search
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 09:35
MENU CLOSE

Η άλωση του Διαστήματος (μέρος τρίτο)

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ

τεύχος 2242
10/08/2022
14.08.2022 06:00
asteroeidis

Ο αστεροειδής Απόφις – που πήρε το όνομά του από αρχαία θεότητα της Αιγύπτου ειδικευμένη σε «κακές πράξεις» – εμφανίστηκε το 2004 και αρχικά υπήρξε η δυσοίωνη πρόβλεψη ότι είχε μία πιθανότητα στις τριάντα επτά να πέσει στη Γη το 2029.

Τελικά, οι μετέπειτα αναλύσεις έδειξαν ότι ο Απόφις, διαμέτρου 300 περίπου μέτρων, θα περάσει από τη Γη «μόλις» σε απόσταση 36.000 χιλιομέτρων, ενώ, αν παρ’ ελπίδα συγκρουστεί με τη Γη, θα προξενήσει μεγάλες ζημιές, αλλά όχι καθολικά ολέθριες…

Ο αστεροειδής με την ονομασία Bennu έχει διάμετρο σχεδόν 500 μέτρων και θεωρείται ένας από τους πλέον επικίνδυνους, με σχετικά υψηλή πιθανότητα να καταπέσει στη Γη περί τα τέλη του 22ού αιώνα.

Η αποστολή OSIRIS-Rex εξέτασε τις αργές μεταβολές της τροχιάς του αστεροειδούς και τις χημικές του ιδιότητες, κάτι που θεωρείται υψίστης σημασίας για τους επιστήμονες εάν αποφασιστεί ο σχεδιασμός μιας αποστολής μετριασμού των επιπτώσεων μιας πιθανής σύγκρουσης, όπως αναφέρει η NASA.

Ο αστεροειδής, που ανακαλύφθηκε το 1999, ταξιδεύει γύρω από τον Ήλιο με μέση ταχύτητα 63.000 μίλια την ώρα. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι αστεροειδείς με διάμετρο 500 μέτρων συγκρούονται με τη Γη κάθε 130.000 χρόνια. Ο Bennu συγκαταλέγεται σε σχετικό κατάλογο αστεροειδών έχοντας τον τρίτο υψηλότερο βαθμό επικινδυνότητας για σύγκρουση με τον πλανήτη μας.

Μελέτη που έγινε το 2010 κατέδειξε ότι υπάρχει πιθανότητα 0,071% ο Bennu να συγκρουστεί με τη Γη οκτώ φορές μεταξύ των ετών 2169 και 2199. Οι επιστήμονες της έρευνας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πρέπει να μελετηθεί περαιτέρω ο εν λόγω αστεροειδής, είτε από τη Γη είτε, καλύτερα, με ένα διαστημικό σκάφος, προκειμένου να υπολογιστεί καλύτερα η τροχιά του και οι πιθανές αλλαγές της. Νεότερες έρευνες μετά το 2014 κατέδειξαν την κρισιμότητα των ετών 2175 και 2196.

Ωστόσο, οι υπεύθυνοι της αποστολής καθησυχάζουν. «Οι πιθανότητες σύγκρουσης είναι μικρές και ο αστεροειδής δεν θα καταστρέψει τη Γη» δήλωσαν. Στην περίπτωση όμως που όντως συγκρουστεί με τη Γη, η καταστροφή που θα προκαλέσει θα είναι τοπική και όχι παγκόσμια.

Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι ένας αστεροειδής πρέπει να έχει τουλάχιστον μήκος ενός χιλιομέτρου προκειμένου να προκαλέσει παγκόσμια καταστροφή. Σημειώνεται ότι ο αστεροειδής που, σύμφωνα με τις θεωρίες, αφάνισε τους δεινόσαυρους είχε μήκος από έξι μέχρι δέκα χιλιόμετρα…

Οι υπηρεσίες NASA και ESA ανακοίνωσαν μια φιλόδοξη αποστολή για το 2022 που στόχο έχει την αλλαγή της τροχιάς ενός αστεροειδούς. Εάν το εγχείρημα αυτό στεφθεί με επιτυχία, θα αποτελέσει το πρώτο βήμα της ανθρωπότητας για έλεγχο της τροχιάς των αστεροειδών.

Το διαστημικό σκάφος θα εκτοξευθεί τον Σεπτέμβριο με προορισμό τον αστεροειδή Bennu και θα επιστρέψει στη Γη το 2023, όπου για 40 χρόνια επιστήμονες από όλο τον κόσμο θα μπορούν να προβαίνουν σε έρευνες, ανακαλύψεις και θεωρίες.

Επίσης, θα μελετηθεί κατά πόσον υπάρχουν ορυκτά για μελλοντική εξόρυξη. Νέοι αστεροειδείς ανακαλύπτονται καθημερινά, με τον αριθμό τους σήμερα να ανέρχεται στις 685.822.

