Επειδή, με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, πολλά έχουν ακουστεί για «αυλές», για συμμαχίες, για «ιστορίες γι’ αγρίους», ας τα βάλουμε σε μια ιστορική τάξη μήπως κατανοήσουμε τι γίνεται τώρα και γιατί αυτός ο πόλεμος είναι στίγμα στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Ας ξεκινήσουμε από τις 23 Αυγούστου 1939, όπου στη Μόσχα ο υπουργός Εξωτερικών της ναζιστικής Γερμανίας Γιοάχιμ φον Ρίμπεντροπ και ο υπουργός Εξωτερικών της Σοβιετικής Ένωσης Βιατσεσλάβ Μιχαήλοβιτς Μολότοφ υπέγραφαν το περίφημο Γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο μη Επίθεσης ή αλλιώς Σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ. Λίγες μέρες αργότερα, στις 31 Αυγούστου, τη συνθήκη αυτή επικύρωσε το Ανώτατο Σοβιέτ. Στη συμφωνία αυτή – όπως αποκαλύφθηκε μόλις το 1946 στον δυτικό Τύπο και επιβεβαιώθηκε περίτρανα το 1993 με τον αποχαρακτηρισμό των σοβιετικών αρχείων – είχε γίνει κανονικό ντιλ μεταξύ ναζί και κομμουνιστών και προβλεπόταν ο διαμελισμός της Πολωνίας. Επίσης, προβλεπόταν να περιέλθουν οι Bαλτικές χώρες στη σοβιετική επιρροή, εκτός της Λιθουανίας. Υπό σοβιετικό έλεγχο, επίσης, θα έμεναν η Φινλανδία και η Ρουμανία. Τέλος, προβλέπονταν κάποιες συμφωνίες σχετικά με τις γερμανικές μειονότητες στη Βαλτική που έπρεπε να… πάρουν πόδι.

Η καθόλα αγαστή αυτή συνεργασία ναζί – κομμουνιστών, που δεν διαταράχτηκε από καμιά απολύτως ιδεολογική διαφορά, κράτησε από τον Αύγουστο του 1939 έως και τις 22 Ιουνίου του 1941 , οπότε ξεκίνησε η περίφημη επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, όπου οι ναζί παραβίασαν το σύμφωνο μη επίθεσης και επιτέθηκαν στη Σοβιετική Ένωση.

Καλό είναι, πριν θυμηθούμε και μερικές ακόμα λεπτομέρειες, να υπογραμμίσουμε κάτι που παραδόξως δεν λαμβάνεται υπόψη όταν μιλούμε για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό είναι ότι τα δύο πρώτα χρόνια της ναζιστικής επίθεσης στην Ευρώπη, η χώρα που σήκωσε μόνη στην πλάτη της την αντίσταση ενάντια στον ναζισμό ήταν η Αγγλία. Επίσης, μια ακόμα «λεπτομέρεια» είναι ότι η ιμπεριαλιστική Αμερική έμενε πιστή στο δόγμα της ουδετερότητας ενώ γίνονταν –κυρίως από πλευράς Τσόρτσιλ – συνεχείς εκκλήσεις να λάβει μέρος στον ευρωπαϊκό πόλεμο, πράγμα που, όταν έγινε, συνετέλεσε αποφασιστικά στη νίκη των συμμάχων και στη σοβιετική επέκταση ως νικήτριας δύναμης (που υπερασπίστηκε την επικράτειά της στην ουσία) σε ολόκληρη την Ευρώπη, κάνοντας σήμερα τον Πούτιν και τους πουτινολάτρες να απορούν με το θράσος των χωρών που συνορεύουν με τη Ρωσία να αξιώνουν εθνική ανεξαρτησία! Ας επανέλθουμε όμως στα ιστορικά.

Πρέπει να τονίσουμε πόσο σημαντική – όσο και παρασιωπημένη – υπήρξε η «ιμπεριαλιστική» αμερικανική βοήθεια που έλαβε η «αντι-ιμπεριαλιστική» Σοβιετική Ένωση, κυρίως σε υλικό διαβιβάσεων, αλουμίνιο και τυποποιημένα τρόφιμα. Χάρη στη βοήθεια αυτή, οι Σοβιετικοί απέκρουσαν τη χειμερινή επίθεση κατά της Μόσχας.

Επίσης, δεν είναι πολυδιαφημισμένο το περίφημο αμερικάνικο πρόγραμμα Lend-Lease, με το οποίο η Σοβιετική Ένωση έλαβε σημαντική υλικοτεχνική βοήθεια από τις ΗΠΑ.

