SOS εκπέμπουν τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, όπου τα άλλοτε κέ­ντρα πρώτης υποδοχής έχουν μετατραπεί σε φυλακές για περισσότερους από 8.000 πρόσφυγες και μετανάστες!

 

SOS εκπέμπουν τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, όπου τα άλλοτε κέ­ντρα πρώτης υποδοχής έχουν μετατραπεί σε φυλακές για περισσότερους από 8.000 πρόσφυγες και μετανάστες!

Τα πρόσφατα σοβαρά επεισόδια που σημειώθηκαν τόσο στη δομή της Μόριας Λέσβου όσο και στη Σάμο, με συγκρούσεις μεταξύ Σύρων και μεταναστών, που κατέληξαν σε εκτεταμένα επεισόδια εντός αλλά και εκτός των καταυλι­σμών, αποτέλεσμα του πολύμηνου εγκλωβι­σμού χιλιάδων ανθρώπων σε εντελώς ακατάλληλες εγκαταστάσεις, σε άθλιες συνθήκες δι­αβίωσης και με παντελή έλλειψη πληροφόρη­σης σχετικά με το τι μέλλει γενέσθαι, είναι εν­δεικτικά της κατάστασης.

Την ίδια ώρα η υπογραφή της σύμβασης με­ταξύ της ελληνικής πολιτείας και της κοινοπρα­ξίας των επιχειρηματιών για την παραχώρηση του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό καθι­στά επιτακτική την άμεση μεταφορά περίπου 6.000 προσφύγων και μεταναστών, οι οποίοι από το περασμένο καλοκαίρι έχουν μετατρέψει τις παλιές εγκαταστάσεις της Ολυμπιακής σε μια «μικρή Ειδομένη» ζώντας υπό άθλιες συνθήκες.

Η πολιτεία και το αρμόδιο Συντονιστικό Όρ­γανο Μεταναστευτικής Πολιτικής μοιάζουν ανί-κανα να διαχειριστούν τις τύχες περίπου 55.000 ανθρώπων, οι οποίοι μετά το κλείσιμο των συ­νόρων με τα Σκόπια και τη συμφω­νία Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας για την επαναπροώθηση όσων μετα­ναστών και προσφύγων που φθάνουν στην Ελλάδα από τα τουρκικά παρά­λια δεν δικαιούνται άσυλο, παραμέ­νουν έγκλειστοι στα πρόχειρα κέντρα προσωρινής φιλοξενίας, τα οποία ουσι­αστικά έχουν μετατραπεί σε κέντρα κράτησης.

Καζάνι που βράζει

Με ιδιαίτερη ανη­συχία παρακολουθούν από τα γρα­φεία του Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ. στη λεωφόρο Κατεχάκη την έξαρση βίας εντός και εκτός των καταυλισμών στα νησιά του Ανατολικού Αιγαί­ου και κυρίως στη Λέσβο, όπου αυτήν τη στιγ­μή παραμένουν εγκλωβισμένοι σχεδόν 5.000 πρόσφυγες και μετανάστες.

Η αποχώρηση των περισσότερων ΜΚΟ από τις δομές, μετά τις σοβαρές ενστάσεις που δια­τύπωσαν τα μέλη τους όσον αφορά τη διασφά­λιση και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιω­μάτων και της ελευθερίας των προσφύγων και μεταναστών, είχε ως συνέπεια να αποκαλυφθεί η απόλυτη αποτυχία της οργανωμένης πολι­τείας στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης.

Η αδυναμία του κράτους να καλύψει τις στοι­χειώδεις ανάγκες των προσφύγων ως προς τη διαμονή, τη σίτιση και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, σε συνδυασμό με την έλλειψη πλη­ροφόρησης σχετικά με τις υπηρεσίες ασύλου (είναι χαρακτηριστικό ότι τα πρώτα κινητά κλι­μάκια έφθασαν στις δομές στα μέσα αυτής της εβδομάδας, περισσότερες από 70 ημέρες μετά τη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας και τη δέσμευση των 28 κρατών-μελών για τη μετεγκατάσταση τουλάχιστον 60.000 ανθρώπων από την Ελλά­δα, την Ιταλία και την Τουρκία, που έμεινε «στα χαρτιά»), καθώς και η συνύπαρξη στον ίδιο χώρο ανθρώπων από διαφορετικά έθνη, κουλ­τούρες και θρησκείες ήταν αναμενόμενο ότι θα οδηγούσαν σε «έκρηξη», με συνέπειες όπως τα άγρια επεισόδια που σημειώθηκαν την περα­σμένη εβδομάδα στη Μόρια, μεταξύ Σύρων και Πακιστανών με δεκάδες τραυματίες.

Την ίδια ώρα η αυτοψία των μελών της Αο ΐιοη Αΐά στη Μόρια και οι συνεντεύξεις με πρό­σφυγες, οι οποίοι παραμένουν υπό κράτηση για περισσότερες από 70 ημέρες, αποτυπώνουν την απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί στη δομή.