Εκτιμάται ότι ο ορυκτός πλούτος των αστεροειδών στην κύρια ζώνη μεταξύ του Άρη και του Δία είναι περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ για κάθε άτομο πάνω στη Γη! Ένας και μόνο αστεροειδής, ο ονομαζόμενος 241 Germania, διαθέτει στο εσωτερικό του ορυκτό πλούτο που φθάνει στο αστρονομικό ποσό των 96 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, σχεδόν το ετήσιο ΑΕΠ όλου του κόσμου!

Τα ορυκτά που βρίσκονται άφθονα στους αστεροειδείς (και τους κομήτες) περιλαμβάνουν χρυσό, ιρίδιο, ασήμι, όσμιο, παλλάδιο, λευκόχρυσο, ρόδιο, σίδηρο, μαγγάνιο, μολυβδαίνιο, νικέλιο, αλουμίνιο και τιτάνιο.

Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός

Πρόκειται για το μεγαλύτερο κατασκεύασμα του ανθρώπου στο Διάστημα, που αποτέλεσε το διαστημικό σπίτι από το 2000 για περισσότερους από 200 αστροναύτες από 19 χώρες. Τώρα πλέον ο ΔΔΣ αναμένεται να οδηγηθεί σε μια θαλάσσια περιοχή που βρίσκεται 4.800 χιλιόμετρα μακριά από τη Νέα Ζηλανδία και 3.200 χιλιόμετρα βορείως της Ανταρκτικής, όπου θα εκμετρήσει το ζην μαζί με άλλα διαστημικά σκουπίδια.

Ο ΔΔΣ είναι προϊόν της συνεργασίας των διαστημικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας, της Ευρώπης και του Καναδά και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλά πεδία επιστημών – ειδικά για χρόνιες ασθένειες όπως ο καρκίνος και οι καρδιακές παθήσεις, για τη συμπεριφορά του σώματος σε περιβάλλον μηδενικής βαρύτητας κ.ά.

Οι αστροναύτες κατόρθωσαν να συντηρήσουν διάφορες καλλιέργειες και το 2015 να κατασκευάσουν την πρώτη σαλάτα διαστημικών οπωροκηπευτικών στην ιστορία! Εκτός από αυτό το επίτευγμα, οι αστροναύτες του ΔΔΣ πέτυχαν να ανακυκλώσουν το 93% των αποθεμάτων νερού, μειώνοντας έτσι τις αποστολές ανεφοδιασμού.

Επέκταση της έρευνας

Η διαστημική έρευνα διαρκώς αποκτά νέες διαστάσεις, διαρκώς φθάνει μακρύτερα. Με όργανο το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, η έρευνα αυτή κατέρριψε το ρεκόρ της απώτερης ύπαρξης ουράνιου σώματος, αποδεικνύοντας την παρουσία ενός μεμονωμένου άστρου σε απόσταση 12,9 δισεκατομμυρίων ετών φωτός.

Για το άστρο αυτό επιλέχθηκε η ονομασία Εarendel – που σημαίνει «πρωϊνό αστέρι» στα αρχαία αγγλικά – και το ρεκόρ που έσπασε ανήκε στο άστρο με την ελληνική ονομασία Icarus, που εθεωρείτο μέχρι πρότινος το πλέον απομακρυσμένο, καθότι απείχε πολλά δισεκατομμύρια έτη φωτός.

Αξίζει πάντως να σημειώσουμε ότι, σύμφωνα με άλλη άποψη (Αλέξανδρος Δεληβοριάς), η απόσταση του άστρου αυτού από τη Γη είναι ακόμη μεγαλύτερη και ανέρχεται στα 28 δισεκατομμύρια έτη φωτός.

Εν τω μεταξύ, η έρευνα του Διαστήματος αποκτά ιλιγγιώδεις ρυθμούς, κάνοντας αυτό που ήταν χθεσινή επίδοση να είναι σήμερα δραματικά παρωχημένο: Το 2022 έρχεται το τηλεσκόπιο James Webb (JWST), έπειτα από χρόνια καθυστερήσεων και μήνες δοκιμών, και μάλιστα έρχεται ύστερα από μια συναρπαστική εκτόξευση, όντας το πιο ισχυρό τηλεσκόπιο που κατασκευάστηκε ποτέ και επιτρέποντάς μας να κοιτάξουμε πιο βαθιά στο μακρινό παρελθόν του κόσμου.

Αλλά η έρευνα δεν έχει μόνο έκταση, έχει και βάθος. Έτσι, το ρομποτικό όχημα Perseverance (Επιμονή) σε μια δεύτερη προσπάθειά του κατάφερε να συγκεντρώσει υλικό από τα πετρώματα του Άρη (2021). Και ακολουθεί η συνέχεια: Τα δύο πέτρινα δείγματα του Άρη πιστοποιούν ότι ο πλανήτης είχε κάποτε νερό….

Επίλογος

Ο Διονύσης Σιμόπουλος, ψυχή του Ιδρύματος Ευγενίδου, το 1997 προέβλεπε για το 2010 την ύπαρξη μιας μόνιμης διαστημικής βάσης στην επιφάνεια της Σελήνης. Επίσης προέβλεπε για το 2022 έως το 2027 μια πρώτη επίσκεψη του ανθρώπου στον «κόκκινο πλανήτη» – δηλαδή τον Άρη. Πολλές από αυτές τις προβλέψεις δεν θα αποδειχθούν αληθινές, όμως θα εκπροσωπούν τη βασική ορμή της ανθρωπότητας. Ο άνθρωπος δεν ορέγεται μόνο φύσει του ειδέναι, έχει και άλλες πιο ωφελιμιστικές διεκδικήσεις.

