Ασύλληπτα περίπλοκη δείχνει να είναι η διεθνής κατάσταση όπως διαμορφώνεται μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με τις διάφορες δυνάμεις που αξιώνουν να έχουν ρόλο στο σύστημα διεθνών σχέσεων να ζυγίζουν τη θέση τους με βάση τα οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντά τους.

Ζήτημα όχι απλό σε μια εποχή, ελέω παγκοσμιοποίησης, προχωρημένης αλληλεξάρτησης των κρατών σε διάφορα επίπεδα, ενεργειακό, οικονομικό, πολιτικό.

Η Γερμανία για παράδειγμα, φαίνεται να θυσιάζει βραχυπρόθεσμα οικονομικά συμφέροντα που έχουν να κάνουν με την προμήθεια φυσικού αερίου και τις οικονομικές συναλλαγές με τη Ρωσία, ποντάροντας ενδεχομένως σε μια μεσομακροπρόθεσμη αύξηση της γεωπολιτικής της ισχύος μέσω της εγκατάλειψης του μεταπολεμικού δόγματος για το μη εξοπλισμό της.

Μένει να δούμε αν η εξαγγελία για εξοπλιστικό πρόγραμμα ύψους 100 δις εντός του 2022 θα προχωρήσει ή είναι μια εν θερμώ εξαγγελία στη λογική των «αντιποίνων» προς τη Ρωσία που παράλληλα «χρυσώνει το χάπι» στον εαυτό της για την αναγκαστική πρόσδεση στα συμφέροντα των ΗΠΑ σε βάρος των δικών της συμφερόντων.

Επιπλέον μην ξεχνάμε και την πίεση της κριτικής για έλλειμμα ευρωπαϊκής ηγεσίας (ανεξαρτήτως περιεχομένου αυτής της κριτικής, είτε καλεί σε αποτελεσματική άσκηση διπλωματίας και αποτροπή/αποκλιμάκωση του πολέμου, είτε σε επιθετικότερη στάση απέναντι στη Ρωσία). 

Ή ακόμα αν είναι μια στρατηγική με σχετικό βάθος όπου, εφόσον επιλέγει το στρατόπεδο που πλήττει τα άμεσα οικονομικά της συμφέροντα, επιχειρεί να αυξήσει την ισχύ της μέσα σε αυτό και έναντι των ΗΠΑ, μήπως και πάψει να αποτελεί ουραγό της αμερικανικής υπερδύναμης.

Στα καθ΄ ημάς η ελληνική εξωτερική πολιτική αντιδρά με βάση τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την συμμετοχή της χώρας στο ΝΑΤΟ η οποία έχει βαθύνει έντονα τα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη των αμερικανικών βάσεων από Σούδα μέχρι Αλεξανδρούπολη.

Αλλά και με βάση τα ζητήματα που ανακύπτουν για Θράκη, Αιγαίο, Κύπρο, από τυχόν εδραίωση και ενθάρρυνση της λογικής των ανεξαρτητοποιήσεων, αποσχιστικών τάσεων, εδαφικών διαιρέσεων κλπ, μέσα από ένα ακόμη «τετελεσμένο» στην περίπτωση των Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, στην Ανατολική Ουκρανία.

Ωστόσο είναι ένα ερωτηματικό αν οι αναλογίες της ελληνικής περίπτωσης με την Ουκρανία σταματούν εδώ, δηλαδή στον κίνδυνο περαιτέρω ενθάρρυνσης του τουρκικού αναθεωρητισμού, που πολλοί μόλις ανακάλυψαν ή αναγνώρισαν με αφορμή τα γεγονότα στην Ουκρανία.

Η προάσπιση του διεθνούς δικαίου και η τοποθέτηση στη βάση αρχών ώστε «να μην τα βρούμε μπροστά μας» στο μέλλον, φαίνεται να διέπει τις τοποθετήσεις όλων των κομμάτων και όχι μόνο τη στάση της ελληνικής διπλωματίας, και σωστά.

Από εκεί και πέρα, είναι η Ελλάδα που υφίσταται την τουρκική περικύκλωση – κατά αναλογία προς την νατοϊκή περικύκλωση της Ρωσίας  – (Κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου, γκριζάρισμα και προκλήσεις στο Αιγαίο, τουρκολιβυκό Σύμφωνο, διείσδυση στα Βαλκάνια) στο πλαίσιο του διακηρυγμένου επεκτατικού στόχου της για την «Γαλάζια Πατρίδα».

Το ερώτημα λοιπόν είναι τι πράττει η Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τον τουρκικό αναθεωρητισμό πέρα από το να επενδύει σε τρίτους και πρώτα από όλα στο ΝΑΤΟ το οποίο ξεκάθαρα έχει δηλώσει την ουδετερότητά του απέναντι σε δύο μέλη τη συμμαχίας, και στις ΗΠΑ που επίσης ξεκάθαρα έχουν δηλώσει ότι στόχος της «εμβάθυνσης» της στρατιωτικής ελληνοαμερικανικής συνεργασίας είναι η αποτροπή της Ρωσίας, με ό,τι κινδύνους επισύρει πλέον αυτό τη δεδομένη στιγμή.

Σε μια εποχή που αποδεικνύεται ότι η ιστορία όχι μόνο δεν τελείωσε αλλά συνεχίζει να γράφεται και με πολέμους, η αποτροπή τους δεν μπορεί να στηρίζεται σε μια πλαδαρή διπλωματία που πίσω από τις επίσημες διακηρύξεις αρχών και την ρητορική που ισορροπεί μεταξύ «πατριωτισμού» και ρεαλισμού, υποχωρεί στις πιέσεις των μεγάλων παικτών που έχουν συμφέροντα και από εδώ και από εκεί.

Αλλά σε μια στρατηγική σχεδιασμένη με βάση τα συμφέροντα της χώρας, ανεξαρτήτως του τι θέλουν οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ που εκτός από μια ενεργητική άσκηση της διπλωματίας, περιλαμβάνει καλά δουλεμένες συμμαχίες και εξοπλισμούς πλήρεις και αποτελεσματικούς προσαρμοσμένους στις γεωγραφικές συνθήκες και τις αμυντικές ανάγκες της χώρας.

Διαβάστε επίσης

Η συμπεριφορά του καθεστώτος Πούτιν δεν έχει καμία δικαιολογία

Ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία: Ένα μέλλον σκοτεινό για όλους

Ουκρανία και τουρκικός αναθεωρητισμός