Αφού τον κυνηγούσαν επί 21 χρόνια οι αμερικανικές δυνάμεις κατάφεραν να εξοντώσουν τον ηγέτη της Αλ Κάιντα, Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, με μία επιχείρηση «χειρουργικής ακρίβειας» που εκτελέστηκε με μη επανδρωμένο αεροσκάφος στην Καμπούλ.

Ο αλ Ζαουάχρι τα τελευταία χρόνια δεν ήταν φόβητρο, καθώς η αλ Κάιντα είχε χάσει την επιρροή της στους κόλπους των ριζοσπαστών ισλαμιστών.

Παρόλα αυτά παρέμενε μία φυσιογνωμία που την συνόδευε η εικόνα των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11^ης Σεπτεμβρίου, αφού τον θεωρούσαν ως τον εγκέφαλο του χτυπήματος αυτού.

Η Αλ Κάιντα καλείται τώρα να αναδείξει το νέο ηγέτη της, που πιθανολογείται ότι θα είναι ένας νέος σε ηλικία ή κάποιος που θα μπορεί να εμπνεύσει και να στρατολογήσει νέους ισλαμιστές στους κόλπους της οργάνωσης.

Η Αλ Κάιντα «κάτι μαγειρεύει» δήλωσε στο CNN πρώην αξιωματούχος της κυβέρνησης του Αφγανιστάν και άφησε να εννοηθεί ότι ο Αλ Ζαουάχρι δεν είναι το μόνο υψηλόβαθμο στέλεχος της οργάνωσης που έχει καταφύγει στη χώρα.

Τα διλήμματα των τρομοκρατών

Η αλλαγή ηγεσίας στην Αλ Κάιντα θα γίνει σε μία περίοδο κατά την οποία το τζιχαντιστικό κίνημα παρουσιάζεται αποδυναμωμένο. Τόσο η Αλ Κάιντα, όσο και το Ισλαμικό Κράτος έχουν δημιουργήσει ένα αποκεντρωμένο μοντέλο «franchise» τρομοκρατίας, με οργανώσεις-δορυφόρους σε όλο τον κόσμο, που έχουν ως συνδετικό ιστό την ιδεολογία των σαλαφιστών-τζιχαντιστών.

Το ερώτημα πάντως είναι κατά πόσο ο νέος ηγέτης της Αλ Κάιντα θα μπορέσει να ενώσει και να εμπνεύσει μια νέα γενιά τζιχαντιστών, οι οποίοι θα είναι πρόθυμοι να ταξιδέψουν ανά τον κόσμο και να εμπλακούν σε τοπικές συρράξεις και εμφύλιους πολέμους.

Όταν ο αλ Ζαουάχρι πήρε την σκυτάλη μετά την εξόντωση του Οσάμα μπιν Λάντεν, ήταν η εποχή που άνθισε η λεγόμενη Αραβική Άνοιξη στη Μέση Ανατολή, που ήταν μία σειρά από εξεγέρσεις που δεν είχαν καμία σχέση με την ιδεολογία της Αλ Κάιντα. Στόχος της Αραβικής Άνοιξης ήταν ο εκδημοκρατισμός σε χώρες όπως η Αίγυπτος, η Συρία και η Λιβύη, αίτημα που αποδείκνυε την χρεωκοπία του αφηγήματος της Αλ Κάιντα.

Μετά την άγρια καταστολή των εξεγέρσεων και την άνοδο στην εξουσία νέων αυταρχικών καθεστώτων, πολλοί εκτίμησαν ότι αυτό αποτελούσε δικαίωση για την κοσμοθεωρία των ισλαμιστών. Αυτό ακριβώς ήταν και  η μεγάλη ήττα των δυτικών κυβερνήσεων που υποστήριζαν την Αραβική Άνοιξη.

Όταν το Ισλαμικό Κράτος κατέλαβε τη Μοσούλη και τη Ράκα επιχειρώντας τη δημιουργία του αυτοαποκαλούμενου χαλιφάτου της, η Αλ Κάιντα έμεινε στο περιθώριο προσπαθώντας να ανασυγκροτηθεί. Στόχος του αλ Ζαουάχρι ήταν να εμφανιστεί ως ο μετριοπαθής ισλαμιστής, σε αντίθεση με την ακραία βιαιότητα της ηγεσίας του Ισλαμικού Κράτους.

Η «δεξαμενή» στελεχών της Αλ Κάιντα και οι πιθανοί διάδοχοι του αλ Ζαουάχρι

Για να επιβιώσει η Αλ Κάιντα θα πρέπει να αναζητήσει τον διάδοχο του αλ Ζαουάχρι μεταξύ των βετεράνων της οργάνωσης, εκτιμούν αναλυτές σε θέματα τρομοκρατίας, που θεωρούν ότι μεγάλες πιθανότητες συγκεντρώνει η «υποψηφιότητα» του Αιγύπτιου Σαϊφ αλ – Αντλ, που είναι ένας από τους πιο έμπιστους ανθρώπους του αλ-Ζαουάχρι.

