Συγκρατημένη θα είναι η εγχωρία ζήτηση ακίνητων του 2023 παρά το δυναμικό θετικό κλείσιμο του 2022.

Η κτηματαγορά φαίνεται πλέον να καταγράφει ως αρνητικούς παράγοντες για την αγορά ενός σπιτιού, το συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, την ενεργειακή κρίση, την αύξηση της τιμής των οικοδομικών υλικών , τις πληθωριστικές πιέσεις, αλλά και την αύξηση των επιτοκίων!

Θυμίζουμε άλλωστε, το ενδεκάμηνο του 2022 η ελληνική προσέλκυσε έντονο ενδιαφέρον κυρίως ξένων επενδυτών και υψηλή ζήτηση για κατοικίες και υψηλών προδιαγραφών επαγγελματικές χρήσεις. 

Ειδικότερα εως και σήμερα οι καθαρές ξένες άμεσες επενδύσεις για αγορά ακινήτων, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, κατέγραψαν σημαντική αύξηση 60,2% την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022 και ανήλθαν σε 1.276,9 εκατ. ευρώ, έναντι 797,2 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο του 2021, ξεπερνώντας ακόμη και το αντίστοιχο επίπεδο που είχε καταγραφεί το 2019 (1.030,2 εκατ. ευρώ). 

«Το γεγονός ότι η αύξηση που καταγράφεται στις τιμές και τη ζήτηση για ακίνητα υψηλών προδιαγραφών είναι συνυφασμένη με την άμεση ή έμμεση –μέσω του τουρισμού– εισροή ξένων κεφαλαίων στην αγορά καθιστά τη διατήρηση των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης ευάλωτη στη διεθνή συγκυρία και ειδικά στα ζητήματα επάρκειας και κόστους της ενέργειας.» είναι το συμπέρασμα που  καταγράφει η ΤτΕ στην Ενδιάμεση Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική 2022 και ειδικότερα για το εγχώριο real estate.

«Οι προσδοκίες για την ελληνική αγορά ακινήτων, αν και παραμένουν θετικές για το υψηλών προδιαγραφών τμήμα της, διαφαίνεται πλέον ότι είναι περισσότερο συγκρατημένες σε σχέση με την αρχή του έτους. Η συμπίεση των καθαρών αποδόσεων των επενδύσεων και των προσδοκώμενων υπεραξιών από τα ακίνητα, σε συνδυασμό με την αύξηση των επιτοκίων και της αβεβαιότητας, εκτιμάται ότι σταδιακά οδηγεί, εκ νέου, μέρος των επενδυτών σε στάση αναμονής» καταλήγει.

Και πράγματι η μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας είναι εμφανής και στην υποχώρηση των προσδοκιών για την πορεία της αγοράς ακινήτων και της οικονομίας στη χώρα, αλλά και διεθνώς. Σύμφωνα με τα στοιχεία η οικοδομική δραστηριότητα, μετά το πρώτο δίμηνο του 2022 υποχωρεί σημαντικά. Ειδικότερα το οκτάμηνο του 2022 η κατασκευαστική δραστηριότητα για επαγγελματικές χρήσεις (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ) κατέγραψε αρνητικούς ρυθμούς μεταβολής στο σύνολό της, αλλά και στις επιμέρους βασικές επαγγελματικές χρήσεις, με εξαίρεση την κατηγορία των ξενοδοχείων, η οποία διατήρησε θετικό πρόσημο.

Πιο συγκεκριμένα, σε ετήσια βάση, καταγράφονται αρνητικοί ρυθμοί στον αριθμό νέων αδειών για την κατασκευή γραφείων (-8,0%) και καταστημάτων (-31,5%), ενώ υψηλοί είναι και οι ρυθμοί μείωσης σε όρους όγκου (-18,8% και -26,6% αντίστοιχα). Η οικοδομική δραστηριότητα στον τομέα των ξενοδοχείων παραμένει σε θετικά επίπεδα ως προς τον αριθμό των νέων αδειών (32,0%), αν και σε όρους όγκου σημειώνει υποχώρηση κατά 8,3%.

