Επτά χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την 5η Ιουλίου 2015, όταν πάνω από έξι εκατομμύρια Έλληνες προσήλθαν στις κάλπες για να συμμετέχουν στο δημοψήφισμα που είχε εξαγγείλει λίγες μέρες πριν ο Αλέξης Τσίπρας.

Το ερώτημα στο οποίο κλήθηκαν να απαντήσουν οι πολίτες ήταν αν θα πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας των τριών θεσμών, που είχε προταθεί στην Ελλάδα στις 25 Ιουνίου.

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν η εκκωφαντική απόρριψη της πρότασης του σχεδίου συμφωνίας με το μεγαλειώδες ποσοστό 61,31% έναντι 38,69% που ψήφισαν «ναι».

Το δραματικό διάγγελμα Τσίπρα και τα capital control

Ήταν 27 Ιουνίου 2015, όταν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας σε ένα δραματικό διάγγελμα ανακοίνωσε τη διενέργεια δημοψηφίσματος για τις 5 Ιουλίου, μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων με τους «θεσμούς» (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο).

Στο σχετικό Δελτίο Τύπου από τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, αναφέρεται:

«Τα ξημερώματα της 27ης Ιουνίου ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Αλέξης Τσίπρας, ανακοίνωσε τη διενέργεια δημοψηφίσματος ώστε ο ελληνικός λαός να αποφασίσει για την υπογραφή ή όχι των μέτρων που πρότειναν οι θεσμοί.

Την Κυριακή ο ελληνικός λαός καλείται με δημοψήφισμα να εγκρίνει ή όχι τις μεταρρυθμίσεις και τις νομοθετικές ρυθμίσεις που θα πρέπει να υλοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση. Για να το πράξει αυτό θα πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένος για το περιεχόμενο των προτάσεων αυτών.

Δεν θα πρέπει να υπάρξει ούτε ένας Έλληνας που θα βρεθεί μπροστά στην κάλπη, χωρίς να έχει διαβάσει προσεκτικά το κείμενο των προτάσεων των θεσμών. Για το λόγο αυτό δίνουμε στη δημοσιότητα την πλήρη πρόταση που παρέδωσαν οι θεσμοί στην Ελληνική Κυβέρνηση (επίσημη μετάφραση από την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών)».

Η κίνηση Τσίπρα σόκαρε τους ευρωπαίους που τον «εκδικήθηκαν» κλείνοντας τη «στρόφιγγα» της ρευστότητας.

Έτσι, οι Έλληνες οδηγήθηκαν στις κάλπες την Κυριακή 5 Ιουλίου, με κλειστές τις τράπεζες και πλαφόν αναλήψεων έως 60 ευρώ ημερησίως, καθώς μετά την προκήρυξη του δημοψηφίσματος το Eurogroup αποφάσισε να μην παρατείνει το πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας, που έληγε στις 30 Ιουνίου, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να οδηγηθεί στην επιβολή τραπεζικής αργίας με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου.

Το ερώτημα και οι αντιδράσεις για το ψηφοδέλτιο

Το ερώτημα που τέθηκε προς τον ελληνικό λαό ήταν:

«Πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας, το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup της 25.06.2015 και αποτελείται από δύο μέρη, τα οποία συγκροτούν την ενιαία πρότασή τους;

Το πρώτο έγγραφο τιτλοφορείται “Reforms for the completion of the Current Program and Beyond” (“Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού”) και το δεύτερο “Preliminary Debt sustainability analysis» («Προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους”).

Παραπλεύρως του ερωτήματος οι πολίτες επιλέγουν βάζοντας σταυρό στο πλαίσιο που βρίσκεται κάτω από τη φράση:

ΔΕΝ ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ /ΟΧΙ ή ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΝΑΙ»

Η παρουσίαση του ψηφοδελτίου προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων από το στρατόπεδο του «ΝΑΙ» καθώς χρέωσαν στην κυβέρνηση ότι η διάταξή του «αβάνταρε» το ΟΧΙ καθώς αυτό εμφανιζόταν ως πρώτη επιλογή…

Οι θέσεις των κομμάτων και τα σποτ

Η πόλωση φάνηκε από την αρχή ότι θα είναι μεγάλη.

ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ και Χρυσή Αυγή τάχθηκαν υπέρ του δημοψηφίσματος και υπέρ του «όχι».

Η Χρυσή Αυγή τάχθηκε κατά των υφεσιακών μέτρων, είτε ευρωπαϊκών είτε της κυβέρνησης.

