Ο πληθωρισμός φρενάρει στο 3,7% και η ανάπτυξη θα είναι αναιμική, στο 1,1%, όπως προβλέπει ο ΟΟΣΑ στην έκθεσή του για τη νέα χρονιά, την οποία παρουσίασε ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Ματίας Κόρμαν.

Τονίζει μάλιστα πως δεν αρκεί η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού, αλλά είναι ανάγκη να δοθεί έμφαση στις κλαδικές συμβάσεις. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι αυξάνονται οι μισθοί έπειτα από 12 χρόνια μειώσεων ή ισχνών αυξήσεων, με μεγαλύτερες αυξήσεις να εξασφαλίζουν οι εργαζόμενοι σε κλάδους όπως ο τεχνολογικός (πληροφορικής και επικοινωνιών) και ο κατασκευαστικός.

Με βάση την εμπειρία από το παρελθόν, ο Οργανισμός εκτιμά ότι η αύξηση των κατώτατων μισθών θα οδηγήσει σε ανοδική κίνηση και τις αποδοχές εργαζομένων με υψηλότερες αμοιβές. Παράλληλα συστήνει στην κυβέρνηση να ενισχύσει τη χρήση των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε κλαδικό επίπεδο ως το βασικό μέσο για τον καθορισμό των μισθών, εστιάζοντας στη στήριξη προς τους κοινωνικούς εταίρους για την εφαρμογή των κλαδικών συμφωνιών στο επίπεδο των επιχειρήσεων.

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, μετά την ισχυρή ανάκαμψη από την κρίση του κορωνοϊού, στην οποία συνέβαλε η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει ισχυρή επιβράδυνση λόγω του αντίκτυπου από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Τονίζεται ότι πρέπει να συνεχιστεί η αντιμετώπιση των μακροχρόνιων προβλημάτων της οικονομίας και να εφαρμοσθεί πλήρως το φιλόδοξο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με παράλληλο έλεγχο των πληθωριστικών πιέσεων, στήριξη της δημοσιονομικής ευρωστίας και ολοκλήρωση της εξυγίανσης των τραπεζών. Ειδικότερα ο ΟΟΣΑ προβλέπει ότι η ανάπτυξη θα περιοριστεί το 2023 στο 1,1% και το 2024 στο 1,8% από 5,1% το 2022.

Αναμένει δε ότι το έλλειμμα από 4,3% το 2022 θα διαμορφωθεί στο 2,6% φέτος και θα υποχωρήσει στο 1,7% το 2024, ενώ θα καταγραφεί σημαντική αποκλιμάκωση του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή από 9,5% το 2022 στο 3,7% φέτος και στο 2,3% το 2024. Σε ό,τι αφορά το χρέος, «βλέπει» διαμόρφωσή του στο 175,1% το 2022, υποχώρηση φέτος στο 170,7% και περαιτέρω μείωσή του στο 163,6% το 2024.

Οι προτάσεις

Οι βασικές συστάσεις του ΟΟΣΑ για την ελληνική οικονομία είναι οι ακόλουθες:

1. Η επαναφορά του προϋπολογισμού σε πρωτογενή πλεονάσματα είναι σκόπιμη, δεδομένης της μείωσης του πλεονάζοντος παραγωγικού δυναμικού και της αύξησης του πληθωρισμού.

Η αποτελεσματική εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η διεύρυνση και η δικαιότερη διαμόρφωση του μείγματος των εσόδων και η βελτίωση των επιδόσεων του δημόσιου τομέα θα επιτρέψουν στα δημόσια οικονομικά να στηρίξουν καλύτερα τις επενδύσεις, τα εισοδήματα και τη συμμετοχή.

Ο περιορισμός των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών του προϋπολογισμού και η μείωση του δημόσιου χρέους είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την αναβάθμιση του δημόσιου χρέους της Ελλάδας σε επενδυτική βαθμίδα, γεγονός που θα διευρύνει τη χρηματοδότηση και τις επενδύσεις.