Συγκεκριμένα: Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέδωσαν στη Σοβιετική Ένωση από την 1η Οκτωβρίου 1941 έως τις 31 Μαΐου 1945 τα ακόλουθα: 427.284 φορτηγά, 13.303 οχήματα μάχης, 35.170 μοτοσικλέτες, 2.328 οχήματα υπηρεσίας πυρομαχικών, 2.670.371 τόνους προϊόντων πετρελαίου, που αντιστοιχούσαν στο 57% των αεροπορικών καυσίμων υψηλών οκτανίων, 4.478.116 τόνους τροφίμων (κονσέρβες κρέατος, ζάχαρη, αλεύρι, αλάτι κ.λπ.), 1.911 ατμομηχανές, 66 ντίζελ μηχανές τρένου, 9.920 αυτοκίνητα, 1.000 βαρέα φορτηγά, 35 φορτηγά βαρέων μηχανημάτων. Τα παρεχόμενα είδη πυρομαχικών (πυρομαχικά, βλήματα πυροβολικού, νάρκες, διάφορα εκρηκτικά) ανήλθαν στο 53% των συνολικών εγχώριων αναγκών. Ένα χαρακτηριστικό στοιχείο της τεράστιας συμμετοχής των ΗΠΑ στην ανάπτυξη των σοβιετικών υποδομών ήταν η μεταφορά ενός ολόκληρου εργοστασίου ελαστικών που αφαιρέθηκε… συμπαγές από το εργοστάσιο της Ford Company’s River Rouge Plant και μεταφέρθηκε στην ΕΣΣΔ! Η χρηματική αξία των προμηθειών και των υπηρεσιών το 1947 ανήλθε σε περίπου 11 δισεκατομμύρια δολάρια.

Γράφει ο Νικήτα Χρουστσόφ σχετικά με την ιμπεριαλιστική βοήθεια Lend-Lease στα απομνημονεύματά του: «Θα ήθελα να μιλήσω με κάθε ειλικρίνεια για τις απόψεις του Στάλιν για το εάν ο Κόκκινος Στρατός και η Σοβιετική Ένωση θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπίσει τη ναζιστική Γερμανία και να επιζήσουν από τον πόλεμο χωρίς βοήθεια από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία. Ο Στάλιν επανέλαβε πολλές φορές όταν συζητούσαμε ελεύθερα μεταξύ μας ότι “αν δεν μας είχαν βοηθήσει οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεν θα είχαμε κερδίσει τον πόλεμο”». 

Αλλά και ο αιμοσταγής Σοβιετικός δικτάτορας Ιωσήφ Στάλιν στη τη Διάσκεψη της Τεχεράνης, το 1943, αναγνώρισε δημόσια τη σημασία των αμερικανικών προσπαθειών, κατά τη διάρκεια ενός δείπνου στη διάσκεψη: «Χωρίς αμερικανικές μηχανές τα Ηνωμένα Έθνη δεν θα μπορούσαν ποτέ να είχαν κερδίσει τον πόλεμο».

Αλλά και η συμβολή της Μεγάλης Βρετανίας προς τη Σοβιετική Ένωση δεν ήταν μικρή. Τον Ιούνιο του 1941, μέσα σε λίγες εβδομάδες από τη γερμανική εισβολή στην ΕΣΣΔ, υπεγράφη η Αγγλοσοβιετική Συμφωνία και η πρώτη βρετανική νηοπομπή βοήθειας ξεκίνησε διαπλέοντας την επικίνδυνη Αρκτική θάλασσα προς το Μούρμανσκ, όπου κατέπλευσε τον Σεπτέμβριο. Μετέφερε 40 Hawker Hurricanes μαζί με 550 μηχανικούς και πιλότους της αγγλοσοβιετικής επιχείρησης Benedict, που προορίζονταν για την αεράμυνα του λιμανιού και την εκπαίδευση Σοβιετικών πιλότων. Η αποστολή ήταν η πρώτη από πολλές προς το Μούρμανσκ και το Αρχαγγέλσκ – οι οποίες πήραν το όνομα νηοπομπές της Αρκτικής. Επιστρέφοντας τα πλοία, μετέφεραν τον χρυσό με τον οποίο η ΕΣΣΔ πλήρωνε τις ΗΠΑ.

Τέλος, όπως είναι γνωστό σε όλους, μετά τις συμφωνίες της Γιάλτας και του Πότσνταμ, οι υπερβολικές απαιτήσεις του Στάλιν ικανοποιήθηκαν και με το παραπάνω, πράγμα το οποίο συζητιέται ακόμα στη Δύση. Μάλιστα, σε σχετική ερώτηση, ο Ρούσβελτ είχε απαντήσει ότι «κάναμε το καλύτερο δυνατό». Ωστόσο, και αυτές τις δύο συμφωνίες τις καταστρατήγησε ο Σοβιετικός ηγέτης. Τον Φεβρουάριο του 1948, ο Στάλιν ακολουθώντας κατά πόδας τα βήματα του παλαιού συμμάχου του, του Χίτλερ, επιχειρεί μια εισβολή, αυτή τη φορά «από τα μέσα», με ένα κομμουνιστικό πραξικόπημα που βαφτίστηκε ρομαντικά «Ο Νικηφόρος Φεβρουάριος» και είχε ως αποτέλεσμα την ένταξη της Τσεχοσλοβακίας στο σοβιετικό μπλοκ επιρροής. Και στην Ελλάδα μαινόταν ο εμφύλιος πόλεμος…

Σαν να μην έφταναν αυτά, την ίδια χρονιά, ο Στάλιν προχώρησε στον αποκλεισμό του Βερολίνου, πράγμα που έφερε τους Δυτικούς στο αμήν ενώ δεν είχαν πλέον καμιά εμπιστοσύνη στους Σοβιετικούς. Όλα αυτά υπήρξαν και η αφορμή να δημιουργηθεί το ΝΑΤΟ, το οποίο ήρθε ως απάντηση στη σοβιετική επεκτατική επιθετικότητα.

Διαβάστε επίσης:

Γαλλικές εκλογές: Ραντεβού στον «τρίτο γύρο»

ΣΥΡΙΖΑ: Τα 2+1 μηνύματα του Τσίπρα

Εκλογικός γρίφος εν μέσω κρίσης