Η επαναφορά στο προσκήνιο των ερευνών στην Ελλάδα για υδρογονάνθρακες, και μάλιστα με επείγοντα τρόπο, σηματοδοτεί μια μεγάλη στροφή της κυβέρνησης ενώπιον της μεγάλης κρίσης στις τιμές της ενέργειας που «σαρώνει» (και) τη χώρα.

Οι ανακοινώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη από την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων ότι τα ερευνητικά πρότζεκτ για κοιτάσματα φυσικού αερίου σε έξι περιοχές της χώρας αναβαθμίζονται σε έργα εθνικής σημασίας, αλλά και ότι στόχος είναι εντός του 2023 η χώρα να γνωρίζει ακριβώς πού βρίσκονται τα κοιτάσματα αυτά και πώς μπορεί να τα αξιοποιήσει τάχιστα, δίνουν τον τόνο, αλλά και την αγωνία για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η παγκόσμια αγορά ενέργειας, ιδίως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η αλήθεια είναι ότι η ξαφνική σπουδή της κυβέρνησης για τα έργα αυτά – τα οποία, όπως δηκτικά σημείωσε το ΚΙΝΑΛΛ, η ίδια είχε «παγώσει» – δείχνει και το μέγεθος του προβλήματος που έχει δημιουργηθεί στη χώρα από τις σφοδρές παγκόσμιες αναταράξεις στο κόστος της ενέργειας και ειδικά του φυσικού αερίου.

Το γεγονός ότι η κυβέρνηση μπαίνει σε mode «και τώρα τρέχουμε», άλλωστε, υπογραμμίστηκε και από τα λόγια του κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου, ο οποίος στο τελευταίο μπρίφινγκ μίλησε για «χαώδη ακαταστασία στο διεθνές γίγνεσθαι» και για «εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα» που πλήττει ολόκληρη την κοινωνία.

Η ευρωπαϊκή λύση

Ωστόσο όλοι ομολογούν ότι το σχέδιο για την αξιοποίηση πιθανών κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Ελλάδα είναι ένα πλάνο μακροπρόθεσμο και, προφανώς, ούτε επιλύει τα προβλήματα και τις στρεβλώσεις που έχει η αγορά ενέργειας σήμερα ούτε καταλαγιάζει την οργή των πολιτών, που ξαφνικά καλούνται να πληρώσουν εξωπραγματικά ποσά στους λογαριασμούς του ρεύματος.

Αντιθέτως, όπως σωστά επισημαίνει εδώ και κάποιο διάστημα ο Μητσοτάκης, ο κίνδυνος η οργή αυτή να μετατραπεί σε στροφή του εκλογικού σώματος σε «λαϊκιστές» είναι κάτι παραπάνω από εμφανής.

Στο πλαίσιο αυτό η εμμονή του στην ανάγκη εξεύρεσης ευρωπαϊκής λύσης στο πρόβλημα είναι σωστή, ωστόσο δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα εισακουστεί. Η πρότασή του για πλαφόν στις τιμές χονδρικής του αερίου έχει μπει στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής του Μαΐου, γεγονός που χαρακτηρίζεται θετικό, όμως δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα ξεφύγει από το επίπεδο της πρότασης.

Άλλωστε, όπως σημείωσε, σε συνέντευξή της στο πλαίσιο του Φόρουμ των Δελφών, η επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον, το μεγάλο πλεονέκτημα της αγοράς ενέργειας στην Ευρώπη είναι ότι η ζήτηση πάντα καλύπτεται από την προσφορά και αυτό είναι κάτι που η Ε.Ε. δεν θα ήθελε να διαταραχθεί.

Τα «εσωτερικά σχέδια»

Φυσικά ο Κ. Μητσοτάκης και η κυβέρνηση γνωρίζουν ότι οι αποφάσεις της Ε.Ε. για μεγάλα ζητήματα… θέλουν τον χρόνο τους, οπότε δεν είναι τυχαίο ότι ο πρωθυπουργός έχει ξεκαθαρίσει πως, αν δεν υπάρξει ευρωπαϊκή λύση, τότε η κάθε χώρα θα αντιμετωπίσει τα προβλήματα μόνη της, αναγνωρίζοντας, βεβαίως, ότι αυτό θα έχει συνέπειες στη δημοσιονομική πειθαρχία.

Ήδη η κυβέρνηση έχει στραφεί εκ νέου στην αξιοποίηση του λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος – κίνηση την οποία μέχρι πρόσφατα απέρριπτε μετά… βδελυγμίας –, ενώ, αν τα δημοσιονομικά μεγέθη το επιτρέψουν, πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχουν σκέψεις ακόμα και για απευθείας παρέμβαση στη χονδρική τιμή του ρεύματος.

