαινος στον συγγραφέα για τον τρόπο που χειρίστηκε ένα συγκλονιστικό ιστορικό γεγονός και κατάφερε να αναδείξει την ουσιώδη λεπτομέρεια, αυτήν ακριβώς που επιζητά με όλες του τις δυνάμεις να αποτυπώσει στον καμβά κι ο νεαρός ζωγράφος Ζερικώ: τη στιγμή εκείνη που «αθανατίζει» όλη την ιστορία! Το τραγικό, έτσι κι αλλιώς, είναι η στιγμή˙ η διεύρυνσή της μέσα στον χρόνο είναι υπόθεση της Ιστορίας. ωστόσο, για τον ήρωά μας ζωγράφο, η στιγμή αναδεικνύεται ως η ύψιστη υπόθεση της ζωγραφικής. Η εξιστόρηση του ναυαγίου γίνεται σε δυο χρόνους: σε αυτόν που αναφέρεται στην πολυτελή φρεγάτα και σε αυτόν που συνεχίζεται στη σχεδία. Η αποτύπωση αυτής της τρομακτικής διαλεκτικής στον καμβά του ζωγράφου έχει να φέρει σε πέρας μια δύσκολη αποστολή: να ρίξει φως στα άγνωστα ναυάγια του σκοτεινού λαβυρινθώδους βυθού της ανθρώπινης φύσης. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η αναπαρά­σταση της εποχής επιτυγχάνεται με λογοτεχνική πλαστικότητα, που θα τη ζήλευε κι η πιο ακριβής ζωγραφική αναπαράσταση!

Ξενοφών Μπρουντζάκης