Το ΚΚΕ δήλωσε την καταψήφιση της διεξαγωγής δημοψηφίσματος τέτοιου ερωτήματος, κάνοντας λόγο για ψεύτικα διλήμματα και δηλώνοντας τη διαφωνία του σε οποιαδήποτε υφεσιακά μέτρα.

«Το ΚΚΕ καλεί το λαό, στο επικείμενο δημοψήφισμα, που ανακοίνωσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, να απορρίψει τόσο την πρόταση των ΕΕ – ΔΝΤ – ΕΚΤ όσο και την πρόταση της κυβέρνησης, γιατί και οι δύο αυτές προτάσεις περιέχουν βάρβαρα αντιλαϊκά μέτρα, που θα έρθουν να προστεθούν στα μνημόνια και τους εφαρμοστικούς νόμους, που παραμένουν άθικτα.

Η κυβέρνηση ουσιαστικά καλεί το λαό να εγκρίνει τη δική της πρόταση προς τους δανειστές, η οποία είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος. Εξαπατά το λαό για να συναινέσει στους αντιλαϊκούς σχεδιασμούς της. Ο λαός να μην επιλέξει ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη. Να σηκώσει το ανάστημά του και να εκφράσει με όλα τα μέσα και τους τρόπους την αντίθεσή του στην ΕΕ και τα μνημόνια διαρκείας που αυτή φέρνει» ανέφερε μεταξύ άλλων η ανακοίνωση του Περισσού.

Στο αντίποδα, η Νέα Δημοκρατία υποστήριξε ότι το ερώτημα είναι «Ναι» ή «Όχι» στη ζώνη του Ευρώ και δήλωσε ότι επιζητεί την παραμονή της Ελλάδας σε αυτήν. Ίδια στάση τήρησε και το Ποτάμι που τάχθηκε επίσης τάχθηκε υπέρ του «Ναι» και αποδοχή της συμφωνίας.

Το ΠΑΣΟΚ υποστήριξε ότι το δημοψήφισμα είναι αντισυνταγματικό, παίρνοντας θέση για την καταψήφιση της διεξαγωγής του.

Στις 3 Ιουλίου το ΣτΕ έκρινε “απαράδεκτες” (νομική ορολογία) τις προσφυγές δύο πολιτών για τη συνταγματικότητα του δημοψηφίσματος, δηλώνοντας στην ουσία αναρμόδιο, καθώς η Ελλάδα δεν διαθέτει Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, όπως άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός στήριξε την αποτροπή και αποχή από το Δημοψήφισμα και υπερθεμάτισε την Εθνική ενότητα του Ελληνικού Λαού.

Ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, τάχθηκε υπέρ του Ναι μέσω τηλεοπτικού διαγγέλματος του, όπως και οι πρώην πρωθυπουργοί Κώστας Σημίτης, και Γιώργος Παπανδρέου, με ξεχωριστές ανακοινώσεις τους στα έντυπα ΜΜΕ.

Η μεγαλειώδης συγκέντρωση της 3ης Ιουλίου

Από την ημέρα της ανακοίνωσης Τσίπρα μέχρι και την ημέρα της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος, πραγματοποιήθηκαν πολλές συγκεντρώσεις από ομάδες υποστηρικτών του Όχι, με αποκορύφωμα την Μαζική Συγκέντρωση-Συναυλία στην Πλατεία Συντάγματος στις 3 Ιουλίου 2015.

Στην Συναυλία συμμετείχαν πολλοί καλλιτέχνες μεταξύ των οποίον οι Θάνος Μικρούτσικος, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Ρίτα Αντωνοπούλου, Αφροδίτη Μάνου, Σωκράτης Μάλαμας, Ραλλία Χρηστίδου και Κώστας Θωμαΐδης.

Χαιρετισμό στη συγκέντρωση απηύθυνε ο Αλέξης Τσίπρας ο οποίος αποθεώθηκε από το πλήθος….

Την ίδια ώρα, η πρωτοβουλία Μένουμε Ευρώπη που είχε ταχθεί αναφανδόν υπέρ του ΝΑΙ, διοργάνωνε συγκέντρωση στο Καλλιμάρμαρο με τη συμμετοχή να είναι εμφανώς μικρότερη από εκείνη του Συντάγματος.

