Σύμφωνα με τους γκουρού του μέλλοντός μας, διαβάζω, «η μέση διάρκεια ζωής μιας σύγχρονης επαγγελματικής δεξιότητας είναι ήδη πέντε έτη».

«Κάθε περίπου πέντε έτη καθένας πρέπει να ανανεώνει τις δεξιότητές του, είτε για να αλλάξει δουλειά, είτε για να κρατήσει αυτήν που έχει. Αυτό σημαίνει ότι οι νέοι σήμερα έχουν ανάγκη να καλλιεργήσουν τις αναγκαίες μεταδεξιότητες για να μπορούν να διαχειρίζονται με επιτυχία αλλεπάλληλους κύκλους μάθησης και εκ νέου προσαρμογής. Τέτοιες μεταδεξιότητες είναι για παράδειγμα η αισιοδοξία, η κοινωνική νοημοσύνη, η περιέργεια, ο αυτοέλεγχος, η επιμονή».

Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς εδώ; Την πίστη του εξειδικευμένου βλάκα ότι η αισιοδοξία και η περιέργεια είναι ιδιότητες που αποκτώνται κατά βούληση; Την προβολή ως “οράματος”, ως προτύπου ζωής, του αιώνιου τρεχαλατζή και του αγχοδίαιτου νευρόσπαστου; Τη βεβαιότητα ότι αυτό το σαχλό παιάνισμα της όλο και μεγαλύτερης ευελιξίας, της λαγνείας του ρίσκου, της αγνόησης κάθε συνόρου ή ορίου, οι πλειοψηφίες θα το αγαπήσουν και θα το αποδεχτούν; Ότι επειδή έτσι το θέλησαν κάποιοι πρεζάκηδες των αγορών, κάποιοι μαστούρηδες της αδρεναλίνης, οι άνθρωποι θα απαρνηθούν τους πιο αρχέγονους πόθους τους, της γαλήνης, της ασφάλειας, της περισυλλογής, της ρέμβης, της ανάπαυσης;

Τέτοιου είδους οράματα είναι γοητευτικά μόνο για κάποιους τυχοθήρες, για κάποιους μποέμ νυχτοπερπατητές ή φερέοικους μπρόουερ, για όσους δηλαδή ούτως ή άλλως αγαπούν την ακροβασία και τον κίνδυνο. Για τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων δεν είναι παρά εφιάλτες. Η ίδια η ελευθερία, στα μάτια των πολλών, είναι αίτημα υποδεέστερο, ιδεώδες υπερεκτιμημένο. Η ασφάλεια (φυσική, οικονομική, ψυχική) προέχει.

Ο αποχαλινωμένος καπιταλισμός του Μεταψυχροπολέμου έθεσε σε κίνηση γιγάντιες διεργασίες “απελευθερωτικές” (στη διακίνηση ανθρώπων, εμπορευμάτων, κεφαλαίων), που κατέστρεψαν και καταστρέφουν συστηματικά τις υλικές και ψυχικές βάσεις κάθε βιοτικής ασφάλειας. Στην τροχιά του, η ζωή έγινε εντελώς απρόβλεπτη, ψυχικά εξουθενωτική και δυνητικά επικίνδυνη για τους πάντες. Κι όμως (τι θράσος, αλήθεια), αυτή η κατά μέτωπο επίθεση εις βάρος των πολλών βαφτίστηκε… “ευκαιρία”.

Ο Χέλμουτ Κολ το είχε προβλέψει. Όταν ο Μπλαιρ τη δεκαετία του 1990 επαγγελλόταν μια ζωή όπου όλοι μας θα αλλάζουμε κάθε πέντε-δέκα χρόνια επάγγελμα και τόπο κατοικίας, εκείνος διαπίστωνε νηφάλια: «Οι άνθρωποι δεν είναι έτσι. Θέλουν κάποτε επιτέλους να αναπαυθούν και να απολαύσουν το προϊόν του κόπου τους».

“Κοινωνία της ορθοπεταλιάς” αποκάλεσε στο φερέτιτλο βιβλίο του, ο Γιάννης Καλιόρης την παρούσα κατάσταση. Μια κοινωνία πάντα στην τσίτα, μονίμως στον ανήφορο, όπου η λέξη “πρόοδος” αντί για υπόσχεση ακούγεται πια ως απειλή.

Ο κόσμος στις μέρες μας μοιάζει όλο και πιο πολύ με την κατάκοπη στρατιά του Αλέξανδρου στην παρανοϊκή πορεία του προς τις Ινδίες. Μόνο η μέθη του επικεφαλής της τη συγκρατεί ακόμη όρθια – και η εντύπωση ότι το απελπισμένο πλήθος πίσω του θα του σταθεί πιστό.

Τι ψευδαίσθηση! Οι Μακεδόνες απαιτούν να γυρίσουν πίσω. Είτε θα εισακουστούν είτε θα στασιάσουν.

*Ο Κώστας Κουτσουρέλης είναι συγγραφέας, διευθυντής του περιοδικού «Νέο Πλανόδιον»

Διαβάστε επίσης:

Πώς να μην «γκετοποιηθεί» το ιστορικό Κέντρο

Στρατηγική βήμα βήμα, μέτρα κατόπιν εορτής

Αρνητές παντός καιρού