Διαβάζω ένα άρθρο του Βαγγέλη Πρατικάκη και αισθάνομαι όπως περίπου η κόρη μου κάποτε στο Λονδίνο, όταν ήταν 10 ετών: Ήθελε να πάμε στον κινηματογράφο για να δούμε ένα έργο επιστημονικής φαντασίας, αν και δεν ήξερε αγγλικά, διότι αυτό που επιθυμούσε να βιώσει ήταν μια ισχυρή ώθηση στις φαντασιώσεις της…

Το άρθρο του Πρατικάκη αναφέρεται στα δέκα χρόνια του διαστημικού εγχειρήματος Cassini, που βρίσκεται πλέον «στην αγκαλιά του πλανήτη Κρόνου»…

Μέσα σε μια μάλλον ρεπορταζιακή έκθεση του ταξιδιού ελλοχεύουν οι φαντασιογόνες λεπτομέρειες που περιγράφει ο Πρατικάκης:

● Είναι οι λίμνες μεθανίου, είναι οι πίδακες του Εγκέλαδου, δορυφόρου του Κρόνου.

● Είναι η ανακάλυψη οκτώ νέων μικρών δορυφόρων.

● Είναι τα 514 gigabytes δεδομένων που μεταφέρθηκαν ως πληροφορίες στη Γη, είναι τα 3,2 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα που διένυσε το διαστημικό όχημα.

● Είναι η προσεδάφιση στον Τιτάνα, δορυφόρο του Κρόνου, που αποδεικνύεται το πρώτο σώμα εκτός Γης στο οποίο ανακαλύπτονται λίμνες και θάλασσες από υγροποιημένο μεθάνιο και αιθάνιο, που εξατμίζονται και επανέρχονται ως βροχές υδρογονανθράκων…

● Είναι ηφαίστεια που ξερνούν πάγους αντί για λάβα, είναι «πίδακες υδρατμών και παγοκρυστάλλων πασπαλισμένων με οργανικές ενώσεις, που εκτινάσσονται σε ύψος εκατοντάδων χιλιομέτρων», είναι τερατώδεις θύελλες που ξεσπούν κάθε τριάντα χρόνια…

● Είναι ένας παράδοξος «εξαγωνικός»(!) αεροχείμαρρος που εκδηλώνεται στον βόρειο πόλο του πλανήτη «Άρχοντα των δακτυλιδιών», καταπώς λέγεται, λόγω των δακτυλίων που τον περιβάλλουν….

Αυτά και άλλα τινά θα γνωρίσουμε από το Διάστημα – το πραγματικό περιβάλλον του περιβάλλοντός μας. Το παιχνίδι με αυτό είναι αναπόφευκτο. Ας παίξουμε λοιπόν κι εμείς στην περιπέτεια του παντός.

* Ο Γιάννης Σχίζας είναι συγγραφέας, συνταξιούχος ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

– Περιοδικό «Οικοτοπία», τεύχος 1ο, Ιανουάριος 1997

– Εφημερίδα «Δρόμος της Αριστεράς», στήλη «Για την επιστήμη και την κοινωνία»

– Αρθρογραφία εφημερίδα «Αυγή»

– «Αυγή», «Διαστημικά», 12.3.2022

– Φοίβου Οικονομίδη, «Τουρισμός και προσλήψεις», 25.9.2001

– Ηλέκτρα Κουτούκη, περιοδικό «Οικοτοπία», 2007

– Γιάννη Σχίζα, «Ο τουρισμός, η φυσική, η ελληνική απάντηση, το Διάστημα», «Το Ποντίκι», 23.10.2021

– Αχιλλέας Φακατσέλης, «Ο σοβιετικός πόλεμος των άστρων», «Νέα Οικολογία», Ιανουάριος 1987 – Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2008. Διπλωματική Εργασία στο Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο. Εισηγητής: Λουκάς Καπόλος, «Το δίκαιο του εξωατμοσφαιρικού Διαστήματος και η νέα πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών για το Διάστημα»

– Γιάννης Δακανάλης, «ΔΔΣ: Το διαστημικό εργαστήρι της ανθρωπότητας» και «Η παρακαταθήκη του ΔΔΣ και η αυγή της διαστημικής οικονομίας», «Αυγή», 16.4.2022

– «Ο Ψυχρός Πόλεμος θα αναβιώσει στο Διάστημα», «Το Ποντίκι», 5.1.2022

Διαβάστε επίσης:

Γονικές e-παροχές

Λάου – λάου το «Αμπντουλχαμίτ Χαν»

Και τώρα τρέχουν… – Ενώπιον της μεγαλύτερης κρίσης που έχει αντιμετωπίσει ποτέ η κυβέρνηση

google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 09:34