Η ώρα της σύγκρουσης για τις υποκλοπές πλησιάζει και οι βασικοί παίκτες του ελληνικού πολιτικού ψυχοδράματος ετοιμάζονται να λάβουν θέση στα κοινοβουλευτικά έδρανα για να βγάλουν τα σώψυχά τους.

Μόνο που, σε αντίθεση με τους κλασικούς σκοπούς του ψυχοδράματος, την ενδοσκόπηση και τη θεραπεία, το θέμα των υποκλοπών θα εξελιχθεί σε μια ανελέητη σύγκρουση με φόντο τις επερχόμενες εκλογές – όποτε κι αν γίνουν.

Το πολιτικό σύστημα δεν έχει επιδείξει άλλωστε ιδιαίτερες επιδόσεις ούτε στην ενδοσκόπηση ούτε στη θεραπεία των μεγάλων και χρόνιων παθογενειών του.

Καθώς μάλιστα αυτή είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση της ΝΔ βρίσκεται τόσο βαριά εκτεθειμένη, με κίνδυνο να χάσει ό,τι δεν έχασε στις προηγούμενες μεγάλες κρίσεις που βρήκε μπροστά της – την πολιτική ηγεμονία –, είναι αυτονόητο ότι η αντιπολίτευση, μείζων και ελάσσων, έχει μια μοναδική ευκαιρία να βελτιώσει τη θέση της και, σε κάποιον βαθμό, να αλλάξει τους όρους του πολιτικού παιχνιδιού.

Περιορισμός της ζημιάς

Η κυβέρνηση, παρότι σε ολόκληρη τη θητεία της είχε καταφέρει να παραμείνει ουσιαστικά αλώβητη – παρά το μέγεθος των κατά συρροή κρίσεων που αντιμετώπισε – και ουδείς θα μπορούσε να ισχυριστεί στα σοβαρά ότι είχε χάσει το πολιτικό πλεονέκτημα και την πρωτοβουλία των κινήσεων, έχει επιτύχει ένα από τα πιο θεαματικά αυτογκόλ των τελευταίων ετών.

Στο σκάνδαλο των υποκλοπών είναι κατ’ εξοχήν υπεύθυνη, όσες δικαιολογίες ή (παρ)ερμηνείες και αν επιστρατεύσει.

Αυτό όμως που εντυπωσιάζει είναι το πώς και το γιατί τέθηκε σε κίνηση ένας μηχανισμός παρακολούθησης των επικοινωνιών πολιτικών και δημοσιογράφων σε μια χώρα στην οποία ουδείς μπορεί να κρύψει κάτι σοβαρό επί μακρόν.

Κάποιοι, προφανώς κινούμενοι από ελατήρια μεταξύ ασύγγνωστης βλακείας και αυτοκτονικού ιδεασμού, ανέλαβαν ένα ρίσκο πρωτοφανώς μεγαλύτερο από το όποιο επιδιωκόμενο «όφελος».

Είναι η περίπτωση που αφήνεις στην άκρη την έννοια «ρίσκο» και μιλάς για καθαρή ηλιθιότητα.

Τώρα η κυβέρνηση είναι αναγκασμένη να προσέλθει στην επερχόμενη πολιτική σύγκρουση με μοναδικό στόχο τον περιορισμό της δεδομένης πολιτικής ζημιάς, υπό την προϋπόθεση πάντα ότι το σκάνδαλο των υποκλοπών δεν θα λάβει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις.

Δεδομένου μάλιστα ότι έχει καταστραφεί πλήρως η προοπτική μετεκλογικής συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ – ακόμη και με τη μικρή αλλά ευδιάκριτη ομάδα των… Κυριακίστας του κόμματος – η Ν.Δ. έχει να διαχειριστεί και την εκλογική προοπτική αναζητώντας δύσκολα έως αδύνατα εναλλακτικά σενάρια για την περίπτωση που καταφέρει να διατηρήσει την πρωτιά έστω και με βραχεία κεφαλή.

Μοναδική ευκαιρία

Για τον ΣΥΡΙΖΑ αυτή η υπόθεση είναι η μοναδική πραγματική ευκαιρία που είχε μέσα στα τρία τελευταία χρόνια να ανακάμψει από τα χαμηλά δημοσκοπικά ποσοστά του και να προβάρει κοστούμι μελλοντικού νικητή των εκλογών.