Όμως ο Σαϊφ αλ- Αντλ βρίσκεται σε κατ΄ οίκον περιορισμό στο Ιράν, όπου το καθεστώς ελέγχει ασφυκτικά τη δράση των στελεχών της Αλ Κάιντα που κατέφυγαν στο ιρανικό έδαφος μετά την εισβολή των Αμερικανών στο Αφγανιστάν, το 2001.

After #AlQaeda leader #Zawahiri was killed by American drone in #Kabul, will the #Taliban leaders turn to such dressing again, and walk around in women’s clothes to avoid being targeted? pic.twitter.com/N1Jd1OhYZg

— Mohammad Natiq (@natiqmalikzada) August 2, 2022

Ωστόσο πληροφορίες τις οποίες επικαλείται το CNN εκτιμούν ότι ίσως ο Σαϊφ αλ- Αντλ κατέφυγε πρόσφατα στο Αφγανιστάν, εγκαταλείποντας το Ιράν, παρά τον περιορισμό στον οποίον είχε τεθεί. Οι πληροφορίες αυτές δεν είναι δυνατό να διασταυρωθούν από ανεξάρτητες πηγές και ως εκ τούτου ενδέχεται να διοχετεύονται από συγκεκριμένα κέντρα για να εξυπηρετήσουν σενάρια στοχοποίησης της Τεχεράνης.

Σε κάθε περίπτωση, αν ο Σαϊφ αλ- Αντλ θεωρηθεί πολύ μεγάλος σε ηλικία και πολύ ευάλωτος  τότε συρρικνώνεται η δεξαμενή στελεχών από την οποία θα επιλεγεί ο διάδοχος του Αϊμάν αλ Ζαουάχρι.

Σε πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ καταγράφηκαν τα ονόματα από τα οποία θα μπορούσε να επιλεγεί η νέα  ηγεσία της τρομοκρατικής οργάνωσης. Μεταξύ αυτών είναι  ο γαμπρός του αλ Ζαουάχρι, Αμπντάλ Ραχμάν αλ Μαγκρέμπι, ο Αλγερινός Γιαζίντ Μεμπράκ, που είναι ηγετικό στέλεχος της Αλ Κάιντα στο Ισλαμικό Μαγκρέμπ και ο Σομαλός Άχμεντ Ντιρίγιε, αρχηγός της εξτρεμιστικής οργάνωσης Αλ Σαμπάμπ.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι στον κατάλογο αυτό δεν περιλαμβάνονται στελέχη της Αλ Κάιντα από την Υεμένη, απόδειξη για τα ισχυρά πλήγματα που έχει δεχτεί το δίκτυο των τρομοκρατών.

After #AlQaeda leader #Zawahiri was killed by American drone in #Kabul, will the #Taliban leaders turn to such dressing again, and walk around in women’s clothes to avoid being targeted? pic.twitter.com/N1Jd1OhYZg

— Mohammad Natiq (@natiqmalikzada) August 2, 2022

Το σενάριο της διάσπασης της Αλ Κάιντα

Υπάρχει επίσης η πιθανότητα η διαδικασία διαδοχής να οδηγήσει σε διάσπαση της Αλ Κάιντα. Ο πόλεμος στη Συρία ενίσχυσε τις απόψεις τζιχαντιστικών κύκλων που ζητούν την περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση της Αλ Κάιντα και αν επικρατήσουν αυτοί οι κύκλοι τότε θα ανελιχθεί στην ηγεσία ο Αμπού Αμπντ αλ-Καρίμ αλ-Μάσρι, υψηλόβαθμο στέλεχος του συριακού παραρτήματος της Αλ Κάιντα, της οργάνωσης Χουράς αλ-Ντιν.

Αυτό στο οποίο συμφωνούν όλοι οι αναλυτές είναι ότι η εξουδετέρωση του Αϊμάν αλ Ζαουάχρι είναι σημαντική εξέλιξη, αλλά οι ΗΠΑ δεν μπορούν να εφησυχάσουν, αφού το δίκτυο των ακραίων τζιχαντιστικών οργανώσεων μπορεί να ανασυγκροτηθεί και να επιχειρήσει μία εντυπωσιακή επιστροφή στο προσκήνιο με νέα τρομοκρατικά χτυπήματα.

Διαβάστε επίσης:

Ταϊβάν: Πώς η επίσκεψη της Πελόζι ανέβασε το θερμόμετρο στην περιοχή – Τα στρατιωτικά γυμνάσια και ο «πόλεμος» για τα μικροτσίπ (Photos/Videos)

ΗΠΑ: Στο Κάνσας η πρώτη νίκη υπέρ του δικαιώματος στην άμβλωση

Ουκρανία: Προειδοποίηση για τον κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος στη Ζαπορίζια – Έντονη ανησυχία από τον ΔΟΑΕ