Βέβαια, όλα αυτά ακόμα βρίσκονται στο επίπεδο των ασκήσεων επί χάρτου, καθώς ουδείς μπορεί να προβλέψει τις εξελίξεις, ιδίως όσο ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται με αμείωτη ένταση και η Ρωσία επιμένει στην απαίτησή της για πληρωμή των εξαγωγών αερίου σε ρούβλια, κάτι που η Ε.Ε. απορρίπτει.

Η Σίμσον παραδέχθηκε ότι τα ευρωπαϊκά σχέδια πλέον περιλαμβάνουν και το ενδεχόμενο διακοπής της τροφοδοσίας με ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά και ότι η ιδέα περί μείωσης κατά τα δύο τρίτα της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία, εκτός από την αύξηση των εισαγωγών LNG, περιλαμβάνει και μέτρα όπως μείωση της ζήτησης και εξοικονόμηση από τους πολίτες.

Πίεση από τους πολίτες

Το ερώτημα που, πλέον, πιέζει την κυβέρνηση είναι πόσο μπορεί να αντέξει την πολύ πραγματική πίεση που ασκούν οι πολίτες, που πλέον βλέπουν τους λογαριασμούς του ρεύματος απλώς να είναι πρακτικά αδύνατον να πληρωθούν.

Η δυσαρέσκεια αρχίζει να «μπαίνει στα κόκκινα», με την τελευταία δημοσκόπηση της Prorata για την «Εφημερίδα των Συντακτών» να διαπιστώνει ότι το 76% των ερωτηθέντων κρίνει τα μέτρα καταπολέμησης της ακρίβειας ως ανεπαρκή, εκ των οποίων το 65% αποδίδει την κατάσταση αυτή στις πολιτικές της κυβέρνησης.

Σχεδόν επτά στους δέκα βάζουν την ακρίβεια στην κορυφή των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, ενώ στην ίδια δημοσκόπηση, η διαφορά Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ περιορίζεται στις 5,5 μονάδες, με τη Ν.Δ. να έχει ποσοστό (στην εκτίμηση της πρόθεσης ψήφου) 30% – μειωμένο κατά μία μονάδα σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση – και τον ΣΥΡΙΖΑ να λαμβάνει 24,5% από 24%.

Προς το παρόν η κυβέρνηση περιμένει να δει δύο πράγματα:

● Πόσο θα αποδώσουν τα μέτρα που έχει ήδη εξαγγείλει (αύξηση της επιδότησης στους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου και επιδότηση καυσίμων).

● Πού θα «κάτσει η μπίλια» σε ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς συνεχίζονται οι ζυμώσεις εν όψει της Συνόδου Κορυφής του Μαΐου.

Ανοιχτό και γι’ άλλα μέτρα

Έτσι ο Οικονόμου, όταν ρωτήθηκε σχετικά με διάφορα σενάρια που έχουν δει το φως της δημοσιότητας (μείωση του ΦΠΑ σε τρόφιμα και καύσιμα, πλαφόν στις τιμές της ενέργειας, κ.λπ.) κάλεσε τους πάντες να περιμένουν να εφαρμοστούν πρώτα τα μέτρα που έχουν ήδη εξαγγελθεί, χαρακτήρισε τον Απρίλιο ως πολύ σημαντικό μήνα και υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση εξαντλεί κάθε περιθώριο, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της, για να ανακουφίσει τους πολίτες και δη τους πιο ευάλωτους.

Πάντως, και ο ίδιος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο λήψης και νέων μέτρων, λέγοντας στον ΣΚΑΪ ότι «δεν έχουμε τελειώσει εδώ με τη στήριξη της κοινωνίας».

Μια ακόμη ανησυχία της κυβέρνησης είναι η εμπλοκή της Δικαιοσύνης στο ζήτημα της ακρίβειας στα τιμολόγια της ενέργειας, καθώς κάποιες καταναλωτικές οργανώσεις φέρονται να ετοιμάζουν ομαδικές αγωγές πολιτών κατά παρόχων ρεύματος, δεδομένου μάλιστα ότι πρόσφατη απόφαση του Ειρηνοδικείου Αθηνών εμπόδισε με προσωρινή διαταγή τη διακοπή ρεύματος σε επιχείρηση στην Αλεξανδρούπολη, η οποία δεν είχε πληρώσει το ποσό της ρήτρας αναπροσαρμογής, αμφισβητώντας τη νομιμότητα της χρέωσης. Το πρόβλημα μιας τέτοιας κίνησης είναι διπλό:

● Από τη μία υπάρχει κίνδυνος η οργή των πολιτών για τους υπέρογκους λογαριασμούς να μετατραπεί σε οργανωμένο κίνημα.