2. Η αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων είναι υψίστης σημασίας για μια διαρκή ανάκαμψη. Η πλήρης αποκατάσταση της υγείας των τραπεζών, με την εκκαθάριση των εναπομεινάντων μη εξυπηρετούμενων δανείων και την ανασυγκρότηση της κεφαλαιακής τους βάσης, είναι απαραίτητη για τη χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης από τις τράπεζες και θα πρέπει να συμπληρωθεί με την ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης.

Η αποκατάσταση της προθυμίας των επιχειρήσεων να επενδύσουν και η ενθάρρυνσή τους να αναπτυχθούν είναι το κλειδί μακροπρόθεσμα.

3. Η επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών μέχρι τα μέσα του αιώνα και η προσαρμογή σε ένα θερμότερο κλίμα θα απαιτήσει συνεχείς πολιτικές προσπάθειες για πολλά χρόνια. Ένας συνδυασμός πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων, των κανονισμών και της τιμολόγησης των εκπομπών, μπορεί να επιταχύνει τις οικονομικά αποδοτικές μειώσεις των εκπομπών και να αυξήσει τα πρόσθετα έσοδα για την πράσινη μετάβαση.

Συμπληρωματικές δημόσιες επενδύσεις, προβλέψιμοι και σταδιακά αυστηρότεροι περιβαλλοντικοί κανονισμοί και μέτρα οικονομικής στήριξης μπορούν να κινητοποιήσουν περισσότερα ιδιωτικά κεφάλαια και να μειώσουν το κόστος για τη μείωση των εκπομπών.

Μεταρρυθμίσεις και εξαγωγές

Όπως τονίζεται στην έκθεση, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν και διαφοροποιήθηκαν, αντανακλώντας τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας. Η κυβέρνηση συνέχισε το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει πολλές από τις μακροχρόνιες διαρθρωτικές προκλήσεις της χώρας.

Οι εξελίξεις αυτές στήριξαν την ισχυρή αύξηση της απασχόλησης, επαναφέροντας τα ποσοστά ανεργίας σε χαμηλά επίπεδα δεκαετίας και στηρίζοντας τα εισοδήματα των νοικοκυριών.

Η ανάκαμψη έχει ενισχύσει τα κρατικά έσοδα, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα και να επαναφέρει τον λόγο του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ στο επίπεδό του κατά την έναρξη της πανδημίας της Covid-19.

Η βελτιωμένη δημοσιονομική κατάσταση και η πρόοδος στις μεταρρυθμίσεις πολιτικής που συμφωνήθηκαν με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα οδήγησαν τον Αύγουστο του 2022 στην έξοδο της Ελλάδας από την «ενισχυμένη εποπτεία» μετά το πρόγραμμα χρηματοδοτικής στήριξης.

Οι επιπτώσεις της κρίσης

Ωστόσο οι αυξανόμενοι αντίθετοι άνεμοι από την άνοδο των παγκόσμιων τιμών της ενέργειας και τις παγκόσμιες διαταραχές του εφοδιασμού, που ενισχύονται από τον πόλεμο στην Ουκρανία, και η σύσφιγξη των νομισματικών συνθηκών μειώνουν την παγκόσμια ανάπτυξη και επιβραδύνουν την ανάκαμψη της Ελλάδας.

Οι τιμές της ενέργειας και των τροφίμων οδήγησαν τον γενικό πληθωρισμό σε υψηλά 25 ετών και οι δυσχέρειες στον εφοδιασμό ανεβάζουν τις τιμές ευρύτερα. Η πίεση στα πραγματικά εισοδήματα και η αβεβαιότητα συμπιέζουν τη ζήτηση, καθυστερούν τις επενδύσεις και αναχαιτίζουν τα πρόσφατα κέρδη για τα ευάλωτα νοικοκυριά.

