Αναστάσης Βιστωνίτης

Η κοίτη του χρόνου Τόποι,

Πόλεις,

Άνθρωποι Εκδόσεις: Καστανιώτη

Σελ.: 510

Η κοίτη του χρόνου είναι μια πολιτισμική μαρτυρία πολυποικιλότητας, ένας συνδυασμός λογοτεχνίας, ταξιδιωτικών εντυπώσεων, ιστορίας, κοινωνιολογίας, φιλοσοφίας. Θα μπορούσε κανείς να διακρίνει μιαν υπεροψία σε παρόμοια εγχειρήματα, μια πλεονεξία ίσως, μιαν έλλειψη πνεύματος οικονομίας, μια πληθωρικότητα – να χωρέσουν όλα! Θα μπορούσε – αλλά στην περίπτωσή μας δεν μπορεί καθώς βασικό στοιχείο του βιβλίου είναι η φυσικότητα και η αυθεντικότητα της γραφής και το ταυτοτικό ύφος που σφραγίζεται ανεξίτηλα από το προσωπικό αισθητήριο του συγγραφέα.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Βιστωνίτης αναλαμβάνει χρέη πολυπολιτισμικού συγγραφέα, δεν είναι η πρώτη φορά που μας μεταφέρει ταξιδιωτικές εντυπώσεις ως μια λογοτεχνική υπόθεση με δράσεις που εκτυλίσσονται στην απλωσιά του χρόνου, δίχως όρια και περιορισμούς, με πρωταγωνιστές πόλεις, τόπους, κτίρια που ζωντανεύουν μέσα από τις ζωές των ανθρώπων τους.

Ξέροντας όσο λίγοι να ταξιδεύει μέσα στην οικουμενικότητα του χρόνου όπου η σύμβαση «παρόν-παρελθόν-μέλλον» εξαφανίζεται ή δεν έχει τις σκληρές διαχωριστικές μεταξύ των στοιχείων της, αποστάσεις, ο συγγραφέας μετατρέπει την ιστορία σε λογοτεχνία, μια πόλη σε φανταστικό τόπο, ένα ταξίδι σε όνειρο.

Ωστόσο, η μαγκιά του Βιστωνίτη είναι ότι τοποθετεί όλη την οικουμένη σε μια γειτονιά μετατρέποντας τον χωροχρόνο σε ανθρώπινο τόπο. Δεν παρακολουθείς από απόσταση κάτι άγνωστο. Πληροφορείσαι κάτι σε μιαν ιστορία που συμμετέχεις! Ο Βιστωνίτης καταφέρνει να μετατρέψει τον αναγνώστη σε συνταξιδιώτη.

Πιάνοντας το νήμα του χρόνου στην εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας όπου ακόμα τα σύνορα ήταν νωπά, μια ανοικτή πληγή, ξεκινά το ταξίδι στα παιδικά χρόνια του συγγραφέα στις μνήμες από την παρουσία του παππού του: Ανατολική Θράκη, Μεγάλη Του Γένους Σχολή, Φαναριώτες, Αντιβενιζελισμός, Εθνικός Διχασμός – όλο το πανέρι των αρχών του εικοστού αιώνα υπό βροχή, έως ότου καταπλεύσουμε στη μυθική επικράτεια της Μαύρης Θάλασσας με τις αχανείς μνήμες .

Ονόματα πόλεων που μόνο το άκουσμά τους μας συνεπαίρνει ακόμα κι αν δεν έχουμε πατήσει ποτέ το πόδι μας εκεί, λες και ξυπνούν μέσα μας σε έναν εσωτερικό χάρτη και μας καλούν: Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Βάρνα, Οδησσός, Έφεσος, Πέργαμο. Η συγκίνηση αλλάζει από χώρα σε χώρα: άλλες εξωτικές, άλλες αξιοπερίεργες, άλλες απόμακρες συνθέτουν μάσα από ένα παράξενο μίγμα άψυχων και έμψυχων υλικών το τελικό ευγενές αποτύπωμα της ζωής των ανθρώπων σε όλα τα μήκη και πλάτη.

Διαβάστε επίσης:

Ο Ανδρέας ανήκει στους Έλληνες!

Βιβλία που σκέφτονται, αναγνώστες που μαθαίνουν

Όλοι ίδιοι είναι;