● Από την άλλη στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου η κυβέρνηση να βρίσκεται ενώπιον δικαστικών αποφάσεων που θα δικαιώνουν καταναλωτές δίνοντας επιπλέον «όπλα» στην αντιπολίτευση.

Τέλος τα μέτρα για την πανδημία από 1η Μαΐου

Στο έτερο ανοιχτό μέτωπο, αυτό της πανδημίας της Covid-19, η κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη, ενόψει και της τουριστικής περιόδου, να άρει όλα τα περιοριστικά μέτρα που είχαν επιβληθεί όταν σάρωνε την Ελλάδα το κύμα της παραλλαγής Όμικρον. Έτσι, όπως ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης:

● Από 1η Μαΐου καταργείται η υποχρέωση επίδειξης πιστοποιητικών εμβολιασμού σε όλους τους χώρους. Δεν θα χρειάζεται ούτε η διενέργεια τεστ, όπου απαιτείτο.

● Από 1η Ιουνίου καταργείται η υποχρεωτική χρήση μάσκας στους εσωτερικούς χώρους, με εξαιρέσεις που θα διευκρινιστούν στις επόμενες ΚΥΑ.

● Από 1η Μαΐου καταργούνται τα τακτικά self test για καθηγητές και μαθητές στα σχολεία. Οι μαθητές θα επιστρέψουν δηλαδή στα σχολεία μετά τις διακοπές του Πάσχα, στις 3 Μαΐου, χωρίς να έχουν ελεγχθεί για κορωνοϊό.

● Από 1η Μαΐου ορίζεται ένα rapid τεστ την εβδομάδα για την πρόσβαση των ανεμβολίαστων στους χώρους εργασίας.

● Από 1η Μαΐου έως τις 31 Αυγούστου επανέρχεται η λειτουργία όλων των χώρων στο 100%.

● Από 15 Απριλίου αναστέλλεται το πρόστιμο των 100 ευρώ στους ανεμβολίαστους άνω των 60 ετών και ήδη έχει υπογραφεί υπουργική απόφαση.

Όσον αφορά το Πάσχα ο Πλεύρης είπε ότι θα γιορταστεί με τα υπάρχοντα μέτρα και θα υπάρχει σύσταση για χρήση μάσκας στους εξωτερικούς χώρους όπου υπάρχει συγχρωτισμός, προσθέτοντας πως «ύστερα από δύο χρόνια θα λάβουν χώρα όλες οι θρησκευτικές εκδηλώσεις και θα γιορτάσουμε το ορθόδοξο Πάσχα κανονικά, τηρώντας τα υγειονομικά πρωτόκολλα».

Επανεξέταση από 1η Σεπτεμβρίου

Πάντως, ο υπουργός Υγείας τόνισε ότι «όλα τα μέτρα θα επανεξεταστούν την 1η Σεπτεμβρίου», ενώ μία ημέρα πριν ο γ.γ. Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους είχε δηλώσει ότι η κυβέρνηση επιδιώκει την επιστροφή στην κανονικότητα και ότι η άρση των μέτρων θα αφορά τόσο τους εμβολιασμένους όσο και τους ανεμβολίαστους, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «πάμε για ένα καλοκαίρι χωρίς πιστοποιητικά».

Βέβαια, την ίδια στιγμή που ο υπουργός Υγείας ανακοίνωνε τον οδικό χάρτη άρσης των περιορισμών, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου διαγνώστηκε θετική στον κορωνοϊό SARS-CoV-2 και με μήνυμά της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σημείωσε ότι «η πανδημία είναι ακόμη εδώ, η υψηλή μεταδοτικότητα της “Όμικρον” προκαλεί μεγάλο κύμα μολύνσεων. Ο ιός μπορεί να μας συναντήσει οπουδήποτε και να προσβάλει τον καθένα, με διαφορετικές όμως συνέπειες, κάτι που καθιστά αναγκαίο τον εμβολιασμό όλων μας».

Από την άλλη, η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ Ματίνα Παγώνη εξέφρασε επιφυλάξεις για την αίσθηση χαλάρωσης, λέγοντας χαρακτηριστικά στη δημόσια τηλεόραση ότι «πρέπει να προσέξουμε, ακόμη οι “σκληροί” δείκτες είναι υψηλοί […] δεν έχουμε προχωρήσει σε μονοψήφιους θανάτους. Χρειάζεται προσοχή, επειδή θα υπάρχουν μετακινήσεις (σ.σ.: το Πάσχα). […] Μην πάμε στα χωριά και νομίσουμε “όλα χαλαρά, όλα ωραία”».

Διαβάστε επίσης:

Οι αναπλάσεις που αλλάζουν τον χάρτη των ακινήτων – Ποιες μεγάλης κλίμακας παρεμβάσεις δρομολογούνται

Οι υπεραξίες του Βοτανικού

Ουκρανία: Τρία σενάρια για το τέλος του πολέμου