Τα δημοσιονομικά μέτρα για τη στήριξη του ενεργειακού κόστους απορροφούν τον περιορισμένο δημοσιονομικό χώρο. Μετά τη σημαντική αύξηση του κατώτατου μισθού, οι μισθοί κινδυνεύουν να επιταχυνθούν, επιβραδύνοντας την αύξηση της απασχόλησης και εδραιώνοντας υψηλότερο πληθωρισμό.

Για να διατηρηθεί η ανάπτυξη πέρα από την ανάκαμψη μετά την πανδημία και την άνοδο των τιμών των βασικών εμπορευμάτων, η Ελλάδα πρέπει να σημειώσει περαιτέρω πρόοδο στην αντιμετώπιση τόσο των μακροχρόνιων όσο και των διαφαινόμενων προκλήσεων.

Ανάγκη (και πράσινων) επενδύσεων

Οι πρόσφατες βελτιώσεις στις επενδύσεις, το επιχειρηματικό περιβάλλον και ο δημόσιος τομέας θα πρέπει να συνεχίσουν να στηρίζουν την ανάπτυξη, καθώς η γήρανση του πληθυσμού μειώνει το εργατικό δυναμικό και η ώθηση στην ανάπτυξη από τις μεταρρυθμίσεις που ολοκληρώθηκαν εξασθενεί.

Επιπλέον, η κλιματική αλλαγή οδηγεί ήδη σε αυξανόμενες φυσικές καταστροφές στην Ελλάδα. Η μετάβαση σε μια οικονομία καθαρών μηδενικών εκπομπών θα απαιτήσει σημαντικές επενδύσεις από τις επιχειρήσεις, τα νοικοκυριά και τον δημόσιο τομέα για τον μετασχηματισμό ολόκληρου του ενεργειακού συστήματος, τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και τον περιορισμό άλλων εκπομπών.

Η αναζωογόνηση των επενδύσεων θα είναι επίσης απαραίτητη για τις επιχειρήσεις, ώστε να εκμεταλλευτούν τις αναδυόμενες ευκαιρίες. Οι ανάγκες αυτές εντάσσονται σε ένα πλαίσιο ανεπαρκών ιδιωτικών επενδύσεων ετών, που δεν επιτρέπουν ούτε καν τη διατήρηση του υφιστάμενου κεφαλαιακού αποθέματος των επιχειρήσεων, το οποίο συγκρατείται από την κακή κατάσταση των τραπεζών και την απροθυμία των επιχειρήσεων να επενδύσουν.

Ειδικά οι νέοι επιβαρύνονται από τα κληροδοτήματα των προηγούμενων κρίσεων, συμπεριλαμβανομένου του υψηλού δημόσιου χρέους, των αδύναμων ιδιωτικών επενδύσεων και των σημαντικών αν και μειούμενων εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για τη χρηματοδότηση του συνταξιοδοτικού συστήματος. Το ποσοστό των νέων που εργάζονται υπολείπεται των άλλων χωρών του ΟΟΣΑ, παρά τα κέρδη που σημειώθηκαν μετά το τέλος της πανδημίας της Covid-19.

Χρηματοδοτούμενη από το Ταμείο Ανάκαμψης, η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. που έχουν προχωρήσει περισσότερο στην επίτευξη των πρώτων στόχων του σχεδίου της και στην πρόσβαση στα κεφάλαιά της. Τα τελευταία χρόνια όμως η Ελλάδα έχει υλοποιήσει μόνο μέρος των προγραμματισμένων δημόσιων επενδύσεων και μεγάλο μέρος του εκτεταμένου μεταρρυθμιστικού της προγράμματος χρειάστηκε περισσότερο χρόνο για να τεθεί σε εφαρμογή από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί.

Διαβάστε επίσης:

Όλο το προεκλογικό σχέδιο Ανδρουλάκη

Ουκρανία: «Διαιώνιση» του πολέμου στην Ευρώπη ο στόχος των «γερακιών» της Ουάσιγκτον

ΚΚΕ: Έτοιμος ο κορμός των ψηφοδελτίων για τις επικείμενες εκλογικές μάχες του 2023