Σε ότι αφορά μάλιστα την έκδοση οικοδομικών αδειών φαίνεται ότι και αυτός ο τομέας σύμφωνα με τους ειδικούς που δραστηριοποιούνται στον τομέα του real estate από εδώ και στο εξής θα εμφανίσει περαιτέρω χαλάρωση. Ο λόγος είναι ότι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, κυρίως οι κατασκευαστές προχωρήσαν «μαζικά» στη διαδικασία έκδοσης αδειών, προκειμένου να διασφαλίσουν απόθεμα ακινήτων το οποίο θα πωλείται -και ως πρώτη και ως δεύτερη κατοικία- χωρίς να υπάγεται στον ΦΠΑ, όμως αυτή η πίεση χρόνου πλέον δεν υπάρχει. Ήδη από το καλοκαίρι είχε γίνει γνωστό ότι η κυβέρνηση θα παρατείνει την απαλλαγή από τον ΦΠΑ (και από τον φόρο υπεραξίας που επίσης επηρεάζει) για τουλάχιστον δύο χρόνια ακόμη

Στην αγορά κατοικιών πάντως, οι τιμές των διαμερισμάτων συνέχισαν να καταγράφουν ισχυρούς ρυθμούς αύξησης μέχρι και το γ΄ τρίμηνο του 2022. Με βάση τα στοιχεία εκτιμήσεων που συλλέγονται από την Τράπεζα της Ελλάδος, το εννεάμηνο του 2022 οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) ήταν αυξημένες κατά 10,4% σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά 6,8% το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Ειδικότερα, σε ετήσια βάση ο δείκτης τιμών διαμερισμάτων κατέγραψε επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης των τιμών για το σύνολο της χώρας στα επιμέρους τρίμηνα του 2022.

Σε τοπικό επίπεδο, οι τιμές των κατοικιών εμφανίζουν ετερογένεια ως προς τις μεταβολές τους, με σημαντικές αυξήσεις κυρίως σε περιοχές με έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον και οριακές μεταβολές σε άλλες. Στην αύξηση των τιμών των διαμερισμάτων για το σύνολο της χώρας κατά το εννεάμηνο του 2022 συνέβαλαν σημαντικά οι υψηλοί ρυθμοί αύξησης των τιμών των δύο μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας, δηλ. της Αθήνας (12,0%) και της Θεσσαλονίκης (10,5%), καθώς στις άλλες μεγάλες πόλεις και τις λοιπές περιοχές της χώρας οι ρυθμοί που καταγράφηκαν (9,4% και 7,6% αντίστοιχα) ήταν μικρότεροι από τον αντίστοιχο μέσο όρο για το σύνολο της χώρας.

Την ίδια περίοδο οι τιμές των νέων διαμερισμάτων (ηλικίας έως 5 ετών) αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 11,4%, αρκετά ενισχυμένες έναντι των παλαιών διαμερισμάτων (9,7%).

Τέλος, το συνολικό ύψος των νέων στεγαστικών δανείων, παρότι καταγράφει άνοδο κατά το δεκάμηνο του 2022 (28,2%), παραμένει σε χαμηλά επίπεδα. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων (γ΄ τρίμηνο 2022), παρατηρείται μείωση της ζήτησης στεγαστικών δανείων επί δεύτερο κατά σειρά τρίμηνο, μετά από δύο έτη συνεχούς καταγραφής αύξησης της ζήτησης (από το β΄ τρίμηνο του 2020). Ειδικότερα οι συμμετέχουσες τράπεζες αναφέρουν ότι η εμπιστοσύνη των καταναλωτών και το γενικό επίπεδο των επιτοκίων επηρεάζουν αρνητικά τη ζήτηση στεγαστικών δανείων.  Αναμένουν δε ότι η μείωση της ζήτησης θα συνεχιστεί και το επόμενο τρίμηνο.

Διαβάστε επίσης:

Αυξάνονται οι οικοδομικές άδειες παρά τον πληθωρισμό, για μικρότερα όμως σπίτια

Η «άνοιξη» στο real estate δεν αφορά τα χειμερινά εξοχικά: Πτώση τιμών έως 70% από το 2008   

Σε ρυθμούς προ κρίσης η κτηματαγορά – Φούσκα ή μεγάλο ενδιαφέρον των επενδυτών;