Άλυτα προβλήματα

Σύμφωνα με την έκθεση, διαπιστώθηκε τε­ράστια έλλειψη πληροφόρησης από τις αρμό­διες αρχές, καθώς οι πρόσφυγες με τους οποί­ους επικοινώνησε η οργάνωση είχαν άγνοια για τις διαδικασίες ασύλου στην Ελλάδα: «Δεν ξέρω αν έχω κάνει αίτηση ασύλου. Τι σημαίνει αυτό;». Αγνοούν, επίσης, το πρόγραμμα μετεγκατάστασης της Ε.Ε. και το πρόγραμμα οικογενεια­κής επανένωσης.

Η έλλειψη πληροφόρησης οδηγεί σε μεγάλη ανασφάλεια για το μέλλον και τεράστια ψυχολογική πίεση και άγχος στους πρόσφυγες, ορισμένοι από τους οποίους ήδη κρατούνται μεγαλύτερο διάστημα από όσο προβλέπει το νέο νομοθετικό πλαίσιο (25 μέρες). Πολλοί πρόσφυγες ανησυχούν για το αν θα επιστραφούν στην Τουρκία ή θα έχουν τη δυνατότητα να συνενωθούν με μέλη των οικογενειών τους άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Χαρακτηριστική είναι η δήλω­ση της 41χρονης Χάγια από τη Συρία: «Θέλω να ζητήσω από την Ευρώπη και την Ελλάδα να δείξουν ανθρωπιά. Να μας δώσουν χαρτιά. Πώς είναι δυνατόν να μην μπορώ να πάω στο ανήλι­κο παιδί μου στη Γερμανία;».

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το ζήτημα της ασφάλειας των γυναικών προσφύγων. Ανέφεραν: «Φοβόμαστε να κινούμαστε τη νύχτα, είναι πολύ επικίνδυνα, ιδιαίτερα για τις γυναί­κες. Υπάρχουν ομάδες ανδρών που συχνά είναι μεθυσμένοι και στέκονται μπροστά στις τουα­λέτες, οπότε δεν μπορούμε να πάμε».

Η διατροφή αποτελεί, επίσης, σημαντικό πρόβλημα. Οι πρόσφυγες στη Μόρια αναφέρουν ότι τις περισσότερες μέρες το γεύμα τους περιλαμβάνει σκέτο ρύζι ή πατάτες και μόνο όταν επισκέπτονται τον χώρο κράτησης επίση­μοι περιλαμβάνεται κρέας στα γεύματα. Επιπλέ­ον δεν υπάρχει πρόβλεψη για τη διατροφή βρε­φών. Γυναίκες πρόσφυγες αναφέρουν: «Μας δίνουν γάλα μόνο μια φορά την εβδομάδα και τρεις πάνες την ημέρα για τα μωρά» και «το φα­γητό είναι κάθε μέρα το ίδιο και καθόλου υγι­εινό. Κρουασάν, πατάτες και μακαρόνια. Πέντε άτομα στον χώρο μας έπαθαν τροφική δηλητη­ρίαση τις προηγούμενες μέρες».

Η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των κρα­τουμένων στη Μόρια είναι ελλιπής και άτομα με σοβαρές ασθένειες (όπως για παράδειγμα ο διαβήτης) δεν λαμβάνουν την κατάλληλη αγω­γή. «Αρρώστησα δυο φορές και προσπάθησα να πάω στον γιατρό, αλλά η αστυνομία δεν με άφησε. Ο γιατρός είναι στο κτήριο της υπηρεσί­ας ασύλου και μερικοί χρησιμοποιούν ως δικαι­ολογία τον γιατρό για να μπουν στην υπηρεσία και να μάθουν για τις υποθέσεις τους. Γι’ αυτό η αστυνομία δεν με άφησε».

«Υπό το πρίσμα αυτών των συνθηκών κράτη­σης, που οι ίδιοι διαπιστώσαμε, καλούμε τις ελ­ληνικές αρχές να ανοίξουν το κέντρο κράτησης της Μόρια, μετατρέποντάς το σε ανοιχτή δομή φιλοξενίας, όπως πριν την ντροπιαστική συμ­φωνία Ε.Ε. – Τουρκίας. Καλούμε έως τότε την κυβέρνηση να λάβει το συντομότερο όλα τα αναγκαία μέτρα για την επίλυση των προβλη­μάτων, τη σημαντική βελτίωση των συνθηκών κράτησης και την άμεση απομάκρυνση από τη Μόρια των προσφύγων που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας όπως οικογενειών και ευάλωτων προσώπων» αναφέρει στο τελικό συμπέρασμα της έκθεσής της, η οποία υποβλήθηκε στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυ­γες, η Action Aid.