Για την αξιωματική αντιπολίτευση είναι επίσης μια μοναδική ευκαιρία να αντιστρέψει τις κατηγορίες που της καταλογίζουν η Ν.Δ. και ένα πλήθος ΜΜΕ περί αντιθεσμικής νοοτροπίας και συμπεριφοράς, περί διάθεσης να ελέγξει τους «αρμούς της εξουσίας» και περί ασέβειας προς τους δημοκρατικούς θεσμούς. Τώρα υπόλογη για όλα αυτά είναι η Ν.Δ.

Ένας ακόμη στόχος της Κουμουνδούρου είναι να απομειώσει περαιτέρω το αντι-ΣΥΡΙΖΑ κοινωνικό ρεύμα, το οποίο βρέθηκε στο απόγειό του στις εκλογές του 2019, αλλά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μελετητών, εμφανίζεται αποδυναμωμένο.

Σε κάθε περίπτωση βλέπουμε ότι τεχνηέντως υποχωρεί το αίτημα για «εκλογές τώρα», αφού για την αξιωματική αντιπολίτευση είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να εκμεταλλευτεί πολιτικά επί μήνες τη δυσχερή θέση της κυβέρνησης στο θέμα των υποκλοπών και να μειώσει δραστικά τη δημοσκοπική διαφορά – αν όχι να ανακτήσει, ύστερα από έξι ολόκληρα χρόνια, το προβάδισμα.

Επιπλέον το ότι άμεσο θύμα των υποκλοπών είναι το ΠΑΣΟΚ προσφέρει μια ευκαιρία να μειωθεί το χάσμα με το έτερο κόμμα της αντιπολίτευσης και να εμπεδωθεί τόσο στο ΠΑΣΟΚ όσο και στο εκλογικό κοινό η προοπτική μιας μετεκλογικής συνεργασίας. Μια εξέλιξη αυτού του είδους θα μπορούσε να διευκολύνει την προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ για κατάκτηση του πολιτικού πλεονεκτήματος.

Επαναχάραξη ορίων

Για το ΠΑΣΟΚ οι υποκλοπές είναι μια μάχη από την οποία δεν πρόκειται να κάνει πίσω, καθώς το ένα από τα θύματα είναι ο πρόεδρός του – έστω και την εποχή που ήταν ακόμα υποψήφιος.

Η στρατηγική του για πλήρη διαλεύκανση του σκανδάλου και για διερεύνηση ποινικών ευθυνών το φέρνει κάθετα αντίθετο με οποιαδήποτε απόπειρα της κυβέρνησης και της Ν.Δ. να υποβαθμίσουν ή να συγκαλύψουν το θέμα.

Στο τρίτο κόμμα της Βουλής – και τρίτο κι ενισχυμένο στις δημοσκοπήσεις – γνωρίζουν ότι τα όνειρα για ανακατάληψη της δεύτερης θέσης είναι απλώς όνειρα, ωστόσο έχουν μια ευκαιρία να επαναχαράξουν εκ νέου τα όριά τους έναντι των δύο μεγαλύτερων κομμάτων και να πείσουν ευρύτερα κοινωνικά στρώματα να στηρίξουν την αυτόνομη προοπτική του ΠΑΣΟΚ.

Η οριοθέτηση αυτή, για να είναι πειστική, θα πρέπει να χαρακτηρίζεται όχι μόνο από τη μετωπική σύγκρουσή τους με τη Ν.Δ., αλλά και από την αποφυγή μιας σύμφυρσης με τον ΣΥΡΙΖΑ, η οποία θα μπορούσε να δημιουργήσει αρνητικά ανακλαστικά στο μεγάλο αντι-ΣΥΡΙΖΑ τμήμα των ψηφοφόρων τους, το οποίο αισθάνεται πιο κοντά στο κυβερνών κόμμα παρά στην αξιωματική αντιπολίτευση.
Η άσκηση αυτή είναι προφανώς δύσκολη, αλλά είναι απολύτως αναγκαίο να επιτύχει, ώστε το ΠΑΣΟΚ να μην βρεθεί χαμένο στο τέλος της επερχόμενης σύγκρουσης…

Διαβάστε επίσης

Αναζητώντας γραμμή άμυνας

Σελίδες απ’ τη Μικρασιατική Καταστροφή

Η άλωση του Διαστήματος (μέρος τρίτο)