Το μεγάλο «ΟΧΙ» και η παραίτηση Σαμαρά

Δυο μέρες μετά τις συγκεντρώσεις των δυο «στρατοπέδων», η συμμετοχή στη διαδικασία είναι μαζική, η πόλωση ακραία και οι κάλπες του, πρώτου μετά το 1974, δημοψηφίσματος αναδεικνύουν μεγάλο νικητή το «ΟΧΙ», δίνοντάς του ποσοστό 61,31%.

Το αποτέλεσμα διαψεύδει πανηγυρικά τις προβλέψεις των δημοσκόπων καθώς οι δύο μετρήσεις που διενεργήθηκαν στο διάστημα 24-26 Ιουνίου έδιναν ευρύ προβάδισμα του «ΝΑΙ».

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος προκάλεσε εσωκομματικούς τριγμούς στη ΝΔ, καθώς ο Αντώνης Σαμαράς οδηγήθηκε το ίδιο βράδυ σε παραίτηση παραδίδοντας την προεδρία στον Βαγγέλη Μεϊμαράκη ως μεταβατικό πρόεδρο.

Τα πρωτοσέλιδα της επόμενης μέρας

Ο διεθνής τύπος υποδέχτηκε με ανάμικτα συναισθήματα το αποτέλεσμα, ωστόσο ιστορικό θεωρείται το εξώφυλλο της γαλλικής Liberation που κυκλοφόρησε με πρωτοσέλιδο τίτλο «Το ΟΧΙ του Δία».

«Οι Έλληνες ακολούθησαν τον πρωθυπουργό τους Αλέξη Τσίπρα και αρνήθηκαν την Κυριακή να εγκρίνουν με δημοψήφισμα τους όρους που τέθηκαν από τους πιστωτές για τη διάσωση της χώρας. Σεισμός στην Ευρώπη» ανέφερε η γαλλική εφημερίδα.

Τα πρωτοσέλιδα των ελληνικών εφημερίδων της 6ης Ιουλίου αποτύπωναν έναν βαθύ διχασμό.

Οι αντικυβερνητικές εφημερίδες κινδυνολογούσαν, όπως έκαναν και όλο το διάστημα που είχε μεσολαβήσει από την εξαγγελία Τσίπρα μέχρι τη διενέργεια του δημοψηφίσματος.

Από την άλλη, οι εφημερίδες που πρόσκεινταν στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ θριαμβολογούσαν, αλλά σύντομα έμελλε να διαψευστούν…

Η διαπραγμάτευση θρίλερ και το τρίτο μνημόνιο

Στις 6 Ιουλίου, λίγες μόνο ώρες μετά από την ανακοίνωση του αποτελέσματος, ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης αποχωρεί από την κυβέρνηση και αντικαθίσταται από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο.

Στις 10 Ιουλίου η Βουλή εξουσιοδοτεί τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον νέο υπουργό Οικονομικών Ευκλέιδη Τσακαλώτο να διαπραγματευθούν τους τελικούς όρους της συμφωνίας.

Ακολούθησε η μαραθώνια συνεδρίαση του Eurogroup στις 12 Ιουλίου που προετοίμασε το έδαφος για τη Σύνοδο Κορυφής που μετατράπηκε σε θρίλερ διαπραγματεύσεων για να καταλήξει τελικά σε συμφωνία για νέο πρόγραμμα στήριξης της ελληνικής οικονομίας, στις 13 Ιουλίου…

Μετά την υπερψήφιση του νέου μνημονίου, και συγκεκριμένα στις 20 Αυγούστου, ο Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε την παραίτηση της κυβέρνησης του, η οποία έγινε δεκτή από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλοπουλο.

Στις 21 Αυγούστου 2015, 25 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ανεξαρτητοποιήθηκαν και σχημάτισαν το κόμμα Λαϊκή Ενότητα.

Μετά την παραίτηση Τσίπρα ορίστηκε η υπηρεσιακή κυβέρνηση της Βασιλικής Θάνου, ώστε να προετοιμαστεί το έδαφος για τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου, τις οποίες κέρδισε και πάλι ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος σχημάτισε νέα κυβέρνηση και πάλι με τη συνεργασία των ΑΝΕΛ του Πάνου Καμμένου.

Διαβάστε επίσης:

Μητσοτάκης από το Ευρωκοινοβούλιο: Καμία ανοχή σε αμφισβήτηση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας

Ανδρουλάκης σε Μητσοτάκη: «Να μην ξεχνάμε ποιος χρεοκόπησε την χώρα το 2009»

Παραδοχή Άδωνι για υπόθεση Novartis: Ναι, δεν είναι σκευωρία το σκάνδαλο – «Έληξε, πάμε παρακάτω» (Video)